Τη Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2013 επαναλειτουργεί μετά από 49 χρόνια το ελληνικό μειονοτικό σχολείο στους Αγίους Θεοδώρους στην Ιμβρο με δύο μαθητές, το μικρό Δημήτρη στην πρώτη δημοτικού και τον Αλέξανδρο στην τετάρτη. Πέρασε σχεδόν μισός αιώνας από τότε που η τουρκική κυβέρνηση, εφαρμόζοντας το σχέδιο αφελληνισμού του νησιού, έκλεισε τα σχολεία κι άρχισε η σταδιακή φυγή των οικογενειών, αφού νωρίτερα η μεταφορά βαρυποινιτών στο νησί, οι διακρίσεις, οι βεβηλώσεις εκκλησιών, οι καταπατήσεις περιουσιών δεν πτόησαν το φρόνημα των κατοίκων.

Η Πέμπτη 22 Αυγούστου 2013 ήταν μία ημέρα σημαδιακή για τους Ιμβρίους όλου του κόσμου. Συγκεντρώθηκαν στην τελετή επαναλειτουργίας του σχολείου στους Αγίους Θεοδώρους, μαζί τους και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κάθισαν στα θρανία, θυμήθηκαν τα παλιά, όταν ήταν κι αυτοί μαθητές, και μετά τον αγιασμό με συμβολικό τρόπο ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας, χτυπώντας το κουδούνι, είπε: «Κι εγώ εδώ τελείωσα το δημοτικό. Τώρα κρούω τον κώδωνα. Ολοι στις τάξεις σας».

Ιδρύτρια του σχολείου είναι η Αννα Κουτσομάλη, η οποία γεννήθηκε στην Ιμβρο, αναγκάστηκε να φύγει στην Κωνσταντινούπολη για να πάει στο σχολείο, ήρθε στην Ελλάδα να σπουδάσει, όπου και εργάστηκε μέχρι το 2012. Πέρυσι επέστρεψε στην Πόλη. Πήγε στη γενέτειρά της, την Ιμβρο, και μαζί με άλλους συμπατριώτες της μπήκε μπροστά για να επαναλειτουργήσει το σχολείο. Οπως είπε στον «ΑτΚ», «το μέλλον μας είναι τα παιδιά. Ελπίζουμε να ξαναρχίσουμε από την αρχή. Να γίνουμε όλο και περισσότεροι. Να δημιουργηθούν οι συνθήκες της επιστροφής. Κάτι που πριν από μερικά χρόνια έμοιαζε δύσκολο τώρα γίνεται πραγματικότητα».

Ενας από τους ανθρώπους που εργάστηκαν μεθοδικά για την επαναλειτουργία του σχολείου είναι και ο Λάκης Βίγκας, εκπρόσωπος των μειονοτικών ιδρυμάτων στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, ο οποίος μιλώντας στον «ΑτΚ» χαρακτήρισε την επαναλειτουργία του σχολείου «επαναπατρισμό της ελπίδας, στη ζωή και στη παιδεία». «Το σχολείο σηματοδοτεί το ξεκίνημα και την αναδόμηση της κοινότητας. Τα σχολεία είναι το μέλλον, για να ξαναλειτουργήσει η κοινότητα και ελπίζουμε να στεριώσει αυτή η προσπάθεια», συμπλήρωσε.

Η Μαρία Μπερμπέρη, Ιμβρια στην καταγωγή, γεννήθηκε στην Αυστρία, ζει στη Θεσσαλονίκη και 35 χρόνια ταλαιπωρείται για να πάρει ελληνική υπηκοότητα, αλλά το ελληνικό κράτος τής το αρνείται. Πριν από δύο χρόνια πήγε στον τόπο καταγωγής των γονιών της, στα Αγρίδια, με τον πατέρα της Γεώργιο και τη μητέρα της Γραμματική. Ενθουσιάστηκε και φέτος πήρε την απόφαση να μείνει μόνιμα στην Ιμβρο, μαζί με τη μητέρα της και το γιο της Δημήτρη Κάλφα, ο οποίος θα είναι ένας από τους δύο μαθητές του σχολείου. Μιλώντας στον «ΑτΚ», είπε: «Νιώθω δέος, γιατί πήρα μια δύσκολη απόφαση και αρχίζω μια νέα ζωή. Ελπίζω και εγώ, όπως και ο γιος μου, να μάθω την τουρκική γλώσσα, γιατί τώρα εκεί στην πατρίδα μας η πλειοψηφία είναι Τούρκοι. Θα πρέπει να αντεπεξέλθουμε στις δυσκολίες».

Ο Παύλος Σταματίδης, πρόεδρος της Ιμβριακής Ενωσης Μακεδονίας – Θράκης, από τους πρωτεργάτες της επαναλειτουργίας του σχολείου, μαζί με το Σύλλογο Ιμβρίων Αθηνών, δήλωσε στον «ΑτΚ»: «Το κύκνειο άσμα για τον ελληνισμό της Ιμβρου ήταν το κλείσιμο των σχολείων το 1964. Υπάρχει ένα ρητό στην Ιμβρο που λέει: “Ο Ιμβριος χωρίς ψωμί ζει, χωρίς γράμματα δε ζει”. Και με την επαναλειτουργία του σχολείου ξαναγεννιέται η ελπίδα. Αντιλαμβανόμαστε τα προβλήματα, αλλά πιστεύουμε ότι σταδιακά οι Ιμβριοι θα επιστρέψουν στην πατρίδα. Ηδη τα καλοκαίρια όλο και περισσότεροι πηγαίνουν πίσω στην πατρίδα. Ηδη δύο μέλη μας άνοιξαν καφετέριες για το καλοκαίρι και πήγαν καλά. Ελπίζουμε να ακολουθήσουν κι άλλοι». Ο Κώστας Γραφιαδέλης, ένας από τους τολμηρούς που άνοιξε κατάστημα, το καφέ «Φαίδρα» στους Αγίους Θεοδώρους, δήλωσε στον «ΑτΚ»: «Ανοίξαμε ένα δύσκολο δρόμο. Πραγματοποιούμε ένα όνειρο ζωής. Μέχρι τώρα πήγαμε καλά. Ελπίζουμε το εγχείρημά μας να έχει και μέλλον».

Περισσότερες λεπτομέρειες, το μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και το χρονολόγιο των διώξεων στον «Αγγελιοφόρο της Κυριακής» που κυκλοφορεί στα περίπτερα
ageliogoros.gr

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΦΟΡΗΣ ΠΕΤΑΛΙΔΗΣ

fpetalidis@ekdotiki.gr