Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Το σκάφος που ναυάγησε στα διεθνή ύδατα ανοιχτά της Πύλου θα έφτανε στην Ιταλία σήμερα, είχε γίνει αντιληπτό από τις Αρχές και η πρώτη εκτίμηση ανέφερε ότι σε αυτό επέβαιναν 700 άτομα.

Αναφορικά με την ευρεία επιχείρηση έρευνας και διάσωσης αλλοδαπών που βρίσκεται σε εξέλιξη, σε διεθνή ύδατα στη θαλάσσια περιοχή 47 ν.μ. νοτιοδυτικά Πύλου, υπό το συντονισμό του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., γνωρίζεται ότι στην περιοχή επιχειρούν ένα (01) περιπολικό σκάφος Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., ένα (01) Πλοίο Ανοιχτής Θαλάσσης (Π.Α.Θ.) Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., μία (01) φρεγάτα Π.Ν., εννέα (09) παραπλέοντα πλοία, ενώ από αέρος επιχειρούν ένα (01) ελικόπτερο Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.. και ένα (01) ελικόπτερο Π.Α. και ένα (01) ελικόπτερο Π.Ν.

Επίσης, γνωρίζεται ότι μέχρι στιγμής έχουν διασωθεί 104 αλλοδαποί και έχουν ανασυρθεί 78 σοροί.

Στην Καλαμάτα η ΠτΔ για το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου

Η διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου, η οποία εκτείνεται από τη Βόρεια Αφρική έως την Ιταλία και τη Μάλτα, είναι το πιο επικίνδυνο θαλάσσιο πέρασμα στον κόσμο. Και το ναυάγιο στα ανοιχτά των ακτών της Πύλου είναι σύμφωνα με δημοσιεύματα το αποτέλεσμα του πολέμου μεταξύ του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ και των διακινητών από την ανατολική Λιβύη.

Από το 2014, σχεδόν 27.000 μετανάστες έχουν πνιγεί στη Μεσόγειο, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ). Κάθε χρόνο γίνονται μαζικά ναυάγια, κατά τα οποία εξαφανίζονται περισσότεροι από εκατό άνθρωποι.

Ποιος κρύβεται πίσω από τα (δια)δίκτυα της (λαθρο)μετανάστευσης;

Όσον αφορά στην Κεντρική Διαδρομή της Μεσογείου, το 84% των διακινουμένων προέρχονται από τρεις διαφορετικές χώρες που πλήττονται από συνεχείς πολέμους στη Μέση Ανατολή: 49% από τη Συρία, 21% από το Αφγανιστάν και 9% από το Ιράκ. Άλλοι προέρχονται από διάφορες Αφρικανικές χώρες, η πλειονότητα των οποίων από τη Νιγηρία, την Ερυθραία τη Σομαλία και τη Γκάμπια. Πρόσφυγες έρχονται και από άλλες χώρες, όπως από το Πακιστάν, το Ιράν και την Αίγυπτο, καθώς και από χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Δίκτυα διακινητών από την Τουρκία με έδρα την Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα, τη Σμύρνη και το Μποντρούμ, οργάνωσαν την επιχείρηση μεταφοράς των εκατοντάδων μεταναστών από το Τομπρούκ της Λιβύης, το λιμάνι που βρίσκεται στα ανατολικά παράλια της χώρας και αποτελεί την έδρα μερικών από τα πιο γνωστά κυκλώματα διακίνησης μεταναστών και προσφύγων.

Οι Τούρκοι συνεργάζονται σε μόνιμη βάση με Ρώσους και Ουκρανούς διακινητές που, παρά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, συνεργάζονται αρμονικά, στήνοντας επιχειρήσεις διακίνησης οι οποίες, πολύ συχνά, έχουν ως αφετηρία το Τομπρούκ.

Η Λιβύη έχει απολαύσει ελάχιστα διαστήματα ειρήνης μετά την εξέγερση του 2011 με την υποστήριξη του ΝΑΤΟ και τη διάσπαση το 2014 μεταξύ αντιμαχόμενων ανατολικών και δυτικών παρατάξεων. Οι μεγάλες μάχες έληξαν το 2020, αλλά δεν έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος προς μια πολιτική λύση, ενώ οι ένοπλες φατρίες κυριαρχούν στο έδαφος της.

Η ρίζα του προβλήματος εντοπίζεται στις ένοπλες συγκρούσεις που μαίνονται στο εσωτερικό της Λιβύης. Κάποιοι κάνουν λόγο για πόλεμο μεταξύ των δυνάμεων του στρατηγού Χαφτάρ με φυλές που συνδέονται με κυκλώματα διακινητών, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως και ο ίδιος ο στρατηγός εμπλέκεται ως επικεφαλής οργάνωσης διακινητών.

Τα συγκεκριμένα αλιευτικά σκάφη που χρησιμοποιούνται, ξεκινούν από τρία σημεία στις ακτές της Λιβύης, από το Τομπρούκ, τη Μισράτα και τη Σύρτη ενώ προορισμός τους είναι η Ιταλία.

Τις περισσότερες φορές σε τέτοιου είδους αλιευτικά σκάφη στοιβάζουν από 400 έως 750 άτομα. Για να φτάσουν μέχρι τις ιταλικές ακτές τα υπεφορτωμένα σκάφη, χρειάζονται περί τις 3 – 4 ημέρες.Οι τιμές για τη μετάβαση, φτάνουν στα 4.000 ευρώ κατ’ άτομο ενώ τα κέρδη αποτιμώνται περί τα 2-3 εκατομμύρια ευρώ ανά δρομολόγιο.Οι χειριστές των σκαφών συχνά είναι Αιγύπτιοι και συχνά δεν πληρώνονται, αλλά το κίνητρό τους είναι να φτάσουν στην Ιταλία χωρίς να πληρώσουν τους δουλέμπορους.

Σημειώνεται ότι αποτελεί κοινό για τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στη Λιβύη με τα δίκτυα διακινητών, διότι ότι απολαμβάνουν -όπως λένε αξιόπιστες πηγές- μία ιδιότυπη ασυλία από τις διωκτικές Αρχές.

κι αντιμετώπισης των δικτύων διακινητών στοχεύοντας στα βαθύτερα αίτια

Σε εξέλιξη και η EUNAVFOR MED IRINI που εκτός των αλλων συμβάλει στην αναστάτωση του επιχειρηματικού μοντέλου λαθρεμπορίας μεταναστών συλλέγοντας πληροφορίες με εναέρια μέσα και κοινοποιώντας τις στον FRONTEX και τις αρμόδιες εθνικές αρχές·

Στη Λιβύη αυτή τη στιγμή 706.062 παράτυποι Αφρικανοί μετανάστες

Το Σάββατο 27/5, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) δήλωσε ότι ο συνολικός αριθμός των παράτυπων μεταναστών στη Λιβύη υπολογίζεται σε 706.062 ανθρώπους, από περισσότερες από 44 χώρες.

Ο αριθμός των μεταναστών στη Λιβύη συνέχισε να αυξάνεται ελαφρώς, σε σύγκριση με τον προηγούμενο γύρο συλλογής δεδομένων (694.398 μετανάστες, Γύρος Δεδομένων 45ος, Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2022).

Το 2020, ο αριθμός των μεταναστών στη Λιβύη μειώθηκε ως αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19 και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεών της.

Από το 2021, ο αριθμός των μεταναστών αυξάνεται, ωστόσο παραμένει πολύ χαμηλότερος από ό,τι πριν από την έναρξη των συγκρούσεων το 2011, όταν υπολογίζεται ότι υπήρχαν 2,5 εκατομμύρια μετανάστες στη Λιβύη.

Στην περιοδική έκθεσή του, ο οργανισμός του ΟΗΕ ανέφερε ότι οι μετανάστες κατανέμονται μεταξύ των πόλεων της Λιβύης ως εξής:

«112.266 μετανάστες στην Τρίπολη, 83.877 μετανάστες στη Βεγγάζη, 71.718 μετανάστες στη Μισράτα, 58.860 στην Ατζνταμπίγια, και 34.480 στην Αλ Τζαφάρα, ενώ υπάρχουν 31.215 μετανάστες στη Ζουβάρα και οι υπόλοιποι είναι κατανεμημένοι σε περισσότερους από 100 δήμους της Λιβύης».

Σύμφωνα με τους προηγούμενους γύρους συλλογής δεδομένων, η πλειοψηφία των μεταναστών στη Λιβύη είναι υπήκοοι γειτονικών χωρών: Νίγηρας (24%), Αίγυπτος (23%), Σουδάν (19%) και Τσαντ (12%).

Συνολικά, οι μισοί από τους μετανάστες στη Λιβύη ήταν από την υποσαχάρια Αφρική (49%), περισσότεροι από δύο στους πέντε ήταν από τη Βόρεια Αφρική (43%) και μια μειονότητα ήταν από τη Μέση Ανατολή (4%) ή την Ασία (4%).

Οι μεγαλύτεροι πληθυσμοί μεταναστών που εντοπίστηκαν από το DTM κατά τον 46ο γύρο συλλογής δεδομένων ήταν στις παράκτιες περιοχές της Τρίπολης (16%), της Βεγγάζης (12%), της Μισράτα (10%), της Ατζνταμπίγια (8%), της Αλ Ζαβίγια (6%) και Αλ Μαγκρέμπ (6%).

Οι παράκτιες περιοχές φιλοξενούν την πλειοψηφία των αστικών περιοχών και των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, ενώ η υπόλοιπη Λιβύη (πάνω από το 95% της συνολικής έκτασης) είναι κυρίως έρημες ή άνυδρες περιοχές.

Ο ΔΟΜ σημείωσε ότι 3.897 μετανάστες αναχαιτίστηκαν στη Μεσόγειο και επέστρεψαν στη Λιβύη το 2023.

Η Λιβύη βρίσκεται σε χάος από τότε που μια εξέγερση που υποστηρίχτηκε από το ΝΑΤΟ ανέτρεψε τον μακροχρόνιο ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι το 2011.