Εκρηκτικές διαστάσεις παίρνει τα τελευταία χρόνια η παιδική κακοποίηση. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι τα τελευταία δέκα χρόνια οι ευρωπαϊκές τηλεφωνικές γραμμές έχουν δεχθεί περισσότερα από τρία εκατομμύρια κλήσεις που αφορούν περιστατικά σεξουαλικής (57%), συναισθηματικής (46%) κακοποίησης, βίας (36%) και παραμέλησης (80%) με κύριους υπαίτιους τους ίδιους τους γονείς.Με τον όρο παιδική κακοποίηση δεν αναφερόμαστε μόνο στον ξυλοδαρμό και στην σεξουαλική παρενόχληση ανηλίκων, αλλά αναφερόμαστε και στην ψυχολογική – συναισθηματική κακοποίηση μέσω του εκφοβισμού, αλλά και στην παραμέληση αρκετών παιδιών από την οικογένεια τους, όχι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, αλλά λόγω του εθισμού των γονέων στα ναρκωτικά ή στο αλκοόλ.

Τα τελευταία δέκα χρόνια οι ευρωπαϊκές τηλεφωνικές γραμμές έχουν δεχθεί περισσότερα από τρία εκατομμύρια κλήσεις που αφορούν περιστατικά σεξουαλικής (57%), συναισθηματικής (46%) κακοποίησης, βίας (36%) και παραμέλησης (80%) με κύριους υπαίτιους τους ίδιους τους γονείς.

Τις περισσότερες κλήσεις, από το 2003 μέχρι και σήμερα έχει δεχθεί η γερμανική τηλεφωνική γραμμή «Nummer gegen Kummer» (9.690.249 κλήσεις) και τις λιγότερες η πορτογαλική γραμμή «Instituto de Apoio a Granca» (27.787 κλήσεις). Την ίδια χρονική περίοδο η γραμμή βοήθειας του Χαμόγελου έχει δεχθεί 2.513.632 κλήσεις.

Μορφές παιδικής κακομεταχείρισης

1. Παραμέληση υπάρχει όταν οι γονείς δεν παρέχουν την αναγκαία φροντίδα για την ασφάλεια και υγιή ανάπτυξη των παιδιών, είτε σκόπιμα είτε άθελά τους, τα παιδιά υφίστανται παραμέληση.

2. Βία στο ζευγάρι

Τα παιδιά τραυματίζονται, απλώς και μόνο βλέποντας τον ένα γονέα να κακοποιείται από τον άλλον. Οι επιπτώσεις είναι το ίδιο σοβαρές σαν να είχε κακοποιηθεί το ίδιο το παιδί.
-Τα παιδιά τείνουν να πιστεύουν ότι η βία είναι δικό τους φταίξιμο
-Τα παιδιά υποφέρουν από ανάμικτα συναισθήματα απέναντι στο γονιό δράστη: τον αγαπούν, αλλά ταυτόχρονα και τον μισούν που τον βλέπουν να πληγώνει τον άλλο γονιό.

3. Παιδική σεξουαλική κακοποίηση

Όλα τα είδη της σεξουαλικής δραστηριότητας μεταξύ ενηλίκων όταν πραγματοποιούνται σε παιδί, αλλά και δραστηριότητες χωρίς άγγιγμα, όπως το να ενθαρρύνει κανείς το παιδί να παρακολουθεί πορνογραφία κλπ. Γενικά, οποιαδήποτε πράξη με παιδιά, περιλαμβάνει σεξουαλική διέγερση του ενήλικα είναι κακοποίηση.

Ειδικά για την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, η Ελληνική Αστυνομία έχει δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της μια πολύ εκτενή αναφορά και συμβουλές προς τους γονείς και τα παιδιά:

Οδηγίες προς τους γονείς:

1) Παρατηρήστε το άτομο που υποψιάζεστε για σεξουαλικά κακοποιητική συμπεριφορά σε παιδιά:

Ο παιδόφιλος, στα γενικά του χαρακτηριστικά, είναι συνήθως άντρας, άνω των 30 ετών, με λίγους φίλους της ηλικίας του και συχνάζει σε χώρους με παιδιά όπως παιδικές χαρές, Ίντερνετ καφέ, αθλητικά κέντρα κ.α.

Συχνά μάλιστα εργάζεται με παιδιά, ενώ δεν αποκλείεται να είναι άτομο «υπεράνω πάσης υποψίας». Σε πολλές περιπτώσεις είναι γνωστό μέλος της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας και συνήθως ανήκει στο περιβάλλον του παιδιού ή και της οικογένειας.

Όπως έχει αποδειχθεί σε αρκετές περιπτώσεις στην πράξη, χρησιμοποιεί τα ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση σε παιδιά, ενώ ενδέχεται να προσποιείται τον έφηβο για να συζητά και να παίζει παιχνίδια μαζί τους στο Διαδίκτυο.

Στοχεύει σε συγκεκριμένες ηλικίες και φύλο, συνήθως παιδιά προεφηβικής ηλικίας, και δρα μεθοδικά και με υπομονή για να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους.

Μπορεί επίσης να προβεί σε πράξεις συναισθηματικού εκβιασμού ή να απειλήσει το παιδί, προκειμένου να μην αποκαλύψει τις δραστηριότητές του στους γονείς του.

α) Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του:

Ενδιαφέρεται περισσότερο για τα παιδιά απ’ ότι για τους ενήλικες;
Προσφέρεται να κρατήσει τα παιδιά σας για να κάνετε τις δουλειές σας ή για να βγείτε έξω;
Εργάζεται με παιδιά;
Είναι ιδιαίτερα εκδηλωτικός με τα παιδιά;
Εμπλέκεται σε δραστηριότητες με παιδιά, όταν δεν είναι παρόντες οι γονείς;

β) Παρατηρήστε τις προσωπικές του σχέσεις:

Είναι ελεύθερος, δεν ενδιαφέρεται να έχει ένα σύντροφο της ηλικίας του ή έναν οποιονδήποτε σύντροφο;
Ενδιαφέρεται περισσότερο για τα παιδιά της συντρόφου του απ’ ότι για την ίδια; (σε μονογονεϊκές οικογένειες)
Είναι παντρεμένος, αλλά πιο εκδηλωτικός με τα παιδιά του απ’ ότι με τη σύζυγό του;

γ) Παρατηρήστε τις κοινωνικές του σχέσεις:

Ταυτίζεται περισσότερο με τα παιδιά απ’ ότι με άτομα της ηλικίας του;
Έχει περισσότερες φιλικές σχέσεις με παιδιά απ’ ότι με ενήλικες;
Οι φίλοι του (που είναι παιδιά) είναι συγκεκριμένης ηλικιακής κατηγορίας ή/και φύλου;

2) Προσέξτε τα παιδιά σας:

Παρατηρείτε κάποια απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού σας;
Μήπως εμφανίζει ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο ή βλέπει πιο συχνά εφιάλτες;
Ζωγραφίζει θέματα με σεξουαλικό περιεχόμενο;
Έχει σεξουαλική συμπεριφορά που δεν ταιριάζει με την ηλικία του ή επιδεικνύει σεξουαλική συμπεριφορά προς άλλα παιδιά;

Έχει παλινδρομήσει σε προηγούμενες συμπεριφορές, όπως ενούρηση και εγκόπρηση, ενώ είχε μάθει να ελέγχει τις συμπεριφορές αυτές;

Φοβάται πρόσωπα ή μέρη που δεν φοβόταν παλιότερα;
Μιλάει τον τελευταίο καιρό συνέχεια για κάποιον ενήλικο για τον οποίο δε μιλούσε στο παρελθόν;
Προσπαθεί να σας πει κάτι, αλλά σταματά όταν εμφανίζεται κάποιος άλλος ενήλικος;

Έρχεται σπίτι με σκισμένα ρούχα ή λερωμένα εσώρουχα;
Εμφανίζει δυσκολία να περπατήσει ή να καθίσει;

Όλα τα παραπάνω αποτελούν σημάδια που θα πρέπει να υποψιάσουν τους γονείς, προκειμένου να δώσουν περισσότερη προσοχή στο παιδί τους και να δουν τι συμβαίνει. Μην πανικοβάλλεστε, αλλά έχετε τα μάτια και τα αυτιά σας ανοιχτά.

3) Ασφάλεια στο Διαδίκτυο:

Συζητείστε με το παιδί σας για τους κινδύνους του Διαδικτύου, χωρίς βέβαια να απαγορεύσετε τη χρήση του. Εξηγείστε του ότι δεν πρέπει να δίνει προσωπικές πληροφορίες (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κ.λπ.) ή να στέλνει φωτογραφίες σε αγνώστους μέσω Διαδικτύου.
Σκόπιμο είναι να φροντίσετε ώστε να έχετε πρόσβαση στο Διαδίκτυο από το σπίτι, ώστε να μπορείτε να ελέγχετε τις ηλεκτρονικές δραστηριότητες του παιδιού σας και να μη χρειάζεται να πηγαίνει σε Ίντερνετ καφέ.

Βάλτε τον υπολογιστή σε έναν κοινό χώρο του σπιτιού και όχι στο παιδικό δωμάτιο, για να αποφύγετε την πιθανότητα να το «βρει» ο παιδόφιλος μόνο του.

Ρωτήστε το παιδί σας ποιες ιστοσελίδες επισκέπτεται ή/και ελέγξτε το μόνοι σας μέσω των «αγαπημένων» και του «ιστορικού περιήγησης» του προγράμματος φυλλομετρητή (browser) και κάντε του προτάσεις για ηλεκτρονικές διευθύνσεις κατάλληλες για την ηλικία του.

Λάβετε επίσης υπόψη ότι τα παιδιά στην εφηβεία μπορεί να είναι αντιδραστικά και να αναζητούν την ιδιωτικότητα, ενώ πολλές αλλαγές στη συμπεριφορά τους μπορεί να οφείλονται στο σεξουαλικό ξύπνημα της εφηβικής ηλικίας.
Σταθείτε δίπλα τους με τρόπο διακριτικό και όχι παρεμβατικό.

Μιλήστε στα παιδιά σας, κερδίστε την εμπιστοσύνη τους. Πρέπει να πιστεύουν ότι μπορούν να σας πουν οτιδήποτε χωρίς να φοβούνται ή να ντρέπονται. Μιλήστε τους για το σώμα τους. Πείτε τους τι να προσέχουν. Διδάξτε τους τις συμπεριφορές που είναι αποδεκτές απέναντι στους άλλους ενήλικες, αλλά και απέναντι στα παιδιά της ηλικίας τους.

Οδηγίες προς τα παιδιά:

Ο παρακάτω ενδεικτικός οδηγός μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα παιδιά, είτε διαβάζοντάς τον απευθείας, είτε μπορεί να διαβαστεί από τους γονείς, προκειμένου να πάρουν ιδέες για το πώς μπορούν να μιλήσουν με απλό τρόπο στα παιδιά τους για το τι να αποφεύγουν.

Ένας ενήλικος δεν πρέπει ποτέ να ζητάει από ένα παιδί να αγγίξει το ίδιο τα γεννητικά του όργανα.
Κανένας ενήλικος δεν πρέπει να αγγίζει τα γεννητικά όργανα των παιδιών, εκτός αν είναι γιατρός στο ιατρείο του.

Κανένας ενήλικος δεν πρέπει να ζητάει από ένα παιδί να κάνει οτιδήποτε μαζί του, ενώ είναι είτε εκείνος είτε το παιδί χωρίς ρούχα.
Κανένας ενήλικος δεν πρέπει να ζητάει από ένα παιδί να κρατήσει κάτι κρυφό ή μυστικό από τους γονείς του, κυρίως κάτι που αφορά το ίδιο.

Πες «όχι» όταν:

Ένας ενήλικος σου ζητά να κάνεις κάτι που ξέρεις ότι είναι λάθος.
Ένας ενήλικος θέλει να σε αγγίξει κάπου που δεν θέλεις εσύ.

Ένας ενήλικος κάνει κάτι στο σώμα σου, που σε κάνει να νιώθεις περίεργα ή και να πονάς.
Ένας ενήλικος σου ζητά να κάνεις κάτι και να μην το πεις στους γονείς σου.

Ξεχώρισε το «δώρο» από τη «δωροδοκία»: Δώρο είναι κάτι που σου δίνει κάποιος γιατί σε αγαπάει. Δωροδοκία είναι όταν κάποιος σου δίνει κάτι ή σε αφήνει να κάνεις κάτι και ζητάει αντάλλαγμα για αυτό. Για παράδειγμα: «Θα σου δώσω ένα γλυκό, αν βγάλεις τα ρούχα σου και ξαπλώσεις δίπλα μου».

Προστασία στο δρόμο:

Φρόντισε να είσαι έξω με παρέες και απόφυγε να τριγυρνάς μόνος σου.
Μη μιλάς σε αγνώστους ή άτομα που δεν γνωρίζεις καλά.

Βάλε τις φωνές και τρέξε γρήγορα, αν κάποιος προσπαθήσει να σε παρασύρει κάπου απόμερα ή να σε βάλει σε ένα αυτοκίνητο.
Έχε το νου σου να αρνηθείς, αν είσαι έξω και κάποιος σου προσφέρει χρήματα για να του κάνεις μια χάρη.
Πρόσεχε στις δημόσιες τουαλέτες και πήγαινε με έναν φίλο, αν αυτό είναι δυνατό. Βγες γρήγορα έξω αν σε πλησιάσει κάποιος.
Έχε πάντα χρήματα μαζί σου για να γυρίσεις στο σπίτι και μην ξοδεύεις ποτέ αυτά τα χρήματα.

Προστασία στο Διαδίκτυο:

Ρύθμισε την ασφάλεια του λογαριασμού σου (στο facebook , myspace , friendster κ.λπ.), ώστε να μπορούν μόνο οι «φίλοι» σου να δουν λεπτομέρειες του προφίλ σου.

Μη δίνεις ποτέ και σε κανέναν τους κωδικούς πρόσβασής σου.

Χρησιμοποίησε μια φωτογραφία προφίλ που να μη δείχνει το πρόσωπό σου ή να εμφανίζει άλλες πληροφορίες για εσένα.

Μη δίνεις πληροφορίες για το σχολείο σου, το πού μένεις ή το τηλέφωνό σου.

Μην κάνεις «φίλους» άτομα που δεν έχεις γνωρίσει προσωπικά.

Μη συναντάς άτομα που έχεις «γνωρίσει» στο Διαδίκτυο, χωρίς την παρουσία ενός από τους γονείς σου.
Έχε στο νου σου ότι οι άνθρωποι που γνωρίζεις στο Διαδίκτυο μπορεί να λένε ψέματα για το ποιοι είναι.

Τι να κάνω σε περίπτωση που υποψιάζομαι ή έχω ενδείξεις ότι κάποιος ενήλικος ασελγεί σε βάρος ανηλίκων;

Μπορείτε να απευθυνθείτε:

-στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής – Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ): Λεωφ. Αλεξάνδρας 173, 3ος όροφος, τηλ. 210 6476370.
-στο Τμήμα Ανηλίκων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης: Μοναστηρίου 326, τηλ. 2310 388456, 2310 388457, 2310 388458.
-στις κατά τόπους Υπηρεσίες Ασφαλείας των Νομών των υπόλοιπων Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας.

Για αναφορές περιστατικών διαδικτυακής παρενόχλησης – παιδοφιλίας ή παιδικής πορνογραφίας, μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στην ειδική τηλεφωνική γραμμή καταγγελιών 11012 (λειτουργεί όλο το 24ωρο) ή και μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (e-mail) στη διεύθυνση 11012@ hellenicpolice.gr

Οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία ελέγχεται από εξειδικευμένο αστυνομικό προσωπικό, προκειμένου να διερευνηθεί και να διαλευκανθεί η υπόθεση.

Του Εμμανουήλ Πολυζόπουλου Ψυχίατρου – Ψυχοθεραπευτή

Πηγή : iatropedia.com