Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Στις αρχές του 2019  οι κτηνοτροφικοί Σύλλογοι της ΠΑΜΘ σε επιστολή τους προς την ηγεσία του ΥπΑΑΤ και της Περιφέρειας είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις ζωονόσους που απειλούν την κτηνοτροφία της περιοχής μας(Αφθώδης Πυρετός, Ευλογιά των Προβάτων, Οζώδης Δερματίτιδα των Βοοειδών, Πανώλις των Μικρών Μηρυκαστικών)  επισημαίνοντας τον αποδεκατισμό των κτηνιατρικών υπηρεσιών και την υποστελέχωσή τους.

Ένα εξάμηνο μετά , σχεδόν, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία νέα απειλή για το ζωϊκό κεφάλαιο της περιοχής, προερχόμενη από την Βουλγαρία, την αφρικανική πανώλη των (αγριο)χοίρων!

Σε δηλώσεις του στο ethnos.gr ο ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Ορεστιάδας Κώστας Δαδούσης δήλωσε ότι είναι  «Οι φόβοι είναι έντονοι ότι μπορεί να προσβληθούν και τα ελληνικά κοπάδια» ενώ σύμφωνα με τον πρόεδρο των κτηνοτρόφων Ορεστιάδας, Βάκη Τσιομπανίδη  «ο Βόρειος Έβρος είναι ανοχύρωτος, στην περιοχή έχουν απομείνει μόνο δύο κτηνίατροι, εκ των οποίων ο ένας απασχολείται αποκλειστικά στο σφαγείο Ορεστιάδας.Συνολικά σε όλο τον βόρειο Έβρο υπάρχουν 50.000 ζώα ε. κ των οποίων τα 10.00 είναι χοίροι. Πώς θα γίνουν έλεγχοι;», αναρωτήθηκε μιλώντας στο ethnos.gr ο κ. Τσιομπανίδης υπενθυμίζοντας ότι στην ευλογιά του 2015 ο Έβρος έχασε το 60% του ζωικού του δυναμικού.

Ο κ. Β. Τσιομπανίδης ανέφερε ότι δεν έχουν εισακουσθεί  οι προτάσεις των κτηνοτρόφων προς τα τελωνεία, όπως ότι «έχει ζητηθεί από τα τελωνεία όλα τα φορτηγά και οι νταλίκες πριν μπουν στο ελληνικό χώρο να πλένονται με βούρτσες πλυντηρίων προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μετάδοσης των νόσων στα ζώα»

Εκ του παραλλήλου, μιλώντας στην ΕΡΤ Ορεστιάδας, ο προϊστάμενος υγείας ζώων της Περιφερειακής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής ΑΜΘ, Νίκος Φωτινιάς, τόνισε  ότι οι αρμόδιες αρχές βρίσκονται σε υψηλή επαγρύπνηση για την αποτροπή της εισόδου του νοσήματος σε ελληνικό έδαφος, καθώς είναι η πρώτη φορά που η αφρικανική πανώλη των χοίρων πλησιάζει τόσο τα σύνορα της χώρας τονίζοντας ότι ο συγκεκριμένος ιός δεν έχει εκδηλωθεί ποτέ στην Ελλάδα.

Βεβαίως, όλοι αποσιωπούν και τις προειδοποιήσεις των κτηνοτρόφων από την αρχή της χρονιάς όσο και το ότι από πέρυσι άρχισαν να εμφανίζονται κρούσματα στη γειτονική μας Βουλγαρία, με πιο πρόσφατο αυτό στο χωριό Νοβάτσενε, στην περιφέρεια του Πλέβεν, βορειοανατολικά της Σόφιας. Ειδικά, σε αυτή την περίπτωση οι ελληνικές διπλωματικές αρχές στην Βουλγαρία έπρεπε να είχαν ενημερώσει μέσω της Κοινότητας των Πληροφοριών όλους τους αρμόδιους φορείς  σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.

Οι γραφειοκρατικού τύπου τοποθετήσεις των αρμοδίων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο έρχονται σε αντίθεση με τις  εκτιμήσεις  του Ευρωπαίου Επιτρόπου για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, Β. Αντριουκάιτις, ο οποίος κι εξέφρασε την απογοήτευσή του για τις ελλιπείς ενέργειες των βουλγαρικών αρχών σχετικά με την Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων κάτι που επιβεβαιώνουν και οι αρμόδιες κρατικές αρχές της Βουλγαρίας στην οποία έχουν εντοπισθεί πάνω από 30 κρούσματα της νόσου σε εμπορικές χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις ή σε οικόσιτα ζώα και περίπου 130.000 χοίροι έχουν ήδη θανατωθεί.

Στην εποχή της διαδικτυακής πληροφόρησης οι αρμόδιοι εξακολουθούν να αποκρύπτουν το σύνολο των πληροφοριών που αφορούν στην εξάπλωση της ζωονόσου στη γειτονική Βουλγαρία ενώ οι επαγγελματίες και κάποιοι συνδικαλιστές  του κλάδου σιωπούν και συντάσσονται με την κεντρική τακτική φοβούμενοι το κλίμα πανικού που μπορεί να διασπαρεί στον πληθυσμό και τους καταναλωτές.

Το αξιομνημόνευτο, βεβαίως , μέτρο πρόληψης και καταπολέμησης  της αφρικανικής πανώλης είναι το κυνήγι του αγριοχοίρου ο οποίος και θεωρείται υπεύθυνος για την εξάπλωση της αφρικανικής πανώλης.

Στην διαμορφωθείσα κατάσταση, θα ήταν επιθυμητή η (ιδεατή) τελέσφορη λειτουργία της Κοινότητας των Πληροφοριών με εμπλοκή της ΕΥΠ και του Υπουργείου Εξωτερικών που οφείλουν να εντάσσουν στα δελτία πληροφοριών τους ζητήματα που άπτονται της βιοτρομοκρατίας και βιοασφάλειας.

Μην ξεχνάμε ότι το συγκεκριμένο  ιογενές, αιμορραγικό, εμπύρετο σύνδρομο των χοίρων και των αγριόχοιρων, που ενδημεί στην ανατολική υποσαχάρια Αφρική και άρχισε να απειλεί την Ευρώπη μετά το 2007, όταν πρωτοεμφανίστηκε στη Γεωργία και στη νότια Ρωσία. Εκτιμάται πως εισήχθη εκεί με υπολείμματα μαγειρείων από πλοία, προερχόμενα από τη Νοτιοανατολική Αφρική. Η νόσος εξαπλώθηκε σε όλες τις χώρες του Καυκάσου και μεταδόθηκε αρχικά σε Ουκρανία, Λευκορωσία, Λετονία, Εσθονία, Πολωνία και Ρουμανία και στη συνέχεια σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης όπως η Τσεχία, αλλά και στη Σαρδηνία.

Η συλλογή, αξιολόγηση κι αξιοποίηση των πληροφοριών από «ανοικτές πηγές» σε συνδυασμό με τον συμβουλευτικό ρόλο που πρέπει να έχει κατ’αρχήν η Κοινότητα των Πληροφοριών μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο για την κεντρική και περιφερειακή διοίκηση  και να συνδράμει στην επιτυχή αντιμετώπιση κάθε ανάλογης απειλής. Στην περίπτωση της Θράκης αυτή η παράμετρος έχει μία επιπλέον ιδιαίτερη σημασία όπου η (υπολειτουργούσα σήμερα) ΕΥΠ θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε θέματα που άπτονται της βιοασφάλειας.*

Εν κατακλείδι, η ζωονόσος της αφρικανικής πανώλης των χοίρων, πρέπει να αντιμετωπισθεί ως μείζων ασύμμετρη απειλή που θα οδηγούσε κατ’αρχάς στην δημιουργία ενός ελεγκτικού τείχους στα ελληνικά σύνορα με την παράλληλη συγκρότηση κλιμακίων από κτηνιάτρους,κι επιθεωρητές, με τη συνδρομή των τελωνειακών αρχών, της ΕΛ.ΑΣ. και των Ε.Δ. προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωση της πανώλης στο εσωτερικό της χώρας.

*Η βιοασφάλεια αποτελεί μια στρατηγική και ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει την πολιτική και τα ρυθμιστικά πλαίσια και κανόνες (συμπεριλαμβανομένων των μέσων και των δραστηριοτήτων) ανάλυσης και διαχείρισης κινδύνων στους τομείς της ασφάλειας των τροφίμων, της ζωής και της υγείας των ζώων, της ζωής και της υγείας των φυτών, συμπεριλαμβανομένων και των περιβαλλοντικών κινδύνων. Η βιοασφάλεια καλύπτει την εισαγωγή φυτικών παρασίτων, ζωικών παρασίτων, ασθενειών και ζωονόσων, την εισαγωγή και απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (GMOs) και των προϊόντων τους, καθώς και την εισαγωγή και διαχείριση χωροκατακτητικών ξένων ειδών και γονοτύπων. Η βιοασφάλεια αποτελεί μια ολιστική προσέγγιση που σχετίζεται άμεσα με την βιωσιμότητα στη γεωργία, την ασφάλεια τροφίμων και την προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης και της βιοποικιλότητας.