Το περιφερειακό δικαστήριο της πόλης Πάζαρτζικ καταδίκασε την Τετάρτη 19/3/2014 13 μουσουλμάνους ιερείς από την περιοχή της Ροδόπης και την κεντρική Βουλγαρία για «διάδοση ριζοσπαστικού Ισλάμ», όπως αναφέρεται στο κατηγορητήριο.

Η ποινή που επιβλήθηκε στους δύο είναι ένας χρόνος φυλάκισης με αναστολή, ενώ ο τρίτος θα εκτίσει ποινή φυλάκισης τριών ετών.

Πρόκειται για τον ιμάμη Αχμέτ Μούσα Αχμέτ, ο οποίος καταδικάστηκε για υποδαύλιση μίσους μεταξύ των διάφορων εθνοτήτων στη χώρα, για προπαγάνδα αντιδημοκρατικής ιδεολογίας και για συμμετοχή στην παράνομη οργάνωση αλ Ουακάφ αλ Ισλάμι, σύμφωνα με την εισαγγελία.

Στους υπόλοιπους κατηγορούμενους επιβλήθηκε χρηματική ποινή.

Πώς προσδιορίζεται, όμως, το «ριζοσπαστικό Ισλάμ»…

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και για πρώτη φορά μετά το 1913 ο θρησκευτικός παράγοντας αποτέλεσε έναν βασικό «υποπυρήνα» των δραματικών εξελίξεων στην περιοχή μας .

Οι συγκρούσεις στη Βαλκανική Χερσόνησο στην πολιτική τους διάσταση μετέτρεψαν το Ισλάμ σε συγκρουσιακή ιδεολογία ων Βοσνιο-Μουσουλμάνων ενάντια στη νεοκομμουνιστική αντίληψη της Ορθοδοξίας. Η «Ισλαμική Διακήρυξη» του Αλία Ιζετμπέκοβιτς αποτελεί το πλεόν πρωτότυπο ισλαμικό πολιτικό κείμενο στην Ευρώπη, που ουσιαστικώς είναι και πολιτική πλατφόρμα του «νέου βοσνιακού ισλαμικού κράτους».

Η σύγκρουση λαών, εθνοτήτων και θρησκειών της πρώην Γιουγκοσλαβίας οδήγησε στη Βοσνία και τους «ιερούς πολεμιστές του Αλλάχ» οι οποίοι έτυχαν  υποστήριξης τόσο από δυτικούς όσο και από κύκλους ισλαμικών χωρών ως αντίβαρο στη σερβική στρατιωτική μηχανή στην περιοχή.

Σε αυτή τη διαδικασία αρκετοί παρέβλεψαν ή και αγνόησαν ότι στη Βοσνία γεννάται  το «νεό ριζοσπαστικό ισλάμ» το οποίο και αργότερα θα αποτελέσει μία από τις βασικές κυψέλες του φερόμενου δικτύου της Αλ Κάιντα .  Η εμπειρία από τον πόλεμο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη αποδεικνύει ότι το «μεγάλο Τζιχάντ», ως αδιάκοπη μάχη του κάθε πιστού μεμονωμένα ενάντια στο κακό μετετράπη σε «μικρό Τζιχάντ» το οποίο ουσιαστικώς εκπροσωπεί την ένοπλη σύγκρουση για την υπεράσπιση ή και την εξάπλωση της πίσης.

Ο ριζοσπαστικός ισλαμικός παράγοντας στα Βαλκάνια ορίζεται ως εισαχθέν φαινόμενο από τις ισλαμικές τρομοκρατικές οργανώσεις οι οποίες εκμεταλλεύθηκαν τη Βοσνιακή κρίση  για την διείσδυση και εγκατάστασή τους στην περιοχή .

Υπολογίζεται ότι την περίοδο 1992-1995 περίπου 10.000-15.000 άτομα εκπαιδεύθηκαν σε μορφές «ιερού πολέμου»  και έλαβαν μέρος σε μάχες στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο, Νότια Σερβία, ΠΓΔΜ, Αφγανιστάν, Ιράκ, Τσετσενία.

Το Καλοκαίρι του 2000,  είχε επισημανθεί μια νέα θρησκευτική τάση  που άρχισε να διαμορφώνεται στο χώρο των μεταπολεμικών Βαλκανίων, αυτή του «επανεξισλαμισμού» και που έβρισκε έκφραση μέσα από μουσουλμανικές σέκτες με κυρίαρχη αυτή των Βαχαμπιτών.

Είχαν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους ομάδες πιστών (καθοδηγούμενοι από νέους Ιμάμηδες με σπουδές στη Σαουδική Αραβία) που καταδίκαζαν κάθε τάση νεωτερισμού στο Ισλάμ, ιδιαίτερα όσον αφορά την τιμή που αποδίδουν στους αγίους και στους τάφους τους, απαγόρευαν την κοπή της γενειάδας, τον καπνό, τη μουσική , τη χρήση κομπολογιού, τις αναπαραστάσεις και τους μιναρέδες στα τζαμιά.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο, όμως, ήταν ότι οι οπαδοί του θρησκευτικού αυτού κινήματος προέρχονταν από τις στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δομές που δρούσαν τότε στην περιοχή.

Στην ομάδα αυτή των Βαχαμπιτών βρήκε έρεισμα και η πρώτη ένοπλη και συγκροτημένη ομάδα μουτζαχεντίνων του Κοσσυφοπεδίου, η  ABU BEKIR SADIK.

Στη περίοδο που μεσολάβησε και σε σχέση πάντοτε με το γενικότερο ιστορικό περίγραμμα , τμήμα του μουσουλμανικού στοιχείου των Βαλκανίων άρχισε να αναζητά μία εκ νέου έκφραση  και ταυτότητα αναιρώντας το παρελθόν και προτείνοτας ένα «νέο» οικουμενικό μοντέλο,  αυτό του «μετα-ισλαμισμού» που κινείται ανάμεσα στον « ισλαμο-εθνικισμό» και «ριζοσπαστικό ισλαμισμό» συνδέοντας άτομα μέσω της μουσουλμανικής κουλτούρας ανεξαρτήτως της κουλτούρας καταγωγής (Βοσνιακή, Τουρκική, αραβική), μετατρέποντας τη θρησκεία πλεόν σε συνθετικό κρίκο των πολιτισμών αυτών.

Σε αυτόν ακριβώς το χώρο βρίσκεται και το πεδίο δράσης των λεγομένων νεοφονταμενταλιστών  που ζουν με το όραμα για την εκπλήρωση της «αμυντικής αποστολής» τους αποτρέποντας την εξόντωση της μουσουλμανικής  κοινότητας είτε είναι στη Βοσνία, είτε στην Παλαιστίνη, είτε στη Τσετσενία που απειλείται από το δυτικό αφομοιωτικό μοντέλο.

Η προσωπική εμπειρία της μετάβασής μας στις περιοχές Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Σαντζακίου, Βορείου Κοσσυφοπεδίου και ΠΓΔΜ συνοδεύθηκε από την τελική αίσθηση ότι έχει δημιουργηθεί κλίμα επικίνδυνης σύγχυσης στους κόλπους των λειτουργών του Ισλάμ με κύριο χαρακτηριστικό τις αντιτιθέμενες μορφές  του «διανοούμενου» και του «θρησκευικού» λόγιου: η ανάπτυξη τεράστιου δικτύου θεολογικών ιδρυμάτων και ιδιωτικών σχολών τύπου μεντρέσα, η εκλαίκευση μιας ελάχιστα επεξεργασμένης γνώσης θρησκευτικής και η διαδοσιμότητα της μέσω των νέων τεχνολογιών υποστηριζόμενη από ισχυρά οικονομικά μέσα οδηγεί στην εξάπλωση γνώσης δογματικής με απρόβλεπτες συνέπειες.

Επίσης, είχαμε τη δυνατότητα να διαπιστώσουμε και τον ανταγωνισμό που επικρατεί ανάμεσα σε εκπροσώπους του Σαλαφισμού και του Βαχαμπατισμού που πρόκειται για δύο συγγενείς τάσεις του συντηρητικού και του νεο-φονταμενταλιστικού Ισλάμ.  Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η προβληματική που αναπτύχθηκε σε τοπικό επίπεδο και εντός της μουσουλμανικής κοινότητας αναφορικά με την κυκλοφορία του βιβλίου των Jasmine Merdan/Anan Mesanovic , Vehabizam/Selefizam: Ideoloska pozadina I historijiski korijeni, Srebreno Pero, Sarajevo, 2006 (Βαχαμπισμός/Σαλαφισμός: Ιδεολογικό Υπόβαθρο και Ιστορικές Ρίζες, Ασημένια Πέννα, Σαράγιεβο 2006).

Ήδη από τον Οκτώβριο του 2011 οι ανησυχίες των ΗΠΑ , για την άνοδο του ριζοσπαστικού Ισλάμ, έχουν αυξηθεί , κυρίως μετά από την επίθεση στην αμερικανική πρεσβεία στο Σεράγεβο, που στην πραγματικότητα, στάθηκε η αφορμή για τη σύλληψη των ισλαμιστών στην περιοχή της Σερβίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης με αποκορύφωμα τη σύλληψη του φερόμενου ως ηγέτη των σκληροπυρηνικών μουσουλμάνων  Nusret Imamovic στο χωριό Gornja Maoca κοντά στο  Brcko.

Βάσει ενδείξεων εκτιμάται ότι  υπάρχει σε εξέλιξη ειδικό σχέδιο εξάπλωσης του Βαχαμπισμού στη περιοχή των Βαλκανίων  με στόχο τον προσηλυτισμό 15.000 οπαδών στην προσεχή πενταετία. Οι προσήλυτοι πρέπει να είναι κυρίως από τα στρώματα του εξαθλιωμένου Ισλάμ.

Προσωπική εκτίμησή μας είναι ότι δεν μπορεί να κατανοηθεί η έξαρση φαινομένων βίας και φονταμενταλιστικής συμπεριφοράς στο βαθμό που δεν εξετασθεί σε βάθος η ενδοσυγκρουσιακή τάση και ο ανταγωνισμός των μουσουλμανικών κοινοτήτων και θυλάκων της περιοχής.