Οι Ευρωπαίοι ηγέτες στη σημερινή σύνοδο κορυφής ζήτησαν τη «διατήρηση αυστηρών περιοριστικών» μέτρων, και την ταυτόχρονη επιτάχυνση των εκστρατειών εμβολιασμού για την επιβράδυνση της εξάπλωσης των παραλλαγών του νέου κορονοϊού, χωρίς όμως να γεφυρώσουν τις διαφορές τους για ένα μελλοντικό «διαβατήριο εμβολιασμού».

«Η επιδημιολογική κατάσταση παραμένει σοβαρή και οι νέες παραλλαγές θέτουν πρόσθετες προκλήσεις. Πρέπει, συνεπώς, να διατηρήσουμε αυστηρούς περιορισμούς εντείνοντας παράλληλα τις προσπάθειές μας» για να επιταχύνουμε τους εμβολιασμούς, ανέφεραν οι 27 στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής των ηγετών των 27, που έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης.

Ενώ η άνοδος των κρουσμάτων βρετανικών και νοτιοαφρικανικών παραλλαγών του ιού αυξάνει το φάσμα νέων εξάρσεων μόλυνσης σε ολόκληρη την ήπειρο, οι εκστρατείες εμβολιασμού παραμένουν αργές, με σημαντικές καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμβολίων.

«Οι επόμενες εβδομάδες θα παραμείνουν δύσκολες στον τομέα του εμβολιασμού», παραδέχτηκε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

«Αλλά θα ήθελα να στείλω ένα μήνυμα αισιοδοξίας (…) Έχουμε τα μέσα να διασφαλίσουμε ότι η ΕΕ διαδραματίζει ρόλο κλειδί στην (…) έξοδο από την κρίση τους προσεχείς μήνες», πρόσθεσε.

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν δήλωσε «αισιόδοξη» για τον στόχο που έχει θέσει η Κομισιόν για τον εμβολιασμό του 70% του ενήλικου πληθυσμού της ΕΕ έως το «τέλος του καλοκαιριού», χάρη στην αναμενόμενη απότομη αύξηση των παραδόσεων εμβολίων από τις φαρμακευτικές εταιρείες.

«Κοιτάζοντας τα στοιχεία (των παραδόσεων), είμαστε αισιόδοξοι για την ικανότητά μας να επιτύχουμε τον στόχο μας» για τον εμβολιασμό περίπου 225 εκατομμυρίων Ευρωπαίων, είπε μετά τη σύνοδο.

Η Επιτροπή υποσχέθηκε απότομη αύξηση της διανομής εμβολίων το δεύτερο τρίμηνο – με απότομη αύξηση των παραδόσεων από τις Pfizer/BioNTech και την Moderna, και με την έγκριση του εμβολίου της Johnson & Johnson, με στενή επίβλεψη για την αντιμετώπιση αστοχιών στις μονάδες γραμμές παραγωγής.

«Επιστημονικά ερωτήματα»

Ο Μισέλ ζήτησε «βελτίωση των δυνατοτήτων προσδιορισμού αλληλουχίας» του ιού για γρήγορη ανίχνευση των παραλλαγών του – μια περίπλοκη διαδικασία που διενεργείται άνισα στην Ένωση, αλλά για την οποία οι Βρυξέλλες έχουν αποδεσμεύσει κεφάλαια.

Υπό την ανησυχία της εξάπλωσης παραλλαγών του νέου κορονοϊού, περίπου δέκα κράτη μέλη επέβαλαν περιορισμούς στη διέλευση των συνόρων τους. Η Επιτροπή κάλεσε έξι από αυτά, συμπεριλαμβανομένου του Βελγίου και της Γερμανίας, να εξηγήσουν τους περιορισμούς που οι Βρυξέλλες κρίνουν δυσανάλογους, φοβούμενες διακοπές στις αλυσίδες παραγωγής.

Η Γαλλία, από την πλευρά της, ανακοίνωσε σήμερα ότι θα απαιτεί τεστ PCR που θα έχουν πραγματοποιηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα για μη επαγγελματικά ταξίδια διασυνοριακών εργαζομένων από τη Γερμανία στο πέρασμα στο Μοζέλ.

Οι 27 είχαν αρχικά δεσμευτεί να υιοθετήσουν μόνο «αναλογικά» και «χωρίς διακρίσεις» μέτρα. Αλλά οι παραλλαγές άλλαξαν την κατάσταση, ωθώντας ορισμένες κυβερνήσεις να κλείσουν τα σύνορά τους.

«Πρέπει να τηρήσουμε μια κοινή προσέγγιση: πρέπει να διατηρηθούν οι περιορισμοί στα μη απαραίτητα ταξίδια, αλλά τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι αναλογικά και η κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών πρέπει να είναι εγγυημένη», είπε ο Μισέλ.

Ωστόσο, υπενθύμισε ότι εναπόκειται στην Επιτροπή να επιβάλει τους κανόνες της ενιαίας αγοράς.

Όσον αφορά την έκδοση ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού για τη διευκόλυνση ταξιδιωτικών μετακινήσεων, οι ηγέτες περιορίστηκαν στα συμπεράσματά τους «ζητώντας κοινή προσέγγιση».

«Υπάρχουν ακόμα επιστημονικά ερωτήματα: δεν είναι ακόμη βέβαιο ότι σταματάς να μεταδίδεις τον ιό μετά τον εμβολιασμό», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.

Το θέμα των δικαιωμάτων που συνδέονται με αυτό το «διαβατήριο» θεωρήθηκε «συγκρουσιακό » και «επουσιώδες» από ορισμένα κράτη μέλη, σε μια εποχή που μόνο το 4,2% των Ευρωπαίων έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου.

«Πράσινο διαβατήριο»

Το Παρίσι και το Βερολίνο θεώρησαν το θέμα πρόωρο, απορρίπτοντας οποιαδήποτε άνιση μεταχείριση μεταξύ μιας προνομιούχας μειονότητας και άλλων.

Σε συνέντευξη Τύπου μετά τη σύνοδο, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας πιστοποιητικού εμβολιασμού συμβατού σε όλα τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να είναι εφικτά τα ταξίδια εντός της ΕΕ, επισημαίνοντας ότι η προσδοκία είναι η τεχνική προετοιμασία να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το καλοκαίρι. Διευκρίνισε ωστόσο ότι το πιστοποιητικό δεν σημαίνει ότι θα επιτρέπεται να ταξιδέψει μόνο ο κάτοχός του.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε πως πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, τονίζοντας ότι ακόμη δεν έχουν απαντηθεί ηθικά ζητήματα. Όπως είπε, ένα διαβατήριο εμβολιασμού θα ήταν άδικο για νέους ανθρώπους που είναι οι τελευταίοι στη σειρά εμβολιασμών.

Ωστόσο, άλλα κράτη μέλη, ειδικά εκείνα που εξαρτώνται περισσότερο από τον τουρισμό, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος – θέλουν ταχεία υιοθέτηση του μέτρου για να σώσουν την καλοκαιρινή σεζόν.

Με τη στήριξη και της Βουλγαρίας, ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς πρότεινε «ένα πράσινο διαβατήριο» που θα επιτρέπει στους κατόχους του να ταξιδεύουν ή να έχουν πρόσβαση σε εστιατόρια, στα άτομα που έχουν εμβολιαστεί, αλλά και σε όσους θεωρούνται «άνοσοι» αφού έχουν προσβληθεί από τον ιό.

Οι 27 ανέθεσαν τελικά στην Επιτροπή το καθήκον να καταρτίσει τους τεχνικούς όρους για ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού (θέματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη, υποστήριξη πληροφοριακών συστημάτων, διαλειτουργικότητα κλπ).

Η Επιτροπή «θα χρειαστεί τρεις μήνες για να το επιτύχει αυτό», δήλωσε η Μέρκελ.

Εναπόκειται στα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα συστήματα υγείας τους και τις τελωνειακές τους δομές για να προετοιμαστούν για την εισαγωγή αυτού του κοινού πιστοποιητικού, προειδοποίησε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για την εφαρμογή, εάν θέλουμε να έχουμε ένα πράσινο και αποτελεσματικό πιστοποιητικό έως το καλοκαίρι», τόνισε η φον ντερ Λάιεν.

Σε αυτή την τηλεδιάσκεψη έγινε ένα βήμα μπροστά όσον αφορά στη σύγκλιση για το πιστοποιητικό εμβολιασμού ανέφερε η Πρόεδρος της Κομισιόν κατά την κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησε με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Παράλληλα, η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν σημείωσε ότι «έχουμε συμφωνήσει για το πακέτο των δεδομένων. Αυτό είναι σημαντικό. Αυτή η δουλειά έχει γίνει. Είναι το μίνιμουμ των δεδομένων» προσθέτοντας ότι «είναι σημαντικό να έχουμε ευρωπαϊκή λύση αλλιώς άλλοι θα μπουν σε αυτό το κενό. Όπως ξέρουμε η Apple και η Google προσφέρουν λύσεις στον ΠΟΥ».

Η Πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε ότι υπάρχουν ακόμη ανοιχτά ερωτήματα, όπως για παράδειγμα η χρήση του πιστοποιητικού. «Η απόφαση λοιπόν του τι μπορείς να κάνεις ενδεχομένως με ένα τέτοιο πιστοποιητικό εμβολιασμού μένει να αποφασιστεί ειδικότερα από την κάθε χώρα».

Επισήμανε ότι «στο τέλος Ιανουαρίου τα κράτη μέλη με τη στήριξη της Κομισιόν συμφώνησαν τι είδους δεδομένα χρειάζονται για τέτοιου είδους πιστοποιητικά εμβολιασμού για ιατρικούς σκοπούς. Πολύ απλά είναι μία φόρμα περιεχομένου, ποιο είδος εμβολίου χρησιμοποιήθηκε , υπάρχει μοναδικός κωδικός αναγνώρισης και το μικρότερο ποσοστό δεδομένων που χρειάζεται για κάθε πιστοποιητικό. Τώρα τα κράτη-μέλη πρέπει να τα εφαρμόσουν στα συστήματα υγείας και στα σύνορά τους για να διαβεβαιώσουν ότι τα συστήματα υγείας είναι κατάλληλα γι’ αυτό το σκοπό» συμπληρώνοντας ότι «η Κομισιόν προσφέρει τη συνεργασία για τα δεδομένα όπως έγινε και με την ιχνηλάτηση και να δημιουργηθεί μία πύλη η οποία συνδέει τις διαφορετικές εθνικές λύσεις τη μία με την άλλη έτσι ώστε αυτές οι πληροφορίες να είναι διαλειτουργικές».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ υπογράμμισε ότι «Από τώρα μέχρι τον Μάρτιο και το επόμενο Συμβούλιο αναμένουμε να έχουμε κάποια πρόοδο στο συγκεκριμένο ζήτημα» επισημαίνοντας ότι λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι υπάρχουν χώρες για τις οποίες ο τουρισμός παίζει σημαντικό ρόλο.