Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Δεν πρέπει να θεωρηθεί καθόλου τυχαία η είδηση που προβάλλεται από τον προπαγανδιστικό μηχανισμό του τουρκικού παρακράτους στην Θράκη, σχετικά με το τρίτο βραβείο που κέρδισε μαθήτρια του Μειονοτικού Γυμνασίου – Λυκείου Ξάνθης με τίτλο “Το Έπος του Τσανάκαλε” στον 4ο Διαγωνισμό Δοκιμίου, Ιστορίας και Ποίησης Νέων Συγγραφέων (“Genç Gelecek”) που διοργάνωσε ο Δήμος Sancaktepe της Κωνσταντινούπολης.

Η είδηση έχει τον δικό της συμβολικό χαρακτήρα και στέλνει το δικό της μήνυμα στην κοινωνία της Θράκης, παραμονές της Εθνικής Παλιγεννεσίας, και αυτό δεν αφορά μόνον στα νοήματα των στίχων του εμμέτρου κειμένου [Κάθε εκατοστό της γης έγινε κόκκινο, κόκκινο για χάρη της σημαίας] αλλά κυρίως τον ρόλο και την αποστολή αυτών των διοργανώσεων.

Αξιοσημείωτη η αναφορά στο “Genç Gelecek”, καθώς πρόκειται για το περιοδικό Genç Kalemler από το οποίο και ξεκίνησαν το κίνημα « Νέα Γλώσσα » οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι που πραγματοποίησαν το κίνημα του τουρκισμού στη Θεσσαλονίκη το 1911 και πρότειναν για πρώτη φορά την έννοια της Εθνικής Λογοτεχνίας. Το κίνημα Νέοι Συγγραφείς και Νέα Γλώσσα με επικεφαλής τους Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Ali Canip, Akil Koyuncu είπε: ” Μια εθνική λογοτεχνία μπορεί να δημιουργηθεί με μια εθνική γλώσσα. “.Η πρώτη μορφή του Genç Kalemler ήταν ένα λογοτεχνικό περιοδικό που εκδόθηκε κάθε δεκαπέντε μέρες στο Μοναστήρι τον Ιούνιο του 1909 με το όνομα Hüsn ve Şirin

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στον Ziya Gökalp του οποίου οι ιδέες περί τουρκικού εθνικισμού υιοθετήθησαν από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και ενεσωματώθησαν στο Σύνταγμα. Ο νέες εθνικιστικές απόψεις που εμφανίζονται καθορίζουν ως εθνικό χώρο των Τούρκων μια εκτεταμένη περιοχή από το Αιγαίο έως τη θάλασσα της Κίνας. Το παντουρκιστικό κίνημα στοχεύει ακριβώς στη δημιουργία αυτής της νέας τουρκικής αυτοκρατορίας, όπου δεν θα υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος, εκτός απ’ αυτό των Τούρκων.

Η περίπτωση του Ζιγιά Γκιοκάλπ (Ziya Gökalp) αποτελεί μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες περιπτώσεις ενός διανοούμενου, επηρεασμένου από το ρομαντικό και φυλετικό εθνικισμό. Υπήρξε ο πατέρας του ιδεολογικού ρεύματος του παντουρκισμού, ως Νεότουρκος συνέβαλε διοικητικά στην οργάνωση του σχεδίου εθνικής εκκαθάρισης των χριστιανικών λαών μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και στο τέλος ανέλαβε την ιδεολογική ανασυγκρότηση της εθνικιστικής Τουρκίας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ο Ziya Gökalp πρότεινε ανοιχτά την υπέρβαση της χαλαρής, πολυεθνικής και θρησκευτικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη μετατροπή των ομάδων που ζούσαν σ’ αυτήν σ’ ένα συμπαγές ομοιόμορφο τουρκικό σώμα. Στόχος του Gökalp ήταν η διαμόρφωση «εθνικής οικονομίας», η οποία θα μπορούσε να δημιουργηθεί μόνο με την «εθνική ομοιογένεια». Χρησιμοποίησε τη λογοτεχνία για να μετακενώσει τις ιδέες του στο μουσουλμανικό οθωμανικό πληθυσμό και ενσωμάτωσε με ένα ακραία εργαλειακό τρόπο τα σχήματα του Νίτσε. Όπως γράφει σε ποίημά του: «Ο ύψιστος Θεός έπλασε τον Τούρκο ανώτερο..» Παράλληλα τονίζει την υπερηφάνεια την θρησκευτικής ομολογίας, ενσωματώνοντας το Ισλάμ στην εξυπηρέτηση του εθνικιστικού φαντασιακού: «Κι αν δεν έχουμε επιστήμη, έχουμε το Κοράνι..» (βλ. Αριστοτέλης Μητράρας, Ο τουρκικός εθνικισμός του Ζιγιά Γκιοκάλπ και ο Κεμαλισμός, Ιανουάριος 2012, “Εκδόσεις Παπαζήση”)

Η σύγχρονη εκδοχή του γλωσσικού εθνικισμού των Εγκαθέτων στοχεύει στην μετατροπή της μειονοτικής εκπαίδευσης σε εργαλείο δημιουργία ενός ισχυρού πολιτισμικού τουρκικού πυλώνα στο εσωτερικό της Θράκης, με έντονο το στοιχείο της αφομοιωτικής στρατηγικής.

Αντί Επιλόγου

Ο “γλωσσικός εθνικισμός” των Εγκαθέτων

Ποιό μήνυμα στέλνει ο γλωσσικός ρατσισμός των Εγκαθέτων στην Ελλάδα;