Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Από την περασμένη Τετάρτη χιλιάδες πιστοί από όλη την Ελλάδα, ακόμα και από το εξωτερικό, άρχισαν να έρχονται με κάθε μέσον στη Λέσβο για το μεγάλο «αρχαίο» ανοιξιάτικο πανηγύρι του νησιού, το πανηγύρι του Ταξιάρχη στο Μανταμάδο. Από αυτούς πάρα πολλοί πεζοπορούν φορτωμένοι μια λαμπάδα «στο μπόϊ τους», σχεδόν 40 χιλιόμετρα, από την πόλη της Μυτιλήνης μέχρι το μεγάλο προσκύνημα με το μοναδικό στην Ορθοδοξία ανάγλυφο εβένινο μεγάλο εικόνισμα του Αρχαγγέλου, το πλασμένο από άγνωστο υλικό.

Χωρίς προηγούμενο φαίνεται να είναι το πλήθος των πιστών που φέτος συμμετείχε στις θρησκευτικές εκδηλώσεις για τον εορτασμό του Ταξιάρχη Μανταμάδου.

Παρουσία των πολιτικών και Αυτοδιοικητικών Αρχών του τόπου, των εκπροσώπων του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας παρουσία των Ιεραρχών της Λέσβου και των προσκεκλημένων μητροπολιτών με το πλήθος των πιστών που κατά κοινή ομολογία είναι πρωτοφανές για το πανηγύρι του Μανταμάδου σε αυτά τα επίπεδα,σήμερα το τελετουργικό για την επέτειο των εγκαινίων του προσκυνήματος των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, όπως κάθε χρόνο με λιτανεία, την ευλογία του παραδοσιακού φαγητού και την διανομή του στους πιστούς.

Βεβαίως, υπάρχει και μία άλλη, πιο σημαντική διάσταση, αυτή των πιστών από όλη την Ελλάδα που από την Τετάρτη συρρέει με κάθε τρόπο και μέσο στην Λέσβο και κατευθύνεται σε πνεύμα κατάνυξης προς το Ιερό Προσκήνυμα.

Μέχρι την αποχώρησή μου από το Προσκύνημα, στις 19.00, η προσέλευση των πιστών συνεχιζόταν με αμείωτο ρυθμό. Αξιοσημείωτη η μεγάλη παρουσία Αθιγγάνων από όλη την Ελλάδα!

Απαραίτητη κρίνεται η πνευματική ανανέωση του Προσκυνήματος και η ανανέωση του εκκλησιαστικού συμβουλίου.

Ένας ακόμη σταθμός πνευματικής αναγέννησης και το προσκύνημα των Καινοφανών Αγίων της Θερμής που με την εμπνευσμένη καθοδήγηση της Ηγουμένης Ταβιθά πορεύεται στους δυσκολους καιρούς του σήμερα.

Σύμφωνα πάντως με την παράδοση, πλάστηκε από χώμα και αίμα καλογέρων που σκοτώθηκαν από πειρατές. Όπως λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρωτοπρεσβύτερος και προϊστάμενος του προσκυνήματος π. Στρατής Δήσσος, το εικόνισμα του Ταξιάρχη πλάστηκε από έναν νεαρό μοναχό που κρύφτηκε στη στέγη όταν στο μοναστήρι επέδραμαν οι πειρατές. «Όταν, λέει ο π. Στρατής μεταφέροντας τον τοπικό θρύλο, οι Σαρακηνοί τον αντιλήφθηκαν τον κυνήγησαν μέχρι τη θάλασσα. Εκεί όμως, βρέθηκαν μπροστά σε μια θάλασσα που μανιασμένη απειλούσε να τους καταπιεί. Τρομαγμένοι τον άφησαν και τράπηκαν σε φυγή. Ο νεαρός καλόγερος απέδωσε τη σωτηρία του στον Ταξιάρχη, συγκέντρωσε το χώμα το μουσκεμένο από το αίμα των σκοτωμένων καλογέρων και έπλασε το εικόνισμα».

Πάντως, η μορφή του εικονίσματος δείχνει πως είναι προϊόν φλογερής πίστης, ενός απλού ανθρώπου. Το σκοτεινό πρόσωπο, εξού και το προσωνύμιο ο «αράπης» που του έχουν δώσει οι ντόπιοι, προβάλλει γεμάτο δύναμη από το ασημένιο «πουκάμισο», με το οποίο είναι σκεπασμένα τα φτερά του. Μάλιστα, σύμφωνα με την παράδοση, πολλοί προσκυνητές έχουν διαφορετικά συναισθήματα αντικρίζοντας την εικόνα. Άλλοι λένε πως ο Ταξιάρχης τους χαμογελά, άλλοι τον βλέπουν άγριο, άλλοι ήρεμο. «Πιστεύουν λέει ο π. Στρατής, πως ο Αρχάγγελος θέλει να τους περάσει διάφορα μηνύματα».

Η προσέλευση κορυφώθηκε απόψε με τον πολυαρχιερατικό εσπερινό στον οποίο παρέστησαν εκτός από τον οικοδεσπότη Μητροπολίτη Μήθυμνας κ. Χρυσόστομο, οι Μητροπολίτες Μυτιλήνης κ. Ιάκωβος, Ελευθερουπόλεως Καβάλας κ. Χρυσόστομος, ο οποίος είναι και Λεσβιακής καταγωγής και Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος. Αύριο, μετά την ολοκλήρωση της Θείας Λειτουργίας και την περιφορά εικόνας του Αρχαγγέλου γύρω από τον Ναό, θα ευλογηθεί το παραδοσιακό φαγητό κισκέκ, κρέας με σιτάρι και άλλα δημητριακά, το οποίο θα διανεμηθεί στους πιστούς.

Όπως έγινε γνωστό, φέτος όπως και πέρυσι δεν θα πραγματοποιηθεί το έθιμο της θανάτωσης ταύρου στην αυλή της εκκλησίας, πράγμα που γινόταν επί αιώνες. Και φέτος ο ταύρος θα σφαγεί στο σφαγείο όπου και θα τεμαχιστεί και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στην αυλή της εκκλησίας όπου θα μαγειρευτεί σε τεράστια καζάνια. Τα μικρά ζώα, αρνιά και κατσίκια που προσφέρουν οι πιστοί στον Άγιο όπως και κάθε χρόνο, θα δημοπρατηθούν και θα πωληθούν σε κτηνοτρόφους.

Ο Ταξιάρχης είναι ο προστάτης Άγιος όλης της Λέσβου. Ιδιαίτερα στο παρελθόν τον σέβονταν οι Τούρκοι κάτι που παραμένει ζωντανό μέχρι σήμερα αφού μεταξύ των επισκεπτών είναι και Τούρκοι από τις απέναντι ακτές!

Ο σημερινός ναός που κατασκευάστηκε στη θέση παλιότερου εγκαινιάστηκε αναστηλωμένος εκ βάθρων το 1879 και γιορτάζει κάθε χρόνο την επέτειο των εγκαινίων του την Κυριακή των Μυροφόρων. Σύμφωνα με την παράδοση ο Ταξιάρχης φορούσε σιδερένια παπούτσια και τρέχοντας παντού εξού και πολλοί προσκυνητές φέρνουν και αποθέτουν στη βάση της εικόνα του σιδερένια παπούτσια.

Στον ναό φυλάγεται, εθνικό και θρησκευτικό κειμήλιο, ο αρχιερατικός σάκος του εθνομάρτυρα Οικουμενικού Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄. Τον σάκο αυτό αγόρασε σε δημοπρασία ο καταγόμενος από το Μανταμάδο Μητροπολίτης Πορφύριος Φωτιάδης, ο οποίος κατά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη το 1821 ήταν Πρωτοσύγκελος των Πατριαρχείων. Μετά τον θάνατό του οι συγγενείς του τον δώρισαν στο Προσκύνημα. Υπάρχουν ακόμα, παλιό χρυσοκέντητο επιτραχήλιο του 1656, παλιά ευαγγέλια και εκκλησιαστικά βιβλία. Ανάμεσα στις εικόνες του ναού, υπάρχουν και αρκετές του 16ου αιώνα. Η πηγή απ’ την οποία αναβλύζει τα αγίασμα του ναού, θεωρείται απ’ τις πιο αρχαίες της Λέσβου.

Ο Ακης σερβίρει κισκέκ… στον Ακη και περιοδεύει «μαγειρικά»

Ακόμα και ο διάσημος σεφ, Άκης Πετρετζίκης έκανε στάση στον Ταξιάρχη Μανταμάδου, για να σερβίρει σε πολύ κόσμο, ανάμεσα στους οποίους και τον Ακη Βέρρο το παραδοσιακό κισκέκ. Έτσι ο Ακης σέρβιρε τον… Άκη όπως λένε τον Δήμαρχο Δυτικής Λέσβου. Χαριτωμένο είναι ωστόσο, ότι ο μεν Πετρετζίκης είναι Άκης από το Γιώργος και ο δε Βέρρος είναι Άκης από το… Ταξιάρχης!

Ο Ακης Πετρετζίκης κάνει «Food Tour» στη Λέσβο, και εκτός από τον Μανταμάδο, θα μαγειρέψει σε Πέτρα και Μόλυβο, γνωρίζοντας παραδοσιακές τοπικές συνταγές και κάνοντας παράλληλα τα μαγειρικά… μαγικά του!

O Δήμος Δυτικής Λέσβου τον έχει διευκολύνει πολύ στη «μαγειρική περιοδεία» του για τρεις ημέρες και για την εκπομπή του.

Μάλιστα ο Άκης Πετρετζίκης είχε κάνει κάλεσμα στα social media για το πού να πήγαινε στη δεύτερη σεζόν της εκπομπής του. Η Αφροδίτη Βατή, αντιδήμαρχος Τουρισμού έκανε τα δέοντα καλώντας τον και εκείνος ανταποκρίθηκε θετικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλη η παραγωγή είναι δική του, χωρίς έξοδα του Δήμου Δυτικής Λέσβου.

Θυμίζουμε ότι την Τρίτη 2 Μαϊου θα βρίσκεται από τις 11 το πρωί έως τη 1 το μεσημέρι στην Κομνηνάκη, στα Λαδάδικα Μυτιλήνης για να υπογράψει τα βιβλία του στο κοινό του, καλεσμένος του βιβλιοπωλείου Book and Art.

(komotinipress, amna.gr.stonisi.gr)