Σας ευχαριστώ, η εορτή αυτή πάντα αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός για την Πρεσβεία μας.

Παρά τον παράγοντα της πανδημίας και τους περιορισμούς σχετικά με την κατάσταση, στις σχέσεις με την Ελλάδα, η χρονιά που πέρασε αποδείχθηκε πρωτόγνωρα πλούσια σε επαφές σε ανώτατο και υψηλό επίπεδο και σε σημαντικές διμερείς εκδηλώσεις.

Στις 24-25 Μαρτίου του 2021 την Αθήνα επισκέφθηκε ο πρωθυπουργός της Ρωσικής Ομοσπονδίας Μιχαήλ Μισούστιν, ο οποίος εκπροσώπησε τη χώρα μας στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και πραγματοποίησε τις διαπραγματεύσεις με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη. Τον Μάιο, μετά την πρόσκληση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο Έλληνας ομόλογός του, Νίκος Δένδιας, επισκέφθηκε το Σότσι. Μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη των σχέσεων είχε η επίσκεψη στην ελληνική πρωτεύουσα τον Οκτώβριο της Πρόεδρου του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (σ.σ. Άνω Βουλή) Βαλεντίνα Ματβιένκο, η οποία συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνο Τασούλα και συμμετείχε στη Διάσκεψη των Προέδρων Κοινοβουλίων των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Τον Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα η 13η συνεδρίαση της Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής Ρωσίας-Ελλάδας για την οικονομική, βιομηχανική, επιστημονική και τεχνική συνεργασία. Το πρόγραμμα της χρονιάς ολοκληρώθηκε με τη ρωσοελληνική Σύνοδο Κορυφής στις 8 Δεκεμβρίου στο Σότσι. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε για πρώτη φορά τη Ρωσία ως πρωθυπουργός. Ως αποτέλεσμα των ενδελεχών διαπραγματεύσεων με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, εγκρίθηκε ένα ολοκληρωμένο διακρατικό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2022-2024. Έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες για την υλοποίηση των συμφωνιών που έχουν επιτευχθεί.

 

 

Όντως, στα ΜΜΕ αρκετών δυτικών χωρών, με ενθάρρυνση των επίσημων Αρχών, έχει εξαπολυθεί μια πληροφοριακή επιθετικότητα κατά της Ρωσίας με σκοπό τη δυσφήμιση της χώρας μας και την παρουσίαση της πολιτικής της με διαστρεβλωμένη μορφή.

Δεν παρατηρούμε όμως τέτοιες αντιρωσικές υστερίες στην Ελλάδα. Το κλίμα στα μέσα ενημέρωσης εδώ παραμένει αρκετά θετικό για εμάς. Βεβαίως, στα ΜΜΕ μερικές φορές εντοπίζονται υπαινιγμοί κατά της χώρας μας, δεν έχουν όμως χαρακτήρα μαζικών επιθέσεων, είναι μεμονωμένοι και κατά κανόνα τροφοδοτούνται από το εξωτερικό.

Το έδαφος στην Ελλάδα δεν είναι ευνοϊκό για αντιρωσική προπαγάνδα. Οι κάτοικοι της χώρας διατηρούν τη μνήμη των ένδοξων σελίδων της κοινής μας ιστορίας, αισθάνονται πνευματική εγγύτητα με τον λαό μας και απλώς δεν ανταποκρίνονται σε επιβλαβή μυθεύματα.

 

 

Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ, φυσικά, δεν μπορεί παρά να επιβάλει τεχνητούς περιορισμούς στη διμερή μας συνεργασία. Ήταν όμως πάντα έτσι, από τότε που η χώρα εντάχθηκε στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Ωστόσο, θεωρούμε ότι υπάρχουν αρκετοί τομείς όπου αντικειμενικά είναι αμοιβαίο το ενδιαφέρον για συνεργασία και επικεντρώνουμε τις προσπάθειές μας σε αυτούς: εμπόριο, επενδύσεις, ενέργεια, πολιτιστικούς και ανθρωπιστικούς δεσμούς, πρόληψη και εξάλειψη συνεπειών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, τουρισμό και πολλά άλλα. Στο πρόσωπο των Ελλήνων βλέπουμε υπεύθυνους εταίρους που ενδιαφέρονται για πολύπλευρη συνεργασία μαζί μας.

 

 

Όχι, δεν παρατηρούμε αύξηση του αριθμού των αντιρωσικών δημοσιεύσεων. Βεβαίως, μερικές φορές δημιουργούνται διάφορα για την υποτιθέμενη «κακόβουλη δραστηριότητα» της Ρωσίας στην Ελλάδα και την περιοχή. Αυτές οι μυθοπλασίες έχουν συνήθως ξένη προέλευση και πολύ σπάνια ελληνική. Εφόσον, ωστόσο, τέτοιες κατηγορίες είναι πάντα αβάσιμες και δεν περιέχουν ποτέ κάποια συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία, δεν επηρεάζουν σημαντικά την ατμόσφαιρα στα εδώ Μέσα Ενημέρωσης.

Τι μπορούν να περιμένουν οι Ρώσοι τουρίστες φέτος; Συζητιέται η επανεκκίνηση των πτήσεων τσάρτερ διότι χωρίς αυτές δεν είναι δυνατή η υποδοχή μεγάλου αριθμού τουριστών; Υπάρχουν κάποιες προβλέψεις για την τουριστική ροή;

Σταδιακά γίνεται επαναφορά των τουριστικών ροών, αν και, φυσικά, όχι τόσο γρήγορα όσο θα ήθελαν τόσο οι πολίτες μας όσο και οι Έλληνες. Πέρσι, την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο, την Ελλάδα επισκέφθηκαν 170.400 Ρώσοι (το 2020, ήταν μόνο 20.000) και τη Ρωσία επισκέφθηκαν 4.200 Έλληνες πολίτες. Αυτό έγινε δυνατόν χάρη στη χαλάρωση των υγειονομικών περιορισμών, την επανεκκίνηση των τακτικών πτήσεων και την αναγνώριση από τις ελληνικές Αρχές των ρωσικών πιστοποιητικών εμβολιασμού. Μέχρι στιγμής, οι αριθμοί είναι σίγουρα κατώτεροι από αυτούς που ήταν πριν την πανδημία, η θετική τάση όμως είναι προφανής.

Η Αθήνα ενδιαφέρεται για πλήρη αποκατάσταση των πτήσεων τσάρτερ από τη Ρωσία. Αυτό το ζήτημα εξετάζεται. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης. Τόσο οι ρωσικές όσο και οι ελληνικές Αρχές έχουν σαφή κατανόηση του ότι η διατήρηση της υγείας των πολιτών αποτελεί προτεραιότητα.

 

 

Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει τη δυνατότητα για ξένους πολίτες που βρίσκονται εδώ να υποβληθούν σε εμβολιασμό έναντι της COVID-19 με έκδοση αντίστοιχου πιστοποιητικού. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία είναι πολύ χρονοβόρα και περιλαμβάνει την εκπλήρωση ορισμένων προϋποθέσεων. Δεν έχουν απευθυνθεί κάποιοι Ρώσοι στην Πρεσβεία σχετικά με αυτό το ζήτημα. Όποτε, δεν μπορούμε να μιλάμε για «εμβολιαστικό τουρισμό» από τη Ρωσία στην Ελλάδα σαν μαζικό φαινόμενο.

 

 

Όπως καταλαβαίνετε, η Πρεσβεία δεν παρακολουθεί τις μετακινήσεις των πολιτών μας εντός της ζώνης Σένγκεν και αυτό δεν είναι καθήκον μας. Μπορώ μόνο να πω ότι η ελληνική πλευρά δεν μας έθεσε τέτοιο ζήτημα.

Ωστόσο, οι Ρώσοι πρέπει να θυμούνται ότι, σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, όταν επισκέπτονται μερικές χώρες ταυτόχρονα (σ.σ. σε ένα ταξίδι), θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για βίζα Σένγκεν στο προξενείο του κράτους το οποίο αποτελεί τον βασικό προορισμό όσον αφορά τη διάρκεια ή τον σκοπό του ταξιδιού. Και, φυσικά, είναι απαραίτητη η ενημέρωση εκ των προτέρων σε ποιες χώρες της ΕΕ επιτρέπεται η είσοδος και σε ποιες ενδέχεται να είναι περιορισμένη προσωρινά λόγω της επιδημιολογικής κατάστασης.

 

 

Το Έτος Ιστορίας Ρωσίας-Ελλάδας 2021-2022 είναι το τέταρτο κατά σειρά κοινό θεματικό πρότζεκτ στις σχέσεις μεταξύ των χωρών μας από το 2016, το οποίο πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ρωσίας και του Πρωθυπουργού της Ελλάδας. Το πρώτο μέρος συνέπεσε συμβολικά με τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και, παρά την πανδημία, το πρόγραμμα ήταν πολύ πλούσιο.

Στη Σύνοδο Κορυφής του Σότσι τον Δεκέμβριο, αποφασίστηκε η παράταση της υλοποίησης του προγράμματος μέχρι τα μέσα του τρέχοντος έτους. Περιμένουμε νέες εντυπωσιακές εκδηλώσεις οι οποίες δίνουν έμφαση στην ενότητα του ιστορικού πεπρωμένου του ρωσικού και του ελληνικού λαού και θα βοηθήσουν στην ενδυνάμωση των πολιτιστικών και ανθρωπιστικών δεσμών. Ανάμεσα στις ενδιαφέρουσες προγραμματισμένες δράσεις είναι η παρουσίαση και στις δύο χώρες του δίγλωσσου ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε τον Οκτώβριο του 2021 από μέλη της διεθνούς ιστορικής και εκπαιδευτικής αποστολής της Ρωσικής Γεωγραφικής Εταιρείας «Φλόγα του Τσεσμέ», τα οποία, με το ακριβές αντίγραφο της φρεγάτας του Μεγάλου Πέτρου «Σταντάρτ» ακολούθησαν τη διαδρομή της πρώτης εκστρατείας του Ρωσικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού στα νησιά του Αιγαίου το 1770-1774. Πραγματοποιούνται προετοιμασίες για την έκθεση της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών σχετικά με τους Έλληνες που συμμετείχαν στις εκστρατείες του πολεμικού στόλου μας στο Αιγαίο που θα γίνει στο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδας. Περιμένουμε και άλλες εκθέσεις, συναυλίες, συνέδρια, μεταξύ των οποίων θα είναι και εκδηλώσεις αφιερωμένες στον κοινό αγώνα των δύο λαών μας ενάντια στον φασισμό. Η τελετή λήξης της χρονιάς αναμένεται να πραγματοποιηθεί στη Μόσχα.

Ποια είναι η σημερινή κατάσταση με τον εμπορικό τζίρο; Υπάρχουν κάποια πρότζεκτ μεγάλων ρωσικών επενδύσεων στην Ελλάδα;

Την περίοδο από τον Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 2021, το διμερές εμπόριο αυξήθηκε κατά 52,5% και ανήλθε στα 3,8 δισ. δολάρια. Έχει ήδη επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα. Οι εξαγωγές μας ανήλθαν σε 3,5 δισ. δολάρια.

Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις, Ρώσοι επιχειρηματίες υλοποιούν δύο μεγάλα πρότζεκτ σχετικά με την κατασκευή ξενοδοχειακών συγκροτημάτων στην Κρήτη και στον Σκορπιό αξίας άνω των 400 εκατ. και 165 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Και τα δύο θεωρούνται στρατηγικές επενδύσεις εδώ. Υπάρχει ήδη ένα επιτυχημένο παράδειγμα επένδυσης στην εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων «Δωδώνη», τα προϊόντα της οποίας βρίσκονται στα ράφια όλων σχεδόν των ελληνικών σούπερ μάρκετ και εξάγονται στο εξωτερικό.

Η Πρεσβεία παρακολουθεί επίσης την πορεία υλοποίησης του ελληνικού προγράμματος για την ιδιωτικοποίηση κρατικών περιουσιακών στοιχείων και ενημερώνει τις αρμόδιες ρωσικές υπηρεσίες. Αλλά τις αποφάσεις σχετικά με τη σκοπιμότητα των νέων επενδύσεων τις παίρνουν, βεβαίως, οι επιχειρηματίες μας.

 

Τον Αύγουστο του 2021, με την εντολή του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, στάλθηκε εδώ η αεροπορική ομάδα του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας για την κατάσβεση μεγάλων δασικών πυρκαγιών που κατέκλυσαν τη χώρα. Δύο αεροσκάφη Ilyushin Il-76 και δύο ελικόπτερα Mi-8 συνέβαλαν τα μέγιστα στην προσπάθεια κατάσβεσης των δυσκολότερων εστιών πυρκαγιάς. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν πάνω από 200 ρίψεις νερού. Οι πιλότοι και τα αεροπορικά μέσα μας λειτούργησαν άψογα. Έτσι ακριβώς αξιολογήθηκε η δράση τους από τους επικεφαλής των ελληνικών υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης. Η πρεσβεία έλαβε επίσης πολλές ευχαριστίες από Έλληνες πολίτες.

Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ένα νοικιασμένο αεροσκάφος Beriev Be-200 συμμετείχε επίσης στην εξάλειψη των πυρκαγιών. Το πλήρωμά του εργαζόταν σχεδόν ακατάπαυστα, ενώ το αεροσκάφος ξεπέρασε κάθε προσδοκία σε αποτελεσματικότητα.

Η ρωσική πλευρά είναι έτοιμη να συνεχίσει τη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα. Απ’ όσο γνωρίζουμε, και η Ελλάδα ενδιαφέρεται για αυτό. Ωστόσο, θα είναι καλύτερα να μην υπάρξουν μεγάλες πυρκαγιές εδώ φέτος.

 

 

Οι ρωσικές προτάσεις για τις εγγυήσεις ασφαλείας, που διατυπώθηκαν σε μορφή σχεδίων συμφωνιών με τις ΗΠΑ και χώρες του ΝΑΤΟ, έχουν σκοπό τη διευθέτηση, μεταξύ άλλων, του προβλήματος που αναφέρατε. Ο αντίστοιχος διάλογος μέσω διπλωματίας συνεχίζεται και με την Ελλάδα ως κράτος της συμμαχίας.

Το βασικό ζήτημα είναι η τήρηση της αρχής του αδιαίρετου της ασφάλειας. Στον Χάρτη για την Ευρωπαϊκή Ασφάλεια, που υπογράφηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΑΣΕ στην Κωνσταντινούπολη τον Νοέμβριο του 1999, αναφέρεται ότι κάθε κράτος-μέλος του οργανισμού έχει το δικαίωμα να επιλέξει ελεύθερα ή να αλλάξει τον τρόπο διασφάλισης της ασφάλειάς του, συμπεριλαμβανομένων των συμμαχικών συνθηκών, όπως αυτές εξελίσσονται, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ενισχύει τη δική του ασφάλεια σε βάρος της ασφάλειας των άλλων. Αυτές οι δεσμεύσεις επιβεβαιώθηκαν στη Διακήρυξη που εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΑΣΕ στην Αστάνα τον Δεκέμβριο του 2010. Δεν μπορούμε να δεχτούμε τις προσεγγίσεις των δυτικών χωρών που ξεχωρίζουν από το σύνολο των αλληλεξαρτώμενων κανονισμών μόνο τις τοποθετήσεις που τους συμφέρουν, συγκεκριμένα το δικαίωμα των κρατών σχετικά με την ελευθερία της επιλογής των συμμαχιών. Το νόημα των συμφωνιών σχετικά με το αδιαίρετο της ασφάλειας βασίζεται στο γεγονός ότι είτε ισχύει για όλους είτε δεν υπάρχει για κανέναν.

Όσο για την «ανησυχία» που αναφέρατε, θα πρέπει να την αισθάνονται οι χώρες που παρέχουν το έδαφός τους για χρήση ως σημείο διέλευσης για τη μεταφορά προσωπικού, όπλων και εξοπλισμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στα σύνορα με τη Ρωσία. Προηγουμένως, οι χώρες της περιοχής εκτιμούσαν πιο υπεύθυνα τις εν δυνάμει συνέπειες τέτοιων κινήσεων για τον εαυτό τους.

 

Δεν γνωρίζουμε τίποτα για τυχόν σχέδια της Ελλάδας να τοποθετήσει πυρηνικά όπλα στο έδαφός της. Αυτό το ζήτημα δεν υπάρχει μέσα στον διάλογό μας με την Αθήνα.

 

Η διπλωματία αλλάζει μαζί με τη ζωή μας. Δεν αλλάζουν μόνο οι απαιτήσεις για το διπλωματικό προσωπικό. Πρόκειται για υψηλή ευρυμάθεια, ικανότητα για πλήρη ανάλυση, βαθιά γνώση της χώρας και της περιοχής και, γενικά, αφοσίωση στο επάγγελμα. Αυτές οι ιδιότητες ξεχώριζαν πάντα τη διπλωματική υπηρεσία της χώρας μας.

Σημαντικές αλλαγές στη διπλωματική δραστηριότητα έχουν σημειωθεί λόγω της ευρείας εισαγωγής των ψηφιακών τεχνολογιών. Ο ρυθμός εργασίας έχει αυξηθεί, οι ροές πληροφοριών έχουν επιταχυνθεί. Η δημόσια διπλωματία έχει αποκτήσει νέες μορφές ενώ τα εργαλεία σχετικά με την προώθηση των ρωσικών προσεγγίσεων στο ξένο κοινό έχουν επεκταθεί. Ταυτόχρονα, η παραδοσιακή, κλασική διπλωματία διατηρεί πλήρως τον ρόλο της.

Κάποιες προσαρμογές αναγκαστικά έγιναν λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Έπρεπε να ακυρωθούν προσωρινά εθιμοτυπικές εκδηλώσεις και δεξιώσεις και συχνά η επικοινωνία με τους Έλληνες συναδέλφους γινόταν εξ αποστάσεως. Τώρα όμως η διπλωματική ζωή επιστρέφει σταδιακά στη συνήθη πορεία των προσωπικών συναντήσεων.

Γενικά, η εργασία μας δεν έχει γίνει σε καμία περίπτωση πιο εύκολη απ’ ό,τι ήταν πριν, παραμένει όμως εξίσου συναρπαστική, υπεύθυνη και, κυρίως, περιζήτητη.