Χρειάστηκε να περάσουν περίπου 16 μήνες εν μέσω πανδημίας, διαφωνιών, καθυστερήσεων και αναβολών μέχρις ότου η διακομματική επιτροπή για την Θράκη, που συνεστήθη με απόφαση της Βουλής στις 21 Ιουλίου του 2020, ολοκληρώσει τις εργασίες της, χωρίς, όμως εντούτοις να κατορθώσει να παρουσιάσει ένα ενιαίο και διακομματικά αποδεκτό πόρισμα.

Έτσι, μετά και την τελευταία συνεδρίασή της, η πλειοψηφία της Ν.Δ. παρουσίασε ένα δικό της πόρισμα, το οποίο και ονόμασε «τελικό Προσχέδιο Έκθεσης Επιτροπής Θράκης». Την ίδια στιγμή, τρία κόμματα της αντιπολίτευσης, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και το ΜεΡΑ 25, κατέθεσαν δικά τους πορίσματα, αναδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο τις δικές τους προτάσεις και τα σημεία διαφωνίας τους με την πλειοψηφία. Από τη πλευρά του, το Κίνημα Αλλαγής απείχε από την τελική συνεδρίαση, επισημαίνοντας ότι θα ήθελε το πόρισμα να παρουσιαστεί κατά τμήματα και όχι ως συνολική πρόταση, προκειμένου να θέσει τις συμφωνίες ή τις διαφωνίες του επί των επιμέρους κεφαλαίων του.

Εμείς σήμερα στην στήλη μας θα σταθούμε στο πόρισμα της πλειοψηφίας που αποτελεί πλέον το επίσημο κείμενο στην βάση του οποίου θα αναπτυχθούν οι προτάσεις προς την εκτελεστική εξουσία για την διαμόρφωση των πολιτικών στην Θράκη το επόμενο χρονικό διάστημα. Να επισημάνουμε ότι η διακομματική επιτροπή δεν διαθέτει εκτελεστικές αρμοδιότητες και ότι η υλοποίηση των πορισμάτων της επαφίεται πλέον στην κυβέρνηση και τους υπουργούς της.

Ειδικότερα, το ενδιαφέρον μας θα απασχολήσουν εκείνα τα σημεία του πορίσματος που περιλαμβάνουν αναφορές στην Μειονότητα της Θράκης. Οι αναφορές αυτές δεν περιέχονται σε ξεχωριστό κεφάλαιο, υπό τον τίτλο «θεσμικά ζητήματα», αλλά έχουν διαχυθεί μέσα στο πόρισμα των 140 σελίδων, γι’ αυτό και επιβάλλεται ο αναγνώστης να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός για να εντοπίσει τα σημεία που επικεντρώνονται στην Μειονότητα.

Σημείο πρώτο: «Η Θράκη ως παράδειγμα συνύπαρξης. Πανευρωπαϊκό πρότυπο ενσωμάτωσης»
«Η πολυμορφία και πολύ-ποικιλότητα της Θράκης αποτελεί διαχρονικά τόσο την πρόκληση αλλά όσο και την ευκαιρία της. Σε δύσκολες περιόδους κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, βλέπε οικονομικές, κοινωνικές και υγειονομικές κρίσεις, η Θράκη παρέμεινε πρότυπο παράδειγμα κοινωνικής συνοχής και συνύπαρξης.

Χωρίς εξάρσεις ριζοσπαστικοποίησης και ακραίων φαινομένων, αποτελεί πανευρωπαϊκό πρότυπο ενσωμάτωσης και αφομοίωσης διαφορετικών πολιτιστικών, θρησκευτικών και κοινωνικών τάσεων. Αυτό το πλεονέκτημα πρέπει να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί περαιτέρω μέσω νέων πολύ-επίπεδων σύγχρονων στρατηγικών δράσεων, ώστε η Θράκη να γίνει ένας καινοτόμος, πολύ-πολιτισμικός και σύγχρονος πόλος ζωής και παράλληλα ένα ισχυρό γεω-στρατηγικό άκρο της Ευρώπης».

Σημείο δεύτερο: «Θετικές διακρίσεις υπέρ της Μειονότητας»
«Ακόμα, η ελληνική πολιτεία πρέπει να συνεχίσει να παρακολουθεί, με τα αρμόδια όργανα της, την τήρηση των μέτρων θετικής δράσης όσο αφορά τα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Οι στοχευμένες και καλά μελετημένες θετικές διακρίσεις λειτουργούν εξαιρετικά ως μοχλοί κοινωνικής ενσωμάτωσης και συνοχής με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Μετά την πρωτοβουλία της ποσόστωσης 0,5% για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια το 1995, ακολούθησε αυτή του 2008 (Ν. 3647/08) για αντίστοιχου ύψους ποσόστωση στις προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ. Το 2016 καθορίστηκε ποσόστωση 2% για την εισαγωγή στη σχολή δοκίμων και στη σχολή Αξιωματικών της Πυροσβεστικής. Προβλέψεις έχουν υπάρξει επίσης το 2014 και το 2018 για την εκπροσώπηση της μειονότητας σε θεσμούς της εκπαίδευσης σε τοπικό επίπεδο (σύμβουλοι, συντονιστές εκπαίδευσης, ψυχολόγοι και άλλες ειδικότητες στα Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης – ΚΕΣΥ)».

Σημείο τρίτο: «Εκπαιδευτικά ζητήματα της Μειονότητας. Ενδυνάμωση απασχόλησης»
«Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της παρουσίας μειονοτικών φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια, πρέπει να διατηρηθεί το καθεστώς ειδικής ποσόστωσης, με ρύθμιση θετικής διάκρισης φοιτητών μειονότητας που θα στοχεύει επιπλέον και στην εξασφάλιση στέγασης βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Η δημιουργία, και διαρκής ενίσχυση, κέντρων δημιουργικής απασχόλησης, με την ενθάρρυνση συμμετοχής γυναικών από την τοπική κοινωνία, και η διασύνδεση τους με πανεπιστημιακά ίδρυμα όπως το ΔΠΘ, θα επιτύχει διπλό στόχο: τόσο την ενδυνάμωση της απασχόλησης του τοπικού πληθυσμού των γυναικών αλλά και ενίσχυση των ακαδημαϊκών προγραμμάτων, όσο και την συνεισφορά στην ευρύτερη εκπαιδευτική αγωγή των παιδιών.

Επιπλέον χρήσιμο θα ήταν να ενισχυθούν εκ νέου και οι δομές δια βίου μάθησης, π.χ σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, τα οποία στο παρελθόν έδωσαν την δυνατότητα αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού και ένταξης στην αγορά εργασίας μεγάλου αριθμού μουσουλμάνων γυναικών. Συνεπώς, οι συνέργειες και συνεργασίες με τον επενδυτικό και επιχειρηματικό ιστό, πέραν από τα αναπτυξιακά και οικονομικά οφέλη, θα αποφέρουν και κοινωνική προστιθέμενη αξία, όπως θα αναλυθεί και στον 4ο Άξονα δράσης».

Σημείο τέταρτο: «Ετεροκαθορισμός της Μειονότητας. Αναφορά σε Λωζάνη και ΕΔΔΑ. Δικαίωμα στην διαφορετικότητα»
« Η Αν. Μακεδονία και Θράκη έχει μοναδικό πλεονέκτημα πολυ-πολιτισμικότητας, γεωγραφικής στρατηγικής υπεροχής, και ένα φυσικό και κοινωνικό τοπίο που μπορεί να γίνει πόλος έλξης. Αποτελεί πανευρωπαϊκό πρότυπο κοινής συμβίωσης χριστιανικών, εβραϊκών και μουσουλμανικών, μεταξύ άλλων, μειονοτήτων, διαπολιτισμικής και δια-θρησκευτικής συνεργασίας, πολιτικής και κοινωνικής αντιπροσώπευσης στη δημόσια ζωή. Συγκεκριμένα, η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης συναπαρτίζεται από τρεις εθνοτικές ομάδες: τουρκογενείς, Πομάκους και Ρομά. Η ελληνική πολιτεία σέβεται τα δικαιώματα τους, ως δικαιώματα Ελλήνων πολιτών, έλαβε και λαμβάνει πρόσθετα θετικά μέτρα για να αντιμετωπισθούν ανισότητες που τους αφορούν, με προτεραιότητα στα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών.

Σέβεται απολύτως τις προβλέψεις της Συνθήκης της Λωζάνης, κάθε ρύθμιση του διεθνούς δικαίου, όπως και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ανάλογα προστατεύει και τα δικαιώματα ατόμων εντός της μειονότητας να υπερασπίζονται δικές τους προσωπικές επιλογές που απορρέουν από το δικαίωμα στην διαφορετικότητα.

Η Θράκη λοιπόν είναι η καρδιά του πολιτικού, δημοκρατικού και κοινωνικού κοινού ευρωπαϊκού στοιχείου, καθρεφτίζει το σπουδαίο πολυπολιτισμικό ψηφιδωτό που έχει να επιδείξει η Ελλάδα, την σπουδαιότητα των κοινωνικών μας κατακτήσεων και τον ευρωπαϊκό μοναδικό πλαίσιο αρχών και αξιών».

Σημείο πέμπτο: «Μετανάστευση και Μειονότητα. Δημιουργία μειονοτικών νηπιαγωγείων στην Θράκη. Επέκταση θετικών διακρίσεων για την Μειονότητα. Προσλήψεις στο δημόσιο και εμπειρογνωμόνων σε υπουργεία»

«Η περιοχή όμως αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα δημογραφικής συρρίκνωσης και γήρανσης του πληθυσμού της, με ιδιαίτερη ένταση στον βόρειο Έβρο και στους ορεινούς όγκους. Υπάρχει σημαντική μετανάστευση στο εσωτερικό και το εξωτερικό από όλες τις ομάδες πολιτών. Η μετανάστευση των τουρκογενών γίνεται κυρίως προς την Τουρκία για εκπαιδευτικούς λόγους.

Προτεραιότητα λοιπόν της αναπτυξιακής πολιτικής θα πρέπει να γίνει η δημογραφική ανασυγκρότηση και συγκράτηση πληθυσμού. Ήδη η αναβάθμιση των υποδομών, της ψηφιοποίησης και της επιχειρηματικής δραστηριότητας που αναφέρθηκαν παραπάνω αποτελούν πρώτο βήμα στην στρατηγική αυτή κατεύθυνση. Παράλληλα όμως, οι πολιτικές αυτές πρέπει να έχουν και κοινωνικό αποτύπωμα, όπως για παράδειγμα με την δημιουργία νέων παιδικών σταθμών και νηπιαγωγείων, μειονοτικών και μη, με την παροχή δυνατότητας στέγασης σε ευάλωτους πολίτες και εργαζομένους σε μειονεκτικές θέσεις, καθώς και ανανέωση και αναβάθμιση του τεχνολογικού εξοπλισμού που υπάρχει σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης και κέντρων υγείας.

Η επέκταση των μέτρων θετικής δράσης (affirmative action), που αναφέρθηκε στην προηγούμενη ενότητα, και σε άλλους τομείς πέραν των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, όπως στις διαδικασίες πρόσληψης στο δημόσιο, κρίνεται ως μία αξιόλογη πρόταση, καθώς θα ενδυναμώσει περαιτέρω την διαδικασία κοινωνικής συνοχής. Για παράδειγμα, τέτοια μέτρα δράσης μπορούν να εφαρμοσθούν στην αστυνομία, στην συνοριοφυλακή, στη δασοφυλακή, με προσλήψεις εμπειρογνωμόνων με την προβλεπόμενη διαδικασία στα Υπουργεία Δικαιοσύνης, Εξωτερικών, Παιδείας, και Προστασίας του Πολίτη».

Σημείο έκτο: «Εκσυγχρονισμός μειονοτικής εκπαίδευσης. Δημιουργία δημόσιων σχολείων στον ορεινό όγκο με γλώσσα επιλογής την τουρκική. Σχολεία δεύτερης ευκαιρίας κατά του αναλφαβητισμού. Συνεργασία με Δ.Π.Θ.»

«Ειδικά για τις δομές μειονοτικών σχολείων, κρίνεται απαραίτητος εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία και διοίκηση των μειονοτικών σχολείων, με την αναβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των διδασκόντων, των προγραμμάτων, και όπως προαναφέρθηκε ήδη των υποδομών. Για την επίτευξη αυτού του στόχου συστήνεται η ενεργή και πολύ-επίπεδη διασύνδεση με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ). Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία νέων αναβαθμισμένων και συμπεριληπτικών σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που να παρέχουν πρότυπη εκπαίδευση, και στους ορεινούς όγκους της Ξάνθης και της Κομοτηνής, με ευέλικτο πρόγραμμα σπουδών, και με εισαγωγή της τουρκικής γλώσσας ως γλώσσας επιλογής. Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο στήριξης των μαθητών και των οικογενειών τους είναι σημαντική η εξασφάλιση νέων και η ενδυνάμωση υπαρχόντων προγραμμάτων σίτισης.

Ακόμα, προτείνεται η δημιουργία και διαρκής ενίσχυση κέντρων δημιουργικής απασχόλησης, με την ενθάρρυνση συμμετοχής γυναικών από την τοπική κοινωνία, που θα επιτύχει διπλό στόχο, τόσο την ενδυνάμωση της απασχόλησης του τοπικού πληθυσμού των γυναικών όσο και την συνεισφορά στην ευρύτερη εκπαιδευτική αγωγή των παιδιών. Επιπλέον χρήσιμο θα ήταν να ενισχυθούν εκ νέου και δομές δια βίου μάθησης, π.χ. σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, τα οποία έδωσαν στο παρελθόν την δυνατότητα αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού και ένταξης στην αγορά εργασίας μεγάλου αριθμού μουσουλμάνων γυναικών».

Σημείο έβδομο: «Τίτλοι ιδιοκτησίας»
«Αξίζει να σημειωθεί βέβαια ότι την περαιτέρω υποβάθμιση περιοχών και κοινωνικών ομάδων επιφέρουν χρόνια άλυτα προβλήματα στην περιοχή, όπως το ζήτημα των τίτλων ιδιοκτησίας, δημιουργώντας επιπρόσθετη κοινωνική ανασφάλεια και έχοντας αρνητικό αναπτυξιακό πρόσημο. Σημαντικός αριθμός μειονοτικών δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας. Ήδη έχει θεσμοθετηθεί η ειδική νομιμοποίηση αυθαιρέτων κτισμάτων εάν αφορούν την πρώτη κατοικία με μειωμένο πρόστιμο, χωρίς να θεραπεύεται το πρόβλημα έλλειψης νομιμοποιητικών εγγράφων (ν. 4067/2012, άρθρ 47). Το ελληνικό κράτος καλείται να επιταχύνει την επίλυση του θέματος των τίτλων ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένης και της κοινότητας των παλλινοστούντων (ιθαγένειες και τίτλοι)».

Σημείο όγδοο: «Θρησκευτικές ελευθερίες, Σαρία και στρατηγικός στόχος πλήρους κατάργησης της στο μέλλον»
«Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Θράκης υπογραμμίζεται και εμπλουτίζεται από την πολυμορφία που διακατέχει την κοινωνία και τις διάφορες μειoνότητες που την απαρτίζουν. Πρέπει να τονιστεί ότι ο σεβασμός της θρησκευτικής ελευθερίας, που έχει επιδείξει όλα αυτά τα χρόνια η Ελλάδα σε συνδυασμό με κοινωνικές πολιτικές καλλιέργησε μια κοινωνική συνοχή που απέτρεψε την δημιουργία ακραίων θυλάκων, και αποτελεί παράδειγμα για την Ευρώπη.

Η προαιρετική εφαρμογή της Σαρίας συνιστά ένα σημαντικό θεσμικό βήμα. Οι υποθέσεις οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου ρυθμίζονται πλέον από τις κοινές διατάξεις και τεκμήριο της δικαιοδοσίας έχουν τα πολιτικά δικαστήρια. Η μεταρρύθμιση αυτή αποτέλεσε ένα νέο βήμα στην κατεύθυνση της ισονομίας και των ατομικών δικαιωμάτων – ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τα παιδιά – με πλήρη σεβασμό σε θέματα ταυτότητας και θρησκευτικής πίστης. Η τελική πλήρης ευθυγράμμιση του νομοθετικού πλαισίου στον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό αποτελεί στρατηγικό στόχο για το μέλλον».

Σημείο ένατο: «Τρόπος επιλογής Μουφτήδων και ΔΕΜΠ. Εισηγητικό Συμβούλιο με γνωμοδοτικό χαρακτήρα και συμμετοχή ιμάμηδων χωρίς απαραίτητα πτυχίο Θεολογίας»
«Ως προς την μειονοτική και θρησκευτική πολιτική υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του πλαισίου, είτε αυτό αφορά, όπως είδαμε παραπάνω, την εκπαιδευτική διάσταση, είτε την θρησκευτική και ορισμένα θέματα δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων, όπως οι μουφτήδες.

Ο Νόμος 1920/1991 χρήζει εκσυγχρονισμού και επαναδιατυπώσεων. Η Ελληνική Πολιτεία πρέπει, σε εύλογο χρόνο, να φέρει τις ανάλογες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις για την ανάδειξη μουφτή και ΔΕΜΠ, στην βάση των παρακάτω γενικών κατευθύνσεων.

Η Μουφτεία και ο Μουφτής συνιστούν δημόσια αρχή, υπαγόμενη στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Όταν χηρεύει η θέση του Μουφτή, διορίζεται τοποτηρητής, ο οποίος εκκινεί την προβλεπόμενη από τον νόμο διαδικασία ανάδειξης Μουφτή, δημοσιοποιώντας πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων. Οι υποψήφιοι για το αξίωμα του μουφτή κατά το νόμο πρέπει να κατέχουν πτυχίο Θεολογίας ΑΕΙ.

Για την ευρύτερη συμμετοχή των πιστών προτείνεται η σύσταση ενός Εισηγητικού Συμβουλίου, με καθαρά γνωμοδοτικό χαρακτήρα, του οποίου η σύνθεση πρέπει να ανταποκρίνεται στα δεδομένα του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού και του Συντάγματος και να εξασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή αποδοχή της μειονότητας. Πρέπει να προσδιοριστούν συγκεκριμένοι κανόνες και κριτήρια για τον καθορισμό της σύνθεσης των μελών του. Δεν είναι απαραίτητο όλοι οι ιμάμηδες να είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ ώστε να διευκολύνεται ευρύτερα η συμμετοχή των πιστών».

Σημείο δέκατο: «Τρόπος ανάδειξης διαχειριστικών επιτροπών για τα βακούφια. Μη εφαρμόσιμος ο ν. 3647/08 για την ύπαιθρο»
«Στην ίδια κατεύθυνση νομοθετικού εκσυγχρονισμού βρίσκονται και τα θέματα των βακουφικών περιουσιών. Ο νόμος 3647/08 παραμένει προβληματικός στην εφαρμογή του. Σε μελλοντική του μεταρρύθμιση θα πρέπει να αναλυθούν οι λόγοι της μη εφαρμογής του, και να εκτιμηθεί η παρούσα «λιμνάζουσα» κατάσταση ώστε να δοθεί λύση. Βασική πτυχή του θέματος της βακουφικής περιουσίας παραμένει ο ουσιαστικός διαχειριστικός τους έλεγχος.

Ως προς το σκέλος των βακουφικών επιτροπών στην ύπαιθρο, ο εν ισχύ νόμος κρίνεται αντικειμενικά μη εφαρμόσιμος, αφού δεν περιγράφει τον τρόπο διενέργειας εκλογών και δεν περιλαμβάνει σχετική εξουσιοδοτική διάταξη. Πριν από την διενέργεια εκλογών για τις διαχειριστικές επιτροπές των τριών πόλεων πρέπει να προηγείται πλήρης καταγραφή και εκτίμηση της περιουσίας των βακουφίων, καθώς και των χρεών, υποθηκών και λοιπών υποχρεώσεων που τα συνοδεύουν, από ειδική επιτροπή με επικεφαλής τον Μουφτή. Όλα με σεβασμό προς τα δικαιώματα της μειονότητας που προβλέπονται από τη Συνθήκη της Λωζάννης και το σύγχρονο δίκαιο περί μειονοτήτων».

Σημείο ενδέκατο: «Πολυπολιτισμικότητα της Θράκης. Διαφορετική εθνοτική και πολιτισμική προέλευση κατοίκων. Πιλοτικό πρόγραμμα για συνύπαρξη πολιτισμών. Γλωσσική βιοποικιλότητα»
«Η πολυπολιτισμικότητα της Θράκης και η θέση της στο σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολής παρέχουν δυνατότητες διασυνοριακών πολιτιστικών δράσεων. Το κλασσικό, βυζαντινό και οθωμανικό παρελθόν της περιοχής προσφέρουν ιστορική ενότητα και πολιτιστικό πλούτο, και από αρχαιοτάτων χρόνων η περιοχή συνέβαλε στην επικοινωνία των λαών της Ευρώπης, της Ασίας και της Μεσογείου. Ο πολιτισμός λοιπόν αποτελεί σημαντικό κομμάτι οικονομικής, αναπτυξιακής και κοινωνικής ευημερίας. Η Ξάνθη, λ.χ. είναι αναγνωρίσιμη χάριν στα Πομακοχώρια, αλλά και μέσα από τις δυο μεγάλες φεστιβαλικές εκδηλώσεις, χρησιμοποιώντας ως σκηνικό την Παλιά Πόλη. Στην Κομοτηνή, η συμβίωση των κοινοτήτων διαφορετικής εθνοτικής και πολιτισμικής προέλευσης διαμορφώνει μια φυσιογνωμία και ταυτότητα με εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο για τους Έλληνες επισκέπτες και κατοίκους αλλά και για τους Ευρωπαίους επισκέπτες και τους πολίτες του κόσμου.

Το γεγονός ότι στον χώρο της Θράκης συμβιώνουν δυο μεγάλα δόγματα χωρίς φονταμελιστικές συμπεριφορές, πάρα τις επιμέρους ιδιαιτερότητες και προβλήματα και κόντρα σε ότι συχνά παρατηρείται σε Ευρώπη και παγκοσμίως, αποτελεί παράδειγμα συνύπαρξης για την Ευρώπη και ταυτόχρονα σημείο αναφοράς. Είναι λοιπόν αυτά τα στοιχεία που πρέπει να αναδειχθούν, να αξιοποιηθούν, να αποτελέσουν καταλύτη του αναπτυξιακού οικοσυστήματος της περιοχής. Μεταξύ άλλων, προτείνονται: η οργάνωση πιλοτικού προγράμματος για τη συνύπαρξη πολιτισμών στη Θράκη. Ακόμα, στην ορεινή περιοχή η επαναφορά των αργαλειών μπορεί να ζωντανέψει ξανά την οικοτεχνία που αναδεικνύει πολλά στοιχεία χρωματικά και σχεδιαστικά της ευρύτερης περιοχής. Τα μαντήλια που φορούν οι μουσουλμάνες και οι στολές τους χαρακτηρίζονται από χρωματικό πλούτο και στοιχεία της χλωρίδας της ορεινής Ροδόπης.

Ακόμα, στις δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και την επένδυση στην εθνική κινηματογραφία, προτείνεται η ενθάρρυνση και έμφαση της αποτύπωσης της πολυπολιτισμικότητας περιοχών όπως της Θράκης και η χρηματοδότηση παραγωγών με αυξημένο κοινωνικό πρόσημο. Η πολιτισμική, θρησκευτική και γλωσσική βιοποικιλότητα της Θράκης και η επιτυχής κοινωνική συνοχή μπορεί και πρέπει να αναδειχθεί πανελλαδικά και πανευρωπαϊκά. Η καταγραφή της γλωσσικής βιοποικιλότητας της περιοχής μπορεί αρμονικά να αξιοποιηθεί από την ελληνική κινηματογραφική αλυσίδα. Τα τουρκικά, τα Ρομανί και τα Πομακικά συνθέτουν μία πλούσια γλωσσική πραγματικότητα που εκφράζεται σε τραγούδια, μύθους και παραδόσεις των σύνοικων στοιχείων της μειονότητας.

Προτείνεται η καταγραφή παραδοσιακών τραγουδιών πομάκων και ρομανί, που θα συμβάλει άμεσα στην διατήρηση της γλωσσικής και πολιτιστικής ιστορίας αυτών των κοινοτήτων αλλά και στην συνοχή τους.

Αυτό το μωσαϊκό πολιτισμού αποτελεί μία σημαντική πολιτιστική κληρονομιά που μέχρι σήμερα βοηθά στην αλληλοκατανόηση και το σεβασμό της διαφορετικότητας, διατηρώντας τη συνοχή του κοινωνικού ιστού στη Θράκη μακριά από πολώσεις και στερεότυπα. Για τον σκοπό αυτό, ενθαρρύνεται η δημιουργία ενός εξειδικευμένου πιλοτικού προγράμματος πολιτισμού και σύγχρονου πολιτισμού για τη Θράκη, που θα ενσωματώνει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά αλλά θα θέτει ουσιαστικά τις βάσεις για ένα διασυνδεδεμένο οικοσύστημα».

Σημείο δωδέκατο: «Οικονομική ανάπτυξη και συνεργασίες με Βαλκάνια και Τουρκία. Δημιουργία Οργανισμού Ανάπτυξης και Ενίσχυσης της Συνεργασίας της ΝΑ Ευρώπης»
«Το αναπτυξιακό μέλλον της Θράκης, και της Βόρειας Ελλάδας γενικότερα, συνδέεται καθοριστικά με την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων αλλά και της ομαλοποίησης των σχέσεων με την Τουρκία.

Μεταξύ των προτάσεων συγκαταλέγεται και η δημιουργία, θεσμικά, ενός φόρουμ ή οργανισμού επικοινωνίας, διαλόγου και συνεργασίας τριμερούς σχήματος, μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Τουρκίας –και όχι μόνο, που θα δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή των νοτίων Βαλκανίων. Για παράδειγμα, η δημιουργία ενός «Οργανισμού Ανάπτυξης και Ενίσχυσης της Συνεργασίας της ΝΑ Ευρώπης». Ένας τέτοιος οργανισμός θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των λαών της Βαλκανικής και θα συντελέσει στην ανάπτυξη μεγαλύτερων βαθμών συνεργασίας με μια λογική συνανάπτυξης.

Αντίστοιχα, δύναται να αξιολογηθεί η δυνατότητα δημιουργίας «Ειδικών Επιτροπών Συνεργασίας» σε επιμέρους θέματα, με την συμμετοχή επιμελητηρίων, πανεπιστημίων και εκπροσώπων της περιφέρειας αλλά και βουλευτών.

Ανάπτυξη σημαίνει κοινωνική ασφάλεια και ευημερία, σημαίνει ισχυρό σύστημα υποδομών, σύγχρονα δίκτυα υπηρεσιών και τεχνολογίας, σύγχρονη παιδεία που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας. Σημαίνει ακόμα σεβασμός στο περιβάλλον με πράσινες πολιτικές για την ενέργεια και τις επενδύσεις, σημαίνει εργασιακή ασφάλεια, πολιτισμική άνθιση και σεβασμός αστικών και θρησκευτικών ελευθεριών».

Το πόρισμα της πλειοψηφίας καταλήγει επισημαίνοντας με έμφαση ότι «ο στρατηγικός αναπτυξιακός σχεδιασμός υιοθετεί την προσέγγιση μελέτης ενός ευρύτερου πλέγματος παραγόντων, αποτυπώνοντας προτάσεις για την συνολική αναπτυξιακή αναβάθμιση του οικοσυστήματος της περιοχής, θέτοντας έτσι τις βάσεις για μία βιώσιμη και καινοτόμα αναπτυξιακή δυναμική για τις επόμενες δεκαετίες, για τις επόμενες γενιές της Θράκης».

Θα επανέλθουμε, όμως, με νέο κείμενο όπου θα γίνεται κριτική αποτίμηση των προτάσεων της Ν.Δ. όσο και των υπολοίπων κομμάτων για τα θέμα