ΕΡΕΥΝΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΚΡΟΥΕΙ ΤΟΝ ΚΩΔΩΝΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

Ο πλανήτης μας εισέρχεται στην έκτη φάση μαζικής εξαφάνισης ειδών στην ιστορία του και το ανθρώπινο είδος μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα θύματα.

Σύμφωνα με έρευνα τριών αμερικανικών πανεπιστημίων, ο ρυθμός εξαφάνισης των ζώων στη Γη είναι 100 φορές μεγαλύτερος από το φυσιολογικό, γεγονός που υποδηλώνει ότι στην εποχή μας, 66 εκατομμύρια χρόνια μετά το τέλος της κυριαρχίας των δεινοσαύρων, ξεκινάει μία νέα φάση μαζικής εξαφάνισης, που είναι και η πρώτη που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

Στην κατηγορία των σπονδυλωτών ζώων ξηράς, στην οποία ανήκει και ο άνθρωπος, έχουν εξαφανιστεί περισσότερα από 320 είδη από το 1500, ενώ σήμερα ένα ποσοστό μεταξύ 16% και 33% αυτών των ειδών παγκοσμίως θεωρούνται απειλούμενα.

Τα μεγαλύτερα ζώα, αυτά που αποκαλούνται ως «μεγαπανίδα» και περιλαμβάνουν τους ελέφαντες, τους ρινόκερους και τις πολικές αρκούδες, είναι εκείνα που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη μείωση, μία τάση που υπήρχε και στις προηγούμενες φάσεις μαζικής εξαφάνισης ειδών. Ομως οι ερευνητές προειδοποιούν ότι μια τόσο καταστροφική απώλεια ειδών ζώων απειλεί άμεσα και το δικό μας είδος, αφού κινδυνεύουμε να χάσουμε σημαντικές «υπηρεσίες» του οικοσυστήματος, όπως η επικονίαση και ο καθαρισμός του νερού στους υγροτόπους. Ο Πολ Ερλιτς, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science Advances», ανέφερε ότι με τους τωρινούς ρυθμούς εξαφάνισης ειδών ο άνθρωπος θα χάσει πολλά πλεονεκτήματα της βιοποικιλότητας μέσα σε μόλις τρεις γενιές.

‘Πριονίζουμε το πόδι μας’

«Υπάρχουν παραδείγματα ειδών σε όλον τον κόσμο που έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Πριονίζουμε το πόδι στο οποίο στηριζόμαστε», σχολίασε ο ίδιος και εκτίμησε: «Η μελέτη δείχνει χωρίς σημαντική αμφιβολία ότι τώρα εισερχόμαστε στο έκτο μεγάλο γεγονός μαζικής εξαφάνισης».

Το 41% όλων των αμφίβιων και το 25% των θηλαστικών απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ενωση Διατήρησης της Φύσης (IUCN), τουλάχιστον 50 ζώα πλησιάζουν την εξαφάνιση κάθε χρόνο. Ο λεμούριος πίθηκος είναι ένα είδος που πασχίζει να αποφύγει την εξαφάνισή του τα επόμενα χρόνια και το 94% όλων των λεμούριων απειλούνται με εξαφάνιση, όχι μόνο λόγω της καταστροφής του φυσικού τους περιβάλλοντος στη Μαδαγασκάρη από παράνομη υλοτομία αλλά και του κυνηγιού.

«Εάν καταφέρει να συνεχίσει την πορεία της, η ζωή στον πλανήτη μας θα μπορέσει να ανακάμψει ύστερα από εκατομμύρια χρόνια και το ίδιο το ανθρώπινο είδος είναι πιθανό να εξαφανιστεί στα αρχικά στάδια της μαζικής αυτής εξαφάνισης», προειδοποίησε ένας από τους συντάκτες της μελέτης, Γκεράρντο Σεμπάγιος. Τα αποτελέσματα της έρευνας απηχούν εκείνα της έκθεσης του Πανεπιστημίου Ντιουκ τον περασμένο χρόνο, σύμφωνα με την οποία «εισερχόμαστε τώρα στην έκτη περίοδο μαζικής εξαφάνισης» στον πλανήτη μας, αν και εκτιμούσε έναν πολύ υψηλότερο ρυθμό εξαφάνισης: 1.000 φορές ταχύτερα (αντί για 100).

Πέντε είναι τα μεγάλα γεγονότα μαζικής εξαφάνισης στην ιστορία του πλανήτη, με πρώτο εκείνο στο τέλος της Ορδοβίκιας περιόδου (πριν από 440 εκατομμύρια χρόνια), όταν εξαφανίστηκε το 85% όλων των ειδών του πλανήτη, που τότε βρίσκονταν στο σύνολό τους στη θάλασσα και με πιο πρόσφατο την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, πιθανότατα λόγω της πρόσκρουσης αστεροειδούς στη Γη.

Και τα πέντε γεγονότα οφείλονταν σε φυσικές καταστροφές και κλιματικές αλλαγές, ενώ αν επιβεβαιωθεί ότι διανύουμε την έκτη φάση μαζικής εξαφάνισης ειδών, τότε θα είναι η πρώτη φορά που την ευθύνη θα έχει ο άνθρωπος. Πάντως οι επιστήμονες θεωρούν ότι μπορούμε ακόμα να αποτρέψουμε μία «δραματική παρακμή της βιοποικιλότητας» μέσω εντατικών προσπαθειών διατήρησής της, ωστόσο είναι απαραίτητο να δράσουμε άμεσα.

Οι αιτίες

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ανθρώπινες δραστηριότητες με τη μεγαλύτερη επίδραση στους βιοτόπους είναι οι εξής: η εκκαθάριση της γης για γεωργική εκμετάλλευση, υλοτομία και εγκατάσταση, η εισαγωγή νέων ειδών ζώων σε ξένα περιβάλλοντα, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούν κλιματική αλλαγή και οξείδωση των ωκεανών και οι τοξίνες που μεταβάλλουν και δηλητηριάζουν τα οικοσυστήματα.

Πηγή: ethnos.gr