Το Σάββατο 23-3-2014 παρουσιάστηκε, με την ευκαιρία της Εθνικής Επετείου, το ιστορικό μυθιστόρημα του Ισίδωρου Ζουργού, «Η Αηδονόπιτα».

Η παρουσίαση έγινε στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης από τη φιλόλογο-ιστορικό Έφη Καραπούλη και από ομάδα μαθητριών της, στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.

Στην παρουσίαση προσκλήθηκε και παραβρέθηκε και ο ίδιος ο συγγραφέας, για να συνομιλήσει λογοτεχνικά με τις μαθήτριες. Την εκδήλωση πλαισίωσε μουσικά με ήχους βυζαντινούς ο μουσικός και συνθέτης Χρήστος Χατζόπουλος και τα μέλη του Εργαστηρίου Παραδοσιακής Μουσικής «Η Νότα».

«Η Αηδονόπιτα» επιλέχθηκε από τη διδάσκουσα, για να διαβαστεί και να προσεγγιστεί από την ομάδα φιλαναγνωσίας της, με γνώμονα μια σειρά κριτηρίων: την αναφορά του έργου σε ιστορική περίοδο που διδάσκεται στο μάθημα της ιστορίας της Γ΄ Τάξης, την εξαιρετική γλώσσα και την εκφραστική της δύναμη, τις αξίες που προβάλλει, ξεχασμένες και υποτιμημένες στην εποχή μας, λόγω ποικίλων σκοπιμοτήτων.

Το έργο αποτελεί μια μυθοπλασία, που φέρνει τον αναγνώστη στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και αφηγείται την ιστορία είτε από την οπτική γωνία ενός αμερικανού φιλέλληνα είτε μέσω του ημερολογίου που κρατούσε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στα ελληνικά εδάφη.

Μέσω αυτών και με παράλληλη δράση εξιστορούνται πτυχές της ιστορίας μας γνωστές, όπως λόγου χάρη η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου, και άγνωστες στους αμύητους, όπως λόγου χάρη η Επανάσταση στον Όλυμπο.

Οι τελευταίες αφορούν την υποτιμημένη από τα σχολικά εγχειρίδια τοπική ιστορία, ιδιαίτερων πατρίδων, όπως η Θεσσαλονίκη, η Νάξος, το Λιτόχωρο, ο Ασπροπόταμος.

Με το φετινό της εγχείρημα, η διδάσκουσα συνεχίζει την προσπάθεια προσέγγισης του μαθήματος της ιστορίας μέσω της λογοτεχνίας, με στόχο την πρόσληψη της ιστορικής γνώσης με έναν τρόπο διαφορετικό, βιωματικό, απαλλαγμένο από ημερομηνίες, μακροσκελείς αφηγήσεις και καταλόγους αιτιών-συνεπειών. Συγχρόνως με τον τρόπο αυτό επιδιώκει να δώσει σε όσους «πιστούς θα προσέλθουν» έναυσμα να επανασυνδεθούν με τη λογοτεχνία και τη φιλαναγνωσία, που τόσο λείπει ως συνήθεια και επιλογή από τη ζωή μας στην ηλεκτρονική εποχή.

Προσθέτει ωστόσο στη διδακτική εμπειρία των προηγούμενων χρόνων, εκτός από την απολαυστική μύηση στο ιστορικό μυθιστόρημα, και δύο ακόμη παραμέτρους.

Η πρώτη είναι η προβολή των προσώπων, των πρωταγωνιστών της ιστορίας. Αυτών που είναι τα ποιητικά αίτια των ιστορικών γεγονότων και που με τις πράξεις και το ήθος τους μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα και να προβάλλουν αξίες ζωής στους μεταγενέστερους. Για αυτό και περνούν στη σφαίρα της Μεγάλης Αθανασίας. Και τέτοιοι στο βιβλίο είναι Έλληνες Αγωνιστές, Εθνικοί Ευεργέτες και Λόγιοι αλλά και ξένοι Φιλέλληνες.

Η δεύτερη είναι η ανάδειξη πτυχών της τοπικής ιστορίας. Η γνώση της ιστορίας της ιδιαίτερης πατρίδας εκτός από ηθικό χρέος είναι και μέσο αυτοπροσδιορισμού και συγκρότησης ταυτότητας. Στους σημερινούς νέους, που αγνοούν ή έχουν συγκεχυμένη εικόνα των γεγονότων της πρόσφατης ιστορίας, πρέπει να δίνονται ερεθίσματα, ώστε να αποκτήσουν στοιχειώδη ιστορική γνώση και εναύσματα  για προσωπική αναζήτηση. Στην περίπτωση αυτή, επιχειρήθηκε ο παραλληλισμός των γεγονότων και των ιστορικών μορφών των αναφερόμενων στο βιβλίο τόπων, ως αντίστοιξη με τα γεγονότα και πρόσωπα της Θράκης, προκειμένου να  σχηματιστεί στο μυαλό μια συνολική εικόνα του επαναστατημένου Βορειοελλα- δικού χώρου και μάλιστα περιοχών του που δε δικαιώθηκαν ποτέ εθνικά και ιστορικά.

Στο τέλος της παρουσίασης, οι μαθήτριες σε ρόλο δημοσιογράφου, έθεσαν στο συγγραφέα τις δικές τους ερωτήσεις σε συνέντευξη που οι ίδιες προετοίμασαν, για τις ανάγκες του σχολικού περιοδικού που εκδίδει το 2^ο Γυμνάσιο Κομοτηνής, στην έκδοση του οποίου εμπλέκονται μαζί με την καθηγήτριά τους.

 Έφη Καραπούλη