Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Από την Πέμπτη 23/4/2015 χιλιάδες πιστών ταξίδευαν  απ’ όλα τα μέρη του νησιού και της Ελλάδος με τις τεράστιες λαμπάδες τους και τα αναθήματά τους για να ευχαριστήσουν τον Αρχάγγελο Ταξιάρχη, μάλιστα δεν είναι λίγοι αυτοί που πηγαίνουν προς το χωριό Μανταμάδος της Λέσβου ακόμα και με τα πόδια από μεγάλες αποστάσεις..
Η μονή Ταξιαρχών Μανταμάδου Λέσβου βρίσκεται στο βορειοανατολικό μέρος του νησιού σε απόσταση 38 χμ από τη Μυτιλήνη. Η πρόσβαση με αυτοκίνητο είναι πολύ εύκολη και ο δρόμος σε αρκετά καλή κατάσταση στο μεγαλύτερο τμήμα της διαδρομής.

Η προσέλευση στον Μανταμάδο γινόταν και με Λεωφορεία του ΚΤΕΛ που από Το Σάββατο 25/04/2015 παραμονή της πανήγυρης του Ταξιάρχη και όλο το βράδυ καθώς και την Κυριακή 26/04/2015 ανήμερα της πανήγυρης εκτελούνταν συνεχόμενα δρομολόγια από και προς Μανταμάδο, καθώς η διοίκηση του ΚΤΕΛ όπως κάθε χρόνο διαθέτει όλο το στόλο της για το Μανταμάδο μάλιστα και με χαμηλή τιμή!

Να τονίσουμε ότι για πρώτη φορά στα χρονικά δεν υπήρχεπεριφορά του μόσχου και τεμάχισμα στο άυλειο χώρο της εκκλησιάς μετά την απαγόρευση, από τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και την εντολή της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Μυτιλήνης.

Όπως είδαμε και σε προηγούμενο ρεπορτάζ του  Komotinipress οι σφαγείς του Μανταμαδου μετέφεραν σφαγμένα τα ζώα που είναι προσφορά πιστών και όλη την νύχτα έως και την Κυριακή τα ξημερώματα  μαγειρεύεται στα μεγάλα καζάνια το παραδοσιακό κισκετς, το όποιο μοιράζεται στους πιστούς την Κυριακή μετά και την καθιερωμένη λιτανεία.

Επίσης να πούμε ότι στο Μανταμάδο αναβιώνει και η παραδοσιακή εμποροπανήγυρη, ο ρόλος της οποίας υπήρξε καίριος για την οικονομική και κοινωνική ζωή της περιφέρειας, με τους μικροπωλητές να συγκεντρώνονται στον περίβολο του μοναστηριού.

Πασίγνωστος είναι ο Μανταμάδος για το μεγάλο προσκύνημα του Ταξιάρχη του. Η εκκλησία του Αγίου βρίσκεται σε μικρή απόσταση… απ’ το χωριό, σ’ ένα ανοιχτό, ολόφωτο χώρο από ελιές και πεύκα. Ο αρχικός ναός χτίστηκε πριν από το 1700. Το 1879 ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων. Το εικόνισμα του Αγίου είναι ανάγλυφο, κατασκευασμένο από άγνωστο υλικό. Ο θρύλος αναφέρει ότι το φιλοτέχνησε ένας μοναχός, από πηλό και αίμα. Στην περιοχή υπήρχε παλιό μοναστήρι. Σε μια επιδρομή τους Σαρακηνοί πειρατές έσφαξαν τους μοναχούς. Γλίτωσε μονάχα ένας που είχε σκαρφαλώσει στη στέγη. Οι Αγαρηνοί τον κυνήγησαν. Αλλά όταν τον πλησίασαν είδαν μπροστά τους να έρχεται μια μανιασμένη θάλασσα που απειλούσε να τους καταπιεί. Τρομαγμένοι άφησαν τον καλόγερο και έφυγαν. Ο μοναχός, που απέδωσε τη σωτηρία του στον Ταξιάρχη, μάζεψε πηλό και με το αίμα των σκοτωμένων συνάδελφων του έφτιαξε το εικόνισμα του Αγίου.

Ο Ταξιάρχης είναι ο προστάτης Άγιος της περιοχής αλλά και όλης της Λέσβου. Ιδιαίτερα τον σεβόταν οι Τούρκοι για τα πολλαπλά του θαύματα. Φορούσε σιδερένια παπούτσια και έτρεχε παντού να προστατεύσει τους χριστιανούς. Η μορφή του εβένινου εικονίσματος πείθει ότι είναι έργο μιας φλογερής πίστης, ενός απλού ανθρώπου. Το σκοτεινό πρόσωπο είναι γεμάτο δύναμη καθώς προβάλλει μέσα απ’ το αστραφτερό ασημένιο πλαίσιο. Ο Ταξιάρχης του Μανταμάδου είναι το μοναδικό ανάγλυφο, εικόνισμα της Λέσβου. Ακόμα και σήμερα οι προσκυνητές τρέφουν ανάμεικτα συναισθήματα για αυτή τη μοναδική εικόνα. Άλλοτε αντικρίζουν το πρόσωπο του Αγίου πολύ άγριο και απόμακρο και άλλοτε πολύ ήρεμο και οικείο, πιστεύοντας ό,τι κατά αυτό τον τρόπο ο Άγιος προσπαθεί να τους περάσει διάφορα μηνύματα.

Στην εκκλησία του Αγίου φυλάγεται, σαν εθνικό και θρησκευτικό κειμήλιο, ο αρχιερατικός σάκος του εθνομάρτυρα Οικουμενικού Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε. Τον σάκο αυτό αγόρασε σε δημοπρασία ο μανταμαδιώτης μητροπολίτης Πορφύριος Φωτιάδης ο οποίος κατά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη ήταν Πρωτοσύγκελος των Πατριαρχείων. Μετά τον θάνατό του οι συγγενείς του τον δώρισαν στο Προσκύνημα. Υπάρχουν ακόμα, παλιό χρυσοκέντητο επιτραχήλιο του 1656, παλιά ευαγγέλια και εκκλησιαστικά βιβλία. Ανάμεσα στις εικόνες του ναού, αρκετές είναι του 16ου αιώνα. Η πηγή απ’ την οποία αναβλύζει τα αγίασμα, θεωρείται απ’ τις πιο αρχαίες της Λέσβου. Στο προσκύνημα υπάρχει και ο τάφος του μητροπολίτου Πορφυρίου με εντοιχισμένη πλάκα.

Το πανηγύρι του Ταξιάρχη γίνεται την Κυριακή των Μυροφόρων και παίρνει μεγάλη θρησκευτική λαμπρότητα.

Το έθιμο δείχνει πόσο παλιά είναι η λατρεία του Αγίου. Η εκκλησία γιορτάζει και στις 8 Νοεμβρίου.