[ΣΗΜ: Γράφτηκε πριν γίνουν γνωστά τα τελικά κείμενα της Συμφωνίας]

 

Μετά την ελληνο-γαλλική αμυντική συμμαχία έρχεται να προστεθεί μιά νέα και σημαντική εθνική επιτυχία με την υπογραφή μιάς (όχι πάντως ακριβώς) αντίστοιχης Συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Δημιουργείται έτσι ένα ισχυρό αποτρεπτικό τείχος απέναντι στα ακραία σενάρια τουρκικής επιθετικότητας (δηλ. σε «ένοπλη επίθεση»). Δυστυχώς όμως καμιά συμφωνία δεν φαίνεται από μόνη της ικανή να καθηλώσει την πολεμοχαρή επιθετικότητα της Άγκυρας. Ούτε και να υποκαταστήσει εθνικές ελλείψεις σε σαφείς στόχους, στρατηγική και αποφασιστική υπεράσπιση επί του πεδίου των ήδη συμφωνηθέντων. 

 

Η νέα συμφωνία με τις ΗΠΑ είναι ένα κρίσιμο στρατηγικό βήμα μπροστά. Περιλαμβάνει ουσιαστικά μιά αρκετά ασαφή δέσμευση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν για αμυντική συνδρομή των ΗΠΑ έναντι ελληνικής μακροπρόθεσμης παραχώρησης παλαιών και νέων στρατιωτικών εγκαταστάσεων.

 

Πέρα από την αναντικατάστατη Σούδα και τις μικρότερες διευκολύνσεις στη Θεσσαλία, προστίθεται συμβολικά η στρατηγική παρουσία των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη. Άγνωστη παραμένει όμως η έκβαση του ελληνικού αιτήματος για συμπερίληψη και στρατηγικών  τοποθεσιών ελληνοτουρκικού ενδιαφέροντος (πχ Σκύρος) και όχι στενά αμερικανονατοικού.

 

Η αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ υπολείπεται σημαντικά της στρατηγικής σχέσης που επιτεύχθηκε με το Παρίσι, αφού η γαλλική δέσμευση γέρνει σαφέστερα υπέρ των ελληνικών θέσεων. Επιπλέον, αν και η συνολική ισχύς της Ουάσιγκτον είναι πολλαπλάσια, η παραδοσιακή αμερικανική στάση ίσων αποστάσεων μεταξύ θύτη και θύματος στα ελληνοτουρκικά, δεν αφήνει περιθώρια για πανηγυρισμούς. Ενώ πχ η τουρκική απόβαση στα Ίμια ήταν σαφώς μιά ένοπλη επίθεση κατά της ελληνικής επικράτειας, η Ουάσιγκτον δεν στήριξε το θύμα της επίθεσης, αλλά τον θύτη, ευνοώντας έτσι τη δημιουργία μιά οιονεί ουδέτερης ζώνης (no ships, no flags, no troops).

 

Θεωρητικά υφίστανται σήμερα οι διαχρονικά βέλτιστες προυποθέσεις για μιά αξιοποιήσιμη στροφή των ΗΠΑ υπέρ της χώρας μας. Η Τουρκία συνεργάζεται στενά με τη Ρωσία αψηφώντας αμερικανικές πιέσεις και κυρώσεις και δεν εμπνέει πλέον εμπιστοσύνη ως νατοικός σύμμαχος. Με επικεφαλής ένα υπερφίαλο ηγέτη που περιφρονεί όλες τις δυτικές αξίες, ανοιχτά επιζητεί μιά «νέα παγκόσμια τάξη» για να αντικαταστήσει την αμερικανική/δυτική. Οι ΗΠΑ διακηρύσσουν εξάλλου την ευαισθησία τους στη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Κογκρέσο φαίνεται αποφασισμένο για επιβολή κυρώσεων. Όμως τα μηνύματα που εκπέμπονται από την Ουάσιγκτον παραπέμπουν προς άλλη κατεύθυνση. «Πολύτιμο σύμμαχο» χαρακτήρισε την Τουρκία ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών και λογικά θα κάνει σχεδόν τα πάντα για να μην την χαρίσει στη Ρωσία και το αναδυόμενο αντιδυτικό στρατόπεδο.

 

Συμπερασματικά, για να αξιοποιηθούν πραγματικά οι νέες αμυντικές συμφωνίες, πρέπει, πρώτον, να μην αεροβατούμε πιστεύοντας ότι άλλοι θα θυσιαστούν για χάρη μας ή ότι καλύπτονται όλες οι τουρκικές προκλήσεις. Δεύτερον, πρέπει να ενταχθούν πολλαπλασιαστικά σε μιά νέα εθνική στρατηγική. Σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύουν να μείνουν συμβολικά «καδραρισμένες στον τοίχο», όπως φαίνεται να έγινε με τις συμφωνίες αμυντικής συνδρομής με τα Εμιράτα και οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Η πρώτη παραμένει άγνωστη και ανεκμετάλλευτη —χωρίς κάν μια προσγείωση εμιρατινού αεροσκάφους σε αεροδρόμιο «αποστρατικοποιημένου» νησιού. Η δεύτερη έμεινε επικίνδυνα «στη μέση», και όσες φορές κληθήκαμε να την υπερασπιστούμε επί του πεδίου, υποχωρήσαμε.