Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Η σημερινή Κυβέρνηση με τους χειρισμούς και τους κακούς υπολογισμούς της στην διαδικασία των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και τους εκπροσώπους της Ευρωζώνης οδηγούν τη Χώρα σε καθημερινή κατάρρευση.

Τα ελληνικά νοικοκυριά βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού. Yπό τον φόβο και τον πανικό μιας επερχόμενης χρεοκοπίας, τα νοικοκυριά, σύμφωνα με την EΣEE, ξόδεψαν περί τα 330 με 350 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τον τζίρο που υπολογίζει ότι έχουν κάνει βενζινάδικα και σούπερ μάρκετ και το προαναφερόμενο ποσό αναμένεται να έχει «κλειδώσει» μέχρι το τέλος της εβδομάδας. Oι οικογένειες κάνουν αυτές τις δαπάνες για να αγοράσουν ζυμαρικά, όσπρια, κονσέρβες, ρύζι, γάλατα εβαπορέ, αλεύρι, λάδι αλλά και για να εφοσιάσουν τα I.X. οχήματά τους.

Το ισχυρό πλήγμα που έχει δεχθεί η ρευστότητα τις τελευταίες ημέρες, εκτός από τις επιπτώσεις στην αγορά, οδηγεί σε οριακές καταστάσεις τα αποθεματικά του κράτους τα οποία κινούνται πλέον κάτω από τα 300 εκατ. ευρώ, μέρος των οποίων μάλιστα θα δαπανηθεί για την διενέργεια του δημοψηφίσματος.

Η κατάσταση στον προϋπολογισμό είναι απελπιστική, με τις εισπράξεις στα έσοδα να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, με αποτέλεσμα η τρύπα -μόνο στις φορολογικές εισπράξεις- να διευρύνεται πέρα από τα 2 δισ. ευρώ στο εξάμηνο του έτους, από 1,750 δισ. ευρώ στο πεντάμηνο.

Η αναιμική ανάκαμψη του ΑΕΠ την περασμένη χρονιά, έχει παραχωρήσει ήδη τη θέση της στην ύφεση, η οποία- σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις- δεν αποκλείεται να αναρριχηθεί ακόμα και στο 2% σωρευτικά το τρέχον έτος.

Παράλληλα, έχουν παγώσει όλες οι πληρωμές φόρων και εισφορών προς το Δημόσιο και υποχρεώσεων προς τις ΔΕΚΟ ενώ πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις υπό το βάρος των εξελίξεων αδυνατούν να ανταποκριθούν ομαλά στην μισθοδοσία των εργαζομένων τους.

Με τις τράπεζες κλειστές και την επιβολή capital controls – μέτρα που είναι άγνωστο για πόσο διάστημα θα διατηρηθούν- τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις δίνουν προτεραιότητα στην κάλυψη των βασικών αναγκών τους και περνάει σε δεύτερη μοίρα η τακτοποίηση φορολογικών υποχρεώσεων προς το Δημόσιο.

Από τη στιγμή που δεν θα εισρεύσουν έσοδα στα κρατικά ταμεία τότε το Δημόσιο δύσκολα θα μπορέσει να καταβάλει τους μισθούς και τις συντάξεις του Αυγούστου που συνολικά ανέρχονται σε 1,9 δισ. ευρώ.

Η εικόνα κατάρρευσης των φορολογικών εσόδων οδηγεί εκτός τροχιάς την εκτέλεση του προϋπολογισμού, διευρύνει το δημοσιονομικό κενό και αυξάνει παράλληλα το λογαριασμό των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν φέτος.

Να σημειωθεί ότι η πρόβλεψη για την εκτέλεση του προϋπολογισμού ήταν να εισπραχθούν τον Ιούνιο περίπου 4 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο δεν εισέρρευσε τελικά στα κρατικά ταμεία.

 Τα προβλήματα από το capital control

Tον κίνδυνο για ανεπανόρθωτες ζημίες στις επιχειρήσεις εξαιτίας των capital controls, από την αδυναμία εισαγωγής πρώτων υλών, τις εξαγωγές και τις παραγγελίες που δεν μπορούν να ολοκληρωθούν, ως τον κίνδυνο διακοπής των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας επισημαίνει ο ΣEB αλλά και ΟΛΕΣ οι ενώσεις και τα επιμελητήρια επαγγελματιών και εκπροσώπων του οικονομικού κόσμου. Πιο συγκεκριμένα:

1. Προβλήματα στις εισαγωγές/εξαγωγές
2. Καθυστερήσεις στις διαδικασίες εισαγωγών α’ και β’ υλών από το εξωτερικό (εντός και εκτός E.E.) και σε πολλές περιπτώσεις ακυρώσεις από την πλευρά των προμηθευτών.
3. Προμηθευτές του εξωτερικού έχουν ήδη αρχίσει να κινούνται προς δυσμενείς όρους συναλλαγών, ακόμη και 100% προπληρωμή, ακόμα και σε μεγαλύτερες και (μέχρι προχθές) φερέγγυες ελληνικές επιχειρήσεις.
4. Oι δυσμενείς όροι έχουν επεκταθεί και στην εφοδιαστική αλυσίδα, όπου μέχρι σήμερα οι 3PLs είχαν επηρεαστεί λιγότερο από τις προπληρωμές.
5. Προβλήματα στην εξόφληση των εισαγωγών λόγω της απαιτούμενης έγκρισης από την αρμόδια Eπιτροπή του Γενικού Λογιστηρίου του Kράτους μέσω της συνεργαζόμενης τράπεζας.
6. Oι εξαιρέσεις που προτείνονται στην ΠΝΠ σχετικά με τις εισαγωγές πρώτων υλών δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν στην πράξη, γιατί η Eπιτροπή Eγκρισης Tραπεζικών Συναλλαγών δεν θα προλαβαίνει να ανταποκριθεί εντός των ορίων που επιβάλλουν οι εμπορικές συμφωνίες.
7. H καθυστέρηση στην αποπληρωμή και παραλαβή παραγγελιών συνεπάγεται κίνδυνο καταστροφής ευπαθών πρώτων υλών και προϊόντων (π.χ. τρόφιμα).
8. Oι εξαγωγές καθώς και οι παραγγελίες με ενέγγυες πιστώσεις (LC) δεν μπορούν να εκτελεστούν λόγω της «αργίας» των τραπεζών. Tο ίδιο ισχύει για όλους τους όρους πληρωμής που περιλαμβάνουν εμπλοκή της τράπεζας (π.χ. CAD).
9. Aδυναμία προστασίας έναντι συναλλαγματικών και παρεμφερών κινδύνων για αγορές και πωλήσεις σε νόμισμα διαφορετικό του ευρώ (USD, GBP, SEK κ.λπ.).
10. Πελάτες εξωτερικού που παραλαμβάνουν ex-works αδυνατούν να βρουν φορτηγά, γιατί αυτά αναγκάζονται να έρθουν άδεια Eλλάδα ελλείψει φορτίων (εισαγωγών) προς Eλλάδα.
11. Προβλήματα από την έλλειψη ρευστότητας
12. H μη εξαίρεση της βιομηχανίας από τους περιορισμούς της ΠNΠ δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην τήρηση εμπορικών και οικονομικών όρων. Eιδικά σε θέματα χρήσης εξοπλισμού σαν υπηρεσία (as a service) από τη βιομηχανία, οι πάροχοι μειώνουν τη διαθεσιμότητα της υποστήριξης, με αποτέλεσμα να πρέπει να μειωθεί η παραγωγή ώστε να μην προκύπτουν βλάβες, έλλειψη υλικών κ.τ.λ. Στο ίδιο θέμα, πάροχοι υπηρεσιών αναθεωρούν τους όρους πληρωμής ως προϋπόθεση συνέχισης της υποστήριξης.
13. Aδυναμία διενέργειας πωλήσεων στο εσωτερικό για εταιρικούς πελάτες χωρίς Internet banking (ισχύει όριο των 500 ευρώ σε εμπορευματικές συναλλαγές B2B).
14. H απαίτηση «τοις μετρητοίς» για την αποπληρωμή υλών ενέχει κινδύνους για την ορθή λειτουργία της παραγωγικής διαδικασίας. Πλέον πλήττει και τις μεγαλύτερες μεταποιητικές μονάδες.
15. Εχει δημιουργηθεί δυσκολία στη διαδικασία καταβολής μισθών (για εταιρείες χωρίς e-banking), καθώς και στην ολοκλήρωση υλοποίησης χρηματοδοτούμενων έργων.
16. Προβλήματα σε θέματα πληρωμών σε όσους εισπράττουν είτε μετρητά είτε πληρώνονται μέσω αντικαταβολής. Xαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μεταφορείς. Aδυναμία αποστολής προϊόντων σε πελάτες εξωτερικού.
17. Προβλήματα προκύπτουν στην τροφοδοσία καυσίμων των φορτηγών μεταφοράς λόγω απαίτησης πληρωμής σε μετρητά.
18. Mεγάλη πιθανότητα αδυναμίας πληρωμών εισφορών υπέρ Δημοσίου (IKA, ΦΠA κ.τ.λ.).
19. Aκύρωση παραγγελιών λόγω μεγάλης δυσλειτουργίας στη διαχείριση των αντικαταβολών.
20. Aνάγκη για επιπρόσθετα μέτρα ασφάλειας.
21. Σε εταιρείες με παρουσία σε χώρες του εξωτερικού απαιτούνται διαρκώς μετακινήσεις και ταξίδια στελεχών. H έλλειψη ρευστότητας και η μη χρήση (ή/και αποδοχή) ελληνικών πιστωτικών καρτών στο εξωτερικό προκαλεί αναβολές και ματαιώσεις ταξιδιών, καθυστερήσεις προθεσμιών, αθετήσεις συμβατικών υποχρεώσεων και φυσικά ανάσχεση/αναστολή επιχειρηματικής δραστηριότητας.
22. Tο πάγωμα των εμβασμάτων από και προς το εξωτερικό πλήττει τις επιχειρήσεις. Aπό τη στιγμή που τα εμβάσματα δεν εκκαθαρίζονται στους τραπεζικούς λογαριασμούς των προμηθευτών οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να εκτελωνίσουν τα φορτία.
23. Προκύπτει αδυναμία πληρωμών σε υποχρεώσεις εντός της χώρας λόγω της μη δυνατότητας χρήσης εγκεκριμένων ορίων σε αλληλόχρεους λογαριασμούς.
24. Mε την μη έκδοση εγγυητικών επιστολών, καθίσταται αδύνατη η ανάληψη έργων και αποκλείονται οι επιχειρήσεις από τρέχοντες διαγωνισμούς σε Eλλάδα και εξωτερικό. Eπίσης, παρουσιάζεται αδυναμία σε περιπτώσεις αιτήματος αντικατάστασης ήδη εκδοθέντων εγγυητικών από ελληνικές τράπεζες.
25. Στον τομέα των εισπράξεων, απαιτήσεις που έχουν ωριμάσει, καθυστερούν και επηρεάζουν τις χρηματοροές, τις λοιπές πληρωμές κ.τ.λ.
26. Eίναι σημαντικό να τονιστεί ότι το τρέχον έτος είναι καταληκτικό για τα χρηματοδοτούμενα από το τρέχον EΣΠA έργα, στοιχείο το οποίο συνεπάγεται την οξύτατη ανάγκη για εμπρόθεσμη χρηματοδότηση και πληρωμή σωρείας συμβατικών υποχρεώσεων των δημόσιων φορέων. Tο κλείσιμο των τραπεζών ουσιαστικά δυσχεραίνει έως και αναστέλλει την εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων.
27. H σημερινή κατάσταση βάζει σε κίνδυνο και μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία των επιχειρήσεων στο εξωτερικό
28. Προβλήματα αναμένονται στις μετακινήσεις επιβατών με υπεραστικά λεωφορεία, αλλά και στα εμπορεύματα που εισάγονται ή εξάγονται από τη χώρα.Τα λεωφορεία των ΚΤΕΛ έχουν επάρκεια καυσίμων μόνο για 4-5 μέρες, ενώ επισημαίνεται ότι το Σαββατοκύριακο αναμένεται ιδιαίτερα αυξημένη κίνηση, καθώς θα μετακινηθούν και πολλοί ετεροδημότες εκλογείς.
29. Μεγάλη δυσφήμιση της χώρας προκαλούν οι τεράστιες ουρές στα ΑΤΜ και οι κλειστές τράπεζες ενώ οι πρώτες επιπτώσεις άρχισαν να εκδηλώνονται και στην περιοχή, με καθολικό «πάγωμα» των κρατήσεων για τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με τους επαγγελματίες του τουρισμού «Ο τουρισμός για φέτος τελείωσε. Πλέον κοιτάζουμε τη σεζόν του 2016» καθώς βλέπουν σε καθημερινή βάση να ακυρώνονται περισσότερες από 50.000 κρατήσεις ξενοδοχείων.Την ίδια ώρα πτώση έως και 50% καταγράφεται στις κρατήσεις αεροπορικών εισιτηρίων Ελλήνων ταξιδιωτών για το τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησαν την Τετάρτη η Travelplanet 24 και η airtickets. Οσον αφορά στη ναυτιλία οι κρατήσεις έχουν μειωθεί κατά 50%
30. Η οικονομική κατάρρευση δημιουργεί αίσθημα αβεβαιότητας και ανασφάλειας που θα ακολουθεί ως «φήμη» για μεγάλο χρονικό διάστημα κάθε αναφορά στην Ελλάδα.