Τα τελευταία χρόνια αναφέρομαστε σχεδόν αποκλειστικά στο οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας, παραβλέποντας ότι η χώρα αντιμετωπίζει δύο ακόμη σοβαρά προβλήματα, που από μόνα τους είναι αρκετά για να θέσουν τη μελλοντική της ύπαρξη σε κίνδυνο. Πρόκειται για το μεταναστευτικό και το δημογραφικό, τα οποία από κοινού δημιουργούν προοπτικές εκ βάθρων ανατροπής των πληθυσμιακών και κοινωνικών δεδομένων, και τα οποία δημιουργούν μια σειρά κινδύνων που θα μπορούσαν να πάρουν πολύ μεγάλη έκταση, ακόμη και στο άμεσο μέλλον. Με τί ακριβώς όμως βρίσκεται αντιμέτωπη η Ελλάδα όσον αφορά το μεταναστευτικό; Σε αυτό το ερώτημα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στη συνέχεια.

Πληθυσμιακή έκρηξη στον τρίτο κόσμο

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, στην περίοδο 1950-2010 ο πληθυσμός της Ευρώπης αυξήθηκε κατά 35%, ενώ ο πληθυσμός της Ασίας τριπλασιάστηκε και της Αφρικής υπερτετραπλασιάστηκε. Αυτή τη στιγμή o τρίτος κόσμος στην κυριολεξία βρίσκεται σε κατάσταση πληθυσμιακής έκρηξης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Μπαγκλαντές: με έκταση όση η Ελλάδα, το 2010 είχε φτάσει να έχει πληθυσμό 149 εκατομμυρίων! Εντυπωσιακά είναι επίσης τα δημογραφικά στοιχεία του Πακιστάν (6η χώρα στον κόσμο με πληθυσμό 174 εκατομμύρια κατοίκους), της Νιγηρίας (πρόβλεψη ΟΗΕ για πληθυσμό 204 εκατομμυρίων το 2020), αλλά και μιας σειράς άλλων μικρότερων ή μεγαλύτερων χωρών.

Μεταναστευτική καταιγίδα εν όψει

Η υπογεννητικότητα των ανεπτυγμένων χωρών, η ανισότητα πλούτου, η εκρηκτική δημογραφία του τρίτου κόσμου και η πολιτική αστάθεια στην ΝΑ Μεσόγειο (Τυνησία, Λιβύη, Αίγυπτος, Συρία) και αλλού (Ιράκ, Αφγανιστάν) φέρνουν στις επόμενες δεκαετίες μια μεταναστευτική πλημμυρίδα. Σε αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα περιέρχεται σε εξαιρετικά δυσμενή θέση διότι είναι γεωγραφικά η πιο εκτεθειμένη χώρα της ΕΕ στα μεταναστευτικά ρεύματα που ήδη καταφθάνουν από την Ασία και την Αφρική, ενώ παράλληλα υπόκειται στους περιορισμούς του κανονισμού 2003/343/CE («Δουβλίνο ΙΙ») οι οποίοι ουσιαστικά εγκλωβίζουν στη χώρα όσους μετανάστες διαβαίνουν τα σύνορά της με προορισμό την Κεντροδυτική Ευρώπη.

Μεταναστευτική άλωση της Ελλάδας

Οι εξελίξεις αυτές φέρνουν αντιμέτωπη τη δημογραφικά φθίνουσα Ελλάδα με τη δραματική προοπτική της ραγδαίας πληθυσμιακής της αλλοίωσης και αναπόφευκτα της ριζικής μεταβολής της ταυτότητάς της. Αυτό γίνεται προφανές αν αναλογιστεί κανείς ότι σε μια χώρα με πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, εκ των οποίων το 25% είναι άνω των 60 ετών, αυτή τη στιγμή καταφθάνουν σε ετήσια βάση περισσότεροι από 120.000 μετανάστες νεαρής ηλικίας με πολύ υψηλούς δείκτες γονιμότητας. Ήδη, σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, το ποσοστό των αλλοδαπών στη χώρα υπερβαίνει το 15%, με τη συντριπτική πλειονότητα τους να προέρχεται από χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς ότι το σύνολο των μεταναστών ανήκει στις νεαρές ηλικιακές ομάδες, είναι σαφές ότι η αναλογία μεταναστών στις παραγωγικές ηλικιακές ομάδες φθάνει ήδη ή υπερβαίνει το 25% (!), ενώ η εισροή συνεχίζεται με εκρηκτικούς ρυθμούς.

Αν στα παραπάνω προσθέσει κανείς το μεταναστευτικό ρεύμα εξόδου των Ελλήνων και την επιδείνωση του ελληνικού ισοζυγίου γεννήσεων-θανάτων το οποίο είναι πλέον καθαρά αρνητικό, φαινόμενα που και τα δύο επιδεινώνονται από τη βαθιά οικονομική ύφεση που ξεκίνησε μετά το 2010, είναι σαφές ότι βρισκόμαστε προ μιας εκ βάθρων ανατροπής της πληθυσμιακής φυσιογνωμίας της χώρας. Το γεγονός αυτό αναπόφευκτα θα έχει βαθύτατες κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες, πολλές εκ των οποίων δεν θα είναι και τόσο ομαλές.

«Τριτοκοσμοποίηση» και «μουσουλμανοποίηση» της Ελλάδας

Το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης σήμερα σοκάρει με τη δημιουργία μεγάλων τρικοσμικών θυλάκων μέσα στην ελληνική κοινωνία και την πλήρη ανατροπή που φέρνει στα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα (εκμετάλλευση αλλοδαπών από Έλληνες ή ομοεθνείς τους, φαινόμενα εξαθλίωσης μεταναστών, εγκληματικότητα, υπαίθρια πορνεία, ναρκωτικά, παράνομο λιανεμπόριο, αύξηση κρουσμάτων φυματίωσης, AIDS, κ.λπ.). Πολύ περισσότερο όμως το φαινόμενο αυτό θα πρέπει να ανησυχεί και να προβληματίζει για τις δυνητικές εξελίξεις που δρομολογεί σε ένα μέλλον όχι και τόσο μακρινό. Η συσσώρευση εκατοντάδων χιλιάδων νεαρών ατόμων τελείως ξένων σε νοοτροπία προς την ελληνική κοινωνία, αλλά και μεταξύ τους, δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοινωνικό μείγμα το οποίο ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να εκραγεί είτε αυθόρμητα είτε με εξωτερική υποδαύλιση. Το πρόβλημα εδώ δεν έγκειται στη διαφορετικότητα, αλλά στους ρυθμούς των συντελούμενων μεταβολών, οι οποίες εξαντλούν την κοινωνική και την οικονομική χωρητικότητα της χώρας.

Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται το εύρος του προβλήματος με το οποίο έρχεται αντιμέτωπη. Για μία ακόμη φορά (όπως έγινε και με την οικονομία) αισθάνεται την άνεση να προσεγγίζει ένα τόσο σοβαρό ζήτημα με ιδεολογήματα, με αδιαφορία, περιπτωσιολογικές αναφορές ή ενίοτε και με πολιτικό καιροσκοπισμό. Είναι προφανές όμως ότι το μεταναστευτικό ζήτημα δεν είναι ούτε ζήτημα ρατσισμού ούτε μπορεί να αντιμετωπιστεί (μόνο) με συναισθηματικά κριτήρια. Είναι ένα σοβαρό εθνικό και κοινωνικό ζήτημα το οποίο απαιτεί σχέδιο και μια οργανωμένη απάντηση από πλευράς πολιτείας και κοινωνίας. Ειδικά η τελευταία πρέπει επί τέλους να αποφασίσει ποιά θέλει να είναι η ζωή της τα επόμενα χρόνια και όχι να αφήνεται στις εξελίξεις μέχρι αυτές να καταστούν αναπότρεπτες. Το σκληρό μάθημα που μας έδωσε η οικονομία θα έπρεπε να είναι ήδη αρκετό…

Ο κ. Αναστάσιος Λαυρέντζος είναι Ο κ. Λαυρέντζος είναι Φυσικός και Αριστούχος απόφοιτος του προγράμματος.  Έχει διακριθεί στον χώρο της διαχείρισης κινδύνου όπου κατείχε σημαντικές θέσεις στον τραπεζικό τομέα.  Ο κ. Λαυρέντζος είναι συγγραφέας του βιβλίου Η ΘΡΑΚΗ ΣΤΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ