ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΡΟΔΟΠΗΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Ομιλία Προέδρου Πολιτιστικού Συλλόγου Ιάσμου κ.Μπούκα Ηλία 15/6/2022
Αξιότιμε κύριε πρόεδρε,
κύριοι βουλευτές, μέλη της επιτροπής ελληνισμού της διασποράς του ελληνικού κοινοβουλίου, κύριοι εκπρόσωποι των πολιτιστικών συλλόγων Ροδόπης,κυρίες και κύριοι
Αφού στείλω τους θερμούς μου χαιρετισμούς στους όπου γης κατοίκους τού ακριτικού μου χωριού αλλά και σε όλους όσοι μας παρακολουθούν διαδικτυακά ή από το τηλεοπτικό κανάλι της Βουλής, εκφράζοντας, παράλληλα, τις θερμές μου ευχαριστίες στον βουλευτή Ροδόπης και πρώην υπουργό κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη, καθώς και στον πρόεδρο κ. Σάββα Αναστασιάδη για την πρόσκληση του συλλόγου μας στον ναό της δημοκρατίας, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη θλιβερή επέτειο της Μικρασιατικής καταστροφής, θα σας ταξιδέψω για αυτά τα λεπτά που έχω στη διάθεσή μου στον γενέθλιο τόπο μου, στον λατρεμένο τόπο της Θράκης.
Ο Ίασμος, μία από τις μεγαλύτερες αλλά και παλαιότερες κωμοπόλεις της Θράκης, οι πρώτοι κάτοικοι της οποίας υπήρξαν, σύμφωνα με την παράδοση, απόγονοι της βυζαντινής Αναστασιούπολης, ατενίζει από τις υπώρειες της οροσειράς της Ροδόπης τη λίμνη Βιστωνίδα. Στον ευλογημένο και φιλόξενο αυτόν τόπο βρήκαν λιμάνι απάνεμο, πριν από έναν ακριβώς αιώνα, κατατρεγμένοι και καθημαγμένοι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία μετά την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών.
Κατέλαβαν, μάλιστα, ένα μεγάλο τμήμα του οικισμού, το οποίο μέχρι και σήμερα αποκαλείται «προσφυγικά», και ενσωματώθηκαν πλήρως στην τοπική κοινωνία, βάζοντας τη δική τους σφραγίδα στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου.
Έτσι, μπολιάστηκε η ζωή των ντόπιων με αυτήν των προσφύγων σε όλους τους τομείς, στη γλώσσα, στις καθημερινές συνήθειες, στα έθιμα, στο φαγητό, δημιουργώντας αυτό που θα αποκαλούσαμε «ζωή του Ιάσμου».
Αναμφίβολα, καύχημα του Ιάσμου αποτελεί ο πολιτιστικός του σύλλογος, ο οποίος ιδρύθηκε το 1983, συμπληρώνει δηλαδή σχεδόν σαράντα χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας και προσφοράς. Αναφέρω παρακάτω ενδεικτικά κάποιες από τις δραστηριότητές του.
Στον σύλλογό μας λειτουργούν, καταρχάς, χορευτικά τμήματα παραδοσιακών και μοντέρνων χορών. Απόκτημα πολύτιμο οι διακόσιες ιδιόκτητες φορεσιές, αυθεντικές ή ακριβή αντίγραφα, από τις περιοχές τού Ιάσμου, της Ανατολικής Ρωμυλίας, αλλά ακόμη και της νησιωτικής Ελλάδας, της Ηπείρου, της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας και του Έβρου.
Με τις χορευτικές αυτές ομάδες λαμβάνουμε μέρος στις καθιερωμένες παρελάσεις και στα κάλαντα – συνοδεία παραδοσιακών οργάνων–, σε φεστιβάλ χορού και ανταμώματα εντός και εκτός συνόρων, στις λαογραφικές εορτές της Ξάνθης και, φυσικά, στα Ελευθέρια της Θράκης στην Κομοτηνή. Παράλληλα, έχουν συγκροτηθεί τμήματα χορωδίας, ζωγραφικής και χειροτεχνίας, γυμναστικής, μπάντας κρουστών δρόμου ενώ αξιομνημόνευτη είναι και η θεατρική μας ομάδα.
Κάθε χρόνο, επίσης, εκδίδουμε συλλεκτικό ημερολόγιο με θέματα αντλημένα από την ακένωτη δεξαμενή τής ιστορίας και των παραδόσεων του τόπου μας. Ανάμεσα, όμως, στις εκδόσεις μας θα πρέπει να αναφέρουμε και το λεύκωμα φωτογραφιών από τη ζωή του Ιάσμου κατά τον 20ο αιώνα, καθώς και την παραγωγή τριών ντοκιμαντέρ με ήθη και έθιμα του τόπου μας. Τέλος, παρουσιάσαμε την ιστορία του Ιάσμου και το λεξικό της Ιασμιώτικης διαλέκτου, του χωριανού μας Γιώργου Μπατζάκα σε εκδήλωση υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, ενώ έχει ήδη δρομολογηθεί και η παραγωγή cd με ντόπια τραγούδια.
Δεν μπορούμε, όμως, να μη μνημονεύσουμε και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στο χωριό μας. Κάθε Ιούλιο, για παράδειγμα, διοργανώνεται δεκαήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων με αφορμή τη γιορτή του προφήτη Ηλία, ενώ τον Νοέμβριο η γιορτή τσίπουρου, την οποία επισκέπτονται πάνω από 5000 άνθρωποι, στηρίζει τους τοπικούς παραγωγούς, προβάλλοντας, παράλληλα, το αρωματικό, ιδιότυπο και αναγνωρίσιμο τσίπουρό μας. Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, της ίδιας γιορτής πραγματοποιείται και επιστημονική ημερίδα με θέματα που αφορούν την άμπελο την οποία τιμούν με την παρουσία τους Υπουργοί της κυβέρνησης.
Αξίζει να μνημονεύσουμε πως ο σύλλογός μας έχει υπό την κατοχή του ένα Μουσείο αγροτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο φιλοξενείται σε έναν χώρο που έχει οικοδομηθεί με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών του Ιάσμου. Σε αυτό φυλάσσονται –θησαυρός ατίμητος– φορεσιές και κειμήλια διαφόρων ειδών, όπως βιβλία και εικόνες, τα οποία θέλησαν να πάρουν μαζί τους οι πρόσφυγες, όταν ήρθαν στην Ελλάδα, φέρνοντάς μας έτσι σε άμεση επαφή με ένα κομμάτι του βίου τους, το οποίο, σε διαφορετική περίπτωση, θα το γνωρίζαμε μόνο από τις προφορικές αφηγήσεις.
Πρωταρχικός στόχος όλων των παραπάνω δράσεων είναι, αναμφίβολα, η αναβίωση των παραδόσεων και των εθίμων της Θράκης μας, η διαφύλαξη της τόσο περήφανης μα και τόσο πληγωμένης ιστορίας μας, η διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Η ανάγκη μάλιστα αυτή καθίσταται ακόμη μεγαλύτερη για μια περιοχή όπως ο Ίασμος, ο οποίος νιώθει πολλές φορές να πνίγεται και θέλει να βροντοφωνάξει προς κάθε κατεύθυνση πως η Θράκη ζει και θα εξακολουθεί να ζει, μεταφέροντας αλώβητο στους κατοπινούς ό,τι μας παρέδωσαν με τόση αγάπη οι πρόγονοί μας.
Και όχι μόνον αυτό. Με δραστηριότητες σαν κι αυτές, οι οποίες έχουν στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο, δίνουμε τη μοναδική ευκαιρία στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον –ανάγκη αδήριτη στα δύσκολα χρόνια της μόνωσης τα οποία διανύουμε–, ενώ προσφέρουμε διεξόδους στους νέους ανθρώπους του τόπου μας να αξιοποιήσουν ωφέλιμα και δημιουργικά τον ελεύθερό τους χρόνο, μακριά από ό,τι θα μπορούσε να πληγώσει την ψυχή και το σώμα τους.
Έτσι, λοιπόν, ο Ίασμος, χάρη στη γεωγραφική του θέση στο κέντρο της Θράκης, με τον πολιτιστικό του σύλλογο, τα επιβλητικά αρχοντικά του κτήρια, τα μνημεία του, την κοιλάδα του ποταμού Κομψάτου με τη μεσαιωνική του γέφυρα, την αρχαία Εγνατία οδό, τα ορεινά γραφικά του ξωκκλήσια, τη λίμνη Βιστωνίδα, το διώροφο καταφύγιο του συλλόγου κοντά στα αποκαλούμενα «Θρακικά Μετέωρα», την Αναστασιούπολη τη Μαξιμιανούπολη και το Παπίκιο όρος, καθίσταται σημαντικός πόλος έλξης και ένας από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς ενός άλλου είδους τουρισμού, ενός τουρισμού ποιοτικού –αίτημα των καιρών–, ο οποίος στηρίζεται στην παράδοση και στον πολιτισμό.
Αξιότιμε κύριε πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Είμαστε υπερήφανοι για το μέχρι τώρα έργο των συλλόγων του νομού μας, αλλά και για την ομοψυχία και τη μεταξύ μας συνεργασία. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να γίνει αλλιώς; Κοινές οι ανησυχίες, κοινές οι δυσκολίες, κοινή δεν μπορεί παρά να είναι και η πορεία μας.
Καταθέτουμε, λοιπόν, στα πρακτικά της επιτροπής μια σειρά ζητημάτων του δικού μας συλλόγου τα οποία ευελπιστούμε να τύχουν από την πολιτεία τής προσοχής που τους αρμόζει.
Από εσάς ζητούμε κάτι απλό.
Να αφουγκραστείτε τη φωνή των ακριτών της Θράκης, τη φωνή των ακριτών του Ιάσμου. Αυτούς που, σε πείσμα των καιρών και των δύσκολων συγκυριών, κρατούν άσβεστη εδώ και αιώνες τη φλόγα της Ελλάδας. Μην λησμονείτε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, τους συλλόγους που κουβαλούν καρτερικά και αγόγγυστα στις πλάτες τους –σαν άλλες Καρυάτιδες– ένα κομμάτι της Ελλάδας και του πολιτισμού της. Στηρίξτε μας όπου και όπως μπορείτε.
Θα σας είμαστε –και εμείς, αλλά και η ιστορία– ευγνώμονες.
Σας ευχαριστώ
Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies, για την συλλογή στατιστικών στοιχείων και την διασφάλιση της καλύτερης εμπειρίας σας.
Με τη χρήση αυτού του ιστότοπου, αποδέχεστε τη χρήση των cookies. Tι είναι τα Cookies;