Η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει και αυτό θα συμβεί σύντομα και αποτέλεσμα αυτής της χρεοκοπίας θα είναι μια γενικευμένη ανθρωπιστική κρίση, μπροστά στην οποία αυτή που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια θα μοιάζει απλή προθέρμανση.

Υπάρχουν μια σειρά δεδομένα τα οποία οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην ελληνική χρεοκοπία, άλλα από αυτά είναι μακροπρόθεσμου και άλλα βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα. 

Τα μακροπρόθεσμα αίτια

Στα μακροπρόθεσμου χαρακτήρα είναι η μόνιμη διαπίστωση που προβάλλει αυτή η στήλη τα τελευταία χρόνια και όλα τα κόμματα και οι πολιτικοί αποφεύγουν να απαντήσουν ή να συζητήσουν, είναι πως ένα σύστημα με 3 εκατ. συνταξιούχους και 2,5 εκατ. εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα δεν είναι βιώσιμο.

Ακόμη και οι άνεργοι να βρουν ως δια μαγείας εργασία και να έχουμε 1,3 εργαζόμενους ανά 1 συνταξιούχο το πρόβλημα δεν λύνεται. Χρειάζονται τουλάχιστον 3-4 εργαζόμενοι ανά συνταξιούχο.

Κι όμως και ο σημερινός και οι υπουργοί των προηγούμενων κυβερνήσεων (που ευθύνονται για τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις) δεν θίγουν καν αυτό το πρόβλημα και δηλώνουν δημοσίως πως οι συντάξεις είναι εγγυημένες. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει ποιος κοροϊδεύει ποιον;

Το υψηλό συνταξιοδοτικό κόστος κάνει οποιαδήποτε επένδυση στην Ελλάδα ασύμφορη και σε συνδυασμό με τη φορολογία, τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά, την πολιτική αστάθεια, θα αυξάνουν την ανεργία μέχρι τελικής διάλυσης της οικονομίας. Η διάλυση αυτή θα είχε επέλθει ήδη αν δεν υπήρχαν τα δανεικά και οι επιδοτήσεις.

Τα βραχυπρόθεσμα αίτια…

Μερικά από τα βραχυπρόθεσμα αίτια είναι τα εξής:

α) Η φυγή καταθέσεων λόγω της πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας που δημιουργεί η παράταση από την κυβέρνηση του χρόνου για μια νέα συμφωνία μνημόνιο. Ο ELA είναι ακριβότερος και δεν είναι απεριόριστος. Αν δεν υπάρξει μια σαφής συμφωνία την ερχόμενη εβδομάδα το πρόβλημα αυτό ίσως εκραγεί.

β) Η αύξηση των «κόκκινων δανείων» είτε λόγω του γεγονότος πως πολλοί περίμεναν κάποιο είδος σεισάχθειας από τη νέα κυβέρνηση, είτε λόγω της επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος πριν και μετά τις εκλογές. Η αύξηση των «κόκκινων δανείων» στερεί ρευστότητα από την οικονομία και εντείνει τις συνθήκες κατάρρευσης αλλά και καθιστά απαραίτητο ένα νέο κύκλο ανακεφαλαιώσεων για τις τράπεζες. Οι νέες ανακεφαλαιώσεις δύσκολα θα χρεωθούν στους φορολογούμενους αυτή τη φορά, τους ΄Ελληνες ή τους Ευρωπαίους…

γ) Η μείωση των κρατικών εσόδων και των ασφαλιστικών εισφορών λόγω όλων των παραπάνω. Το Μάρτιο αυτή η μείωση αντιμετωπίστηκε με αναστολή καταβολής υποχρεώσεων του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα, με αφαίμαξη των ταμείων ασφαλιστικών οργανισμών και άλλων δημόσιων οργανισμών. Όσο η δυσπραγία της οικονομίας θα συνεχίζεται, οι περισσότερες κινήσεις της νέας κυβέρνησης μάλλον βοηθούν να επιδεινωθεί παρά να βελτιωθεί.

Όλα τα παραπάνω ενισχύουν το συμπέρασμα πως η Ελλάδα οδηγείται σε χρεοκοπία η οποία θα εκδηλωθεί είτε ως πιστωτικό γεγονός είτε προς διεύρυνση της στάσης πληρωμών προς το εσωτερικό. Πιστωτικό γεγονός σημαίνει αδυναμία πληρωμής κάποιου από τα ομόλογα που λήγουν, ενώ η στάση πληρωμών προς το εσωτερικό θα γίνει αντιληπτή όταν ακουμπήσει μισθούς και συντάξεις. 

Αν υπάρξει μια συμφωνία την ερχόμενη εβδομάδα, το κλίμα ίσως πρόσκαιρα αλλάξει. Δεν βλέπω όμως πως θα μπορούσαν να επιστρέψουν οι καταθέσεις στις τράπεζες με μια κυβέρνηση που τα περισσότερα από όσα κάνει δεν βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Δεν βλέπω πως τα δημόσια έσοδα θα αρχίσουν να αυξάνονται με βιώσιμο τρόπο.

Και κυρίως, δεν βλέπω όμως πως η σκιά της χρεοκοπίας θα φύγει από τον ορίζοντα αν δεν γίνουν δομικές αλλαγές στο ασφαλιστικό.

Σε αυτό που είναι δύσκολο να υπάρξει εκτίμηση είναι αν τη χρεοκοπία θα ακολουθήσει χάος και έξοδος από το ευρώ ή μια κυβέρνηση Εθνικής Σωτηρίας που με τη βοήθεια των Ευρωπαίων θα επαναδομήσει κράτος, ασφαλιστικό και οικονομία από την αρχή.

Οι πιθανότητες εξόδου από το ευρώ βρίσκονται κατά τη γνώμη μου πλέον κοντά στο 50%. Το γεγονός πως παρεμβαίνουν συνεχώς οι Αμερικάνοι στους Ευρωπαίους τις κρατά σε αυτό το επίπεδο.

Οι παρεμβάσεις όμως ζητούν υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές. Και οι δύο όμως έχουν παγιδευτεί στις θέσεις τους.