Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ξεκίνησε σε μεγάλα εργοστάσια καύσης. Αρκετές δεκαετίες αργότερα πέρασε και σε βιομηχανικά αιολικά «πάρκα». Πριν από μερικά χρόνια εμφανίστηκε στις στέγες των σπιτιών, με τη μορφή των φωτοβολταϊκών. Δεν απέχουμε πολλά χρόνια από την εποχή που η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνεται παντού, θα συνοδεύει τον άνθρωπο όπου πάει, στον «ουρανό» του αυτοκινήτου του, στο σακίδιό του, ακόμα και στα ρούχα που φοράει! Πρόκειται για τα εύκαμπτα οργανικά φωτοβολταϊκά, που ήδη αναπτύσσονται. Ακόμα κι αν γνωρίζετε την ύπαρξή τους, αποτελεί σίγουρα μια ευχάριστη είδηση πως στην πρωτοπορία της παραγωγής τους βρίσκεται το Ινστιτούτο Νανοτεχνολογίας του Φυσικού Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

«Εχουμε περάσει από τη δημιουργία ορισμένων πρώτων οργανικών ηλεκτρονικών στο πλαίσιο της ερευνητικής δραστηριότητας στο εργαστήριο, στην πιλοτική παραγωγή τους σε τρεις γραμμές παραγωγής, που είναι οι μοναδικές στην Ευρώπη! Οι δύο πρώτες γραμμές θα βρίσκονται σε λειτουργία μέχρι το τέλος του 2014, ενώ συνολικά η μονάδα θα αναπτυχθεί μέχρι το τέλος του 2015», λέει στην «Κ» ο κ. Στέλιος Λογοθετίδης, διευθυντής του Ινστιτούτου. Μάλιστα, καθώς οι χώροι του πανεπιστημίου δεν επαρκούν, νοικιάστηκε χώρος 1.500 τετραγωνικών μέτρων στην περιοχή του αεροδρομίου της Θεσσαλονίκης για να αναπτυχθεί το Κέντρο Νανοτεχνολογίας και Οργανικών Ηλεκτρονικών. Στον χώρο υλοποιούνται πλευρές από πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα, με συντονιστή το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ.

«Δεν πρόκειται μόνο για νανοτεχνολογία», εξηγεί ο κ. Λογοθετίδης. «Ετσι κι αλλιώς η τεχνολογία όλων των σημερινών φωτοβολταϊκών στηρίζεται στη νανοτεχνολογία. Τα φωτοβολταϊκά που χρησιμοποιούνται όμως ευρέως σήμερα αποτελούνται από ανόργανους ημιαγωγούς, με υλικό γυαλί ή πυρίτιο. Αποτέλεσμα; Είναι βαριά και εύθραυστα. Απεναντίας, τα οργανικά υλικά με τα οποία δουλεύουμε εμείς, δημιουργούν προϊόντα ελαφρύτερα, εύκαμπτα, ανακυκλώσιμα και τελικά φθηνότερα», σημειώνει ο κ. Λογοθετίδης.

Στο άμεσο μέλλον οι πιλοτικές γραμμές παραγωγής θα δημιουργούν εκτυπώσιμα οργανικά ηλεκτρονικά συστήματα, σε μορφή ρολού, τα οποία θα μπορούν να απλωθούν και να αναλάβουν έργο. Μεταξύ αυτών θα υπάρχουν φωτοβολταϊκά, τα οποία ρουφώντας το φως του ήλιου θα το μετατρέπουν σε ηλεκτρικό ρεύμα. Εύκαμπτα φωτοβολταϊκά τόξα θα μπορούν να απλωθούν σε ταράτσες, στέγες, στέγαστρα, τέντες, οχήματα παντός είδους, τσάντες, ρούχα, οτιδήποτε τέλος πάντων το βλέπει ο ήλιος. Ακόμα, η οργανική παλέτα των ερευνητών του ΑΠΘ περιλαμβάνει εύκαμπτες επιφάνειες παραγωγής φωτός, fuel cells (στοιχεία καυσίμου), βιοαισθητήρες, δομικά υλικά με ενσωματωμένα κυκλώματα θέρμανσης – ψύξης κ.λπ.

«Στην πραγματικότητα δημιουργούμε τα συστήματα που θα βγουν μαζικά στην αγορά το 2018 – 2020. Κάποιες εφαρμογές θα αποδειχθούν πετυχημένες, κάποιες άλλες όχι», λέει ο κ. Λογοθετίδης. Το σίγουρο είναι πρόκειται για μεγάλη αγορά. Ο τζίρος των προϊόντων νανοτεχνολογίας το 2013 έφτασε το 1 τρισ. ευρώ, το 2019 αναμένεται να φθάσει τα 4 τρισ. ευρώ.

«Ελπίδα»

Στο εργαστήριο νανοτεχνολογίας εργάζονται ήδη άμεσα 30 – 40 άτομα, ενώ περιφερειακά συνεργάζονται ακόμα 60 άτομα. Παράλληλα, όμως, δημιουργούνται δεκάδες νέες εταιρείες καινοτομίας στον χώρο της νανοτεχνολογίας και των οργανικών ηλεκτρονικών. Ηδη έχει συσταθεί ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Οργανικών Ηλεκτρονικών (HOPE-A ), όπου σχηματίζεται στα αγγλικά η λέξη «ελπίδα». Και δεν μοιάζει να είναι τυχαίο.