Κάθε μέρα σχεδόν 1,3 δισ. άνθρωποι και κάθε μήνα πάνω από 2 δισ. χρησιμοποιούν το μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο, το Facebook.

Ο μέσος χρήστης περνάει σε αυτό γύρω στα 35 λεπτά τη μέρα, όμως δεν έχουν όλοι οι χρήστες τα ίδια κίνητρα, ούτε τους ίδιους λόγους που αφιερώνουν τον χρόνο τους στο Facebook. Χονδρικά, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική μελέτη, οι χρήστες θα μπορούσαν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες ή «φυλές» από ψυχολογική κυρίως άποψη.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Brigham Young της Γιούτα, με επικεφαλής τον Τομ Ρόμπινσον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό για θέματα κοινωνικής δικτύωσης «International Journal of Virtual Communities and Social Networking», ζήτησαν από χιλιάδες χρήστες του Facebook να εξηγήσουν γιατί το χρησιμοποιούν και τι θέλουν να πετύχουν.

Οι κατηγορίες

Με βάση τις απαντήσεις τους προέκυψαν οι εξής τέσσερις μεγάλες κατηγορίες χρηστών: οι «οικοδόμοι» σχέσεων, οι «προπαγανδιστές», οι αυτοδιαφημιζόμενοι και οι «ματάκηδες».

Οι «οικοδόμοι» σχέσεων είναι αυτοί που κάνουν αναρτήσεις και απαντούν στις αναρτήσεις των άλλων, με κύριο στόχο να δημιουργήσουν νέες σχέσεις ή να ενισχύσουν τις υπάρχουσες, που έχουν ήδη εκτός του κυβερνοχώρου.

Χρησιμοποιούν το Facebook ως μια προέκταση της πραγματικής ζωής, της οικογένειας και των φίλων τους. Οι «προπαγανδιστές» χρησιμοποιούν πρωτίστως το Facebook ως μια «ντουντούκα» για να ενημερώσουν τους πάντες σχετικά με αυτό που (πιστεύουν ότι) συμβαίνει γύρω τους. Δεν τους νοιάζει να μοιραστούν φωτογραφίες ή προσωπικές ιστορίες τους, αλλά να διασπείρουν χρήσιμες πληροφορίες, να αναδημοσιεύσουν ειδήσεις, να πληροφορήσουν για μελλοντικές εκδηλώσεις και γενικά να κατευθύνουν την κοινή γνώμη.

Οι αυτοδιαφημιζόμενοι χρησιμοποιούν το Facebook για να προωθήσουν όχι κάποια μεγάλη ιδέα, αλλά απλούστατα τον εαυτό τους. Αναρτούν συνεχώς φωτογραφίες, βίντεο και κείμενα για να τραβήξουν την προσοχή στο άτομό τους και να χτίσουν το κατάλληλο προφίλ. Τέλος, οι «ματάκηδες» αισθάνονται –όπως οι προπαγανδιστές– την κοινωνική υποχρέωση να βρίσκονται στο Facebook, αλλά ο βασικός στόχος τους είναι να «κατασκοπεύουν» τι κάνουν οι άλλοι χρήστες και πώς ζουν. Σπάνια δημοσιοποιούν προσωπικές πληροφορίες για τους ίδιους, αλλά περνούν από «κόσκινο» τα προφίλ των άλλων και θέλουν να μαθαίνουν τα πάντα για εκείνους.

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι ασφαλώς πολλοί χρήστες του Facebook συνδυάζουν χαρακτηριστικά από περισσότερες κατηγορίες (π.χ. οι περισσότεροι έχουν μια τάση αυτοδιαφήμισης…), αλλά συνήθως είναι δυνατό να καταταχθούν σε μία από τις τέσσερις μεγάλες κατηγορίες. Αλλά δεν μας αποκάλυψαν ποια «φυλή» έχει τα περισσότερα μέλη.