Τι συμβαίνει, λοιπόν, με το κλίμα; Aραγε ο καιρός τρελάθηκε; Η Αυστραλία καίγεται από τον εφιαλτικό καύσωνα, την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ τις προηγούμενες ημέρες κυριολεκτικά πάγωσαν, με την Καλιφόρνια να θρηνεί νεκρούς μετά τις καταρρακτώδεις βροχές και τις πλημμύρες.

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι απλώς η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Ενα ενδιαφέρον ερώτημα είναι κατά πόσον η τελευταία περίοδος πολικών θερμοκρασιών στις ΗΠΑ θα μπορούσε να σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη, όσο παράδοξο και αν ακούγεται αυτό. Κάποιοι επιστήμονες, αναφέρει δημοσίευμα των New York Times, τονίζουν ότι η κλιματική αλλαγή και οι περίοδοι μεγάλου ψύχους, όταν ο άνεμος από τον Αρκτικό Κύκλο φτάνει στον Νότο, πιθανώς να έχουν διασύνδεση. Αλλά επί του παρόντος η σημασία αυτής της σχέσης δεν είναι σαφής.

Η αλήθεια είναι ότι ο Αρκτικός Κύκλος δεν είναι πλέον τόσο ψυχρός όσο ήταν στο παρελθόν, και μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιήθηκαν, η αύξηση των μέσων θερμοκρασιών στην περιοχή συντελείται με διπλάσια ταχύτητα από ό,τι στις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη.

Οι άλλοι παράγοντες

Ακόμα η σχέση που διέπει την κλιματική αλλαγή και τα ψυχρά επεισόδια επηρεάζεται και από πληθώρα άλλων κλιματικών παραγόντων, όπως είναι οι θερμοκρασίες των ωκεάνιων υδάτων στους τροπικούς, η υγρασία του εδάφους, η κάλυψη από χιόνι, ακόμα και τα μεγάλα ωκεάνια συστήματα.

Η αλήθεια είναι ότι οι περίοδοι μεγάλου ψύχους δεν είναι φαινόμενο των τελευταίων ετών, αλλά συνέβαιναν πάντα στην Ιστορία και σίγουρα πριν από την εκβιομηχάνιση, που κατέληξε στην εκπομπή των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματική αλλαγή. Κι όπως συμβαίνει και με όλα τα μετεωρολογικά γεγονότα, είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί ποιο μερίδιο ευθύνης βαρύνει την κλιματική αλλαγή για ένα συγκεκριμένο μετεωρολογικό συμβάν. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ιδιαίτερα παράδοξη. Ενώ οι μέσες θερμοκρασίες σε όλο τον κόσμο αυξάνονται, αδιαμφισβήτητη τάση, οι χειμώνες στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη γίνονται όλο και πιο ψυχροί τα τελευταία 25 χρόνια.

Η πολική δίνη

Mελέτη που δημοσιεύθηκε το προηγούμενο φθινόπωρο υποδεικνύει ότι η πολική δίνη αποδυναμώνεται και παραμένει πιο αδύναμη για μεγαλύτερες περιόδους. Αυτό επιτρέπει στον ψυχρό αέρα να διαφύγει από τον Αρκτικό Κύκλο και να κατέβει σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη.

Ο Τίμο Βίλμα, επικεφαλής του Τμήματος Πολικής Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Μετεωρολογίας, εξήγησε ότι ο θερμότερος αέρας στον Αρκτικό Κύκλο περιορίζει τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα σε αυτόν και τα χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη εξασθενώντας την πολική δίνη. «Οταν έχουμε μικρότερη θερμοκρασιακή διαβάθμιση ανάμεσα στον Αρκτικό Κύκλο και τα μέσα γεωγραφικά πλάτη, το αποτέλεσμα είναι πιο ασθενείς άνεμοι».

Συνήθως η πολική δίνη είναι ευθεία και φυσάει από τη Δύση προς την Ανατολή. Οταν εξασθενήσει, μπορεί να γίνει κυματοειδής, σαν ένα μεγάλο φίδι γύρω από το Βόρειο Ημισφαίριο.

Οι πιο ασθενείς άνεμοι είναι πιο επιρρεπείς σε διακυμάνσεις, όπως είναι μια ζώνη υψηλής πίεσης που μπορεί να ωθήσει τον πιο κρύο αέρα νότια. Αυτές οι ζώνες υψηλών πιέσεων είναι αυτές που προκαλούν τον ψυχρό καιρό, ο οποίος μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σε έναν κυκλώνα-βόμβα, η θερμοκρασιακή διαφορά ανάμεσα σε δύο αέριες μάζες οδηγεί σε σοβαρή –και, όπως λένε οι μετεωρολόγοι, εκρηκτική– μείωση της ατμοσφαιρικής πίεσης. Ο αέρας αρχίζει να κινείται και, υποβοηθούμενος από την περιστροφική τροχιά της Γης, αρχίζει να περιστρέφεται και αυτός. Ο συγκεκριμένος άνεμος είναι συνήθως που ευθύνεται για τη χιονόπτωση.

Πιθανώς αυτό συνέβη και τις προηγούμενες ημέρες στις βορειοανατολικές πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, που θάφτηκαν κάτω από το χιόνι.