Αν είστε σαν τους περισσότερους ανθρώπους, θα έχετε ήδη αποφασίσει ότι επιθυμείτε να δαπανάτε λιγότερο χρόνο κοιτάζοντας το τηλέφωνό σας. Κι αυτό είναι πραγματικά μία καλή ιδέα. Ολο και περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία υποδεικνύουν ότι ο χρόνος που ξοδεύουμε με τα έξυπνα κινητά, μας στερεί τον ύπνο, την αυτοεκτίμηση, τις σχέσεις, τη μνήμη και την προσοχή, τη δημιουργικότητα, την απόδοση και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων.

Πέραν αυτών, τα τηλέφωνά μας αυξάνουν τα επίπεδα κορτιζόλης, της βασικής ορμόνης του στρες, απειλώντας την υγεία μας και συντομεύοντας τη ζωή μας. Η κορτιζόλη είναι η βασική ορμόνη «πάλης ή φυγής». Η απελευθέρωσή της πυροδοτεί φυσιολογικές μεταβολές, όπως είναι η κατακόρυφη αύξηση της αρτηριακής πίεσης, των καρδιακών παλμών και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, που μας επιτρέπουν να αντιδρούμε και να επιβιώνουμε από τις άμεσες φυσικές απειλές. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να αποβούν σωτήριες, αν όντως βρίσκεσαι σε κίνδυνο, όπως, παραδείγματος χάρη, αν σε κυνηγάει ένας ταύρος.

Ωστόσο, το σώμα μας απελευθερώνει κορτιζόλη ως αντίδραση στο συναισθηματικό στρες όταν οι αυξημένοι καρδιακοί παλμοί δεν πρόκειται να βοηθήσουν σε τίποτα, όπως συμβαίνει όταν αναζητείς στο έξυπνο κινητό μία οργίλη ηλεκτρονική επιστολή από το αφεντικό.

Τέσσερις ώρες την ημέρα

Αν συνέβαιναν μόνο περιστασιακά αυτές οι αυξήσεις της κορτιζόλης δεν θα είχαν σημασία. Ωστόσο, ο μέσος Αμερικανός δαπανά τέσσερις ώρες την ημέρα κοιτάζοντας το κινητό του, που πάντα βρίσκεται δίπλα του. Οπως επισημαίνει η Google σε μία έκθεσή της, «οι κινητές συσκευές που είναι εξοπλισμένες με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και ειδησεογραφικές εφαρμογές, δημιουργούν μία διαρκή αίσθηση υποχρέωσης, γεννώντας διαρκές προσωπικό στρες».

Η διαρκής ενασχόληση με το κινητό δημιουργεί χρόνια αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης, τα οποία συνδέονται με ορισμένα πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, ανάμεσα στα οποία η κατάθλιψη, η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, θέματα υπογονιμότητας, η υπέρταση, η καρδιακή προσβολή, η άνοια και το εγκεφαλικό.

Επιπροσθέτως προς τις μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία, το στρες που προκαλείται από τα κινητά μας επηρεάζει και με πιο άμεσους τρόπους που απειλούν τη ζωή μας. Τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης επηρεάζουν αρνητικά τον προμετωπιαίο λωβό του εγκεφάλου, που είναι σημαντικός για τη λήψη αποφάσεων και τη λογική σκέψη.

Αυτή η αρνητική επίδραση στον προμετωπιαίο λωβό μειώνει τον αυτοέλεγχό μας. Οταν αυτό συνδεθεί με την επιθυμία μας να απαλλαγούμε από το στρες, μπορεί να οδηγηθούμε στο να κάνουμε πράγματα καταστροφικά, όπως είναι να στέλνουμε μηνύματα ενώ οδηγούμε.  Τα αποτελέσματα του στρες μπορεί να ενισχυθούν περισσότερο αν ανησυχούμε διαρκώς ότι θα συμβεί κάτι κακό, όπως μία επίθεση ή ένα εξοργιστικό σχόλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Χαρακτηριστικά, αυτού του είδους του στρες του κινητού εκδηλώνεται όταν νιώθουμε «φανταστικές δονήσεις», όταν δηλαδή οι χρήστες νιώθουν τα κινητά τους να δονούνται στις τσέπες τους ακόμα και όταν αυτά δεν είναι εκεί.

Ωστόσο, είναι εφικτό να απαλλαγούμε από τις βλαβερές συνέπειες των κινητών τηλεφώνων, αρκεί να το θελήσουμε.

Τρόποι απαλλαγής

Τα καλά νέα είναι ότι αν σπάσουμε τον φαύλο κύκλο άγχους που προκαλούν τα κινητά, μπορούμε να μειώσουμε τα επίπεδα κορτιζόλης, να βελτιώσουμε την ορθοκρισία μας και να περιορίσουμε τους μακροπρόθεσμους κινδύνους για προβλήματα υγείας που συνδέονται με το στρες. Αν θέλετε να κάνετε το κινητό σας λιγότερο στρεσογόνο, αρχίστε καταργώντας όλες τις ειδοποιήσεις, εκτός από αυτές που θέλετε πραγματικά να λαμβάνετε. Επίσης, καλά θα κάνετε να σβήσετε τις στρεσογόνες εφαρμογές. Μία, επίσης, καλή μέθοδος είναι να κάνετε συχνά διαλείμματα από το κινητό προκειμένου να εξισορροπήσετε τη χημεία του οργανισμού σας και να ανακτήσετε τον έλεγχο. Μία 24ωρη αργία από το κινητό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά κατευναστική. Επίσης, μπορείτε να παρατηρήσετε πως η μανία να προσεγγίσετε το κινητό σας, η οποία πυροδοτείται από το στρες, επιδρά τόσο στον εγκέφαλό σας όσο και στο σώμα σας, χωρίς βέβαια να ενδώσετε. «Αν εκπαιδευθείτε στην παρατήρηση του τι σας συμβαίνει, θα κατανοήσετε ότι είναι στο χέρι σας να επιλέξετε με ποιο τρόπο θα αντιδράσετε», επισημαίνει ο Τζακ Κόρνιλντ, ένας δάσκαλος του βουδισμού, στο Κέντρο Διαλογισμού Σπίριτ Ροκ της Καλιφόρνιας.