Έτοιμη για να υποδεχτεί τους χιλιάδες προσκυνητές της από όλη την Θράκη είναι η πλήρως ανακαινισμένη Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης Βαθυρρύακος Ροδόπης. Όχι τυχαία, καθώς πρόκειται για ένα Πανθρακικής εμβέλειας προσκύνημα με τη δική του ξεχωριστή σημασία.

«Μας φανερώθηκε για να στηρίζει τη ζωή μας»

«Για μας έχει ιδιαίτερη σημασία η εορτή αυτή» δηλώνει στην ΕΡΤ Κομοτηνής ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων σημειώνοντας πως «μας φανερώθηκε για να στηρίζει τη ζωή μας, για να είναι η τροφός της ζωής μας, ο φύλακας άγγελος». Την Τρίτη στις έξι και μισή το απόγευμα θα γίνει η λιτανεία της εικόνας από τον αμπελουργικό σταθμό, σημείο όπου φανερώθηκε, έως το Μοναστήρι και μετά θα τελεστεί ο μεγάλος πανηγυρικός εσπερινός. «Είναι συγκινητικό πόσοι άνθρωποι πηγαίνουν με τα πόδια στην Παναγία!» δηλώνει ο Σεβασμιώτατος σημειώνοντας ότι είναι κάτι πολύ σπουδαίο για τη ζωή των πιστών «ας προστρέχουμε στην Παναγία μας, ό,τι κι αν μας συμβεί.» προτρέπει.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου στη θρησκεία

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, η Κοίμηση ή Μετάσταση της Θεοτόκου έγινε στην οικία του Ευαγγελιστή Ιωάννη όπου Αυτή διέμενε. Στο ίδιο σπίτι ζούσε ο αδελφός του Ιωάννη, Ιάκωβος και η μητέρα τους Σαλώμη. Αυτό, το είχε ζητήσει ο Χριστός από τον Σταυρό (Ιωάν. ιθ’ 27). Την επικείμενη Κοίμησή Της, η Θεοτόκος την πληροφορήθηκε τρεις μέρες νωρίτερα από άγγελο, που της έδωσε ένα κλαδί φοινικιάς. Πήγε πρώτα στο Όρος των Ελαιών όπου προσευχήθηκε. Εκεί τα δέντρα έγειραν και τη χαιρέτησαν. Επέστρεψε στο σπίτι όπου ενημέρωσε συγγενείς και φίλους για το μήνυμα του αγγέλου. Παρηγορούσε όσους έκλαιγαν λέγοντάς τους πως δεν θα ξεχάσει τον κόσμο και έδωσε τους δύο χιτώνες της σε δύο χήρες γειτόνισσές της.

Όταν κοιμήθηκε η Παναγία και έκλεισαν τα μάτια της, οι Απόστολοι που με θαυματουργό τρόπο(ακούστηκε μια βροντή, σύννεφα σκέπασαν το σπίτι των Ιωάννη και Ιακώβου και ξαφνικά εμφανίστηκαν οι μαθητές του Ιησού) ,είχαν συγκεντρωθεί “εκ περάτων” στα Ιεροσόλυμα, σήκωσαν το νεκρικό κρεβάτι της και τη μετέφεραν στον κήπο της οικογένειάς της στη Γεθσημανή, όπου είχαν ταφεί οι γονείς της Ιωακείμ και Άννα.

Εκεί τάφηκε και η Θεοτόκος. Κατά τη μεταφορά του λειψάνου της Θεοτόκου για ενταφιασμό, φανατικοί Ιουδαίοι επιχείρησαν να ανατρέψουν το νεκρικό κρεβάτι αλλά τυφλώθηκαν μετά από θαύμα. Μόνο ένας κατόρθωσε να ακουμπήσει το νεκροκρέβατο αλλά άγγελος με αόρατη ρομφαία του έκοψε τα χέρια. Κατά τη λαϊκή παράδοση, η Παναγία λίγο πριν κλείσει τα μάτια της ζήτησε από τον αρχάγγελο Μιχαήλ να της δείξει τον κάτω κόσμο και τις τιμωρίες των αμαρτωλών στην Κόλαση.

Από την τελετή, έλειπε μόνο ο Απόστολος Θωμάς. Όταν έφτασε, 3 μέρες αργότερα και πήγε στον τάφο της Θεοτόκου, βρήκε μόνο τα αντικείμενα που είχαν ταφεί μαζί με την Παναγία, η οποία, προφανώς, είχε αναστηθεί. Η Κοίμησή Της εορτάζεται στις 15 Αυγούστου.

Οι Καθολικοί που επίσης εορτάζουν την Κοίμηση της Θεοτόκου, δέχονται ότι η Παναγία αναλήφθηκε ολόσωμη στον Ουρανό (Assomption), ενώ οι Ορθόδοξοι πιστεύουν ότι πέρασε από θνητό θάνατο και ταφή και παρέδωσε την ψυχή Της στον Χριστό.

Στον τάφο της Θεοτόκου, είχε ανεγερθεί μεγαλοπρεπής ναός, πιθανότατα από την Αγία Ελένη. Μετά την καταστροφή του, οι αυτοκράτορες Μαρκιανός (450-457) και Πουλχερία έχτισαν το ναό που υπάρχει μέχρι σήμερα και τον οποίο οι Άραβες ονομάζουν Σίτνα-Μάριαμ (Κυρία μας Μαριάμ).

Τα “Αντίμερα” της Θεοτόκου (23 Αυγούστου)

Η Εκκλησία μας καθιέρωσε την “Απόδοση” της Εορτής, μια βδομάδα μετά την Κοίμηση της Θεοτόκου στις 23 Αυγούστου, ο λαός ωστόσο θεώρησε την “Απόδοση” σαν ένα ανθρώπινο μνημόσυνο (“Της Παναγιάς τα Νιάμερα”).

Το πλήθος των ναών και των μοναστηριών που είναι αφιερωμένα στην Κοίμηση της Θεοτόκου, έκανε ώστε να “κατανεμηθεί” ο εορτασμός στις δύο αυτές ημερομηνίες (15 και 23 Αυγούστου) αφού έχουν το ίδιο περιεχόμενο και τις ίδιες ακολουθίες.

Σε ορισμένα μοναστήρια (π.χ. στην Παναγία Σουμελά) “ενώνουν” τις δύο αυτές ημέρες, σε συνεχές προσκύνημα.

Αντιπροσωπευτικότερο πανηγύρι μοναστηριού στις 23 Αυγούστου με πολυάνθρωπο και εντυπωσιακό προσκύνημα γίνεται στον Προυσό της Ευρυτανίας.