Νέα μέτρα 6 δισ. ευρώ κρύβει το προσχέδιο του νέου Προϋπολογισμού, με το οποίο θα δοθεί η χαριστική βολή στη μεσαία τάξη. Κυβέρνηση και τρόικα, με όχημα την «τρύπα» στο ασφαλιστικό σύστημα και τα μειωμένα έσοδα στα κρατικά ταμεία, προωθούν για το 2014 μια σειρά από νέα μέτρα, τα οποία έχουν να κάνουν με πρόσθετες περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και παροχές υγείας, αλλά και με αυξήσεις φόρων.

Το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2014 προβλέπει την επιβολή πρόσθετων φόρων 2,16 δισ. ευρώ στα εισοδήματα και την ακίνητη περιουσία φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων. Επίσης προβλέπει την περαιτέρω περικοπή των δαπανών ύψους 4 δισ. ευρώ σε μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα, παροχές υγείας, φαρμακευτική περίθαλψη και λειτουργικά έξοδα κρατικών υπηρεσιών.
Το κείμενο του προσχεδίου του Προϋπολογισμού του 2014 αποτυπώνει την προσπάθεια της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών να αποκρύψει τις νέες αυξήσεις φόρων και τις νέες μειώσεις εισοδημάτων. Από τις προβλέψεις για τα έσοδα που θα εισπραχθούν και τις πληρωμές δαπανών που θα πραγματοποιηθούν το επόμενος έτος προκύπτουν τα ακόλουθα συμπεράσματα:

Οι άμεσοι φόροι που θα επιδιώξει να εισπράξει το Δημόσιο προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,16 δισ. ευρώ ή κατά 11,28% από 19,172 δισ. ευρώ σε 21,335 δισ. ευρώ. Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προσπαθεί να αποκρύψει την πραγματική αιτία για την οποία προβλέπεται μια τόσο μεγάλη αύξηση των εισπράξεων από τους άμεσους φόρους, ισχυριζόμενη στο κείμενο του προσχεδίου ότι το μεγαλύτερο μέρος των πρόσθετων εσόδων από την άμεση φορολογία είναι ένα ποσό της τάξεως του 1,1 δισ. ευρώ, το οποίο θα εισπραχθεί τους δύο πρώτους μήνες του 2014 και θα αφορά στις τελευταίες δόσεις του φόρου εισοδήματος του οικονομικού έτους 2013 και των φόρων ακίνητης περιουσίας των ετών 2011, 2012 και 2013! Ωστόσο, τα έσοδα αυτά έχει συμφωνηθεί να συμπεριληφθούν στις εισπράξεις του Προϋπολογισμού του 2013. Επιπλέον, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επιδιώκει να δικαιολογήσει την τόσο μεγάλη αύξηση των εσόδων από την άμεση φορολογία, ως αποτέλεσμα:

– της βελτίωσης ορισμένων μεταβλητών όπως η ιδιωτική κατανάλωση,

– της εκτιμώμενης σταδιακής αύξησης της φορολογικής συμμόρφωσης από το επόμενο έτος,

– της απόδοσης συγκεκριμένων δράσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων των τελευταίων ετών για την είσπραξη ληξιπροθέσμων οφειλών και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Στην πραγματικότητα, η πρόβλεψη του προσχεδίου του Προϋπολογισμού του 2014 ότι τα έσοδα από άμεσους φόρους θα αυξηθούν το επόμενο έτος κατά 2,163 δισ. ευρώ υποκρύπτει τη νέα φορολογική αφαίμαξη που σχεδιάζεται κατά των μισθωτών, των συνταξιούχων, των αυτοαπασχολουμένων, των αγροτών και των επιχειρήσεων με την εφαρμογή του νέου επαχθούς καθεστώτος αυτοτελούς φορολόγησης κάθε πηγής εισοδήματος, το οποίο προβλέπει ο φορολογικός νόμος 4110/2013. Το νέο αυτό καθεστώς φορολόγησης προβλέπει:

α) κατάργηση του αφορολόγητου ορίου των 5.000 ευρώ και των πρόσθετων αφορολόγητων ορίων για τα προστατευόμενα παιδιά, για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους εμποροβιοτέχνες, τους επιτηδευματίες, τους αγρότες και τους εισοδηματίες,

β) κατάργηση των διατάξεων που προβλέπουν την έκπτωση των δαπανών για ενοίκια, δίδακτρα, ασφάλιστρα ζωής και τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας σε ποσοστό μέχρι 10% από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος. Οι μόνες δαπάνες που θα εξακολουθούν να εκπίπτουν κατά 10% από τον φόρο θα είναι η διατροφή που καταβάλλεται από τον έναν σύζυγο στον άλλο, καθώς και οι δωρεές προς το Δημόσιο και τα κοινωφελή ιδρύματα. Επιπλέον, τα έξοδα για ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη θα εκπίπτουν σε ποσοστό 10% από τον φόρο εισοδήματος, μόνο εφόσον υπερβαίνουν το 5% του συνολικού δηλωθέντος ή τεκμαρτού εισοδήματος και μόνο κατά το μέρος που υπερβαίνουν το όριο αυτό,

γ) αύξηση της φορολογίας εισοδήματος των ατομικών επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα κληθούν το 2014 να καταβάλουν φόρους που θα υπολογιστούν με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ των καθαρών φορολογητέων εισοδημάτων που θα εμφανίσουν για το 2013. Αντίστοιχο ποσοστό, 26%, αναμένεται να παρακρατείται ως φόρος από μισθωτούς που εκδίδουν τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι) για μια δεύτερη εργασία,

δ) αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των Ο.Ε. και Ε.Ε. που τηρούν απλογραφικά βιβλία (πρώην βʼ κατηγορίας) από 20% σε 26% μέχρι το επίπεδο των 50.000 ευρώ και από 20% σε 33% για το υπερβάλλον ποσό. Για τις Ο.Ε. και Ε.Ε. που τηρούν διπλογραφικά βιβλία ο συντελεστής φορολογίας των κερδών τους αυξάνεται από 20% σε 26%,

ε) αύξηση της φορολογίας των κερδών των Α.Ε. και των ΕΠΕ από 20% σε 26%. Η επιβάρυνση περιορίζεται λόγω της μείωσης του συντελεστή φορολογίας των μερισμάτων από το 25% στο 10%,

στ) αλλαγές στη φορολογία των εισοδημάτων από εκμίσθωση ακινήτων. Τα ενοίκια θα φορολογούνται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ. Σε ποσά ενοικίων μέχρι 12.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος 10%, ενώ τυχόν επιπλέον ποσά, πέραν των 12.000 ευρώ, θα φορολογούνται με 33%.

Επιπλέον, το 2014 θα επιβληθεί ο Ενιαίος Φόρος Ακίνητων σε περίπου 5.000.000. ιδιοκτήτες ακινήτων. Τα έσοδα που θα επιδιώξει να βεβαιώσει το υπουργείο Οικονομικών με τον νέο φόρο θα είναι τουλάχιστον 3,8 δισ. ευρώ, με στόχο να καταλήξει στα δημόσια ταμεία το ποσό των 2,9 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο προσχέδιο, τα συνολικά καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού προβλέπεται να ανέλθουν στα 49,544 δισ. ευρώ από 46,99 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 4,4% ή 2,55 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, η αύξηση αυτή δεν θα προκύψει από την ψήφιση νέων φορολογικών μέτρων. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την τρόικα δεν αποκλείεται να συμφωνηθούν νέες φορολογικές παρεμβάσεις.

Οσον αφορά τους έμμεσους φόρους, το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι θα διαμορφωθούν στα επίπεδα του 2013. Συγκεκριμένα, το 2014 υπολογίζεται ότι θα εισπραχθούν 24,5 δισ. ευρώ από έμμεσους φόρους, έναντι 24,6 δισ. ευρώ το τρέχον έτος. Σε κάθε περίπτωση, η εξέλιξη των εισπράξεων από ΦΠΑ και φόρους κατανάλωσης θα εξαρτηθεί από την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Η διακοπή του ΕΚΑΣ, η μείωση επιδομάτων για πολυτέκνους και η «σφαγή» του ΕΟΠΥΥ

Το 2014 θα πραγματοποιηθούν περικοπές 4 δισ. ευρώ σε δαπάνες για μισθούς, συντάξεις, κοινωνικές παροχές και λειτουργικά έξοδα.

Οι δαπάνες για μισθούς και συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων προβλέπεται να μειωθούν κατά 133.000.000 ευρώ το 2014, ενώ οι δαπάνες για λοιπές συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα και παροχές υγειονομικής και φαρμακευτικής περίθαλψης θα περικοπούν περαιτέρω κατά 2,664 δισ. ευρώ. Μειωμένες κατά 1,194 δισ. ευρώ προβλέπεται να είναι, εξάλλου, οι λειτουργικές δαπάνες του Δημοσίου. Ειδικότερα:

α) Η προβλεπόμενη μείωση των κονδυλίων για μισθούς και συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων κατά 133.000.000 ευρώ (από 18,543 δισ. ευρώ το 2013 σε 18,51 δισ. ευρώ το 2014) αποτυπώνει τις επιπτώσεις των παρεμβάσεων που είχαν προβλεφθεί στο επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, όπως ο περιορισμός των προσλήψεων αναπληρωτών καθηγητών, λόγω της αύξησης των ωρών διδασκαλίας, ο περιορισμός του προσωπικού που υπηρετεί με συμβάσεις και η μείωση του αριθμού των εισακτέων στις παραγωγικές σχολές.

β) Οι περικοπές κατά 2,664 δισ. ευρώ στις δαπάνες για κοινωνικά επιδόματα και παροχές υγειονομικής και φαρμακευτικής περίθαλψης προβλέπεται να επιτευχθούν με την εφαρμογή συγκεκριμένων περιοριστικών μέτρων που έχουν ήδη συμφωνηθεί με την τρόικα και ψηφιστεί από την ελληνική Βουλή, στο πλαίσιο των Μνημονίων που υπεγράφησαν την περίοδο από τον Δεκέμβριο του 2012 έως και τον Ιούλιο.

Τα μέτρα αυτά προβλέπουν:

– Τη διακοπή της χορήγησης του ΕΚΑΣ από την 1η/1/2014 σε όσους χαμηλοσυνταξιούχους δεν έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους. Υπολογίζεται ότι εντός του 2014 θα χάσουν το ΕΚΑΣ περίπου 60.000 σημερινοί δικαιούχοι.

– Την περικοπή της δαπάνης για την καταβολή τριτεκνικών και πολυτεκνικών επιδομάτων μέσω της εφαρμογής ακόμη πιο αυστηρών εισοδηματικών κριτηρίων.

– Την περικοπή των επιδομάτων ανεργίας επίσης μέσω της εφαρμογής ακόμη πιο αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων.

– Την περικοπή των παροχών υγείας του ΕΟΠΥΥ κατά 529.000.000 ευρώ, μέσω της εφαρμογής παρεμβάσεων για τον εξορθολογισμό των δαπανών νοσηλείας του οργανισμού. Οι παρεμβάσεις αυτές προβλέπουν την εφαρμογή κλιμακούμενου ποσοστού επιστροφής (rebate) και μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (claw-back) για νοσήλια, διαγνωστικές εξετάσεις και φυσικοθεραπείες, την ανάθεση σε ιδιωτικές ελεγκτικές εταιρίες του ελέγχου των παραστατικών και των αναγκαίων δικαιολογητικών, την εκκαθάριση των λογαριασμών μεταξύ του ΕΟΠΥΥ και των συμβεβλημένων με αυτόν παρόχων υπηρεσιών υγείας και την αναθεώρηση του υφιστάμενου συστήματος Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων (ΚΕΝ).

– Την περικοπή της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ κατά 1,032 δισ. ευρώ.

γ) Η μείωση των λειτουργικών και των λοιπών δαπανών του κράτους κατά 1,194 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα προέλθει:

• από τις χαμηλότερες αποδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση κατά 320.000.000 ευρώ,

• από τη μείωση των επιδοτήσεων στη γεωργία κατά περίπου 180.000.000 ευρώ,

• από τη μη συμπερίληψη πιστώσεων για εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων. Οι δαπάνες αυτές καλύπτονται με μεταφορά πιστώσεων, στη διάρκεια της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, από το αποθεματικό,

• από τις περικοπές λειτουργικών δαπανών στους τομείς της υγείας, της παιδείας, της εθνικής άμυνας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και από τη μείωση των επιχορηγήσεων σε φορείς άμεσα εποπτευόμενους από το Δημόσιο.
Ερχονται ανατροπές (και) στις φορολογικές δηλώσεις με επιβάρυνση έως 689%

Υψηλότερους φόρους σε ποσοστό έως και 689% θα κληθούν να πληρώσουν για τα εισοδήματα του έτους 2013 που θα φορολογηθούν το 2014 περίπου 3.000.000 μισθωτοί και συνταξιούχοι.

Επιπλέον, 700.000 ελεύθεροι επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις με ετήσια εισοδήματα μέχρι 55.000 ευρώ θα υποχρεωθούν να καταβάλουν φόρους αυξημένους έως και 2.500%, εξαιτίας της επιβολής φόρου 26% στα εισοδήματά τους από το πρώτο ευρώ.

Το 2014 θα ισχύει νέα φορολογική κλίμακα με μόνο τρία κλιμάκια. Για τα πρώτα 25.000 ευρώ του ετήσιου εισοδήματος από μισθούς ή συντάξεις θα ισχύει συντελεστής φόρου 22%, για τα επόμενα 17.000 ευρώ, δηλαδή για το τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τις 25.001 έως τις 42.000 ευρώ, θα ισχύσει συντελεστής φόρου 32% και για το υπερβάλλον των 42.000 ευρώ τμήμα του εισοδήματος θα ισχύει συντελεστής 42%.

Παράλληλα, καθιερώνεται έκπτωση φόρου 2.100 ευρώ για εισοδήματα έως 21.000 ευρώ. Για εισοδήματα πάνω από 21.000 ευρώ, η έκπτωση φόρου θα μειώνεται κατά 100 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ εισοδήματος μέχρι να μηδενιστεί στο επίπεδο εισοδήματος των 42.000 ευρώ.

Διατηρείται, αλλά είναι ψαλιδισμένη, η έκπτωση φόρου 10% για ιατρικά έξοδα και νοσήλια. Επίσης παραμένουν οι δαπάνες για δωρεές, χορηγίες και διατροφή προς την πρώην ή τον πρώην σύζυγο.

Υποχρέωση συγκέντρωσης αποδείξεων συνολικής αξίας ίσης με το 25% του ετήσιου εισοδήματος θα έχουν μόνο οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι με ετήσια εισοδήματα μέχρι 42.000 ευρώ.

Οσοι έχουν ετήσια εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ θα πρέπει να μαζεύουν αποδείξεις αξίας 10.500 ευρώ.

Επίσης αυξάνεται από 10% σε 22% το πέναλντι φόρου που θα καλείται να πληρώσει κάθε μισθωτός ή συνταξιούχος, ο οποίος δεν θα καταφέρνει να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες αποδείξεις.

Τα ενοίκια θα φορολογούνται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ. Συγκεκριμένα, σε ποσά ενοικίων μέχρι 12.000 ευρώ τον χρόνο θα επιβάλλεται φόρος 10%, ενώ τυχόν επιπλέον ποσά, πέραν των 12.000 ευρώ, θα φορολογούνται με 33%.

Διατηρείται, αλλά είναι ψαλιδισμένη, η έκπτωση φόρου 10% για ιατρικά έξοδα και νοσήλια. Επίσης παραμένουν οι δαπάνες για δωρεές, χορηγίες και διατροφή προς την πρώην ή τον πρώην σύζυγο.

Επιπλέον, αλλάζει η φορολογία των κερδών για τις ανώνυμες εταιρίες και τις εταιρίες περιορισμένης ευθύνης. Ειδικότερα:

-Τα αδιανέμητα κέρδη των εταιριών θα φορολογούνται με συντελεστή 26%, από 20% που ισχύει σήμερα.

-Στα μερίσματα (διανεμόμενα κέρδη) θα επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10%, από 25% που είναι σήμερα.
Με 26% οι επαγγελματίες

Τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων τα οποία προέρχονται από ατομικές επιχειρήσεις ή από ελευθέρια επαγγέλματα θα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ και μέχρι το επίπεδο των 50.000 ευρώ με συντελεστή 26%, και πάνω από το επίπεδο των 50.000 ευρώ με 33%.

Για τους νέους επιτηδευματίες, κατά τα τρία πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους, θα ισχύει μειωμένος φόρος στο 13% για τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετήσιου εισοδήματος. Τα επιπλέον 40.000 ευρώ θα φορολογούνται με συντελεστή 26% και για το τμήμα του εισοδήματος που υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ θα επιβάλλεται φόρος 33%.
Ρύθμιση για μπλοκάκια

Ως μισθωτοί και όχι ως ελεύθεροι επαγγελματίες θα φορολογούνται οι εργαζόμενοι με μπλοκάκια υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Ο εργαζόμενος να παρέχει τις υπηρεσίες του με βάση έγγραφη σύμβαση που έχει συνάψει με φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

β) Ο εργαζόμενος να παρέχει υπηρεσίες μέχρι και σε τρεις εργοδότες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή σε περισσότερους από τρεις εργοδότες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εφόσον στην περίπτωση αυτή το 75% των ακαθάριστων εσόδων του προέρχεται μόνο από έναν εκ των εργοδοτών αυτών. Οσοι αμείβονται με μπλοκάκι από το εισόδημά τους, εκτός από τις ασφαλιστικές εισφορές που αφαιρούνται, δεν δύναται να εκπέσει καμία δαπάνη.
Το τέλος επιτηδεύματος

Αυξημένο έως 100% είναι το τέλος επιτηδεύματος που θα κληθούν να πληρώσουν το 2013 οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Ειδικότερα, το τέλος διαμορφώνεται ως εξής:

– 800 ευρώ από 400 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε τουριστικούς τόπους και σε πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους.
– 1.000 ευρώ από 500 ευρώ για νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική επιχείρηση και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.
– 650 ευρώ από 500 ευρώ για ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
– 600 ευρώ από 300 ευρώ για κάθε υποκατάστημα.