Όλο και περισσότερο δυναμώνουν οι ψίθυροι για το μέγεθος της ζημιάς που θα προκύψει για την ελληνική οικονομία από την ελαχιστοποίηση της παρουσίας των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια.

Είναι γνωστό ότι στις πέντε βασικές βαλκανικές χώρες δραστηριοποιούνται σήμερα περί τις 12.000 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, που τα τελευταία 20 χρόνια έχουν επενδύσει γύρω στα 12 δισ. ευρώ και –επιπλέον- κρατούν σε υψηλά επίπεδα τις εμπορικές σχέσεις της χώρες μας με τις βαλκανικές.

Η επέκταση των ελληνικών επιχειρήσεων στα Βαλκάνια σε τέτοιο εύρος θα ήταν σχεδόν αδύνατη, αν δεν υπήρχε η παρουσία των ελληνικών τραπεζών, που για τους Έλληνες επιχειρηματίες εκπέμπουν εμπιστοσύνη.

Σημειώνεται ότι οι τέσσερις εγχώριες τράπεζες -Εθνική, Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς και Eurobank- διατηρούν ισχυρή παρουσία στις γειτονικές χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία διατηρούσαν στο εξωτερικό περίπου 2.500 καταστήματα και απασχολούσαν πάνω από 40.000 εργαζόμενους. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν το 15-22% της αγοράς σε αυτές τις χώρες. Ταυτόχρονα, τα μικτά δάνεια στη Ρουμανία δεν ξεπερνούν τα 8,6 δισ. ευρώ και στη Βουλγαρία τα 7,2 δισ. ευρώ.

Στην παρούσα φάση οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank) βρίσκονται σε καθεστώς πολλαπλής εμπλοκής για τους ακόλουθους λόγους:

1. Λόγω της συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού (DGComp) για τους όρους και το χρονοδιάγραμμα της μείωσης –έως μηδενισμού σε ορισμένες περιπτώσεις- της δραστηριοποίησης τους σε αυτές τις χώρες μέχρι τα μέσα του 2018. Εξέλιξη που έχει παγώσει λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης τόσο στην Ελλάδα όσο και στις οικονομίες των γειτονικών χωρών.
2. Οι Κεντρικές Τράπεζες των γειτονικών χωρών υποχρέωσαν τις θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών που λειτουργούν στις χώρες της περιοχής να μηδενίσουν την έκθεσή τους σε ελληνικά ομόλογα, έντοκα, καταθέσεις κ.α.Ο φόβος για πιθανό «ατύχημα» και «πιστωτικό γεγονός» λόγω Grexit οδήγησε την ΕΚΤ σε συνεννόηση με τις Κεντρικές Τράπεζες της Αλβανίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας, της Κύπρου, των Σκοπίων και της Τουρκίας υποχρεώνοντας τις ελληνικές τράπεζες που λειτουργούν στο έδαφός τους να μηδενίζουν την έκθεσή τους στον ελληνικό κίνδυνο.
3. Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι η ελληνική κρίση και οι συνέπειες της στις ελληνικές τράπεζες έχουν ανοίξει και πάλι την όρεξη κυρίως Ιταλών και Αυστριακών τραπεζιτών, οι οποίοι έχουν κάθε λόγο να θέλουν να εδραιώσουν τη θέση τους σε αγορές, που νομοτελειακά θα αναπτυχθούν τα επόμενα χρόνια.Γι’ αυτό παρεμβαίνουν παρασκηνιακά αυξάνοντας την πίεση σε ευρωπαϊκούς, αλλά και τοπικούς κατά τόπους πολιτικούς παράγοντες και οικονομικούς μηχανισμούς να… αποβάλλουν τις ελληνικές τράπεζες για λόγους ασφαλείας. Και –φυσικά- να αγοράσουν οι ίδιοι σε χαμηλές τιμές!
4. Οι βεβιασμένες επικοινωνιακά κινήσεις της Κυβέρνησης Τσίπρα δημιούργησαν μεγάλο πλήγμα στην αξιοπιστία της χώρας αλλά και στη λειτουργία των ελληνικών τραπεζών γεγονός , ειδικά από τη στιγμή που έγινε γνωστό ότι μέχρι και 15% θα μειωθεί ο αριθμός των εργαζομένων στο εξωτερικό προκειμένου να περιορίσουν τα κόστη, αντισταθμίζοντας, εν μέρει, τις ανισορροπίες που δημιουργεί η παρατεταμένη αβεβαιότητα.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις οδήγησαν πρόσφατα τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος να δημιουργήσει ένα δίκτυο με τους φορείς που εκπροσωπούν τις ελληνικές επιχειρήσεις στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Αλβανία, τα Σκόπια και τη Σερβία, ώστε όσοι επιθυμούν να επενδύσουν σε αυτές τις χώρες να μπορούν να πάρουν αξιόπιστες πληροφορίες και εκτιμήσεις.

Σε γενικές γραμμές καλό είναι οι υπεύθυνοι να λάβουν υπόψη τους ότι η εξωστρέφεια της οικονομίας εκτιμάται ως απόλυτα αναγκαίος παράγων στην προσπάθεια εξόδου της χώρας από την κρίση και για αυτό πρέπει να αναλάβουν δράσεις στα πλαίσια μιας πολυδιάστατης οικονομικής διπλωματίας.