Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Το μακρινό 1996 μία μικρή ομάδα πρωτοπόρων ερευνητών είχαμε προσπαθήσει να εντοπίσουμε την μετεξέλιξη της μέχρι τότε γνωστής “μαύρης προπαγάνδας” στους μηχανισμούς της “ηλεκτρονικής παραπληρόφορησης” για να βρεθούμε τελικώς αντιμέτωποι με τις νέες μορφές των “πληροφοριακών παρεμβάσεων” μέσω από τους μηχανισμούς των cyberpolitics στην (τότε) γιουγκοσλαβική κρίση.

Από την ανερχόμενη “ηλεκτρονική δημοσιογραφία” περάσαμε γρήγορα σε νέες μορφές ενημέρωσης με τις διαδικτυακές εφαρμογές να εισβάλλουν στον ευαίσθητο χώρο της πληροφόρησης τόσο με την παραγωγή αυτοματοποιημένων ειδήσεων όσο και με τον περιορισμό του “αυθεντικού” ρεπορτάζ και την αύξηση του περιεχομένου ιστοσελίδων μέσα από πλατφόρμες δεδομένων αλλά και την γραφή ειδήσεων με τη χρήση της “τεχνητής νοημοσύνης”.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της ΙΤ μπορεί να άλλαξε η ταχύτητα των ειδήσεων, η ταχύτητα της μετάδοσης αλλά δεν άλλαξε η ουσία, δηλαδή η σωστή και αντικειμενική επεξεργασία της πληροφόρησης και της είδησης με στόχο την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων. Ο σύγχρονος ρεπόρτερ/δημοσιογράφος/ερευνητής/ media manager καλείται πλέον να αντιμετωπίσει τους νέους μηχανισμούς παραγωγης “fake news” που προκαλούν τη “διαταραχή της πληροφόρησης” (information disorder).

Από το 2006 και με τη βοήθεια της palo.gr επιδιώξαμε να αντιληφθούμε το πώς ένας δημοσιογράφος μπορεί να κάνει καλύτερη και ταχύτερη έρευνα αξιοποιώντας ανοιχτά δεδομένα με τη βοήθεια εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνηςμέσω της διευκόλυνσης της αναζήτησης και της πρόσβασης στην αρχική πηγή των δεδομένων. Παράλληλα, είδαμε έκπληκτοι και με την σχετική καχυποψία την εξαγωγή περιλήψεων από πολλές πηγές και χιλιάδες ειδήσεις, με τρόπο που να επιτρέπει γρήγορη και αποδοτική ενημέρωση, πάντα με αναφορά στις πηγές, διατηρώντας τη δυνατότητα επαλήθευσης.

Η Ρομποτική δημοσιογραφία ήταν ήδη γεγονός! Ηδη οργανισμοί, με πρώτο το Πρακτορείο Associated Press το 2014, χρησιμοποιούν τη ρομποτική δημοσιογραφία για την παραγωγή αθλητικών και οικονομικών ειδήσεων, για τη σύνταξη του μετεωρολογικού δελτίου και των εκλογικών αποτελεσμάτων, αλλά και για έκτακτες ειδήσεις.

Η εφημερίδα Los Angeles Times χρησιμοποιεί την τεχνολογία αυτή για ειδήσεις που αφορούν σεισμούς και ανθρωποκτονίες. Ενα τέτοιο πρόγραμμα μπορεί να συντάξει μια είδηση σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο και μπορεί να συντάξει 10.000 περιγραφές αγώνων μπέιζμπολ τον χρόνο. Δεν κουράζεται και δεν κοιμάται. Δεν χρειάζεται διάλειμμα για καφέ, δεν αρρωσταίνει, δεν απεργεί. Είναι πιο γρήγορο από τον άνθρωπο, πιο ακριβές, μπορεί να γράψει σε οποιαδήποτε γλώσσα. Βρίσκεται πλέον παντού, στους New York Times, στην Washington Post, στο Forbes, στη Le Monde…

Μπορεί να συντάσσει κείμενα με συγκεκριμένο ύφος. Κείμενα ρατσιστικά ή προπαγανδιστικά. Μπορεί να παράγει και να διασπείρει τον λόγο του μίσους σε ελάχιστο χρόνο.

Σήμερα, ειδησεογραφικά δίκτυα όπως το Reuters κατασκευάζουν ένα εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης προκειμένου να βοηθηθούν οι δημοσιογράφοι του κατά την ανάλυση δεδομένων, την εξεύρεση θεμάτων, αλλά και κατά τη σύνταξη σύντομων προτάσεων. Σκοπό του project δεν αποτελεί η αντικατάσταση των δημοσιογράφων από «μηχανές», αλλά το να αποκτήσουν οι εργαζόμενοι ένα χρήσιμο βοήθημα κατά την επιλογή ή συγγραφή των κειμένων τους.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για τη δημιουργία πληροφοριών όσο και για την αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων. Όλο και περισσότεροι ιστότοποι αναπτύσσουν τρόπους ελέγχου των πληροφοριών που τοποθετούνται στο διαδίκτυο.

Προς αυτήν την κατεύθυνση δημιουργήθηκε καιτο Truly media, που κάνει ακριβώς αυτό. Δίνει στους δημοσιογράφους στην αίθουσα ειδήσεων άμεσα αποτελέσματα από εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που ελέγχουν την προέλευση, όπως αν μια φωτογραφία έχει υποστεί επεξεργασία. Η αληθινή πρόκληση εδώ είναι πώς θα βοηθήσουμε τους αναγνώστες να αναγνωρίζουν ποιο περιεχόμενο στο διαδίκτυο είναι αξιόπιστο και να έχουν πρόσβαση σε πιο ποιοτική δημοσιογραφία.

Το 2014 για πρώτη φορά στην ελληνική πραγματικότητα παρουσιάσαμε στο Komotinipress ένα μεικτό μοντέλο πολιτικής ανάλυσης και μεταδημοσιογραφίας εφαρμόζοντας την χρήση των δεδομένων που μας παρείχε το palopro για την ανίχνευση των τάσεων που υπήρχαν στο διαδίκτυο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές σε επίπεδο ΠΑΜΘ και Δήμου Κομοτηνής.

Αυτή την πρακτική ακολουθούμε μέχρι σήμερα, προσπαθώντας να μετεξελίξουμε το συγκεκριμένο μοντέλλο και να συνδυάσουμε τα νέα δεδομένα της on line ενημέρωσης, των σύγχρονων newsrooms και των social media στην ερμηνεία σύγχρονων κοινικών, οικονομικών και πολιτικών φαινομένων.

Η Palo Services πρωτοπόρος στο τομέα της τεχνητής νοημοσύνης με το σύγχρονο λογισμικό PaloPro για Web & Social Media Analytics μας έδωσε τη δυνατότητα να μελετήσουμε τις τάσεις στο ελληνικό διαδίκτυο σε μια σειρά θεμάτων που αφορούν την επικαιρότητα. Με την τεχνητή νοημοσύνη το palo Pro μπορεί να εξάγει οντότητες μέσα απο τα κείμενα και τις αναφορές καθώς επίσης και να αναλύει τα συναισθήματα που δημιουργούνται σε όλα τα social media για εταιρίες, προϊόντα αλλά και πρόσωπα.

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο CEO της εταιρείας Παναγιώτης Τσαντίλας “Η τεχνητή νοημοσύνη αλλά και η μηχανική μάθηση που έχει αναπτύξει το ερευνητικό προσωπικό της εταιρείας μας σε συνεργασία με το ΟΠΑ, το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Πατρών, έρχεται να καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων για υπηρεσίες έρευνας αλλά και analytics στο αχανές τοπίο των social media σε παγκόσμιο επίπεδο για όλες τις γλώσσες”.

«Κάθε λεπτό παράγεται στο Διαδίκτυο τεράστιος όγκος δεδομένων –κείμενα, posts, tweets, σχόλια κ.τ.λ. Η δική μας δουλειά είναι να διαχειριζόμαστε, αλλά και να αναλύουμε αυτά τα δεδομένα. Το κάνουμε με έναν τρόπο μοναδικό στην αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς αξιοποιούμε τις πιο προηγμένες τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), μηχανικής μάθησης (machine learning) και μεγάλων δεδομένων (big data). Οι τεχνολογίες που έχουμε αναπτύξει μας επιτρέπουν να δημιουργούμε αυτόματα νέο δικό μας περιεχόμενο και παράλληλα να αναλύουμε το περιεχόμενο που συγκεντρώνουμε για τις ανάγκες των πελατών μας. Τα analytics πάνω στα δεδομένα που δημιουργούνται κάθε λεπτό, ειδικά από τα social media, είναι αυτό για το οποίο όλοι οι πελάτες μάς ξεχωρίζουν και μας εμπιστεύονται περισσότερο».

Στην πρόσφατη συνάντηση που είχαμε με τη Σοφία της Hanson Robotics Limited, το πρώτο ανθρωποειδές ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης, εντυπωσιασθήκαμε από την ειλικρίνειά της όταν μας είπε «Με λένε Σοφία και νομίζω τα πηγαίνω καλά για 3 χρονών» τονίζοντας ότι «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι απλώς μια τεχνολογία και έγκειται στον άνθρωπο πώς θα τη χρησιμοποιήσει».

Τα ρομπότ δεν μπορούν να κάνουν ερευνητική δημοσιογραφία, να διεξαγάγουν μια συνέντευξη, να γράψουν μια κριτική, βοηθούν όμως κοσκίνισμα των κειμένων αυτών για ψευδείς ειδήσεις.Οσα ισχύουν στη δημοσιογραφία ισχύουν και για τις τέχνες και τις επιστήμες. Αυτό που γίνεται λοιπόν όλο και πιο σημαντικό είναι η προστασία αυτής της ανθρώπινης ευφυΐας, του ανθρώπου δημιουργού.

Με άλλα λόγια, σε βάθος χρόνου, οι έξυπνοι υπολογιστές θα μας ωθήσουν να γίνουμε εξυπνότεροι και αυτή την ευφυΐα καλούμαστε να προστατέψουμε τώρα.