Στα “μυστικά” του παραποτάμιου δάσους του Νέστου μυεί τους επισκέπτες το Περιβαλλοντικό Πάρκο του, που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες, με τη δημιουργία τεχνητής λίμνης και λόφου, με παρατηρητήριο άγριας φύσης και υπαίθριων δραστηριοτήτων, όπως παιδική χαρά και χώρου πικ-νικ, με περιβαλλοντικά παιχνίδια και εκθέματα.

Όπως εξηγεί η υπεύθυνη του έργου, περιβαλλοντολόγος και υπεύθυνη του τομέα ενημέρωσης, εκπαίδευσης και ανάδειξης του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων-Υγροτόπων, Μαρία Κατσακιώρη, “το 2005, στο πλαίσιο του έργου ‘Αποκατάσταση και ανάδειξη του παραποτάμιου δάσους του Νέστου’, που υλοποιήθηκε από το Δασαρχείο Καβάλας και το ΕΚΒΥ, σχεδιάστηκε, μεταξύ άλλων, το Περιβαλλοντικό Πάρκο Νέστου, το οποίο οριοθετείται σε επιλεγμένη περιοχή, κοντά στον οικισμό Εράσμιο του νομού Ξάνθης”.

Το πάρκο καταλαμβάνει περίπου 450 στρέμματα, στα οποία περιλαμβάνεται και τμήμα του αρχέγονου δάσους, ενώ τρεις διακριτές ζώνες οργανώνουν την περιήγηση του επισκέπτη:

– Ο χώρος υποδοχής: Η πύλη εισόδου στο Πάρκο, όπου αναπτύσσονται όλες οι απαραίτητες για την ενημέρωση, αναψυχή και εξυπηρέτηση του επισκέπτη υποδομές, καθώς και ενδιαφέρουσες υπαίθριες δραστηριότητες, ήτοι κέντρο ενημέρωσης, χώρος προβολών, δασοφυλάκιο, πωλητήριο, αναψυκτήριο, παιδική χαρά και χώρος πικ-νικ, υπαίθριος εκθεσιακός χώρος, υπαίθρια εκπαιδευτικά εκθέματα.

– Το arboretum/Ο κήπος των φυτών: Στη ζώνη αυτή, 26 είδη δένδρων και 15 είδη θάμνων φυτεύονται σε συστάδες, διαμορφώνοντας έναν χώρο εκπαιδευτικής διάστασης και γνωριμίας με κάθε είδος, που μετέχει στη σύνθεση του δάσους. Ένα δίκτυο οργανωμένων μονοπατιών διαχωρίζουν τις ομάδες των φυτών και ορίζουν κεντρικούς και επιμέρους εσωτερικούς και περιμετρικούς άξονες κυκλοφορίας. Στο χώρο του arboretum δημιουργούνται τεχνητή λίμνη, έκτασης 500 m2, παρατηρητήριο άγριας ζωής και υπαίθρια κιόσκια και καθιστικά.

– Η προσομοίωση του δάσους: Η “καρδιά” του πάρκου, όπου τα είδη του αρχέγονου δάσους διαπλέκονται μεταξύ τους για να προσομοιώσουν τη φυσική διαδοχή των φυτοκοινωνιών. Οργανωμένα μονοπάτια εξασφαλίζουν την άνετη κίνηση του επισκέπτη, προσφέροντας ποικίλες εναλλακτικές περιήγησης, τα οποία συνδυάζονται με πινακίδες ερμηνείας των στοιχείων του περιβάλλοντος, υπαίθρια κιόσκια και καθιστικά.

Σύμφωνα με την κ. Κατσακιώρη, στο πλαίσιο του έργου ανακαινίσθηκαν και τα ξύλινα σπιτάκια, που φιλοξενούν το Κέντρο Ενημέρωσης, καθώς και το χώρο προβολών και παρήχθη ενημερωτικό υλικό (οικοτουριστικός οδηγός, χάρτης περιήγησης, CD–ROM, αφίσες κ.ά.) για το παραποτάμιο δάσος. Σημειώνεται ότι, οι παρεμβάσεις που σχεδιάσθηκαν για τη δημιουργία του Περιβαλλοντικού Πάρκου υλοποιήθηκαν από το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας-Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων, με την εποπτεία της Διεύθυνσης Δασών Ν. Καβάλας, στο πλαίσιο ενός νέου έργου, με τίτλο “Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στο περιβαλλοντικό πάρκο του ποταμού Νέστου”, το οποίο χρηματοδοτήθηκε με 500.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Χορηγιών ΕΚΕ – Οικονομικών Ενισχύσεων ΟΠΑΠ ΑΕ και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2011.

Το δάσος του Νέστου

Γνωστό άλλοτε με την ονομασία Μέγα Δάσος (Κοτζά Ορμάν στην τουρκική γλώσσα), το Παραποτάμιο Δάσος του Νέστου, που εκτεινόταν εκατέρωθεν της κοίτης του ποταμού, υπήρξε από τα μεγαλύτερα υδροχαρή δάση της Μεσογείου, με μήκος 27 χιλιόμετρα, πλάτος 3-7 χιλιόμετρα και συνολική έκταση 120.0000 στρεμμάτων.

Σταδιακά, από τη δεκαετία του 1930 και λόγω της εντεινόμενης ανάγκης για γεωργικά εδάφη εκχερσώθηκε το μεγαλύτερο τμήμα του και, παράλληλα, ευθυγραμμίσθηκε η κεντρική κοίτη του ποταμού και κατασκευάσθηκαν εκατέρωθεν αναχώματα για την αποφυγή πλημμυρών. Σήμερα, το παραποτάμιο δάσος έχει περιορισθεί σε περίπου 4.500 στρέμματα, ενώ το αρχέγονο δάσος εμφανίζεται σε διάσπαρτες κηλίδες και καταλαμβάνει μόλις 990 στρέμματα.