Η ομιλία της Μαρίας Καρυστιανού, Προέδρου του Συλλόγου Θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών

Καιρό τώρα ήθελα να γράψω κάτι γι’ αυτή την εξεταστική επιτροπή για τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών, την παρακολουθώ λοιπόν, και έχω εντοπίσει πολλές παθογένειες και αγένειες εκ μέρους του προεδρείου και της πλειοψηφίας των συμμετεχόντων μα ό,τι και να γράψω δεν θα τα πω καλύτερα από την πρόεδρο του Συλλόγου Θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών, Μαρίας Καρυστιανού, η οποία κατέθεσε στην εν λόγω επιτροπή στις 24 Ιανουαρίου. Σας παραθέτω αυτούσια κάποια από τα λόγια της, γιατί πρέπει να καταγραφούν μιας και δεν είναι κομματικά βαμμένες οι θέσεις της, μα με το αίμα της κόρης της. Αντιμετωπίστε το λοιπόν σαν ένα μονόλογο τραγωδίας, δυστυχώς όχι αρχαίας μα περσινής, διαβάστε το ίσαμε το τέλος και γιατί όχι διδαχθείτε όπως διδάχθηκα και γω:

«Από κείνη τη μέρα του Φεβρουαρίου που για κάποιους σταμάτησε η ζωή έτσι απλά και για κάποιους άλλους άλλαξε για πάντα. Αυτά που θα πω μπορεί σε κάποιους να φανούν απίστευτα. Σε κάποιους άλλους δεν θα είναι αρεστά. Αλλά πιστέψτε με ότι είναι αληθινά χωρίς καμία σκοπιμότητα, γιατί μιλάω εκ μέρους της κόρης μου, με απόλυτο σεβασμό για εκείνη και για τους υπόλοιπους αδικοχαμένους επιβάτες, οπότε παρακαλώ να μ’ αφήσετε να ολοκληρώσω χωρίς διακοπή.

Παραδέχομαι ότι δεν αισθάνομαι καθόλου άνετα που βρίσκομαι εδώ (σηκώνεται όρθια), ίσως γιατί έχω κληθεί να μιλήσω για τη δολοφονία της κόρης μου, ίσως γιατί πρέπει να μιλήσω για ένα πολύνεκρο έγκλημα, αλλά δεν βρίσκομαι σε ένα χώρο δικαστηρίου όπως θα το περίμενα, αλλά ενώπιον βουλευτών, οι οποίοι θα πρέπει ν’ αποφασίσουν αν θα παραπεμφθούν οι ένοχοι υπουργοί στη δικαιοσύνη ή όχι. Και αυτό σε εσάς μπορεί να φαίνεται μια φυσιολογική διαδικασία, όταν υπάρχει κάτι μεμπτό που αφορά ένα πολιτικό πρόσωπο. Αλλά για ένα τέτοιο έγκλημα σε μένα και στους περισσότερους, αν όχι όλους τους Έλληνες πολίτες αυτό είναι μη κατανοητό και ύποπτο.

Και για να μπορέσετε να καταλάβετε πώς νιώθουμε εμείς, θέλω να έρθετε για πολύ λίγο στη θέση μας. Να χάσετε το πιο αγαπημένο πρόσωπο. Από ιατρικό λαθος, για να χρησιμοποιήσω την ιδιότητά μου. Από αδιαφορία, ελλιπής γνώσης, ελλιπής εμπειρία ή όλα τα παραπάνω. Και ο εν λόγω γιατρός, αντί να παραπέμπεται στη δικαιοσύνη για να κριθεί και να τιμωρηθεί να παραπέμπεται στον ιατρικό σύλλογο. Πώς θα σας φαινόταν αυτό; Σκληρό, δίκαιο, άδικο; Φυσιολογικό; (ξεφυσά με ένα αχ εσωτερικό). Το ίδιο νιώθουμε κι εμείς για όλη αυτή τη διαδικασία. Και φέρνω αυτό το ακραίο παράδειγμα για να σας δείξω πως αυτό που συμβαίνει εδώ δεν είναι καθόλου εντάξει με εμάς, αλλά και ούτε με το σύνολο της κοινωνίας. Με κάθε σεβασμό, εσείς δεν είστε δικαστές. Ούτε μπορείτε να γνωρίζετε τη δικογραφία που είναι ήδη τεράστια. Και παρόλο που αναγνωρίζω ότι κάποιοι από σας έχουν τις καλύτερες προθέσεις, πώς μπορώ να είμαι σίγουρη ότι θα αναδειχθεί πλήρως και σε βάθος ένα θέμα που οι εμπλεκόμενοι ξεκινούν από την κορυφή του πολιτικού συστήματος και καταλήγουν σε διευθυντές και προέδρους σημαντικών θέσεων με άμεση επαφή και συνεργασία με το Υπουργείο και με ένα μείζον ζήτημα οικονομικής απιστίας να τα συνδέει;

Με βάση πάντως την προϊστορία των εξεταστικών επιτροπών η αποτελεσματικότητα και ακεραιότητα αυτών των επιτροπών είναι αμφίβολη. Γι’ αυτό και από την αρχή, ανεπιτυχώς, εμείς ζητούσαμε άρση της ασυλίας. Μαζί και η Ευρωπαική Εισαγγελία στη μήνυση που έχει καταθέσει στη Βουλή από τον Ιούνιο και ζήτησε να γίνει άρση ασυλίας, καθώς υπήρχαν στοιχεία που ενοχοποιούσαν τους υπουργούς. Αλλά αυτό το θέμα δεν έχει καν συζητηθεί στη Βουλή. Μήπως γιατί θα αποκαλύπτονταν ότι ο κ. Καραμανλής είχε υποπέσει σε κακουργηματικές πράξεις και παραλήψεις; Πλέον της αδιαφορίας του για την ασφάλεια των τρένων, όπως το να φροντίσει για τη σύσταση της Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων ως όφειλε από τον χρόνο που ανέλαβε ως υπουργός αλλά και να θεσπίσει τους εθνικούς κανόνες ασφάλειας που έχουνε όλα τα κράτη υποχρεωτικά από το 2016. Πώς όμως να τολμήσει να προχωρήσει στη θέσπισή τους, όταν θα πρέπει να αναφερθούν ένα προς ένα όλα τα συστήματα ασφαλείας των σιδηροδρόμων της χώρας μας και εμείς δεν είχαμε σε λειτουργία ούτε ένα;

Ευκολότερο να μην εφαρμόσεις τον νόμο αν είσαι υπουργός στην Ελλάδα. Αυτός ο άνθρωπος δηλώνει με θράσος αθώος λόγω της ασυλίας του και αντί να παραιτηθεί αυτής και να αφεθεί στη δικαιοσύνη πράττοντας το αυτονόητο για τη μνήμη των νεκρών και για μας παραμένει κρυμμένος ελπίζοντας πως η Βουλή θα τον σώσει. Μα θέλει αρετή η πολιτική και ήθος η ανάληψη ευθυνών. Αρετές σπάνιες για λίγους. Διαβάζοντας λοιπόν τη σχετική διάταξη περί ασυλίας διαπίστωσα ότι αυτή θεσπίστηκε για να εξασφαλίσει θεωρητικά την εύρυθμη λειτουργία των Υπουργείων και να τα προστατέψει από κακόβουλες μηνύσεις. Όμως γίνεται κάκιστη χρήση αυτής της διάταξης, η οποία πλέον λειτουργεί σαν μια μεγάλη ομπρέλα προστασίας των πολιτικών από νόμους και ποινικές ευθύνες εκτός αν θεωρείται τη μήνυση των συγγενών και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας κακόβουλη.

Πού αναφέρει λοιπόν στο Σύνταγμα ότι οι βουλευτές έχουν το δικαίωμα να υποκαταστήσουν τη δικαστική εξουσία και να καθορίζουν πού τελειώνει η πολιτική ευθύνη και ξεκινάει η ποινική; Ή μήπως θεωρεί ότι υπάρχει τελικά το ακαταδίωκτο όποιου κερδίζει τις εκλογές με μια ισχνή σχετικά πλειοψηφία της τάξης του 21% στο εκλογικό σώμα κ. Γεωργιάδη;

Δεν ενδιαφέρει την εξεταστική επιτροπή η ογκωδέστατη και πλήρης έρευνα των Ευρωπαίων που κατέληξε σε βαρύτατες κατηγορίες και υπόνοιες για υπουργικές ευθύνες; Θεωρείται άσχετο με την υπόθεση; Δεν σας ενδιαφέρει τι παρανομίες και παραλήψεις διαπίστωσαν οι Ευρωπαίοι για να καταλήξουνε σε κακουργηματικές διώξεις; Δεν είναι ντροπή σε ένα τέτοιο κοινωνικό έγκλημα η σχετική δικογραφία να βρίσκεται στο γραφείο του Προέδρου της Βουλής και όχι στο υλικό που έχει υποβληθεί και είναι στη διάθεση των μελών της εξεταστικής για να μελετηθεί; Πώς θα θέσετε τις κατάλληλες ερωτήσεις στον κ. Καραμανλή αν δεν τον γνωρίζετε;

Πριν από ένα χρόνο συνέβη ένα από τα χειρότερα κρατικά εγκλήματα στην ιστορία της Ελλάδος και έφερε μαζί του μια απίστευτη αποκάλυψη οικονομικής διαφθοράς, ασυδοσίας και πλήρους ακαταλληλότητας και εγκατάλειψης των σιδηροδρόμων Ελλάδος. Δεν υπήρχε ούτε ένα σύστημα ασφάλειας σε ένα από τα βασικότερα μέσα μαζικής μετακίνησης, σημειωτέον ότι αν δεν περάσεις το αυτοκίνητό σου από ΚΤΕΟ που είναι ιδιωτικής χρήσης δεν μπορείς να το κινήσεις. Με έκπληξη κοιτούσαμε από τη μία τα χρήματα που έχουν ξοδευτεί για τη δήθεν αναβάθμιση και βελτίωση της λειτουργίας και απ’ την άλλη τα πορίσματα των πραγματογνωμόνων που μιλούσαν για πλήρη απουσία συστημάτων ασφάλειας, για ακατάλληλα βαγόνια, όχι καινούργια βέβαια, αλλά αυτά που πέταξαν οι Ελβετοί ως ακατάλληλα, για καθημερινές βλάβες στις παμπάλαιες και κακοσυντηρημένες ράγες, όπου η άνοδος γινόταν κάθοδος και το ανάποδο πολλές φορές μέσα στην ίδια διαδρομή, για συνεχείς εκτροχιάσεις και πολλά άλλα που αν τα γνωρίζαμε ουδέποτε θα επιτρέπαμε να ταξιδέψουνε οι άνθρωποί μας με το τρένο. Παραπλανηθήκαμε.

Και σε όλη αυτή την εγκατάλειψη και κατάντια δεν καταλαβαίνουμε την πενταπλάσια αύξηση του κόστους του έργου, το οποίο δεν παραδίδονταν, έπαιρνε συνεχώς αβάσιμες παρατάσεις για τους ίδιους λόγους κάθε φορά ενώ προφανώς στο ελληνικό δημόσιο, όταν μια εταιρία δεν καταφέρνει να παραδώσει το έργο στο χρονοδιάγραμμα που έχει οριστεί αντί να δίνει χρήματα ως πέναλντι ή να κηρύσσεται έκπτωτη παίρνει μπόνους. Αλλιώς πώς εξηγείται η πενταπλάσια αύξηση του κόστους του έργου; Φυσικά για την ευρωπαϊκή εισαγγελία εξηγείται. Αφού η Βουλή δεν απάντησε στο Ευρωπαϊκό Κατηγορητήριο του Ιουνίου, όπου είχε ζητηθεί άρση δύο υπουργών θυμίζω, προχώρησε σε κατηγορίες σε βαθμό κακουργήματος στο νομικό εκπρόσωπο της ΕΡΓΟΣΕ και σε υπαλλήλους, στους οποίους βρέθηκαν με αδικαιολόγητα μεγάλη περιουσία στην κατοχή τους. Στους πολιτικούς λόγω της μη άρσης δεν μπορούσαν να προχωρήσουν σε κατηγορίες. Οποία κατάντια; Οι Ευρωπαίοι να δείχνουν περισσότερο ενδιαφέρον για το οικονομικό κομμάτι που τους αφορά άμεσα και εμείς για 57 θανάτους κυνηγάμε φαντάσματα;

Πιστή στη γραμμή που έχει δοθεί εξαρχής για το ανθρώπινο λάθος η πρόεδρος της ΡΑΣ δεν εξήγησε γιατί στις ετήσιες εκθέσεις απέκρυπτε την αλήθεια και σκοπίμως ωραιοποιούσε την κατάσταση λειτουργίας του συρμού προκειμένου να τον κρατήσει σε λειτουργία πάση θυσία; παρά μας αποκάλυψε ότι στην ουσία η ΡΑΣ δεν είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια των τρένων και είναι μια καθαρά τυπική, αναρμόδια αρχή χωρίς καμία ουσιαστικά ευθύνη. Προσωπικά δεν κατάλαβα τι επαγγέλεται η κυρία Τσιαπαρίκου και τι ακριβώς έκαναν οι 21 υπάλληλοι της ΡΑΣ με μισθό 5.300 ευρώ το μήνα; Τραγικό σε μια τέτοια θέση ευθύνης να μην έχεις καταλάβει την ευθύνη σου και την αξία της ανθρώπινης ζωής. Αφού μόλις ένα μήνα μετά το συμβάν και ενώ η κοινωνία δεν έχει ακόμα συνέλθει, δίνει το πράσινο φως για την επαναλειτουργία του. Και της φαίνεται περίεργο να πρέπει να σταματήσει η λειτουργία του σιδηροδρόμου, αν κριθεί επισφαλής η μετακίνηση των επιβατών, όπως δηλώνει και στον κύριο Φλώρο προφανώς γιατί πρέπει να κόβονται εισιτήρια με οποιοδήποτε κόστος. Το έχουμε ξανακούσει αυτό. Τα παιδιά της όμως όπως καταλάβαμε δεν θα τα έβαζε μέσα στο τρένο. Και εμείς το ίδιο κυρία Τσιαπαρίκου δεν θα τα βάζαμε τα παιδιά μας (αρχίζει να σπάει η φωνή της) μέσα στο τρένο αν ξέραμε το χάλι που επικρατούσε. Αλλά δεν ξέραμε.

Εσείς όμως γνωρίζατε, όπως ήξερε καλά και όλη η πολιτική ηγεσία και η ΟΣΕ και η ΕΡΓΟΣΕ και η Hellenic ξέρατε, αλλά ρισκάρατε με τα δικά μας παιδιά κυρία Τσιαπαρίκου και χρόνια ολόκληρα επιτρέπατε να ταξιδεύει τόσος κόσμος παίρνοντας εσείς το ρίσκο και αφήνοντας τους επιβάτες στον κίνδυνο. Ξέρατε αλλά ρισκάρατε ελαφρά την καρδία με δόλο τις ζωές των επιβατών. Εμείς αφημένοι στην άγνοιά μας εσάς εμπιστευόμασταν ότι ελέγχετε την ασφάλεια μετακίνησης των ταξιδιωτών, όπως εμπιστευόμασταν και τη Ηellenic Τrain που διαφήμιζε την ασφάλεια των τρένων δείχνοντάς μας την τηλεδιοίκηση της Ιταλίας. Όπως εμπιστευόμασταν και τον υπουργό ότι διαβεβαίωνε αγανακτισμένα εσάς και εμάς ότι όλα λειτουργούν άψογα. Τους πιστεύαμε και τον υπουργό τον πιστέψαμε. Οι υπουργοί δεν φέρουν ευθύνη, η Hellenic Train δεν φέρει ευθύνη, η ΕΡΓΟΣΕ δεν φέρει ευθύνη, η ΡΑΣ δε φέρει ευθύνη. Τελικά έχει κανείς ευθύνη σε αυτή τη χώρα που ζούμε από τύχη ή όλοι έχουν μόνο δικαιώματα;

Και μέσα σε όλη την παράνοια, την εγκατάλειψη και τη διαφθορά το 2019 καίγεται το τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης που παρόλη τη μικρή εμβέλεια λειτουργίας του θα μπορούσε να σώσει τους αδικοχαμένους επιβάτες αν είχε απλά αντικατασταθεί κ. Καραμανλή. Φανταστείτε να χαλάει ένας μαγνητικός τομογράφος σε ένα νοσοκομείο και να μην φτιάχνεται ποτέ. Αυτό μπορεί να σας φαντάζει και εμένα βέβαια αδικαιολόγητο και αδιανόητο, αλλά προφανώς θεωρείται μια φυσιολογική διαδικασία στον χώρο της Hellenic, της ΕΡΓΟΣΕ, με την ανοχή της ΡΑΣ και του υπουργείου βέβαια. Στο έγκλημα των Τεμπών απ΄την αρχή υπήρξε μεγάλη προσπάθεια υποβίβασης των ευθυνών. Όσο πιο χαμηλά γίνεται. Πρώτος ο πρωθυπουργός και ακολούθως κάποιοι υπουργοί μίλησαν για ανθρώπινο λάθος. Παρόλο που στο γραφείο και του υπουργού μεταφορών και του πρωθυπουργού, ακόμα και στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου είχαν διαβιβαστεί υπομνήματα σχετικά με την έλλειψη ασφάλειας και τα προβλήματα στα τρένα και τον ορατό κίνδυνο ατυχήματος. Μάλιστα υπήρξαν και παραιτήσεις γι’ αυτόν τον λόγο.

Προσωπικά μιλώντας με μηχανοδηγούς μου ανέφεραν ότι ήτανε βέβαιο ότι θα γινόταν μεγάλο δυστύχημα απλά δε ξέραν την ημερομηνία. Αν ήτανε εδώ ο κ. Γενιδούνιας θα μιλούσε σχετικά. Κρίμα που αποφασίστηκε ο πρόεδρος των μηχανοδηγών που γνώριζε όλα τα προβλήματα, είχε κάνει σχετικές αναφορές τονίζοντας την επικινδυνότητα λόγω υπολειτουργίας του συρμού και θα μπορούσε να δώσει πολλές και ακριβείς πληροφορίες, δεν θεωρήθηκε σημαντικός για την υπόθεση. Αλλά και η Αρχή διαφάνειας σε γνώση φυσικά του πρωθυπουργού είχε συντάξει σχετικό εμπιστευτικό έγγραφο προς τον υπουργό το 2022. Πετάχτηκε κι αυτό μαζί με όλα τα υπόλοιπα στον κάλαθο των αχρήστων.

Με βλέπετε εδώ μόνη μου αλλά δεν είμαι. Φανταστείτε 57 ανθρώπους δίπλα μου. (σπάει η φωνή ξανά) και τις οικογένειές τους. 180 τραυματίες δίπλα μου και τις οικογένειές τους. Και φανταστείτε και κάθε άνθρωπο που ανέβηκε σε αυτό το τρένο τόσα χρόνια. Είμαστε 10 εκατομμύρια, να πω ότι ανέβηκαν τόσα χρόνια 5 εκατομμύρια μια φορά; Πολλοί απ’ αυτούς πολλές φορές. Ήταν τυχεροί. Εκτέθηκαν όμως σε κίνδυνο απώλειας της ζωής, γιατί κάποιοι δεν έκαναν τη δουλειά τους. Και με δόλο τους προέτρεπαν να το χρησιμοποιήσουν. Σε αυτό λοιπόν το έγκλημα που αφορά όχι 57 ανθρώπους αλλά όλη την κοινωνία, η απόδοση δικαιοσύνης είναι μονόδρομος. Θα αποδοθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Εύχομαι να έρθει γρήγορα μέσω της δικαιοσύνης και να μη θρηνήσουμε ποτέ ξανά τέτοιους άδικους θανάτους. Σας ευχαριστώ». (κάθισε ξανά στη θέση της).

Τέλος μονολόγου ωμής αλήθειας.