Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Τα όσα εκτυλίχθησαν στην πτήση  της Ryanair FR 4978 που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους, στο Μινσκ της Λευκορωσίας [1] δεν μπορούν να αναλυθούν μόνον υπό το πρίσμα της  «αεροπορικής μικρο-εγκληματολογίας»[2] και δε ν μπορούν να ερμηνευθούν επίσης από   το «διεθνές αεροπορικό δίκαιο» [3]  όπως αυτό αντιμετωπίζει αεροπειρατείες και καταλήψεις αεροσκαφών, εγκλήματα κατά της ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας[4], διεξαγωγή πράξεων βίας σε αερολιμένες, που εξυπηρετούν διεθνείς πτήσεις[5].

Η ιστορική γνώση και η πρακτική εμπειρία που προέκυψαν από την  αποσύνθεση της διεθνούς τάξης στην μεταψυχροπολεμική περίοδο[6] οδήγησαν κάποιους από τους θεμελιωτές των σπουδών ασφαλείας , ειδικά μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11/9/2001 όπου είχαμε μία τετραπλή αεροπειρατεία[7], να μιλήσουν για τις τέσσερις ιστορικές περιόδους της τρομοκρατίας [8] και να προβλέψουν το επερχόμενο πέμπτο κύμα τρομοκρατίας[9] σε συνάρτηση με τα «τέσσερα κύματα της Ιστορίας»[10] και την μελέτη των φαινομένων της μεταδημοκρατίας και της μεταπολιτικής [11] που γέννησαν την τρομοκρατία των πόλεων[12].  

Η υπόθεση της Ryanair FR 4978 παραπέμπει σε μία πολυπαραγοντική επιχείρηση με κύριο φορέα υλοποίησης μία  νέα δομή με εσωτερικές αλληλοεπικαλύψεις που αριθμεί δυναμικό 4.000 στελεχών που υπάγονται σε 60 πυρήνες με δράση σε 35 χώρες, και , ήταν άκρως προβλέψιμη γι α τους διαχρονικούς μελετητές των θεμάτων ασφαλείας [13]

Σύμφωνα με τον  Jeffrey Kaplan το «πέμπτο κύμα, της μοντέρνας τομοκρατίας», θα αποτελεί την κατά τόπους μίμηση «του πνεύματος άλλων εποχών»  διαφορετικών χωρών, με κύρια στοιχεία φαινόμενα όπως: ανάπτυξη ριζοσπαστικών μεθόδων, πυρήνες εκκίνησης σε ασταθείς περιοχές, οργανώσεις  που δραστηριοποιουνται στον χώρο της μεταπολιτικής (οικολογία, αλληλεγγύη, εσωτερικές συγκρούσεις, αντιεξουσιαστική ουτοπία  ,ξενοφοβία, κοκ) [14]

Έχουμε αναρωτηθεί κι άλλες φορές για το πώς ενημερώνονται οι Έλληνες Πρωθυπουργοί αλλά και το πώς συνεργάζονται με την κοινότητα των πληροφοριών.. Το ζήτημα είναι αν οι πληροφορίες που φθανουν σε αυτούς φιλτραρονται εξ αρχής ή εχουν την δυνατότητα να αναθεωρούν τους μηχανισμούς πληροφόρησής τους και όχι απλώς επικοινωνίας![15]

Η Ελλάδα , λόγω της γεωγραφικής θέσης αλλά και του ειδικού γεωπολιτικού βάρους ήταν ανέκαθεν πεδίο ανταγωνισμού όλων των διεθνών δρώντων οι οποίοι και φρόντισαν μέσω των μυστικών υπηρεσιών τους να ελέγχ(ξ)ουν την εσωτερική πολιτική σκηνή, να οργανώσουν συγκεκαλυμμένες επιχειρήσεις και να εισέλθουν στον πυρήνα των μηχανισμών ασφαλείας της Χώρας ώστε να αποτρέψουν δυσάρεστες για αυτούς εξελίξεις.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις αντί να φροντίσουν , πρώτιστα για την δική τους επιβίωση, να οργανώσουν αδιάβλητες και απρόσβλητες υπηρεσίες ασφαλείας , μερίμνησαν να δημιουργήσουν υποτακτικούς μηχανισμούς με πολιτικοποιημένες ηγεσίες ώστε να έχουν τον πολιτικό έλεγχο χωρίς να ενδιαφέρονται για το Εθνικό Συμφέρον και την Εθνική Επιβίωση.

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και στις επιπτώσεις του  Covid19 στην Εθνική Ασφάλεια[16] εφόσον δεχθούμε ότι οι πανδημίες αποτελούν απειλή για την ασφάλεια[17].  Σε ανύποπτο χρόνο είχαμε επισημάνει ότι  «δεν αποκλείεται, με αφορμή την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης να περάσουμε από το στάδιο της ασύμμετρης απειλής σε αυτό του ασύμμετρου πολέμου ενταγμένου σε άλλες ευρύτερες γεωπολιτικές συγκρούσεις, κάτι που φαίνεται και από την “διπλωματία του κορωνοϊού”»[18]

Εκ των ανωτέρω προκύπτει  αβίαστα το ερώτημα για το αν η Ελληνική Κοινότητα των Πληροφοριών πρόλαβε να συνέλθει από τον ΣΥΡΙΖΑίϊκο ολετήρα[19] και ν’αναδιοργανωθεί από τη νέα ηγεσία και την εποπτεία του Πρωθυπουργικού Γραφείου ακολουθώντας τα νέα δεδομένα στο χώρο της ασφάλειας[20].

Οι επιμέρους επισημάνσεις του γράφοντος αναφορικά με την υπόθεση Ryanair FR 4978 συνοψίζονται στα ακόλουθα σημεία:

1. Πέρα από την επικοινωνιακή διάσταση που έλαβε το συμβάν και τις εν θερμώ αντιδράσεις πολιτικών και κοινής γνώμης, αναρωτιέται κανείς αν ο Ρομάν Προτάσεβιτς ήταν τόσο σημαντικός για την Λευκορωσία προκειμένου να μπει σε αυτή την περιπέτεια και να υποστεί τεράστιες πιέσεις από την Δύση;
2. Πρέπει να περιμένουμε το πόρισμα των Εισαγγελικών Αρχών της Λευκορωσίας αλλά και των Διεθνών Οργανισμών για τις συνθήκες υπό τις οποίες προσγειώθηκε το αεροσκάφος της Ryanair στο αεροδρόμιο του Μινσκ: ο Κυβερνήτης του αεροσκάφους εξαναγκάσθηκε από τις συνθήκες εκτός ή εντός αεροσκάφους να υποβάλει αίτημα εθελούσιας προσγείωσης; Παραπλανήθηκε ή εξαναγκάσθηκε; Πότε θα δοθούν στην δημοσιότητα οι επίσημες καταγραφές;
3. Η πρώτη αναφορά που έγινε περί ύπαρξης βόμβας στο αεροσκάφος της Ryanair, έδινε την εικόνα πως την απόφαση για την αλλαγή πορείας και προσγείωσης στο Μινσκ πήρε ο κυβερνήτης του αεροσκάφους υπό το καθεστώς απειλής βόμβας. Άραγε η Λευκορωσία όπως κάθε κράτος εν ονόματι της ασφαλείας του και για στρατιωτικούς λόγους, δεν έπρεπε να κάνει χρήση του Διεθνούς Δικαίου και να απαιτήσει την προσγείωση του αεροσκάφους;
4. Ο Ελεγκτής Εναέριας Κυκλοφορίας στο αεροδρόμιο της Λιθουανίας δήλωσε πως το αεροσκάφος εξαναγκάσθηκε σε περίπτωση λόγω σύγκρουσης επιβάτη και μέλους του πληρώματος. «Η απόφαση ελήφθη από τον κυβερνήτη (του αεροσκάφους και υπεύθυνο) του πληρώματος, χωρίς εξωτερική παρέμβαση», δήλωσε ο ‘Ιγκορ Γκόλουμπ, διοικητής της αεροπορίας.Μήπως εντός του αεροσκάφους βρισκόταν σε εξέλιξη σκηνή αεροπειρατείας από πράκτορες εχθρικής υπηρεσίας κι εξαιτίας αυτού του συμβάντος εξαναγκάσθηκε ο πιλότος να εκπέμψει σήμα κινδύνου; Υπήρχαν οπλισμένοι επιβάτες ή χρησιμοποίησαν αυτοσχέδια όπλα;
5. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός σχολιάζοντας τις δηλώσεις του διευθύνοντα συμβούλου της Ryanair ότι υπήρχαν πράκτορες μέσα στην πτήση , απάντησε ότι “δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι οποιοσδήποτε εντός του αεροσκάφους συμμετείχε στη διαδικασία εκτροπής”.Και πρόσθεσε: “Αυτές είναι φήμες παντελώς ανυπόστατες. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη για πράκτορες ή παραπράκτορες”. Η βεβαιότητά του αυτή προέρχεται από ενημερωτικό δελτίο της ΕΥΠ και των αρμοδίων οργάνων;
6. Η βεβαιότητα του Έλληνα Πρωθυπουργού (που εποπτεύει και την ΕΥΠ) προέρχεται από τις πληροφορίες της υπηρεσίας; Γνώριζαν οι επιτελείς της ΕΥΠ ποιος ήταν ο Ρόμαν Προτάσεβιτς; Είχαν ενεργοποιηθεί οι διαδικασίες εποπτείας ; Υπήρχε συνεργασία με ξένους ομολόγους τους; Ευσταθούν οι ισχυρισμοί του Προτάσεβιτς και των συνεργατών του ότι τον παρακολουθούσαν στην Ελλάδα ρωσόφωνα άτομα;
7. Είναι δυνατόν ο Προτάσεβιτς να ακολούθησε την ηγέτιδα της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, στις επίσημες επαφές της με στελέχη του ΥΠΕΞ, με την ΠτΔ , με την ΑΕ Πρέσβυ ΗΠΑ, τον Δήμαρχο Αθηναίων κοκ χωρίς οι ελληνικές αρχές να έχουν εφαρμόσει τις κατάλληλες και προβλεπόμενες διαδικασίες, τόσο για την δική του ασφάλεια όσο και για την τήρηση της τάξης και αποφυγή δυσαρέστων εξελίξεων;
8. Άραγε συνδέεται η χρονική στιγμή της υπόθεσης με τις εξελίξεις στην ΝΑ Μεσόγειο[21], και Βαλκάνια[22] αλλά και τις εξελίξεις στο εσωτερικό της Χώρας όπου δομές οργανωμένου εγκλήματος, οργανώσεις μαφίας[23] , ομάδες εθνοτικού και ρατσιστικού μίσους [24]και ομάδες φονταμενταλιστών[25] δημιουργούν κλίμα αποσταθεροποίησης;
9. Μήπως πρέπει ο Έλληνας Πρωθυπουργός μόλις διαχειρισθεί μόνος του και αυτή την κρίση, να προχωρήσει στην επαναδιατύπωση του Εθνικού Δόγματος Ασφαλείας καθώς φαίνεται ότι η Αθήνα επελέγη ακόμη μία φορά από κάποιους κύκλους για επικίνδυνα παιχνίδια…
10. Πώς θα σχολίαζε ο Έλληνας Πρωθυπουργός τις δηλώσεις που έκανε στο Open o υφυπουργός Εξωτερικών, Κώστας Βλάσσης: «Εντάξει, τώρα, μη νομίζετε, και οι μυστικές υπηρεσίες πάντα λειτουργούν, αλλά από εκεί και πέρα, ξέρετε, σε μια χώρα ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις τα πάντα, είναι αυτονόητο»[26]

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ – ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] https://www.komotinipress.gr/i-elliniki-antikataskopia-ixe-antilifthi-ta-sxedia-apagogis-tou-protasevits/

[2] https://www.securitymanager.gr/mikro-egklimatologia-gia-tin-aeroporia/

[3] , βλ. τη “Σύμβαση της Χάγης” (1970), τη “Σύμβαση του Μόντρεαλ” (1971) και το “Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ“.

[4] https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780195396607/obo-9780195396607-0146.xml

[5] https://aviation-safety.net/statistics/period/stats.php

[6] N.D.A Arvanites, New Lack of Order , Balkan Knot,Andainfo Belgrade, 2001,  p.148-151

[7] N.D.A.Arvanites, Behind 9/11,Sigurnosna Dimenzija/Security Dimension, Belgrade 2002, p. 51-53

[8] David C. Rapoport, ” The Four Waves of Rebel Terror and September 11th” / εκδ. Taylor & Francis, 2006.

[9] Jeffrey Kaplan, “Terrorism’s Fifth Wave: A theory, a conundrum and a dilemma”/, “Perspectives on Terrorism”, τ.2ος ,2008

[10] https://www.viadiplomacy.gr/ta-valkania-sti-dini-tou-tetartou-kimatos/

[11] Νίκος Αρβανίτης – Γιώργος Πρωτόπαππας, In Social Media Res,Andy’sPublishers, Αθήνα σ. 10-19, https://issuu.com/insocialmediares/docs/book

[12] https://www.viadiplomacy.gr/tromokratia-poleon-urban-terrorism/

[13] https://www.komotinipress.gr/i-klironomi-ton-kataskopon/

[14] Jeffrey Kaplan, Terrorist Groups and the New Tribalism -Terrorism’s Fifth Wave, ISBN 9780415532709

Published February 21, 2012 by Routledge

[15] https://www.komotinipress.gr/telika-pios-ke-pos-enimeroni-ton-ellina-prothipourgo/

[16] https://www.komotinipress.gr/ethniki-asfalia-vs-covid19/

[17] https://www.komotinipress.gr/o-covid-19-os-apili-gia-tin-ethniki-asfalia-video/

[18] https://www.komotinipress.gr/covid19-asimmetri-apili-i-polemos/

[19] https://www.komotinipress.gr/i-komotini-protagonistise-stin-ethniki-ipiresia-paratragoudon-i-efp-epi-k-g-roumpati/

[20] https://www.komotinipress.gr/o-panagiotis-kontoleon-neos-diikitis-tis-efp/

[21] https://www.komotinipress.gr/a-e-presvis-tz-paiat-i-ipa-ke-i-ellada-giortazoun-to-2021-os-fili-ke-simmaxi-i-amintiki-mas-sxesi-se-ipsilo-epipedo-rekor/ και https://www.komotinipress.gr/ipa-e-t-sxesis-as-epidixoume-realismo-mexri-apodixeos-tou-enantiou-video/

[22] https://www.komotinipress.gr/i-ellada-tha-anagnorisi-to-anexartito-kosovo/

[23] https://www.komotinipress.gr/pios-fovate-tous-dimosiografous/

[24] https://www.komotinipress.gr/ellinopoula-ke-pomaxoria-theorounte-apagorevmenes-lexis-stin-thraki-apo-to-tourkiko-ipex/

[25] https://www.komotinipress.gr/allax-ou-akmpar-stin-platia-xanthis-kentavros-21-sto-pv-petroxoriou/

[26] https://youtu.be/J8KSdmKWrHM