Το 2011 στο περιφερειακό συμβούλιο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης παρουσιάστηκε και εγκρίθηκε το καλάθι αγροτικών προϊόντων της περιφέρειας αποτελώντας το «σήμα κατατεθέν» για κάθε περιφερειακή ενότητα. Καπνός μπασμάς, σκόρδα Βύσσας, σιτάρι, κατσικάκι Σαμοθράκης, γαλακτοκομικά και κηπευτικά προϊόντα από τον Έβρο μέχρι και τη Δράμα ήταν ορισμένα από τα προϊόντα που περιελάμβανε. Στην τελευταία συνεδρίαση του την περασμένη Τετάρτη, το περιφερειακό συμβούλιο, κλήθηκε να εγκρίνει το επιχειρησιακό σχέδιο «Καλάθι αγροτικών προϊόντων ΑΜΘ». Ωστόσο αποφασίστηκε το θέμα αυτό μαζί με άλλα αγροτικού ενδιαφέροντος να αποσυρθούν και να επανέλθουν όταν αναλάβει η νέα διοίκηση με περιφερειάρχη τον Γιώργο Παυλίδη.

Στην Ευρώπη, εδώ και πολλά χρόνια, τα καλάθια αγροτικών προϊόντων κάθε χώρας και περιφέρειας είναι υπαρκτές και καλές πρακτικές και θεωρούνται μοχλός ανάπτυξης της τοπικής, περιφερειακής και εθνικής οικονομίας. Στη χώρα μας άργησε να υιοθετηθεί αυτό το εργαλείο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των αγροδιατροφικών προϊόντων.

Με πρωτοβουλία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ξεκίνησαν οι ενέργειες για τη δημιουργία του «Καλαθιού Τοπικών Προϊόντων της Περιφέρειας», σε μια προσπάθεια του υπουργείου να ενισχύσει τη δυναμική και τις προοπτικές ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας, καθορίζοντας τις στρατηγικές επιλογές και πολιτικές.

Το καλάθι αγροτικών προϊόντων είναι ένα επιχειρησιακό σχέδιο αγροτικής ανάπτυξης, που ίσως να αποτελέσει το πρώτο ολοκληρωμένο βήμα για τη χώρα και τις περιφέρειες, στην προσπάθεια που καταβάλλεται για να αποκτήσει ο πρωτογενής τομέας μια νέα προοπτική, στην οποία κυρίαρχη θέση θα κατέχει η παραγωγή τοπικών, παραδοσιακών, υψηλής προστιθέμενης αξίας και διεθνώς ανταγωνιστικών αγροδιατροφικών προϊόντων.

Επιχειρησιακό σχέδιο για τα προϊόντα της ΑΜ-Θ

Στο πλαίσιο αυτό, εγκρίθηκε από το περιφερειακό συμβούλιο το «Καλάθι τοπικών προϊόντων της Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας-Θράκης», επιλέγοντας αρχικά τα προϊόντα που θα περιλαμβάνονται σε αυτό, με σκοπό στη συνέχεια τη σύνταξη επιχειρησιακού σχεδίου για τα προϊόντα του, τα οποία με τις κατάλληλες στρατηγικές επιλογές, τις πολιτικές και κατευθύνσεις θα γίνουν ποιοτικά καλύτερα, ανταγωνιστικότερα και ευρύτερα διαδεδομένα στην εσωτερική και εξωτερική αγορά. Το επιχειρησιακό σχέδιο για το οποίο κλήθηκε να αποφασίσει το περιφερειακό συμβούλιο την περασμένη Τετάρτη, συντάχθηκε αποκλειστικά από υπαλλήλους-στελέχη της ΑΜΘ, υπό τον συντονισμό και την επίβλεψη της γενικής Δ/νσης περιφερειακής αγροτικής οικονομίας και κτηνιατρικής, χωρίς τη βοήθεια τεχνικών συμβούλων, συνεργατών και ειδικών, με μηδενικό κόστος για την Περιφέρεια Α.Μ.Θ. και αποτελεί προϊόν συνεργασίας με τους παραγωγικούς φορείς της Περιφέρειας, ως προς τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων και προτάσεων.

Στο πλαίσιο του επιχειρησιακού αυτού σχεδίου έγινε προσπάθεια να αποτυπωθούν η φυσιογνωμία, τα χαρακτηριστικά, τα οικονομικά μεγέθη και τα δεδομένα του πρωτογενή τομέα της οικονομίας της Περιφέρειάς μας και η θέση της στον ελληνικό και διεθνή χώρο. Τα προτεινόμενα προϊόντα για ένταξή τους στο καλάθι κάθε Περιφέρειας έπρεπε να πληρούν ορισμένα κριτήρια που καθορίστηκαν από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, και βάσει αυτών κατανεμήθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες:

α) Προϊόντα εθνικής σημασίας με εξαγωγικό προσανατολισμό
β) Παραδοσιακά προϊόντα που αναδεικνύουν την ταυτότητα της περιοχής
γ) Προϊόντα που θα καλύπτουν τη διατροφική επάρκεια της εγχώριας αγοράς (Τοπικής, Εθνικής)
δ) Καινοτόμα προϊόντα υψηλής γαστρονομίας

Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, η ομάδα έργου που συστήθηκε συνήλθε κατ’ επανάληψη στην έδρα της Περιφέρειας και μετά από διαβούλευση και σε συνεργασία με την Επιτροπή Πρωτογενούς Τομέα κατέληξε στην επιλογή 40 προϊόντων, έναντι των 15-20 προϊόντων που ήταν ο αρχικός στόχος, ώστε να είναι διαχειρίσιμα. Τελικά το συμβούλιο με απόφασή του ενέκρινε την ένταξη στο καλάθι 26 συνολικά προϊόντων.

Το καλάθι είναι «δυναμικό», που σημαίνει ότι είναι δυνατό να ενταχθούν σε αυτό και νέα προϊόντα τα οποία θα πληρούν τα κριτήρια που καθιερώθηκαν, ενώ άλλα προϊόντα είναι δυνατό να απενταχθούν από το καλάθι επειδή ενδεχόμενα να μην πληρούν τα παραπάνω κριτήρια. Οι κύριοι στόχοι του «καλαθιού της Περιφέρειας Α.Μ.Θ» είναι:

• Η ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής της Περιφέρειας, με σκοπό αφ’ ενός την κάλυψη των τοπικών διατροφικών αναγκών και τη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα προϊόντα και αφ’ ετέρου τη βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
• Η βελτίωση και σταθεροποίηση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων και η παραγωγή ασφαλών προϊόντων, παράλληλα με τη μείωση του κόστους παραγωγής.
• Η ανάδειξη της παραγωγικής ταυτότητας της Περιφέρειας Α.Μ.Θ., η αναγνωρισιμότητα και η καθιέρωση σε όλες τις αγορές (τοπικές, εθνικές, διεθνείς) των υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντων της Περιφέρειας.
• Η επέκταση δυναμικών κλάδων του πρωτογενούς τομέα με την πλήρη αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων.
• Η αύξηση της εξωστρέφειας, με στόχο την αξιοποίηση των εξαγωγικών δυνατοτήτων και την ενίσχυση των εξαγωγών.
• Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των προϊόντων, με την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων με υψηλότερη ζήτηση στις αγορές (Βιολογικών, Π.Ο.Π, Π.Γ.Ε).
•Η σύσταση ομάδων παραγωγών και επιχειρησιακών ομάδων μη υγιή οργανωτική δομή.
• Η σύνδεση της πρωτογενούς παραγωγής-κυρίως των προϊόντων του καλαθιού- με τη μεταποίηση και τον τουρισμό.

Τι προϊόντα περιέχει το καλάθι της ΑΜ-Θ

Κάθε περιφερειακή ενότητα υπέβαλε τις δικές της προτάσεις για προϊόντα τα οποία θα μπορούσαν να ενταχθούν αρχικά στο καλάθι. Έτσι αρχικά προτάθηκαν συνολικά 77 προϊόντα. Μετά την αρχική επιλογή των 77 προϊόντων σε επίπεδο Π.Ε., η ομάδα έργου συνήλθε, με σκοπό αφ’ ενός να διερευνήσει το εάν πληρούσαν τα κριτήρια που είχαν τεθεί και αφετέρου να περιορίσει σημαντικά τη λίστα των αγροδιατροφικών προϊόντων που επρόκειτο να ενταχθούν στο καλάθι. Μετά από διαβούλευση, η ομάδα έργου σε συνεργασία με την Επιτροπή Πρωτογενούς Τομέα κατέληξε στην επιλογή των 40 προϊόντων, έναντι των 15-20 προϊόντων που ήταν ο αρχικός στόχος, ώστε να είναι διαχειρίσιμα. Η τελική πρόταση μετά από διαβουλεύσεις περιλαμβάνει 26 επιλεγμένα προϊόντα τα οποία διαχωρίστηκαν στις δύο βασικές κατηγορίες, σε ζωικής και φυτικής προέλευσης, ώστε να δημιουργηθούν τα κατάλληλα επιχειρησιακά σχέδια. Αυτά είναι τα εξής:

Προϊόντα φυτικής προέλευσης

1. Κρασί,
2. Τσίπουρο κανονικής και χωρικής απόσταξης,
3. Σιτάρι σκληρό
4. Λάδι,
5. Ελιές,
6. Σταφύλια,
7. Κεράσια
8. Καρπούζια,
9. Ακτινίδια,
10. Πεπόνια
11. Πατάτες,
12. Λαχανικά φρέσκα και κατεψυγμένα,
13. Σπαράγγια,
14. Σκόρδα
15. Φασόλια,
16. Μύρτιλα,
17. Αμύγδαλα
18. Καπνός Μπασμάς,
19. Ζυμαρικά

Προϊόντα ζωικής προέλευσης

1. Τυριά,
2. Κασέρι,
3. Αλίπαστα και Καπνιστά,
4. Κατσικάκι Σαμοθράκης,
5. Βόειο κρέας ελευθέρας βοσκής,
6. Μέλι
7. Μετάξι

Δημόσια διαβούλευση

Το επιχειρησιακό σχέδιο, αφού εγκριθεί από το περιφερειακό συμβούλιο, όταν συζητηθεί από τη νέα διοίκηση, θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας, θα τεθεί σε διαβούλευση για ικανό χρονικό διάστημα προκειμένου να διατυπωθούν απόψεις και να κατατεθούν προτάσεις από ενδιαφερόμενους (φορείς, φυσικά πρόσωπα κλπ) για τη βελτίωσή του. Στη συνέχεια μετά από επεξεργασία και ενσωμάτωση των προτάσεων θα επανεισαχθεί στο περιφερειακό συμβούλιο για την τελική του έγκριση.
Πηγή: Εφημερίδα ‘Χρόνος’