Αγιασμός και παραδοσιακή αρτοκλασία με Ύψωμα Αγίου από σταρένια κόλλυβα τελέστηκε και φέτος στον Ιερό Ναό του Αγίου Τρύφωνα στην Κομοτηνή, εις μνήμη του Αγίου που εορτάζεται την 1η Φεβρουαρίου, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής, κ. Παντελελήμονος και πάνδημη συμμετοχή  των πιστών της περιοχής.

Επίσης τελέσθηκε και μνημόσυνο στη μνήμη των Λαχανοκηπουρών της Κομοτηνής.

Ο Άγιος Τρύφων είναι παρεκκλήσι του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και κάθε Πέμπτη τελείται η Θεία Λειτουργία από τον Πατέρα Βασίλειο.

Την οργανωτική ευθύνη για τη συντήρηση του Ιερού Ναού και το συντορισμό όλων των δραστηριοτήτων έχει ο Εκκλησιαστικός Σύλλογος Άγιος Τρύφων.

Τον ανθοστολισμό του Ιερού Ναού επιμελήθηκε το Ανθοπωλείο της Ξυλαγανής ΠΡΩΤΟ ενώ τα σταρένια κόλλυβα που μοιράσθηκαν στους πιστούς ήταν κατά παράδοση προσφορά του Ζαχαροπλαστείου ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ.

Είναι η ευκαιρία για να επαναπροσδιορισθούμε χωρίς να αγνοούμε και την λειτουργικότητα της καθημερινότητας.

 Απευθυνόμενος στους πιστούς Ορθοδόξους Χριστιανούς, ο Σεβασμιωτατος κ.Παντελεήμων παρατήρησε ότι “σήμερα συστοιχηθήκαμε με τους πρώτους Χριστιανούς,που τηρούσαν την παράδοση την ημέρα της εορτής του Μάρτυρος προσέφεραν την αναίμακτη θυσία στην Αγία Τράπεζα που είναι Πηγή Ζωής και Πηγή Ημών της Αναστάσεως”. Ως Πατέρας, Αδελφός και Επίσκοπος ο Σεβασμιώτατος κ.Παντελεήμων είπε στο κήρυγμά του οτι στις δύσκολες μέρες που ζούμε τα πάντα έρχονται και παρέρχονται εκτός από την ψυχή μας που δεν μεταλλάσσεται και αποτελεί τη ζωντανή φωνή του Θεού μέσα μας και δεν έχει ημερομηνία λήξης.

Αναφερόμενος στο νόημα της εορτής ο Σεβασμιώτατος κ. Παντελεήμων συμβούλευσε τους πιστούς να παίρνουν το Συναξάρι, να εντρυφούν στο βίο του Αγίου και να καταλάβουν ότι ο Άγιος Τρύφων  είχε το θάρρος και την πίστη ν’ακολουθεί το δρόμο του Κυρίου. κι αυτό είνια το νόημα για όλους μας: να βρούμε τα ίχνη του Χριστού και να τα ακολουθήσουμε.Είναι η ευκαιρία για να επαναπροσδιορισθούμε χωρίς να αγνοούμε και την λειτουργικότητα της καθημερινότητας.

Αναφερόμενος στους Λαχανοκηπουρούς των οποίων το μνημόσυνο τελέσθηκε επίσης στο Ναό του Αγίου Τρύφωνος, ο Σεβασμιώτατος κ. Παντελεήμων, έδωσε μια άλλη διάσταση στο έργο και τη δραστηριότητά τους που σχετίζεται με την γονιμότητα και με το χώμα από το οποίο και ο Θεός έπλασε το δημιούργημά Του , τον Άνθρωπο.

Τελειώνοντας ο Μητροπολίτης Μαρώνειας ευχαρίστησε και την Κα Σουλτάνα που παρεχώρησε και το οικόπεδο για να χτισθεί ο Ναός του Αγίου Τρύφωνα.

Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος κ. Παντελεήμων ανεχώρησε για την Καλαμάτα όπου είναι προσκεκλημένος του Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου μαζί με άλλους 9  Μητροπολίτες για να χωροστατήσουν στην Καλαμάτα όπου γιορτάζει ο Ναός της Υπαπαντής που είνια και πολιούχος της πόλης

Από την Λαϊκή και Θρησκευτική Παράδοση και Ιστορία

Ο Φεβρουάριος ξεκινάει με τα “Συμόγιορτα”, δηλαδή τρεις γιορτές που η μία διαδέχεται την άλλη, του Αγίου Τρύφωνα, της Υπαπαντής και του Αγίου Συμεών. Λέγεται, μάλιστα, πως “`Αι-Τρύφωνας τριβ’, Υπαπαντή πλαθ’ κι ο Συμεών σημνειών'”. Σε ορισμένες περιοχές κάθε εργασία ήταν απαγορευμένη για τις μέρες τούτες. Ειδικά για του Αγίου Τρύφωνα, λένε πως τη μέρα εκείνη δεν έκοβαν τίποτα με μαχαίρι, για να μην κόψει το σκουλήκι τις ρίζες των κηπευτικών που θα φύτευαν την άνοιξη στα χωράφια.

Ο `Αγιος Τρύφωνας θεωρείται από το λαό μας ως φύλακας των αμπελιών και προστάτης των αγρών, της βλάστησης και της καλλιέργειας, οπότε οι αγρότες τον τιμούσαν ιδιαιτέρως. Να μην ξεχνάμε κιόλας πως κάποια χρόνια πριν, κάθε οικογένεια στην ύπαιθρο, έφτιαχνε το μοσχοβολιστό κρασάκι της, που θα τη συντρόφευε στις κρύες νύχτες του χειμώνα και στα γλέντια του καλοκαιριού, από τ’αμπέλια του κήπου ή του χωραφιού της. Κι ο `Αγιος Τρύφωνας, πέρα από την εξουσία που του προσδίδεται κατά των τρωκτικών που μαστίζουν στους αγρούς, είναι ο άγιος που παριστάνεται ακόμα και στις εικόνες με το κλαδευτήρι στο χέρι και τον γιορτάζουμε την εποχή που ξεκινάνε τα κλαδέματα, τα τόσο σημαντικά για τη μετέπειτα ανάπτυξη του αμπελιού και την ποιότητα του κρασιού που θα μας προσφέρουν τα τσαμπιά του.

Αγρότες, κηπουροί κι ειδικά αμπελουργοί, κάνανε στην εκκλησία αρτοκλασία με κόλλυβα. Σε περιοχές της Ανατολικής Θράκης (Σκόπελος, Πέτρα), πηγαίνανε και λίγα δράμια στάρι στην εκκλησιά, να τα ευλογήσει ο παπάς και γυρίζοντας στο σπίτι να τα ρίξουν μέσα σε άλλο σπόρο. Και, φυσικά, τέτοια μέρα γινόταν αγιασμός τον οποίον και χρησιμοποιούσαν μονάχα για να ραντίσουν τα χωράφια και τα αμπέλια τους.

Οι τοπικές συνήθειες που σχετίζονται με τη γιορτή αυτή ποικίλουν. Στη Φλαμουριά της Έδεσσας, ραντιστές, αλλά και κουδουνοφόροι, σκορπίζονται στα χωράφια για να ραντίσουν, αλλά και να ξυπνήσουν τη γη, να φέρουν την άνοιξη, με τα κουδουνίσματά τους. Στην Ήπειρο, κάναν κουλούρες και τις κυλούσαν στα αμπέλια και τους κήπους τραγουδώντας “Τρύφωνα πολύκαρπε, έλα δω στ’αμπέλι μου και στο χωραφάκι μου, να φάμε και να πιούμε”. Στα “Αμπέλια” των Δικαίων, στη Θράκη, αφού ράντιζαν με αγιασμό τα χωράφια, άναβαν φωτιές κι έστηναν γλέντι με φαγοπότι. Διοργάνωναν κι αγώνες πάλης με έπαθλο ένα αρνί. Σε πολλές περιοχές δε, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα όπου και τα μετέφεραν Θρακιώτες πρόσφυγες, κάναν προς τιμήν του και τα γνωστά “κουρμπάνια” (το ζώο που θυσιάζεται, μαγειρεύεται και μοιράζεται στους πιστούς ευλογημένο), έθιμο που αναβιώνει με παραλλαγές, ακόμη και σήμερα.

Ενδιαφέρον δε, παρουσιάζει ένα απόσπασμα του αξιόλογου λαογράφου Γ.Α.Μέγα (Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας), για παραδόσεις που σχετίζονταν με τη μέρα αυτή:

“Στη Στενήμαχο έσφαζαν βόδι (κουρμπάνι), “για να ευχαριστήσουν τον άγιο”, και μοίραζαν τα κομμάτια στους κατοίκους. Μετά τη λειτουργία γινόταν και αγώνας πάλης στην πλατεία. “Παλεύουν δυο αντρειωμένοι κι όποιος νικήσει παίρνει βραβείο ένα αρνί”. Στο Δρυμό Μακεδονίας ταυτόχρονα με το ράντισμα παραχώνουν και το “κλικούδ’ τ’ καλλ’κατζάρου” (που θαμνιάζεται Χριστούγεννα, `Αι Βασίλη και Φώτα) και το κόκκινο αυγό της Μ.Πέμπτης ‘ τα κόβουν κομματάκια και τα θάβουν στ’αμπέλια και στα γεννήματα.”

Του Αγίου Τρύφωνα, λοιπόν σήμερα, των αμπελιών και των αγρών, ενός Αγίου φτωχού και ταπεινού, που πέθανε από φρικτά βασανιστήρια σε νεαρή και τρυφερή ηλικία.

Ο βίος του Αγίου Τρύφωνος συνοπτικά

Ο Μεγαλομάρτυρας του Χριστού Τρύφων είχε πατρίδα του τη Λάμψακο της Φρυγίας, πόλη της Μικράς Ασίας στα παράλια του Ελλησπόντου.

Οι γονείς του, πτωχοί ευσεβείς, τον ανάθρεψαν σύμφωνα με τη Θεία Διδασκαλία, γι’ αυτό κι απ’ την παιδική του ηλικία είχε αξιωθεί ποικίλων Θείων ενεργειών.

Και μόνο με την επίκληση του ονόματός του, διώκονταν από τους πάσχοντες διάφορες σωματικές ασθένειες και η πονηρή γενεά των δαιμόνων.

Απ’ τη χάρη του Αγίου ευνοήθηκε κι ο Αυτοκράτορας Γορδιανός (244 μ.Χ.) ο οποίος είχε μια κόρη που ξαφνικά αρώστησε (δαιμονίστηκε). Κανείς δεν μπορούσε να τη θεραπεύσει. Σε μια κρίση τοι δαιμόνιο είπε: «κανείς δεν μπορεί να με βγάλει απ’ το σπίτι μου παρά μόνο ο Τρύφων». Ξεχύθηκαν οι άνθρωποι να βρουν τον Άγιο. Τον βρήκαν να βόσκει τις χήνες του. Με την παρουσία του η κόρη θεραπεύτηκε κι ο Γορδιανός θέλησε να τον τιμήσει με αξιώματα και δώρα. Ο Άγιος ωστόσο τα αρνήθηκε ευγενικά και έφυγε. Μετά όμως ο Γορδιανός έγινε σκληρός Δέκιος με αναίσχυντη ψυχή που ευφραινόταν με τις σφαγές και τα μαρτύρια των Χριστιανών. Θερμός λάτρης των ειδώλων, κινήθηκε με φοβερή λύσσα κατά των Χριστιανών. Έτσι, ο Έπαρχός του Ακυλίνος συλλαμβάνει τον Άγιο και τον προτρέπει να θυσιαστεί στα είδωλα. Ο Άγιος αρνείται, ομολογεί την Πίστη του στον μόνο αληθινό Θεό, και μένει πιστός στα τρομερά βασανιστήρια, μέχρι που αποκεφαλίστηκε – το 249 μ.Χ.