Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Η τουρκική κυριαρχία στην ελληνική Θράκη κράτησε 550 χρόνια (1361-1912) με εξαίρεση το 1878(Συνθήκη Αγίου Στεφάνου) Με τον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο (1912) αντικαταστάθηκε η κυριαρχία αυτή από την Βουλγαρική με την Συνθήκη του Βουκουρεστίου, 28 Ιουλίου /10 Αυγούστου 1913, σύμφωνα με την οποία η Δυτική Θράκη παραχωρήθηκε στην Βουλγαρία.

Η βουλγαρική κατοχή κράτησε 6 χρόνια και με τη συνθήκη του Νεϊγύ (24-11-1919) λήγει αυτή η τρομερή περίοδος για την Θράκη και αρχές Οκτωβρίου 1919 η Βουλγαρία διατάχτηκε να εκκενώσει τη χώρα με όλο το διοικητικό και στρατιωτικό μηχανισμό της.

Η Ξάνθη ενσωματώθηκε το 1919 στον Εθνικό Ιστό ενώ για την υπόλοιπη Θράκη ακολούθησε η περίοδος της Διασυμμαχικής Διοικητικής Κατοχής όπου οι Γάλλοι, οι Τούρκοι και οι Βούλγαροι καλλιεργούσαν συγκαλυμμένα την αυτονόμηση της Θράκης.

Από αυτή την εξέλιξη μέχρι την πλήρη απελευθερωση κι ενσωματωση στον Εθνικό Κορμό των Σαντζακίων Γκιουμουλτζίνας και Δεδέαγατς περάσαμε από έναν πυκνό ιστορικό χρόνο διπλωματικών και στρατιωτικών εξελίξεων μέσω του γαλλικού προτεκτοράτου που αποσκοπούσε στην δημιουργία ενός Θρακικού Κράτους υπό γαλλική επιστασία με τον Χαρ. Βαμβακά να δίνει τεράστιο αγώνα για τον Εθνικό Σκοπό..

Και βεβαίως από την ανακοίνωση της Μητροπολης αλλά και από το επισυναπτόμενο ιστορικό της ΠΑΜΘ αποσιωπαται η περίοδος της Διασυμμαχικής κατοχής.

Η προέλαση των ελληνικών στρατευμάτων έλαβε χώρα στις 14 Μαΐου 1920 και είχε ως αφετηρία την Ξάνθη, που τελούσε ήδη υπό ελληνικό στρατιωτικό έλεγχο από τον προηγούμενο Οκτώβριο. Αφού κατέλαβε τις διαβάσεις προς τη Βουλγαρία, ο ελληνικός στρατός, υπό τον υποστράτηγο Επαμεινώνδα Ζυμβρακάκη, εισήλθε στη Γκιουμουλτζίνα όπως ονομαζόταν τότε η Κομοτηνή. Συνάμα τέθηκαν υπό ελληνικό έλεγχο το Πόρτο Λάγος και ο Ιασμος από τον υποστράτηγο Γεώργιο Λεοναρδόπουλο. Εχοντας ξεκινήσει με το οπλιταγωγό «Μυκάλη» από το λιμάνι των Ελευθερών Καβάλας, ένα άλλο τμήμα του ελληνικού στρατού υπό τον υποστράτηγο Κωνσταντίνο Μαζαράκη-Αινιάν, αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και προχώρησε στην κατάληψη των Φερών, του Σουφλίου, του Διδυμότειχου και του Κάραγατς, προαστίου της Αδριανούπολης

Τελικά, η διεθνής νομιμοποίηση της ελληνικής στρατιωτικής και διοικητικής παρουσίας στη Δυτική Θράκη επιτεύχθηκε με την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών στις 10 Αυγούστου 1920 που παραχώρησε το σύνολο της Θράκης στην Ελλάδα.

Αυτά , λοιπόν, μάθαμε στα παλιά τα χρόνια….

Τώρα κάποιοι για λόγους που δεν γνωρίζουμε επιμένουν να αναθεωρήσουν τα ιστορικά γεγονότα και την ερμηνεία τους και κάποιοι άλλοι να τα διορθώσουν…

Προσωπική άποψη του γράφοντος είναι ότι διαταράσσεται η ιστορική ενότητα των Ελευθερίων της Θράκης. Τώρα ποιός και γιατί εισηγήθηκε, τί εισηγήθηκε και ποιόι και για ποιον λόγο δέχθηκαν την εισήγηση δεν αφορά το παρόν σχόλιο!!