- Κυριακή, 24 Νοεμβρίου
Οδοιπορικό Μ. Χαρακόπουλου στα ρωμαίικα χωριά της Ίμβρου: Από το κλίμα τρομοκρατίας στην επιστροφή των Ρωμιών στην Ίμβρο
Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης
«Η επίσκεψή μας στην Ίμβρο, με αφορμή τον εορτασμό της Μεγαλόχαρης, μας αφήνει με ανάμεικτά αισθήματα. Αφενός είναι η θλίψη για τις ερειπωμένες, εγκαταλελειμμένες περιουσίες των Ρωμιών, που ξενιτευτήκαν από το νησί, λόγω των αντίξοων συνθηκών που εσκεμμένα δημιουργήθηκαν. Αφετέρου, είναι η ελπίδα ότι η ρωμαίικη παρουσία μπορεί να έχει πιο αισιόδοξο μέλλον. Το έργο που πραγματοποιείται, χάρη και στον προσωπικό αγώνα του Ιμβριώτη Οικουμενικού ΠατριάρχηΒαρθολομαίου, σε όλους τους τομείς, και ιδιαίτερα με την επαναλειτουργία των σχολείων όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, συνιστά μια ισχυρή βάση για την εγκατάσταση και παραμονή των ξενιτεμένων Ιμβριωτών. Στις επαφές που είχαμε με τις εκκλησιαστικές αρχές, παράγοντες της ομογένειας και κατοίκους του νησιού, αφουγκραστήκαμε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρωμιοί της Ίμβρου, οι οποίοι χρειάζονται την υποστήριξη όλων μας για να επιστρέψουν και να προκόψουν στον τόπο τους». Τα παραπάνω δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος, μετά το πέρας της επίσκεψής του στην Ίμβρο.
Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της ΔΣΟ συναντήθηκε στο μητροπολιτικό Μέγαρο με τον Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου κ. Κύριλλο, στον οποίο και προσέφερε αντίγραφο του έργου «Δέηση για την ειρήνη». Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος συνεχάρη τον αεικίνητο ιεράρχη για το σημαντικό έργο που επιτελεί στο πολύπαθο νησί. Εν συνεχεία επισκέφθηκε το Γυμνάσιο και Λύκειο στα Αγρίδια, όπου συναντήθηκε με τον Διευθυντή του κ. Νίκο Λαιμόπουλο, αλλά και τον δάσκαλο του Δημοτικού Σχολείου στους Αγίους Θεοδώρους κ. Αριστείδη Κουτρά, οι οποίοι τον ενημέρωσαν για τη νέα σελίδα που άνοιξε στο νησί η επαναλειτουργία των σχολείων -το 2013 το Δημοτικό και το 2015 το Γυμνάσιο-Λύκειο. Το σχολικό έτος 2023-24 στο Γυμνάσιο-Λύκειο φοίτησαν 30 μαθητές, ενώ το Νηπιαγωγείο-Δημοτικό είχε 18 μαθητές. Συνολικά διδάσκουν 14 καθηγητές συμπεριλαμβανομένων και των Τούρκων εκπαιδευτικών, ενώ στο Δημοτικό το εκπαιδευτικό προσωπικό αποτελείται από 7 δασκάλους μαζί με τους διευθυντές. Αξιοσημείωτο είναι ότι 44 απόφοιτοι του Λυκείου Ίμβρου σπουδάζουν ή έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Με κατοίκους στα ρωμαίικα χωριά
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος συναντήθηκε, επίσης, με τον μουχτάρη (πρόεδρο) της κοινότητας Αγριδίων κ. Νίκο Μπακάλη. Παράλληλα, και εκεί αλλά και στα υπόλοιπα ρωμαίικα χωριά συνομίλησε με μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό που έλκουν καταγωγή από το νησί. Ξενιτεμένοι Ίμβριοι έθεσαν το πρόβλημα με την μη απόδοση της τουρκικής υπηκοότητας, που τους αποκλείει από τη δυνατότητα διατήρησης των περιουσιών τους. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει στο να εξαγοράζονται ρωμαίικες περιουσίες από Τούρκους σε περιοχές όπως το Γλυκύ, το Κάστρο, οι ΑγίοιΘεόδωροι. Πωλητές είναι κυρίως Ιμβριώτες που βρέθηκαν σε Αυστραλία ή Αμερική και έχουν χάσει την υπηκοότητά τους. Επιπλέον, επισημάνθηκε το πρόβλημα της δυσχερούς πρόσβασης στο νησί από την Ελλάδα, καθώς δεν υπάρχει απευθείας ακτοπλοϊκή σύνδεση.
Στο μαρτυρικό Σχοινούδι
Τέλος, ο επικεφαλής της ΔΣΟ επισκέφθηκε το ερημωμένο Σχοινούδι με τα ρημαγμένα σπίτια. Στο χωριό αυτό, που μέχρι τη δεκαετία του 1960 έσφυζε από ζωή, έλαβε χώρα μια διαρκής κατατρομοκράτηση των Ρωμιών κατοίκων με την ίδρυση ανοιχτών φυλακών βαρυποινιτών. Και εκεί, όπως και σε ολόκληρο το νησί, έκλεισαν τα σχολεία και έγινε αναγκαστική απαλλοτρίωση των ρωμαίικων κτημάτων. Στο Σχοινούδι ο Μάξιμος Χαρακόπουλος είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με δύο από τους ηλικιωμένους εναπομείναντες, και να δει τις εγκαταλελειμμένες σήμερα εγκαταστάσεις των φυλακών. Στα απαλλοτριωμένα κτήματα των Ρωμιών εγκαταστάθηκαν Τούρκοι που ήρθαν από την Βουλγαρία το 1989 στους οποίους και αποδόθηκαν.
Στα «πέτρινα χρόνια» για την Ίμβρο λεηλατήθηκαν οικίες Ιμβρίων ακόμη και εκκλησίες, με πιο χαρακτηριστικό το καμπαναριό της εκκλησίας της Αγίας Μαρίνας στην πλατεία του Κάστρου, όπου το 1978 εκλάπη η βαριά καμπάνα! Ωστόσο, παρά τις αντιξοότητες, σήμερα, χάρις στην άδεια επαναλειτουργίας των σχολείων από τις τουρκικές αρχές και κυρίως στην επιμονή των Ιμβριωτών, σπίτια ανοίγουν και πάλι, ενώ Ρωμιοί αρχίζουν δειλά δειλά να δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στο νησί, δημιουργώντας την ελπίδα για καλύτερες μέρες.
Φωτ. 1,2. Ο Μ. Χαρακόπουλος με το μητροπολίτη Ίμβρου κ. Κύριλλο στο μητροπολιτικό Μέγαρο.
Φωτ. 3, 4. Ο επικεφαλής της ΔΣΟ με τον Μουχτάρη των Αγριδίων και κατοίκους του χωριού στην πλατεία.
Φωτ. 5-9.Ενημέρωση για τα ομογενειακά σχολεία και επίδοση αναμνηστικών στους εκπαιδευτικούς Δημοτικού και Γυμνασίου-Λυκείου.
Φωτ. 10-11.Με τον εκπαιδευτικό κ. Α. Κουτρά στο κοιμητήριο και τα σοκάκια των Αγριδίων.
Φωτ. 12.Στο ρημαγμένο ελαιοτριβείο στο Γλυκύ.
Φωτ. 13.Με Ρωμιούς από Ελλάδα και Αγγλία στο Γλυκύ που επιστρέφουν τέτοιες μέρες στις πατρογονικές εστίες.
Φωτ. 14-17.Στα σοκάκια στο γραφικό Γλυκύ όπου και τα μαγαζιά έχουν ελληνικές ονομασίες.
Φωτ. 18.Στο καμπαναριό της εκκλησίας του Κάστρου που εκλάπη η καμπάνα τη δεκαετία του ’70.
Φωτ. 19,20.Στην εκκλησία του Κάστρου με τον οδηγό μας Μουράτ και τον Μουσταφά που κρατά τα κλειδιά του ναού.
Φωτ. 21,22. Στην κρήνη στην πλατεία του Κάστρου μπροστά από την εκκλησία.
Φωτ. 23,24. Στα ερείπια του φρουρίου στον λόφο του Κάστρου με σπαράγματα βυζαντινών επιγραφών.
Φωτ. 25. Στο Ευλάμπιο με συνταξιούχο Τούρκο τζανταρμά στην κρήνη του 1947 -δωρεά ομογενών.
Φωτ. 26. Σταυρός εντοιχισμένος σε ρωμαίικο κτίσμα στο Ευλάμπιο.
Φωτ. 27. Στον ερειπιώνα του μαρτυρικού Σχοινιδίου…
Φωτ. 28-30. Με φιλόξενους Ρωμιούς που επιστρέφουν τα καλοκαίρια στο Σχοινούδι.
Φωτ. 31. Στις εγκαταστάσεις των άλλοτε ανοιχτών φυλακών βαρυποινιτών στο Σχοινούδι.
Φωτ. 32-35. Ο μεγαλοπρεπής ναός της Αγίας Μαρίνας στο μαρτυρικό Σχοινούδι και απέναντί του το κοιμητήριο.
Φωτ. 36. Στο βαπτιστήριο στον περίβολο της Αγίας Μαρίνας στο Σχοινούδι.
Φωτ. 37. Το πέτρινο σχολείο Σχοινουδίου που λειτούργησε μόλις για μια χρονιά, καθώς το 1964 απαγορεύτηκε η ελληνική παιδεία στους Ρωμιούς. Σήμερα λειτουργεί ως ξενοδοχείο…
