Το τουρκικό νόμισμα έχει απωλέσει πάνω σχεδόν από τα 2/3 της αξίας του από τα επίπεδα του 2018 και ο πληθωρισμός στη χώρα καλπάζει, στέλνοντας στα ύψη τις τιμές βασικών προϊόντων, όπως ψωμί, γάλα, αυγά, λάδι, φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Σε ορισμένα προϊόντα οι τιμές έχουν ανέβει έως και κατά 25% τις τελευταίες μόνο εβδομάδες και ειδικά στα φρούτα και τα λαχανικά ο πληθωρισμός αγγίζει τιμές – ρεκόρ της τάξης του 33,9%!

Από τον Αύγουστο του 2014, όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέλαβε την προεδρία, η τουρκική λίρα έχει καταρρεύσει κατά 74% ενώ από τις αρχές του έτους έχει χάσει το 28,5% της αξίας της. Σύμφωνα με διεθνείς οίκους, οι τουρκικές τράπεζες έχουν παρέμβει στα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας, ξοδεύοντας πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξουν την κατάρρευση της λίρας.

Η φτώχεια μαστίζει πλέον εκατομμύρια νοικοκυριά. Η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε ότι το 13,9% του πληθυσμού, ήτοι κάτι λιγότερο από 12 εκατομμύρια πολίτες, ζούσαν ήδη σε συνθήκες φτώχειας κατά την τελευταία έκθεσή της, τον Απρίλιο του 2020. Ένα χρόνο μετά όμως η κατάσταση φαίνεται να είναι πολύ χειρότερη. Η φτώχεια στην Τουρκία ορίζεται επίσημα ως εισόδημα κάτω των 3,60 ευρώ την ημέρα.

Την ίδια ώρα την κατακρήμνιση (ως και –17%) της τουρκικής λίρας επέφερε η καθαίρεση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας με προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε το Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η συναλλαγματική ισοτιμία της τουρκικής λίρας έναντι του αμερικανικού δολαρίου υποχωρούσε κατά 17% και πλέον, φθάνοντας κοντά στο ιστορικό της ναδίρ, λίγο μετά την έναρξη των συναλλαγών στις αγορές συναλλάγματος της Ασίας, μετά την καθαίρεση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας Νάτζι Αμπάλ, πρώην υπουργού Οικονομικών ο οποίος έχαιρε γενικά σεβασμού στις αγορές, από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το βράδυ της Παρασκευής.

Η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος διαμορφωνόταν σε 8,47:1 έναντι του δολαρίου ΗΠΑ κατά την έναρξη των συναλλαγών, έναντι 7,22:1 στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Κατόπιν ανακτήθηκε μέρος του χαμένου εδάφους, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στις 8,09 λίρες για ένα δολάριο.

Εκτιμάται από οικονομολόγους  στην Τουρκία ότι ο πληθωρισμός είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερος από το επίσημο νούμερο (22%), διότι σε σχέση με το 2018 οι τιμές των βασικών αγαθών, στα οποία οι άνθρωποι ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους, έχει αυξηθεί κατά 55% (!), αν συνυπολογιστεί η πτώση της λίρας σε σχέση με το δολάριο σε αυτό το διάστημα.

Ο Phoenix Kalen, διευθυντής στρατηγικής αναδυόμενων αγορών της SocGen προβλέπει ένα σενάριο σύμφωνα με το οποίο η λίρα θα συνεχίζει να πέφτει τους επόμενους μήνες, αναγκάζοντας τελικά τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να παρέμβουν με μια “επιθετική” πολιτική μετά από μια πτώση μεταξύ 20% και 40%. Βλέπει τη λίρα να υποχωρεί περίπου 18% στα 9,7 ανά δολάριο στο τέλος του δεύτερου τριμήνου.

Η στρατηγική του Henrik Gullberg είναι να μελετήσει την ιστορία της λίρας από το 2011. Ο αναλυτής της Coex Partners Ltd. με έδρα το Λονδίνο προβλέπει πως η λίρα θα πέσει στα 9,25 δολάρια μέσα στους επόμενους έξι μήνες και πως τότε  η κεντρική τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκια.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας περιόδου κατά τη διάρκεια η λίρα ήταν πάλι αδύναμη πέρυσι, η Τουρκία ξόδεψε περισσότερα από  $100 δισ. σε ξένα αποθέματα για να στηρίξει το νόμισμα, σύμφωνα με έκθεση της Goldman Sachs Group. Γι ‘αυτό ο Per Hammarlund, επικεφαλής στρατηγικής αναδυόμενων αγορών της SEB AB στη Στοκχόλμη, κοιτάζει για σημάδια παρέμβασης προκειμένου να σχεδιάσει την πορεία της λίρας.

Παρακολουθεί τις συμβάσεις ανταλλαγής και τη διαφορά μεταξύ των ξένων περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων της κεντρικής τράπεζας. Βλέπει τη λίρα να φτάνει στα 8,50 μέσα σε ένα μήνα, πριν υποτιμηθεί με παρόμοιο ρυθμό με τον πληθωρισμό, κάτι που θα σήμαινε ότι θα έφτανε στο επίπεδο περίπου του 9,10 έως 9,20 σε 12 μήνες.

“Ως αναλυτές, αντιμετωπίζουμε έναν εξαιρετικά υψηλό βαθμό αβεβαιότητας σχετικά με τη μορφή της πολιτικής που θα ακολουθηθεί στο μέλλον”, δήλωσε ο Kalen της SocGen. Ο νέος επικεφαλής είναι “σχετικά άγνωστος”, είπε.

“Τα κεφάλαια θα αρχίσουν να κάνουν φτερά τη Δευτέρα και η CBRT έχει περιορισμένους πόρους για να προστατεύσει τη λίρα“, σύμφωνα με τον Περ Χάμαρλουντ, επικεφαλής σύμβουλο στρατηγικής αναδυόμενων αγορών της SEB AB στη Στοκχόλμη, ο οποίος εξέφρασε την άποψή του μιλώντας στο Yahoo news. “Ένας hawkish κυβερνήτης κεντρικής τράπεζας δεν μπορεί να αντικατασταθεί από έναν dovish κυβερνήτη χωρίς οι αγορές να περιμένουν αλλαγή πολιτικής. Οι συνθήκες της απόλυσης του Αγμπάλ, που έρχεται δύο ημέρες μετά την αύξηση των επιτοκίων, θα προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη μετατόπιση στις προσδοκίες των επενδυτών”, είπε.

Βλέπε και

Ο κορονοϊός οδηγεί την τουρκική οικονομία σε κρίση ρευστότητας

Ο κορωνοϊός πλήττει την Τουρκία

Τα social media αντιλαμβάνονται την “ισλαμική μετάλλαξη” της τουρκικής οικονομίας;