Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Ανήμερα της μνήμης του Οσίου Βαραδάτου του εξ Αντιοχείας, του Κουβουκλιώτη, (Τρίτη, 22 Φεβρουαρίου 2022) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων ιερούργησε στον Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου Στρύμης όπου φυλάσσεται η Ιερά Εικόνα του Αγίου συνεορτάζοντας με τους απογόνους των Κουβουκλιωτών, που που έλκουν την καταγωγή τους απο τα Κουβούκλια (Κουβουκλιά ή Κουβουκλέλια) της Μ. Ασίας, μια κωμόπολη 3.500 κατοίκων και βρίσκεται σε απόσταση 15 χλμ. απο την Προύσα.

Το 1922 κατοικούσαν πάνω απο 450 οικογένειες αριθμώντας περίπου 2000 άτομα που μιλούσαν την ελληνική γλώσσα, που συμπεριλάμβανε πολλές αρχαϊκές λέξεις, αλλά και αρκετές τούρκικες.

Λειτουργούσε 6θέσιο σχολείο κι εκκλησιαστικά ανήκε στη Μητρόπολη Νικομήδειας και διοικητικά στον Ν. Προύσσης. Βασική εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, που είχε κτισθεί το 1879. Ενορίες Α.Πηγαδίου ,Στέρνες,Νταγλαρά, Αγ. Γεωργίου,Οσίας, Αγιάσματα Α.Βαραδάτου, Αγ. Αθανασίου, Αγιών Γαλατινής,Παραπολίνης, Ελένης,΄Ενδρεα,Σπυρίδωνος και Ελενούδας.

Κύρια απασχόληση ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία. Παρήγαγαν φρέσκα και ξερά κρεμμύδια, ακόμη κοκκάρι για φύτευση, όσπρια ,φρούτα,σιτηρά ,αλλά και αμπελουργικά προϊόντα (κρασί και σταφύλια ), ενώ ασχολιόταν και με την σηροτροφία.[υπάρχει ακόμη κέντρο σποροπαραγωγής μεταξοσκώληκα Ιαπώνων]. Ένας αριθμός κατοίκων εξέτρεφε μικρά ζώα, ενώ υπήρχαν περισσότερα από 3000 πρόβατα.

Μετά τον ξεριζωμό και την Μικρασιατική καταστροφή 416 οικογένειες από τα Κουβούκλια της Προύσας ήρθαν στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στο Αδελφικό και Δημητρίτσι στο νομό Σερρών, 71 οικογένειες πέριξ της Κομοτηνής, τα χωριά Στρύμνη και Πελαγία στο νομό Ροδόπης,35 οικογένειες στον Τροπαιούχο και και τη Λακκιά, στο νομό Φλώρινας, στον Άγιο Γεώργιο στην Ημαθία, στους Τσάκωνες Αριδαίας, και 30 οικογένειες στο Ζευγολατιό και στη Μεθώνη, στην Πελοπόννησο. Στην περιοχή της Κοζάνης εγκαταστάθηκαν 164 οικογένειες στα χωριά Ανατολικό, Γαλάτεια, Πέρδικα ,Εμπόριο,Ξηρολίμνη ,Βαθύλακκο (Ν.Σιγή) , Μεσιανή.

Την συλλογική μνήμη από τις Χαμένες Πατρίδες προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΚΟΥΒΟΥΚΛΙΩΤΩΝ “Ο ΟΣΙΟΣ ΒΑΡΑΔΑΤΟΣ” που διοργανώνει σε ετήσια βάση τις καθιερωμένες εκδηλώσεις μνήμης για τους προγόνους μας που χάθηκαν 100 χρόνια πριν.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ένωση ανέλαβε την πρωτοβουλία να διανεμηθεί σε όλες τις εκκλησίες που βρίσκονται σε τόπους εγκατάστασης των Κουβουκλιωτών η εικόνα του Προστάτη του, όπως αυτή που φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Στρύμης.

Επίσης δραστήριοι είναι οι Κουβουκλιώτες και στο διαδίκτυο ενώ γίνονται προσπάθειες να διασωθεί η ντοπιολαλιά των Κουβουκλιωτών καθώς και άλλα πολιτιστικά στοιχεία.

Στο τέλος του κειμένου μπορείτε να δείτε και στιγμιότυπα από την εκδρομή της Πανελλήνιας Ένωσης Κουβουκλιωτών στα Κουβούκλια Προύσας – Αύγουστος 2003 – Αρχείο Ιωάννη Βουτσκίδη.

Οι Κουβουκλιώτες, την εποχή που ήταν Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης ο Διονύσιος , έκτισαν την εκκλησία του Οσίου Βαραδάτου, στις όχθες της λίμνης του Αλιάκμονα, κοντά στη μεγάλη γέφυρα, που είναι ο Προστάτης Άγιος των Κουβουκλιωτών.

O Όσιος Βαραδάτος ήταν από την Αντιόχεια. Σε νεαρή ηλικία διάλεξε τον ασκητικό βίο κι έζησε όλα του τα χρόνια μέσα σε σωματική κακουχία και στέρηση,στον 5μ.Χ.αιώνα. Ο Πατριάρχης Αντιοχείας Θεόδοτος (418-427 μ.Χ.),αναγνωρίζοντας τις σπάνιες αρετές του Βαραδάτου, ζήτησε να τον αποσπάσει από την ασκητική ζωή του, για να τον χρησιμοποιήσει στο πολύπλευρο κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο της εκκλησίας. Πράγματι, ο Όσιος δέχθηκε την πρόταση και περιοδεύοντας στις πόλεις, μέσω της Αγίας ζωής του, ενέπνευσε το σεβασμό στο δημιουργό Θεό και τις εντολές του και δίδαξε για τη σημασία της υπομονής στις δύσκολες περιστάσεις της ζωής. Πέθανε σε μία από τις περιοδείες του το 460 μ.Χ. Δυτικά του χωρίου Κουβούκλια στην Προύσα και σε μικρή απόσταση, επάνω στο δρόμο προς το Δάνσαρι, βρισκόταν η εκκλησία και το προσκύνημα του Άι-Βαραδάτου.

Σήμερα, τα Κουβούκλια της Προύσας λέγονται Görükle είναι μια πόλη στην περιοχή του δήμου Nilüfer, στη δυτική επαρχία της Προύσας. Είναι μια πόλη κολεγίων , που βρίσκεται κοντά στην πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου Ολύμπου και φιλοξενεί 55000 φοιτητές έχει πολύ καλή συγκοινωνία με την Προύσα με μετρό και λεωφορεία.

(Πηγή: Εφημερίδα ΚΟΖΑΝΗ και προφορικές αφηγήσεις κατοίκων Στρύμης Ν. Ροδόπης)