Μια… αναζωογονητική εισήγηση για τις πρώτες βοήθειες μετά από καρδιακή ανακοπή, οι τρόποι για να χρησιμοποιείς αποτελεσματικά έναν οικιακό πυροσβεστήρα, η απαίτηση στην Ασφάλεια και την Υγιεινή στο χώρο εργασίας, οι τρόποι προφύλαξης από ένα σεισμό, η ασφαλής πεζοπορία στο βουνό, αλλά και τι πρέπει να προσέχουμε ώστε οι ιρλανδικές διαβάσεις σε περίοδο βροχών να μη γίνονται υγρός τάφος για πεζούς και οδηγούς, ήταν οι επιμέρους ενότητες που απασχόλησαν την ημερίδα που διοργάνωσε η Ομάδα Διάσωσης Ροδόπης, το Σάββατο το απόγευμα στο Πολυλειτουργικό Κέντρο του Δήμου Κομοτηνής, υπό το γενικό τίτλο «Μαθαίνω να προστατεύομαι».

Εισηγητές σε αυτήν την καθόλα ενδιαφέρουσα εκδήλωση -η οποία ωστόσο δεν είχε και την ανάλογη ανταπόκριση, από τους πολίτες της περιοχής μας- ήταν ο καρδιολόγος της πόλης μας Πασχάλης Σόφτας, ο Πυραγός Δημήτρης Βογδανίδης, καθώς και τα μέλη της ΕΟΔ Ροδόπης: Στάθης Γκεβρέκης, Πόπη Καραντώνη, μέλος της ΕΟΔ Ροδόπης, Κώστας Θεοδοσιάδης, υπεύθυνος ΤΑΚ Ροδόπης και Δημήτρης Λαγαμτζής, υπεύθυνος Ορεινού Στοιχείου ΕΟΔ Ροδόπης.

Στο ξεκίνημα της ημερίδας, ο πρόεδρος του ΔΣ της Ομάδας Στάθης Γκεβρέκης έκανε μια μικρή παρουσίαση της ΜΚΟ Ελληνική Ομάδα Διάσωσης, καθώς και του Παραρτήματος Ροδόπης -το πρώτο Παράρτημα που δημιουργήθηκε στη χώρα- αρχικά ως κομμάτι της ΜΚΟ στη Θεσσαλονίκη και λίγα χρόνια αργότερα, με δικό του Καταστατικό.

Ο Πυραγός Δημήτρης Βογδανίδης, που ήταν και ο πρώτος ομιλητής, αναφέρθηκε στην πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών, έδωσε τις αιτίες που προκαλούνται, αλλά και αρκετές πολύ σημαντικές πληροφορίες για το πώς ένας πυροσβεστήρας μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικός στην οικογένεια ή στο χώρο εργασίας. Σύμφωνα με τον Πυραγό η χρήση πυροσβεστήρα στα πρώτα λεπτά της φωτιάς θα πρέπει να γίνεται με στόχευση στη βάση της και όχι στις φλόγες, ο χειριστής δε θα πρέπει να βρίσκεται μπροστά στον καπνό, ενώ εάν υπάρχουν περισσότεροι από ένας πυροσβεστήρας (και χειριστές) θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα. «Ακόμα κι αν φαίνεται ότι μια φωτιά έχει σβηστεί δεν εφησυχάζουμε», σημείωσε, «καλούμε την Πυροσβεστική κι αφού έρθει τότε μπορούμε να φύγουμε».

Παράλληλα, επίστησε την προσοχή στην «ιδιοσυγκρασία» της φωτιάς ζητώντας από τους πολίτες να είναι πολύ προσεκτικοί και να μην υπερβάλλουν εαυτόν: «Η φωτιά στο πρώτο λεπτό για να σβήσει χρειάζεται ένα ποτήρι νερό, στο δεύτερο, έναν κουβά και στον τρίτο έναν τόνο νερό», τόνισε χαρακτηριστικά.

Μια άκρως ενδιαφέρουσα εισήγηση για τις πρώτες βοήθειες ύστερα από καρδιακή ανακοπή έκανε ο καρδιολόγος Πασχάλης Σόφτας, με τη βοήθεια μιας κούκλας και τη διάθεση να δώσει όσο περισσότερες πληροφορίες… ζωής στο κοινό. Ο κ. Σόφτας σημείωσε ότι στην πρώτη επαφή με το θύμα θα πρέπει να κυριαρχούν δύο έννοιες: ψυχραιμία και γνώση.

Αν και τα ποσοστά επιβίωσης ύστερα από καρδιακή ανακοπή είναι στο… 0%, το ποσοστό αυτό, όπως υπογράμμισε ο καρδιολόγος εκτινάσσεται στο εντυπωσιακό 70%, με την Αλυσίδα Επιβίωσης: Ταχεία Αναγνώριση του περιστατικού-Ταχύτατη Έναρξη ΚΑΡΠΑ- Απινίδωση-Νοσοκομειακή Φροντίδα. Τα πρώτα βήματα που απαιτούνται από τον άνθρωπο που παρέχει πρώτες βοήθειες είναι η ασφαλής προσέγγιση του θύματος, ο έλεγχος των αντιδράσεών του, το κάλεσμα για βοήθεια από τους περαστικούς, η απελευθέρωση του αεραγωγού, ο έλεγχος της αναπνοής του -μια πολύ σημαντική διαδικασία- η κλήση για ασθενοφόρο στο 166 αλλά και το διεθνές 112. Ακολουθεί η αναζωογόνηση:  30 μαλάξεις και 2 αναπνοές. Πόσο κρατά αυτή η διαδικασία; Μέχρι να έρθει το ασθενοφόρο…

Ο κ. Σόφτας έδωσε έμφαση στην αναγκαιότητα του απινιδωτή, υπογραμμίζοντας πως αυτός σώζει ζωές και θα πρέπει να υπάρχει όπου είναι δυνατόν…

Τέλος, αναφέρθηκε στις πρώτες βοήθειες σε περίπτωση πνιγμονής, εγκαυμάτων, αιμορραγίας-ρινορραγίας, αλλά και επιληπτικών επεισοδίων.

Απαίτηση, χαρακτήρισε η Πόπη Καραντώνη την Υγεία και Ασφάλεια στους χώρους εργασίας, αφού αποτελεί νόμο του κράτους από το 1985. Αναφέρθηκε στο τρίπτυχο: Αναγνώριση-Εκτίμηση-Έλεγχος των κινδύνων και υπογράμμισε ότι οι εργοδότες-εταιρείες θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα και να τα παρακολουθούν ως προς την αποτελεσματικότητά τους και βεβαίως να αναθεωρούν τα ελλιπή, καταχωρώντας τα -βάσει νόμου- σε Βιβλίο Ασφάλειας και Υγείας.

Η κ. Καραντώνη σημείωσε ότι μέσα στις υποχρεώσεις μίας εταιρείας είναι οι καλοί και καθαροί χώροι εργασίας, η ευταξία, αλλά και ο κατάλληλος εξοπλισμός. «Επίσης, θα πρέπει οι έξοδοι κινδύνου να είναι ευδιάκριτοι, όχι κλειδωμένοι και χωρίς εμπόδια για την εύκολη πρόσβαση των εργαζομένων», σχολίασε η εθελόντρια. Έμφαση έδωσε, επίσης και στα ατομικά μέσα προστασίας και την υποχρεωτική χρήση τους από τους εργαζομένους.

Το 80% των σεισμών στην Ευρώπη σημειώνονται στον ελλαδικό χώρο. Αυτό τόνισε το μέλος της ΕΟΔ Ροδόπης Κώστας Θεοδοσιάδης μιλώντας για τους τρόπους προστασίας πριν και κατά τη διάρκεια μιας σεισμικής δόνησης. Ένα σπίτι ή και ένα γραφείο είναι… φιλικό προς το σεισμό εάν τα μέλη του ενεργήσουν στην κατεύθυνση της μείωσης της επικινδυνότητάς του: τοποθετούμε τα βαριά αντικείμενα χαμηλά, προνοούμε ώστε να μη φράζουν τις εξόδους, επίσης, τα απομακρύνουμε από κρεβάτια ή γραφεία, τοποθετούμε σύρτες σε ντουλάπια που βρίσκονται ψηλά και πιθανότατα μπορεί να ανοίξουν κατά τη σεισμική δόνηση.

Καλό είναι να έχουμε πάντα εφεδρικό ένα σακίδιο ανάγκης το οποίο θα περιλαμβάνει φακό με έξτρα μπαταρίες, ραδιόφωνο, νερό, σφυρίχτρα, ξηρή τροφή, τηλεκάρτα, είδη πρώτων βοηθειών, καπέλο, αδιάβροχο. Επίσης, τα μέλη της ομάδας ή της οικογένειας θα πρέπει να έχουν προαποφασίσει το σημείο συνάντησης μετά από ένα σεισμό. «Πάντα σε ανοιχτό χώρο, όπως ένα πάρκο ή μία πλατεία και μακριά από ογκώδη αντικείμενα ή καλώδια της ΔΕΗ» σημείωσε ο εθελοντής διασώστης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, κατά τη διάρκεια της σεισμικής δόνησης, θα πρέπει να κρατούμε την ψυχραιμία μας να μην τρέχουμε όλοι μαζί προς την έξοδο να καθόμαστε χαμηλά προστατεύοντας το κεφάλι μας από την τυχόν ρίψη αντικειμένων ή οικοδομικών υλικών. Αυτό που οι παλιοί μάθαμε ότι αποτελεί μέσος ασφάλειας να βρεθούμε κάτω από ένα τραπέζι, αλλά κρατώντας ένα πόδι του για σταθερότητα, συνεχίζει να ισχύει. Αυτό που καταρρίπτεται λόγω της… αλλαγής της οικοδόμησης είναι η προφύλαξη σε μία πόρτα. Το συγκεκριμένο, όπως τόνισε ο διασώστης δεν έχει πλέον εφαρμογή, εξαιτίας του τρόπου κατασκευής των σύγχρονων σπιτιών και διαμερισμάτων.

Στους κανόνες για μια ασφαλή πεζοπορία στο βουνό αναφέρθηκε ο υπεύθυνος Δημήτρης Λαγαμτζής. Σωστή προετοιμασία και επαρκής εκπαίδευσης είναι οι δύο βασικοί πυλώνες για την αποφυγή κινδύνων στο φυσικό περιβάλλον. Ο διασώστης επεσήμανε την ανάγκη σωστού βασικού εξοπλισμού: ζεστά, αδιάβροχα ρούχα με μικρό όγκο που στεγνώνουν μόνα τους, μποτάκια, γκέτες, μπατόν κι ένα ορειβατικό σακίδιο, το οποίο μπορεί να περιέχει απλώς το νερό που θα χρειαστείτε στη διαδρομή ή ορθότερα και το χάρτη της περιοχής που θα περπατήσετε, πυξίδα/gps, κινητό, γυαλιά ηλίου, αντηλιακό, εφεδρικό ρουχισμό, φακό, ένα επιπλέον ατομικό φαρμακείο, σφυρίχτρα, σπίρτα, σουγιάς. Σύμφωνα με τον κ. Λαγαμτζή οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι οι αντικειμενικοί: άγρια ζώα (στην περιοχή μας μεγάλα τσομπανόσκυλα και σαλαμάνδρες που εκτοξεύουν υγρό, που μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα, όπως ερεθισμός στα μάτια ή σε κάποια πληγή του σώματος), λιθοπτώσεις, κακές καιρικές συνθήκες, ομίχλη, ακτινοβολία, αλλά και οι υποκειμενικοί κίνδυνοι, οι οποίοι είναι και οι πιο σοβαροί, όπως είπε. Άγνοια, απειρία, απερισκεψία, κούραση, ελλιπής εξοπλισμός, κακή συμπεριφορά μεταξύ της ομάδας των πεζοπόρων.

Ο 10λογος του καλού ορειβάτη συνίσταται στα εξής:

-Δεν πρέπει να ξεκινάμε μόνοι μας μια διαδρομή -απαιτούνται τουλάχιστον τρία άτομα

-Έχουμε πάντα τον απαραίτητο εξοπλισμό

-Δεν ξεχνούμε το προσωπικό μας φαρμακείο

-Κρατάμε ενωμένη την παρέα των πεζοπόρων

-Ακολουθούμε πάντα τις εντολές του αρχηγού

-Πριν ξεκινήσουμε ενημερώνουμε κάποιον για τη διαδρομή και την ώρα επιστροφή μας

-Αποφεύγουμε επέκταση της δράσης πέραν των ικανοτήτων μας

-Βασίζουμε την πεζοπορία πάνω σε γνώσεις έγκυρων εγχειριδίων και Σχολών ορειβασίας

-Σεβόμαστε το περιβάλλον

-Προσφέρουμε βοήθεια  όπου χρειάζεται ή σε όποιον μας το ζητήσει.

Ανθρώπινο… χαράτσι για τη Ροδόπη έχουν εξελιχθεί οι ιρλανδικές διαβάσεις, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι βροχοπτώσεις ετησίως στην περιοχή μας σπάνια ξεπερνούν ένα 15νθήμερο. Κι όμως, έχουμε θρηνήσει δεκάδες νεκρούς την τελευταία 25ετία στις διάφορες περιοχές του νομού, με αποτέλεσμα η φτηνή λύση της συγκεκριμένης κατασκευής να πληρώνεται τελικά πολύ ακριβά…

Στους κινδύνους και την αποφυγή τους από πεζούς και οδηγούς αναφέρθηκε ο πρόεδρος της ΕΟΔ Ροδόπης Στάθης Γκεβρέκης, κλείνοντας την ημερίδα, το Σάββατο το βράδυ.

Δύο είναι τα είδη ιρλανδικών διαβάσεων στη Ροδόπη: απλή τσιμεντόστρωση, όπως η διάβαση στην Αγιά Μαρίνα Ιμέρου, η οποία βεβαίως έχει δώσει πολλά περιστατικά, αλλά και η πολύ καλύτερη κατασκευή με σωληνωτούς οχετούς, που δίνουν τη δυνατότητα σε μεγάλες ποσότητες νερού να περνούν από τους σωλήνες, ώστε να μη φουσκώνουν τα νερά κι έτσι σπάνια να απαιτείται η διακοπή κυκλοφορίας των οχημάτων. Τέτοια κατασκευή υπάρχει στον Τρελοχείμαρρο.

Ο Στάθης Γκεβρέκης τόνισε ότι πολύ σημαντικές ιρλανδικές διαβάσεις, ως προς την επικινδυνότητάς τους είναι δύο στη Γρατινή, μία στον Κάλχα, μία στον Ήφαιστο, μία στο Μεσοχώρι -ο ίδιος τόνισε ότι η Ομάδα έχει απασχοληθεί πολλές φορές με τη διάβαση στο Λοφάριο- μία στον Ίμερο και μία στη Σάλπη. Σύμφωνα με τον κ. Γκεβρέκη είτε είμαστε πεζοί είτε οδηγοί θα πρέπει, σε περίοδο βροχόπτωσης, να αποφεύγουμε να περνούμε ιρλανδικές διαβάσεις, να παρατηρούμε τα κολωνάκια σήμανσης τα οποία δείχνουν τη στάθμη νερού πριν και μετά της βροχόπτωσης να αξιολογούμε το βάθος, αλλά και τα φαινόμενα, όπως οι αναταράξεις που παρουσιάζει το νερό, να είμαστε ενήμεροι για τα περιστατικά που έχει «δώσει» η συγκεκριμένη διάβαση που σκεπτόμαστε να περάσουμε, να γνωρίζουμε την κατασκευή και την υδατο-τοπογραφία της και να μην αγνοούμε τη σήμανση της Τροχαίας (πολλοί δε δίνουν σημασία στις αποφάσεις περί απαγόρευσης διέλευσης από τις ιρλανδικές διαβάσεις).

Ωστόσο, στην περίπτωση που ένας οδηγός βρεθεί να παρασύρεται τότε θα πρέπει να ξέρει ότι δεν έχει πια κανέναν έλεγχο στο όχημά του και κυρίως θα πρέπει να εστιάσει στο πώς θα σώσει τη ζωή του. Ο κ. Γκεβρέκης αναφέρθηκε σε περιστατικά που τα θύματα ασχολούνταν με το να σώσουν το αυτοκίνητο ή το μηχανάκι τους με αποτέλεσμα, τελικά να χάσουν τη ζωή τους.

Στην περίπτωση που ο οδηγός ή ένας πεζός βρεθεί στο ποτάμι, τότε θα πρέπει να προστατεύσει το κεφάλι του, να κρατά τα πόδια του πάνω στην επιφάνεια του νερού και πάντα σε κίνηση να έχει οπτική επαφή να κολυμπά αμυντικά (με τα χέρια προς τα πίσω). Αν είμαστε τυχεροί και ψύχραιμοι μπορούμε να βρούμε ένα ασφαλές μέρος μέσα στο… αφιλόξενο ποτάμι πίσω από βράχια ή πίσω από τις στροφές των ποταμών.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τους παρατηρητές -απλούς πολίτες ή και διασώστες- ισχύουν τα ίδια πράγματα: δεν μπαίνουμε στο νερό, αλλά προσπαθούμε να βοηθήσουμε με μη ναυαγοσωστική διάσωση (χωρίς δηλαδή να τον ακουμπήσουμε), του προτάσσουμε ένα σκοινί ή ένα κλαδί, καλούμε σε βοήθεια και δεν τον χάνουμε από τα μάτια μας.

Η ημερίδα της ΕΟΔ Ροδόπης με τίτλο «Μαθαίνω να προστατεύομαι» ήταν ο προπομπός για την έναρξη του Βασικού Σχολείου νέων Εθελοντών Διασωστών, που ξεκινά επίσημα την Τετάρτη 15 Μαρτίου και θα διαρκέσει 7 Σαββατοκύριακα, έως τις 21 Μαΐου 2017.