Το καλοκαίρι πλησιάζει! Η εποχή αυτή, για αρκετούς ανθρώπους σηματοδοτεί και την έναρξη της προσπάθειας τους να ρυθμίσουν το σωματικό τους βάρος! Δεν είναι λίγες φορές, που το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, απαιτείται να είναι τόσο γρήγορο, ώστε ο ενδιαφερόμενος να μη χρειαστεί να «ταλαιπωρηθεί» ιδιαίτερα. Δίαιτες αστραπή, χάπια αδυνατίσματος, διατροφικά συμπληρώματα προβάλλονται ως θαυματουργές, ανώδυνες και ταχύτατες λύσεις στην απώλεια βάρους.

Η δίαιτα Άτκινς αποτελεί μια «παλιά γνώριμο» στο χώρο του αδυνατίσματος. Τον τελευταίο καιρό παρουσιάζεται ελαφρώς ανανεωμένη, τόσο πολύ, που διχάζει ακόμη περισσότερο. Σήμερα λοιπόν, η δίαιτα Άτκινς αποτελείται από τέσσερα στάδια. Στο πρώτο στάδιο, που διαρκεί δυο εβδομάδες, επιτρέπεται η κατανάλωση 20γρ υδατάνθρακα ανά ημέρα. Βέβαια σύμφωνα με τις Αμερικάνικες συνιστώμενες διαιτητικές προσλήψεις αναφοράς, η ημερήσια διαιτητική πρόσληψη υδατάνθρακα δεν πρέπει να είναι μικρότερη των 130γρ /ημέρα, ώστε να καθίσταται δυνατή η ενεργειακή κάλυψη του εγκεφάλου (DRIs 2011).

Για να επιστρέψουμε από τα επιτρεπόμενα 20 γραμμ. υδατάνθρακα, τα 12-15 γραμμάρια θα πρέπει να είναι «λαχανικά βάσης», όπως τα ονομάζει η δίαιτα, δηλαδή λαχανικά που επιτρέπονται στη δίαιτα, τα οποία θα πρέπει να καταναλώνει καθημερινά μαζί με πρωτεΐνες και υγιεινά λιπαρά όπως για παράδειγμα αυτά που περιέχονται στο ελαιόλαδο. Προτείνονται πέντε γεύματα ημερησίως.

Στη δεύτερη φάση η ημερήσια ποσότητα υδατανθράκων αυξάνεται κατά 5 γραμμάρια την εβδομάδα μέχρι να φτάσει τα 50 γραμμάρια/ ημ. Κάθε άτομο που ακολουθεί τη δίαιτα πρέπει να φροντίσει να βρει την προσωπική του ποσότητα των υδατανθράκων που μπορεί να καταναλώνει συνεχίζοντας να χάνει βάρος. Κάποια από τα τρόφιμα που απαγορεύονταν στην προηγούμενη φάση τώρα επιτρέπονται.

Στη Τρίτη φάση επιτυγχάνεται ό βάρος- στόχος και το άτομο πρέπει να συντηρεί το απολεσθέν σωματικό βάρος μέχρι να προχωρήσει στην τέταρτη και τελευταία φάση. Στην Τρίτη φάση προστίθενται και άλλοι υδατάνθρακες, όπως κάποια φρούτα επιπλέον, αμυλώδη λαχανικά και σιτηρά. Αυξάνεται η ημερήσια ποσότητα υδατανθράκων ως εκείνη την ποσότητα των υδατανθράκων που μπορεί να καταναλώνει κάποιος καθημερινά, χωρίς να παίρνει βάρος.

Η τέταρτη φάση, προτείνεται ως ένας τρόπος ζωής, όπου είναι σκόπιμο να διατηρεί κανείς χαμηλό το ημερήσιο καταναλισκόμενο ποσοστό υδατανθράκων, προκειμένου να συντηρήσει το βάρος του. Έτσι συνεχίζει κάποιος να καταναλώνει 12-15 γρ. λαχανικά βάσης την ημέρα, 340-510 γρ. πρωτεΐνης οι γυναίκες και 450-620 γρ. οι άνδρες, υγιεινά λίπη, ξηρούς καρπούς και σπόρους, φρούτα, όσπρια, αμυλώδη λαχανικά και πλήρη σιτηρά. Θα πρέπει, όμως, πάντα να μην ξεπερνά το όριο των υδατανθράκων που τον οδηγεί σε μεγαλύτερο βάρος. Στον παρακάτω πίνακα αναφέρεται ποια τρόφιμα επιτρέπονται και ποια απαγορεύονται σε κάθε φάση.

Ένα ισχυρό μειονέκτημα της δίαιτας Άτκινς, ήταν ότι η υψηλή πρόσληψη ζωικής πρωτεΐνης συνοδεύεται με υψηλή κατανάλωση κορεσμένου λίπους, άρα η δίαιτα αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της LDL χοληστερόλης. Μειονέκτημα, του οποίου η ισχύ, αδρανοποιήθηκε, αφού το νέο μοντέλο της εν λόγω δίαιτας, προάγει την κατανάλωση άπαχου κρέατος ψαριών. ξηρών καρπών και ελαιολάδου.

Ωστόσο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τα εξής:

-Η υπερβολική πρόσληψη πρωτεΐνης, μπορεί να αυξήσει τις απώλειες ασβεστίου στα ούρα και να οδηγήσει σε οστεοπόρωση.
-Η υπερβολική πρόσληψη πρωτεΐνης αποτελεί κίνδυνο για τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, καθώς μπορεί να επιταχύνει την εμφάνιση διαβητικής νεφροπάθειας.
-Το υψηλό ποσό πουρινών που περιέχουν τα ζωικά τρόφιμα, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ουρικού οξέος και την εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας.
-Η μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, γάλακτος και οσπρίων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης, λόγω μειωμένης πρόσληψης καλίου, ασβεστίου μαγνησίου και αυξημένης πρόσληψης νατρίου.
-Η μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, γάλακτος και οσπρίων μπορεί να αυξήσει το κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου.
-Κατά τη διάρκεια της άσκησης εμφανίζεται γρήγορα κούραση λόγω εξάντλησης του γλυκογόνου, το οποίο λόγω μειωμένης πρόσληψης υδατανθράκων δεν αναπληρώνεται.
-Επιπρόσθετα η δίαιτα Άτκινς μπορεί να προκαλέσει, πονοκέφαλο, δυσοσμία αναπνοής, διάρροια, δυσκοιλιότητα, μυϊκές κράμπες, εξανθήματα και γενική αδυναμία.

Από την άλλη πλευρά, η δίαιτα αυτή μπορεί να έχει τα παρακάτω οφέλη σε σύγκριση με μια δίαιτα υψηλή σε υδατάνθρακες:

-Αυξημένη αρχική απώλεια βαρούς (ως 6 μήνες)
-Μείωση επιπέδων τριγλυκεριδίων νηστείας και μεταγευματικά
-Αύξηση ή σταθεροποίηση της HDL χοληστερόλης
-Μείωση επιπέδων γλυκοζιωμένης αιμοσφαιρίνης σε διαβητικούς.

Συμπερασματικά, οι δίαιτες που είναι χαμηλές σε υδατάνθρακες, μπορεί να είναι αποτελεσματικές και όχι βλαβερές, βραχυπρόθεσμα, οι μακροπρόθεσμες όμως επιδράσεις δεν έχουν ερευνηθεί ακόμη. Άτομα παχύσαρκα, με ινσουλινοαντίσταση και αυξημένα τριγλυκερίδια μπορεί να επωφεληθούν αν ακολουθήσουν μια τέτοια δίαιτα για μικρό χρονικό διάστημα. Αντίθετα, η δίαιτα αυτή δε συστήνεται σε άτομα με υψηλά επίπεδαLDL χοληστερόλης, ή διατροφικές ανεπάρκειες ή νεφροπάθειες.

Επομένως, το κάθε άτομο, πριν ξεκινήσει μια προσπάθεια ρύθμισης βάρους, οφείλει να συμβουλευτεί έναν ειδικό – επιστήμονα υγείας, προκειμένου νε αξιολογηθεί ή διατροφική του κατάσταση και να επιλέγει το ορθό για τη περίπτωση του σχήμα. Σκοπός είναι απώλεια βάρους σε συνδυασμό με την προάσπιση της υγείας!

Βιβλιογραφία:

Crowe Ob Res 6: 235-245
Scoeller et al JADA 105:S24-28
Boden et al. ann Intern Med 142:403-411
Sargad et al. JADA 105:573-580
Weigle et al. Am J Clin Nytr 82:41-8
DRIS 2011
www.atkinsorg.com

Written by  Γκιουμέ Αργυρώ Διαιτολόγος Διατροφολόγος, από το www.diatrofi.gr