- Τετάρτη, 06 Νοεμβρίου
Το μαντήλι, το καντήλι και το φυτίλι
Γράφει η Σταυρούλα Μάρκου
«Είναι η βαρβαρότητα. Τη βλέπω να ’ρχεται μεταμφιεσμένη, κάτω από άνομες συμμαχίες και προσυμφωνημένες υποδουλώσεις».
Σε αυτόν τον τόπο όπου ο ήχος της καμπάνας συναντιέται με τη φωνή του μουεζίνη πάνω από τις στέγες των σπιτιών μας, μοιράζομαι τους ιδίους δρόμους με τους μουσουλμάνους συμπολίτες μου σχεδόν 50 χρόνια.
Τα υπόλοιπα 13 χρόνια της ζωής μου τα έζησα στα χωριά των παππούδων μου αλλά και στα περίχωρα κάποιας γερμανικής πόλης, όπου ως παιδί Ελλήνων μεταναστών έμαθα και τα πρώτα μου γράμματα. Μια μειονότητα κι εμείς, μια ενοχλητική αλλά αναγκαία ψηφίδα στο πολύχρωμο πολιτισμικά μωσαϊκό των “Γκαστ Αρμπάιτερ” μιας ακραία συντηρητικής και ρατσιστικής κοινωνίας, στη Γερμανία της δεκαετίας του 60.
Μισόν αιώνα ζωής λοιπόν σε αυτήν την πόλη. Στους μαχαλάδες της, το ιστορικό της κέντρο, με τα χριστιανικά και οθωμανικά της μνημεία, μιναρέδες και καμπαναριά, τεμένη και εκκλησιές, σχολειά, δρόμοι, μαγαζιά, χρώματα και μουσικές, να μαρτυρούν σε κάθε μας βήμα, την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπων, θρησκειών και παραδόσεων, ως πλούτο πολιτισμικό και βίωμα κοινό στο πέρασμα των αιώνων.
Μεγάλες θρησκευτικές γιορτές και μεγάλες οικογενειακές χαρές ήταν πάντα μια ευκαιρία εδώ να ανταλλάξουμε κεράσματα και ευχές για υγεία, προκοπή, ευημερία και ειρήνη, «σφραγίζοντας» με γλέντια και τραπεζώματα γάμους, σουνέτια, βαφτίσια, σχέσεις φιλίας, σεβασμού και αλληλοεκτίμησης, σε μια κοινή για χριστιανούς και μουσουλμάνους ζωή στην πόλη και το χωριό.
Χωρίς ποτέ να κοιτάμε και να λογαριάζουμε αν οι γυναίκες κι οι κόρες των γειτόνων μας, φοράνε μαντίλα, τσαντόρ ή είναι ντυμένες ευρωπαϊκά, όπως λέγαμε παλιά.
Τι φαντάζεστε ότι θα έλεγαν αυτοί οι συμπολίτες για μένα αν με έβλεπαν αύριο μανδηλοφορούσα να βγάζω πρόγραμμα θρησκευτικών τελετών και ούσα υποψήφια προοδευτικού κόμματος, να επικαλούμαι τη σαρακοστή για το Πάσχα και την Ελληνορθόδοξη χριστιανική παράδοση στην πιο συντηρητική της εκδοχή, γιατί υπάρχει και αυτή στην εκκλησιαστική μας παράδοσή;
Άλλο όμως το προσωπικό θρησκευτικό συναίσθημα, οι θρησκευτικές εορτές και η πολιτισμική παράδοση, τα οποία είναι απολύτως σεβαστά κι άλλο η προκλητική επίδειξη της διαφορετικότητας μας και η εκμετάλλευση της θρησκευτικής πίστης, ενίοτε και ευπιστίας, για ψηφοθηρικούς, εθνικιστικούς ή άλλους λόγους. Γιατί να τα μπερδεύουμε;
Από πότε αυτά τα νέα έθιμα με τις φωτογραφίες υποψηφίων δίπλα σε παράτυπους θρησκευτικούς λειτουργούς, αυτοί οι «θεατρινισμοί» μέσα κι έξω από τα Ιερά Τεμένη αποτελούν παράδοση; Από πότε αυτοί οι «νεωτερισμοί» με τα δημόσια ιφτάρ και τα μαζικά σουνέτια στα γήπεδα; Από πότε αυτές οι νέες μόδες στη γυναικεία ενδυμασία με επιρροές από ακραία Ισλαμικές κοινωνίες, στη Ροδόπη;
Από που κι ως που κι οι «εκλεγμένοι» με διαβλητές εκλογικές διαδικασίες από ελεγχόμενες μειοψηφίες, μέρος της πολιτισμικής παράδοσης της περιοχής μας; Πως παντρεύονται και πως συμβαδίζουν όλα αυτά με τα προγράμματα προοδευτικών και αριστερών κομμάτων και τις ξεκάθαρες θέσεις τους για τις γυναίκες, τα μειονοτικά και το μουφτειακό;
Λυπάμαι αν θα στεναχωρήσω κάποιους ή κάποιες αλλά οι θέσεις που το κόμμα τους έχει παρουσιάσει δημόσια στην Ελληνική Βουλή δεν προβλέπουν τουλάχιστον μέχρι στιγμής, κάποιο θεσμικό ρόλο για τον κατά τα λοιπά σεβάσμιο και συμπαθέστατο ιερωμένο που φωτογραφίζεται μαζί τους ως μουφτής της περιοχής με στόχο προφανώς την ανάδειξη της υποψηφιότητάς τους εν όψει των επερχόμενων εθνικών εκλογών.
Ως πότε θα κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί σφυρίζοντας αδιάφορα σα να μη συμβαίνει τίποτα;
Την Σιμπέλ Μουσταφάογλου ωστόσο δεν την γνώρισα τώρα. Την ξέρω πάνω από 25 χρόνια σαν μια προοδευτική γυναίκα με ευρωπαϊκή παιδεία και κουλτούρα. Σαν σοβαρό στέλεχος με σημαντική δράση στην αυτοδιοίκηση και σαν σεβαστό πρόσωπο στον προοδευτικό κόσμο της μειονότητας, λόγω και της συγγένειάς της με ιστορικό στέλεχος, πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ.
Την θεωρώ επαρκώς δυναμική, έμπειρη και ικανή να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε κριτική της ασκηθεί σε πολιτικό επίπεδο, χωρίς να εμπλέκει στον δημόσιο πολιτικό χώρο αναθέτοντας την υπεράσπισή της, προστάτες και συνηγόρους, οι οποίοι καιροφυλαχτούν μέσα και έξω από τη χώρα μας περιμένοντας μιαν αφορμή για να εμπλακούν και να δημιουργήσουν εντυπώσεις, αναδεικνύοντας το παραμικρό, το έλασσον σε μείζον ζήτημα παραβίασης ελευθερίων και δικαιωμάτων.
«Ας ενώσουμε τα χέρια μαζί για το ασφαλές μέλλον της μειονότητάς μας»…
Με τον αντ΄ αυτής σχολιαστή και συνήγορο δεν θα είχα λόγο να ασχοληθώ, αν δεν είχε διαστρεβλώσει τα γραφόμενα μου προκειμένου να υποστηρίξει τα δικά του αυθαίρετα συμπεράσματα τα οποία προφανώς ουδεμία σχέση έχουν με το πνεύμα και το νόημα του κείμενο μου.
Δυστυχώς, εμφανείς εμμονές και ιδεοληψίες στο γραπτό του, δεν μου αφήνουν περιθώρια να ελπίσω πως αυτή τη φορά θα καταφέρω να τον πείσω ότι η κριτική μου δεν αναφέρονταν στην μαντήλα και στο ημερολόγιο της κυρίας Σιμπέλ για το Ραμαζάνι, αλλά στην απροκάλυπτη προσπάθεια εργαλειοποίησης της Θρησκείας, εν προκειμένω και της παράδοσης, και στην ανάμειξη σε πολιτικές εκλογικές διαδικασίες ανάδειξης Ελλήνων βουλευτών, παραθρησκευτικών – παρακρατικών δομών και αυτόκλητων προστατών, που δημιουργούν διχαστικό κλίμα, φόβο και καταπίεση, ακόμη και στους κόλπους της μειονότητας και κατ΄ επέκταση επικίνδυνες καταστάσεις για την αρμονική συνύπαρξη στην περιοχή.
Ξεκάθαρα η ανάμειξη προκαλεί διχαστικό κλίμα κι όχι η μαντήλα και το ημερολόγιο.
Ευτυχώς, ζούμε σε μια δημοκρατική, ευρωπαϊκή χώρα όπου το δικαίωμα της άσκησης κριτικής σε πολιτικά πρόσωπα, η ελευθερία της έκφρασης, οι θρησκευτικές ελευθερίες, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η ισότητα, τα δικαιώματα των γυναικών και των μειονοτήτων και άλλα ευρωπαϊκά ιδεώδη, δεν είναι ζητούμενα αλλά συνταγματικά κατοχυρωμένα και αναφαίρετα δικαιώματα για όλους, χριστιανούς και μουσουλμάνους.
Αυτό που δεν είναι επιτρεπτό εδώ, είναι να μας κουνάνε το δάχτυλο και να μας επιβάλλουν συνήθειες, νοοτροπίες, αντιλήψεις, συμπεριφορές, ιδεολογίες και ιδεοληψίες, οι οποίες ουδεμία σχέση έχουν με τα μειονοτικά δικαιώματα και με την πολιτισμική παράδοση, την ιδεολογική συγκρότηση και την πολιτική ιστορία της τοπικής κοινωνίας.
(ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΑΡΚΟΥ)
