Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Ο Μπαμπάς διώχνει το άγχος!! Αυτό ήταν -ίσως- το κεντρικό μήνυμα από όσα ακούσθηκαν κατά τη διάρκεια του workshop, βιωματικού εργαστηρίου, που οργάνωσε ο Παιδικός Σταθμός-Νηπιαγωγείο ΚΟΛΛΕΓΙΟ της Αλεξανδρούπολης, για τους “μπαμπάδες” των “κολλεγιοπαίδων” αυτής της εκπαιδευτικής δομής!

Είναι γνωστό, ότι ο σύγχρονος πατέρας ασχολείται με τις βασικές ανάγκες των παιδιών αλλά και με τις συναισθηματικές τους ανάγκες. Εμπλέκεται ενεργά σε όλες τις αρμοδιότητες του σπιτιού και τις μοιράζεται με την μητέρα. Αυτή η ισότητα και η αρμονική σχέση μεταξύ των γονέων επηρεάζει θετικά την προσωπικότητα του παιδιού.

Ο πατέρας πρέπει να είναι κοντά στο παιδί από την αρχή της ζωής του. Να αφιερώνει ποιοτικό χρόνο στο παιδί, μέσω του παιχνιδιού, μέσω συνομιλίας και δείχνοντας κατανόηση και στοργή. Το παιδί έτσι αποκτά ψυχική ισορροπία γιατί καταλαβαίνει ότι αξίζει τον χρόνο και την προσοχή του πατέρα του.Αναμφισβήτητα, ο πατέρας επηρεάζει την ανατροφή και τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών και μάλιστα με άμεσο τρόπο . Ο πατέρας επηρεάζει τα παιδιά με διαφορετικό τρόπο από την μητέρα, όμως εξίσου σημαντικά. Αυτός είναι και ο λόγος που ο πατέρας χρειάζεται να έχει ενεργό ρόλο στην διαπαιδαγώγηση και ανατροφή των παιδιών.

Τα βασικά σημεία της ομιλίας της ειδικής παιδαγωγού κ.Αντωνίας Δούλα που αφορούν στο ρόλο του πατέρα στη σύγχρονη οικογένεια συνοψίζονται στα ακόλουθα σημεία:

1. Ο πατέρας είναι η βάση του παιδιού!! Είναι ο νόμος..
2. Κατά πόσο είναι ο πατέρας ενεργός στο μεγάλωμα και στην ανατροφή του παιδιού φαίνεται στην πορεία της ανάπτυξης του.  Η ένταση και η έκταση του άγχους του παιδιού σχετίζονται με την πατρική αποστέρηση. Ο πατέρας διασφαλίζει τους κανόνες. ¨Οταν ο πατέρας απουσιάζει δεν υπάρχει πρότυπο ταύτισης για το αγόρι, με αποτέλεσμα να φτιάχνει προτυπο μυθικό , παντοδύναμο, δεν έχει φραγμούς και δεν αναπτύσσει το κομμάτι του αυτοελέγχου.
3.  ο ρόλος του πατέρα είναι εξίσου σημαντικός με αυτόν της μητέρας, παρόλο που πολύ συχνά στην κοινωνία μας οι μπαμπάδες περνούν σε δεύτερη μοίρα.
4. Όσο απαραίτητη είναι η συμμετοχή του μπαμπά στο να έρθει στον κόσμο ένα παιδί, τόσο σημαντική είναι η συμμετοχή του και στην ανατροφή αυτού. Ο πατέρας είναι το πρόσωπο που θα «κόψει» τον ψυχολογικό ομφάλιο λώρο που συνδέει τη μητέρα με το παιδί.
5. Ο τρόπος συμμετοχής του πατέρα στο γάμο του και οι συζυγικές σχέσεις, που είναι ο πυρήνας πάνω στον οποίο κτίζεται το όλο οικογενειακό σύστημα, καθορίζουν και την επάρκεια του μητρικού ρόλου και το πώς η μητέρα αντεπεξέρχεται στο ρόλο αυτό.
6. Η ποιότητα της σχέσης των δύο συζύγων σχετίζεται με την ποιότητα της σχέσης μητέρας – παιδιού αλλά και πατέρα –παιδιού.
7. Μεγάλος ρόλος αποδίδεται στον ρόλο του πατέρα στην ανάπτυξη διαταραχών της συμπεριφοράς του παιδιού, όπως στην αντικοινωνική συμπεριφορά, την «παιδική παραπτωματικότητα» και άλλων ψυχικών διαταραχών και ψυχοπαθολογικών εκδηλώσεων.
8. Μελέτες σε έφηβους δείχνουν ότι οι έφηβοι που είχαν ανεπαρκή πατρική στοργή ήταν λιγότερο κοινωνικοί, δυσπροσάρμοστοι, ανασφαλείς και αγχώδεις με χαμηλή αυτοεκτίμηση.
9. Ο πατέρας αρχικά προσπαθεί να προστατέψει την σύζυγο, την μητέρα. Ο ρόλος διαρκεί κατά  την περίοδο των πρώτων 8-10 μηνών .Ο τρόπος που θα σχετισθεί ο πατέρας με την μητέρα και το μωρό θα καθορίσει την επάρκεια του μητρικού ρόλου και πως η μητέρα θα ανταπεξέλθει σε αυτόν τον ρόλο.
10. Κατά τη βρεφική ηλικία η πατρική παρουσία είναι απαραίτητη για να ανταποκριθεί σωστά στις αντιδράσεις του μωρού αλλά και να επηρεάσει την μητέρα θετικά προς αυτή την κατεύθυνση.
11. Ο ρόλος του πατέρα ξεκινάει από την περίοδο της εγκυμοσύνης που εξασφαλίζει στην μητέρα και το βρέφος την απαραίτητη συναισθηματική ηρεμία.
    Στη βρεφική ηλικία το παιδί είναι ανασφαλές και όταν ο πατέρας συμμετέχει στην ανατροφή του βοηθάει να εξερευνήσει το περιβάλλον του.
    Στην σχολική ηλικία βοηθάει στην αυτορύθμιση τον βοηθάει στην εξωστρέφεια. Ο πατέρας βοηθάει στην ενίσχυση της εξωστρεφειας του παιδιού.
    Στην εφηβεία παίζει διαμεσολοβητικό ρόλο στη σχέση μητέρας-παιδιού.
12. Τον δεύτερο χρόνο της ηλικίας του παιδιού πρέπει το ζευγάρι να αποκαταστήσει τις σχέσεις που υπήρχαν πριν την εγκυμοσύνη και ο πατέρας να εμπλακεί περισσότερο με το παιδί!Αν το ζευγάρι δεν έχει τον χρόνο του, δεν μπορεί να μεγαλώσει σωστά ένα παιδί. Ο ζωτικός χώρος ανάμεσα στο ζευγάρι είναι ο χώρος που αναπτύσσεται το παιδί. Η πατρική παρουσία φέρνει το τέλος στην δυαδική σχέση (τα παιδία αποζητούν τη μάνα τους στην δασκάλα).. Το παιδί θα γνωρίσει τα όριά του και θα κατακτήσει μία αυτονομία έξω από αυτή την δυάδα.
13. Ο πατέρας ως ισχυρό πρότυπο παίζει σημαντικό ρόλο.
    Ο πατέρας πρέπει να υπάρχει στο πλαίσιο. Τα παιδιά που παραμένουν στη δυαδική σχέση με τη μαμά τους χρειάζονται τον μπαμπά που δημιουργεί τριαδική σχέση και βοηθάει στο παιδί να αποκοπεί από τη μητέρα, δημιουργεί πρότυπο ασφάλειας και συμβάλει στην κοινωνικόσυναισθηματική ασφάλεια κι εξέλιξη του παιδιού.
    Ο Φρόυντ έχει τονίσει την ανάγκη της πατρικής προστασίας.
14. Η τριαδική σχέση αποτελεί μία εξελιξη και έχει αποφασιστικό ρόλο στην επίλυση του Οιδιποδείου!!! Η λειτουργία του πατέρα αποτελεί έναν συμβολικό νόμο που μέσα στον οικογενειακό ιστό έρχεται για να προστατέψει το οικογενειακό οικοδόμημα! Πρέπει να υπάρχει αναλογία στην πατρική και μητρική παρουσία και να εντάξει την εικόνα του εαυτού σε ένα ενιαίο σύνολο.
15. Οι μαμάδες πρέπει να καταλάβουν ότι δεν είναι τυχαίο ότι στην οικογένεια η δυαδική σχέση δεν βοηθάει στην ανάπτυξη του παιδιού για να κατανοήσει το ρόλο του στην ομάδα.
16. Εν κατακλείδι,για την υγιή ψυχοσωματική εξέλιξη των παιδιών χρειάζεται και η πατρική και η μητρική φροντίδα. Σε κάθε στάδιο εξέλιξης του παιδιού στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, το παιδί χρειάζεται όχι μόνο τη μητέρα αλλά και τον πατέρα ως αντικείμενο αγάπης, ασφάλειας, σύνδεσης με τον εξωτερικό κόσμο και την αρχή της πραγματικότητας, ως μορφή ταυτοποίησης ή ακόμα και ως μορφή την οποία μπορεί να αμφισβητήσει…
17. Κανείς από τους δύο γονείς δεν μπορεί να αναπληρώσει τα καθήκοντα του άλλου. Το περιεχόμενο του ρόλου τους είναι ξεχωριστό και απαραίτητο για την ανάπτυξη του παιδιού. Η πατρότητα είναι το ίδιο ευχάριστη και απαραίτητη στο παιδί με τη μητρότητα.
18. Η ποιότητα της σχέσης του ζευγαριού παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ζωής των παιδιών, της ψυχολογικής, κοινωνικής, πνευματικής και σωματικής τους εξέλιξης.