NextGenerationEU: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκταμιεύει προχρηματοδοτήσεις ύψους 4 δισ. ευρώ για την Ελλάδα

10 Αυγούστου 202118:30

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκταμίευσε σήμερα 4 δισ. ευρώ με τη μορφή προχρηματοδοτήσεων για την Ελλάδα.

Το ποσό αντιστοιχεί στο 13 % των επιχορηγήσεων και δανείων που προορίζονται για τη χώρα στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF). Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που λαμβάνουν προχρηματοδοτήσεις στο πλαίσιο του μηχανισμού RRF. Οι προχρηματοδοτήσεις αυτές αποτελούν το εναρκτήριο λάκτισμα για την εφαρμογή των κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων που περιγράφονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας.

Η Επιτροπή θα εγκρίνει περαιτέρω εκταμιεύσεις με βάση την υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που περιγράφονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας. Η χώρα αναμένεται να λάβει συνολικά 30,5 δισ. ευρώ καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδίου της (17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια).

Η σημερινή εκταμίευση πραγματοποιείται μετά την πρόσφατη επιτυχή εφαρμογή των πρώτων δανειοληπτικών πράξεων στο πλαίσιο του NextGenerationEU. Έως τα τέλη του έτους, η Επιτροπή σκοπεύει να συγκεντρώσει έως και 80 δισ. ευρώ σε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, η οποία θα συμπληρωθεί με βραχυπρόθεσμα γραμμάτια της ΕΕ για να χρηματοδοτηθούν οι πρώτες προγραμματισμένες εκταμιεύσεις προς τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του NextGenerationEU.

Στο πλαίσιο του μηχανισμού RRF, ο οποίος αποτελεί μέρος του NextGenerationEU, θα διατεθούν 723,8 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε όλα τα κράτη μέλη. Το ελληνικό σχέδιο αποτελεί μέρος της πρωτοφανούς αντίδρασης της ΕΕ απέναντι στην κρίση COVID-19 με στόχο να εξέλθει ακόμα ισχυρότερη από αυτήν, προωθώντας την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και τη συνοχή στις κοινωνίες μας.

Στήριξη μετασχηματιστικών επενδύσεων και μεταρρυθμιστικών έργων

Στην Ελλάδα, ο RRF αξιοποιείται για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που αναμένεται να έχουν βαθιά μετασχηματιστική επίδραση στην οικονομία και την κοινωνία της Ελλάδας. Μερικά από τα χρηματοδοτούμενα έργα είναι τα ακόλουθα:

Διασφάλιση της πράσινης μετάβασης: 645 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση της διασύνδεσης με τις Κυκλάδες, αυξάνοντας το δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ικανότητα αποθήκευσης.
Στήριξη της ψηφιακής μετάβασης: μέτρα ύψους 375 εκατ. ευρώ θα ενισχύσουν την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών, ιδίως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, και θα στηρίξουν την αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας.
Ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας: 740 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στην ενίσχυση ενεργητικών πολιτικών στην αγορά εργασίας με στόχο την αύξηση της πλήρους απασχόλησης, μεταξύ άλλων για τους μακροχρόνια ανέργους και τα μειονεκτούντα άτομα. Άλλα 627 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν στη βελτίωση και την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης· την ψηφιοποίηση του δικαστικού συστήματος και την επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών· και τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας.

Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:

Η Πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Χαίρομαι ιδιαίτερα που η Ελλάδα θα λάβει σήμερα την πρώτη εκταμίευση κονδυλίων στο πλαίσιο του NextGenerationEU. Είναι η έναρξη της εφαρμογής του φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας με την ονομασία «Ελλάδα 2.0» και η απαρχή ενός πιο οικολογικού και πιο ψηφιακού μέλλοντος για τη χώρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα σταθεί στο πλευρό σας έτσι ώστε το σχέδιο αυτό να στεφθεί με επιτυχία.»

Ο Γιοχάνες Χαν, Επίτροπος Προϋπολογισμού και Διοίκησης, δήλωσε τα εξής: «Έπειτα από τρεις ιδιαίτερα επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων στο πλαίσιο του NextGenerationEU κατά τις τελευταίες εβδομάδες και μετά τις πρώτες πληρωμές για άλλα προγράμματα του NextGenerationEU, χαίρομαι που έχουμε πλέον φτάσει στο στάδιο των εκταμιεύσεων για τον RRF. Η εντατική συνεργασία με την Ελλάδα και η πολύ καλή προετοιμασία από την πλευρά της Επιτροπής μας επέτρεψαν να εκταμιεύσουμε τα κονδύλια σε χρόνο ρεκόρ. Αυτό δείχνει ότι, με τους πόρους που θα συγκεντρώσουμε, θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε γρήγορα στις ανάγκες προχρηματοδότησης όλων των κρατών μελών, δίνοντας έτσι την αρχική ώθηση για την υλοποίηση των πολυάριθμων πράσινων και ψηφιακών έργων που περιλαμβάνονται στα εθνικά τους σχέδια.»

Ο Πάολο Τζεντιλόνι, Επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε με τη σειρά του: «Οι προχρηματοδοτήσεις που εκταμιεύθηκαν σήμερα για την Ελλάδα αποτελούν σημαντικό βήμα για τη στήριξη της εφαρμογής του ελληνικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει μείζονες επενδύσεις και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις για την επόμενη πενταετία. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με την Ελλάδα για να στηρίξουμε το φιλόδοξο σχέδιό της, το οποίο θα αποβεί προς όφελος όλων των περιοχών της χώρας και όλων των τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας.»

Ερωτήσεις και απαντήσεις: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ύψους 30,5 δισ. ευρώ της Ελλάδας

Πώς αξιολόγησε η Επιτροπή το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας;

Ο κανονισμός εξασφαλίζει διαφανή αξιολόγηση βάσει 11 κριτηρίων που αφορούν τους έξι πυλώνες του κανονισμού. Με βάση τα 11 κριτήρια, απαιτείται αξιολόγηση του κατά πόσον:

  • τα μέτρα έχουν διαρκή αντίκτυπο·
  • τα μέτρα αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις ή ή σημαντικό υποσύνολο των προκλήσεων που εντοπίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις·
  • τα ορόσημα και οι στόχοι που χρησιμεύουν για την παρακολούθηση της προόδου όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις είναι σαφή και ρεαλιστικά·
  • τα σχέδια καλύπτουν τον στόχο του 37 % για τις δαπάνες για το κλίμα και τον στόχο του 20 % για τις ψηφιακές δαπάνες·
  • τα σχέδια τηρούν την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης·
  • τα σχέδια παρέχουν κατάλληλο μηχανισμό λογιστικών και λοιπών ελέγχων και καθορίζουν το βάσιμο των πληροφοριών για τον υπολογισμό του κόστους.

Η Επιτροπή συνόψισε την αξιολόγησή της στην πρόταση εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου. Το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής παρέχει λεπτομερή τεκμηρίωση σχετικά με την αξιολόγηση.

 

Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας στηρίζει αποτελεσματικά την πράσινη μετάβαση;

Η συμβολή του ελληνικού σχεδίου στην πράσινη μετάβαση ανέρχεται στο 38 % των συνολικών πιστώσεών του, ύψους 30,5 δισ. ευρώ. Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το ελάχιστο όριο του 37 % που απαιτείται από τον κανονισμό RRF.

Τα μέτρα για τη στήριξη της πράσινης μετάβασης της Ελλάδας περιλαμβάνουν 1,3 δισ. ευρώ για την ανακαίνιση περισσότερων από 100 000 κατοικιών με σκοπό την αύξηση της ενεργειακής τους απόδοσης και 264 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση περισσότερων από 8 000 σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και την αντικατάσταση 220 αστικών λεωφορείων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με ηλεκτρικά οχήματα. Περιλαμβάνουν επίσης επενδύσεις για τη στήριξη της περαιτέρω επέκτασης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της Ελλάδας και την κατασκευή διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των Κυκλάδων και της ηπειρωτικής χώρας.

Περαιτέρω επενδύσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση της πολιτικής προστασίας της Ελλάδας για την πρόληψη και τη διαχείριση κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης πυρκαγιών, και τη στήριξη εθνικού προγράμματος αναδάσωσης με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας.

Οι μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο θα διασφαλίσουν ότι τα μελλοντικά σχέδια αστικής ανάπτυξης θα περιλαμβάνουν ειδικό κεφάλαιο για μέτρα προσαρμογής ώστε να ενισχύεται η συνολική ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή για όλους τους δήμους της Ελλάδας.

 

Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας συμβάλλει αποτελεσματικά στην ψηφιακή μετάβαση;

Η συμβολή του ελληνικού σχεδίου στην ψηφιακή μετάβαση ανέρχεται στο 23,3 % των συνολικών πιστώσεών του, ύψους 30,5 δισ. ευρώ. Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το ελάχιστο όριο του 20 % που απαιτείται από τον κανονισμό RRF.

Τα μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της Ελλάδας περιλαμβάνουν 231 εκατ. ευρώ για την παροχή κουπονιών για αγορά ταμπλετών/φορητών υπολογιστών σε περίπου 600 000 μαθητές και φοιτητές από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, καθώς και για την εγκατάσταση 40 000 διαδραστικών συστημάτων μάθησης σε σχολεία. Περαιτέρω 1,3 δισ. ευρώ διατίθενται για διάφορα έργα με στόχο την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης έξυπνων πόλεων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Πρόσθετη χρηματοδότηση προορίζεται ειδικά για ψηφιακές πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην αύξηση της αποδοτικότητας βασικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων της φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης, της δικαιοσύνης, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της κοινωνικής πρόνοιας, της εκπαίδευσης και των υπηρεσιών απασχόλησης. Περιλαμβάνονται σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την επιτάχυνση της ανάπτυξης δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, ιδίως δικτύων 5G και οπτικών ινών, και της χρήσης διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών για την υποστήριξη υπηρεσιών ασφαλούς συνδεσιμότητας. Μέτρα ψηφιακής αναβάθμισης δεξιοτήτων που περιλαμβάνονται στο σχέδιο αναμένεται να συμβάλουν στη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ του πληθυσμού και στη μείωση των αναντιστοιχιών δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας.

 

Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποτελεί ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Ελλάδας;

Η Επιτροπή θεωρεί ότι το σχέδιο αποτελεί ολοκληρωμένη και επαρκώς ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση, η οποία συμβάλλει κατάλληλα και στους έξι πυλώνες που αναφέρονται στο άρθρο 3 του κανονισμού.

Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στη μετάβαση της Ελλάδας προς ένα ενεργειακό μοντέλο χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στην αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και της ενεργειακής ανακαίνισης των κτιρίων, στην εισαγωγή βιώσιμων τρόπων μεταφοράς και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό σχετίζονται με την ενίσχυση της συνδεσιμότητας και της ευρυζωνικής κάλυψης, την ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και βασικών τομέων της οικονομίας και την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών και ψηφιακών δεξιοτήτων.

Το σχέδιο προβλέπει μέτρα για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων, μεταξύ άλλων, για τις ΜΜΕ, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την τόνωση των επιδόσεων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, την αύξηση της απασχόλησης και τη σύνδεση δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας, και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος.

Έχουν σχεδιαστεί στοχευμένες παρεμβάσεις με σκοπό την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής μέσω της αντιμετώπισης των προκλήσεων που σχετίζονται με τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και τις ίσες ευκαιρίες, ενώ σειρά επενδύσεων διευκολύνουν την εδαφική συνοχή.

Όσον αφορά τις πολιτικές για την επόμενη γενιά, οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αποσκοπούν στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών και των υποδομών και στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων για τους νέους, ενώ άλλα μέτρα εστιάζουν στην προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα.

 

Οι μεταρρυθμίσεις ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στο σύνολο ή σε σημαντικό υποσύνολο των σχετικών ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εκδόθηκαν για την Ελλάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου;

Το σχέδιο ανάκαμψης της Ελλάδας περιλαμβάνει εκτενές σύνολο αλληλοενισχυόμενων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνόλου, ή σημαντικού υποσυνόλου, των οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων οι οποίες περιγράφονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις που απηύθυνε το Συμβούλιο στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου το 2019 και το 2020.

Ειδικότερα, το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα στους τομείς της ποιότητας και της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών· της προσβασιμότητας και ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας· των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας· των πολιτικών στήριξης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στους τομείς της εκπαίδευσης, των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας· της έρευνας και ανάπτυξης· των ασφαλών και βιώσιμων μεταφορών και εφοδιαστικής, της καθαρής και αποδοτικής παραγωγής και χρήσης ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των έργων διασύνδεσης· των περιβαλλοντικών υποδομών· της ανάπλασης των αστικών περιοχών· και του ψηφιακού μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης και των επιχειρήσεων.

Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης σημαντικό αριθμό μέτρων για την αντιμετώπιση προκλήσεων στους τομείς των δημοσιονομικών διαρθρωτικών πολιτικών, της κοινωνικής πρόνοιας, της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, των αγορών εργασίας και προϊόντων, καθώς και του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης, δίνοντας συνέχεια, διευρύνοντας και συμπληρώνοντας τις μεταπρογραμματικές δεσμεύσεις.

Μεσοπρόθεσμα, δεδομένης της έντονης εστίασής του στις πολιτικές για τις επενδύσεις, την απασχόληση και την αύξηση της παραγωγικότητας, η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη και, ως εκ τούτου, να συμβάλει στην επίτευξη συνετής δημοσιονομικής θέσης και στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους σύμφωνα με τη σχετική ειδική ανά χώρα σύσταση.

Αρθρογράφος