Καθώς δεν έχουν κλείσει ακόμη οι πληγές των χωρών της Βαλκανικής Χερσονήσου από εμφύλιες συρράξεις, τρομοκρατικές επιθέσεις, εγκλήματα γενοκτονίας, βίαιες πολιτικές ανατροπές, οι πολίτες των βαλκανικών χωρών αναρωτιούνται αν αξίζει τον κόπο να γίνουν μέλη της μεγάλης Ευρωπαικής οικογένειας καθώς η εισαγόμενη από τις ΗΠΑ χρηματοοικονομική κρίση ήρθε να σαρώσει τις εύθραυστες ισορροπίες στην περιοχή, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αδυναμία της Ε.Ε. να προβλέψει, να διαχειρισθεί και ν’αντιμετωπίσει τελέσφορα την κρίση αυτή.

Με την οικονομική ύφεση που βρίσκεται σε εξέλιξη εντείνεται η επιβράδυνση των οικονομιών των χωρών των Βαλκανίων και της Α. Ευρώπης γεγονός που ευνοεί τις συνθήκες για αύξηση της ανεργίας και μείωση της παραγωγικής δραστηριότητας.

Ορισμένοι παρατηρητές πλέον μιλούν για έναν κύκλο αστάθειας  που προκύπτει από, από μια περιδίνηση που έχει συμπαρασύρει τα Δυτικά Βαλκάνια με αφετηρία τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς κατά της τότε ΟΔΓιουγκοσλαβίας και τις αλλαγές που από τότε σημειώθηκαν στο σύνολο σχεδόν των Βαλκανικών κρατών..

Τα Δυτικά Βαλκάνια γίνονται πιο σύνθετα και πιο επικίνδυνα καθώς στις όμορες χώρες τείνει να ολοκληρωθεί ο μετασχηματισμός των εξτρεμιστικών δομών σε πολιτικούς  οργανισμούς που εντάσσονται ή συνεργάζονται με τα πολιτικά κόμματα.

Αναζητώντας τα αίτια των συγκρούσεων στα Δυτικά Βαλκάνια η πρώιμη και σχετικά ανώριμη ιστορική έρευνα κατέληξε και στο συμπέρασμα ότι αυτές κατ’αρχάς ήταν αποτέλεσμα δράσης-αντίδρασης ακραίων εθνικών  και θρησκευτικών ηγετών οι οποίοι αντιμετώπισαν την εμφύλια σύρραξη ως τη δική τους ευκαιρία για πολιτική κυριαρχία, εξουσία και τρόπο άσκησης κρατικής πολιτικής.

19 χρόνια μετά τη Συνθήκη του Ντέυτον που τερμάτισε τη Βοσνιακή Κρίση και 15 χρόνια μετά την συνθηκολόγηση της Σερβίας στο Κουμάνοβο που οδήγησε στην διακοπή των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών και άνοιξε το δρόμο για την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου το θεσμικό τοπίο στην περιοχή εξακολουθεί να είναι ασταθές.

Στην περιοχή των Δυτ. Βαλκανίων σήμερα δραστηριοποιούνται, αλληλοεπικαλύπτονται και συγκρούονται μικρά και μεγάλα εθνικιστικά και θρησκευτικά φανατικά ρεύματα.. Ας σημειωθεί  ότι αυτή τη στιγμή στην περιοχή βρίσκονται σε εξέλιξη 3 ενεργά εθνικιστικά ρεύματα (Αλβανικό, Σκοπιανό, Τουρκικό), 4 αδρανή (Μαυροβουνιακό, Κροατικό, Σερβικό,  Ελληνικό) και 2 εξελισσόμενα (Βουλγαρικό, Ρουμανικό) ενώ ο μεγάλος άγνωστος παραμένει ο ρόλος του Ισλαμικού παράγοντα ο οποίος είναι ίσως και ο πλέον αστάθμητος και του οποίου ο χώρος ανάπτυξης εντοπίζεται στην περιοχή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης με διάχυση στους ισλαμικούς θύλακες της περιοχής των Βαλκανίων

Οι εθνικές παρατάξεις ακόμη και τώρα έχουν ουσιαστικά ισχυρή ή κυριαρχική επιρροή στα εκλογικά σώματα των χωρών της Δυτικής Βαλκανικής. Η εσωτερική πολιτική σκηνή των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων καταδυναστεύεται από πολιτικούς σχηματισμούς και οργανώσεις που μετασχηματίσθηκαν αλλά συνεχίζουν τη δραστηριότητά τους με το δόγμα της επέκτασης εθνικής πολιτικής και θρησκευτικής με σημαντικό έλλειμμα ανοχής για το δημοκρατικό πολίτευμα προοιωνίζοντας το άνοιγμα ενός νέου κύκλου αστάθειας και συγκρούσεων. Παραθρησκευτικές οργανώσεις, θρησκευτικές αιρέσεις,  νεοφασιστικές ομάδες συμπληρώνουν το σκηνικό. Η πολιτική ζωή των χωρών της περιοχής προσδιορίζεται συχνά από το γεγονός ότι  ισχυρές και αδιαφανείς δομές χρηματοδοτούν τέτοιες πολιτικές.

Εκ των ανωτέρω αναδύεται ένα νέο μοντέλλο για την ανάπτυξη και εξαγωγή,σε ορισμένες περιπτώσεις,  μορφών πολιτικής, εθνικής ή θρησκευτικής βίας που απειλούν την αστική δημοκρατία και τους δημοκρατικούς θεσμούς και αξίες  και δημιουργούν τις προυποθέσεις για μορφές εσωτερικές τρομοκρατίας οι οποίες στην εξέλιξή τους μπορούν να υποβαθμίσουν εκ νέου το Ευρωπαικό διεθνοπολιτικό περιβάλλον.

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία, απόρροια των ευρυτέρων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών ανταγωνισμών στην Β. Αφρική και –προσφάτως- στην Συρία επανέφεραν στην επιφάνεια τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Ρωσίας και προσδιόρισαν εκ νέου αυτό που αποκαλούμε «Ρωσική πολιτική στα Βαλκάνια».

Από τις αρχές του 2000 η ρωσική πολιτική ενίσχυσε την στρατηγική της θέση στην περιοχή της Βαλκανικής Χερσονήσου με την (εξ)αγορά επιχειρήσεων του ενεργειακού τομέα, τις επενδύσεις στην κατασκευή διυλιστηρίων και δικτύων μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και τις επενδύσεις σε υποδομές μεταφορών στη Σερβία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο και Βουλγαρία.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Ρωσία του Πούτιν επιδόθηκε σε έναν οικονομικό πόλεμο συνυπάρχοντας με τις στρατιωτικές ΝΑΤΟικές δομές στην περιοχή οι οποίες δημιούργησαν τις απαραίτητες υποδομές για την δημιουργία ενός νέου Αλβανικού κρατικού μορφήματος μέσα από την θεωρία των «μαλακών συνόρων» ενώνοντας την Αλβανία με το Κοσσυφοπέδιο μέσω του περίφημου αυτοκινητοδρόμου που ενώνει την κεντρική και νότια Σερβία με το λιμάνι του Δυρραχίου.

Η εξαγορά της σερβικής κρατικής εταιρείας πετρελαιοειδών NIS από την ρωσική GASPROM  κατέστησε τη Ρωσία ως ρυθμιστή των εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων στη χώρα αυτή ενώ δημιουργεί όλες εκέινες τις συνθήκες που επιβάλλουν την διασφάλιση των ενεργειακών συμφερόντων της Ρωσίας στην περιοχή.

Ταυτόχρονα η Ρωσία έχει έντονη επιχειρηματική παρουσία στην Ελλάδα, αναπτύσσει ένα ευρύ φάσμα οικονομικών διμερών σχέσεων με την Τουρκία κυρίως στις τουρκόφωνες περιοχές της πρώην ΕΣΣΔ  και αναζητά έξοδο στη Μεσόγειο κάτι που φαίνεται και από το έντονο ενδιαφέρον της για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.

Αξιοσημείωτη  παραμένει και η διατήρηση ειδικής επιχειρησιακής ομάδας για την αντιμετώπιση ασυμμέτρων απειλών ασφαλείας (με έμφαση στις φυσικές καταστροφές και τη διαχείριση ανθρωπιστικών κρίσεων που προκύπτουν από αυτές) στο παλιό αεροδρόμιο της σερβικής πόλης Νις.

Η Ρωσική πολιτική αυτή τη στιγμή διαχειρίζεται με αρκετή ευελιξία το σύνθετο πολιτικό σκηνικό των Βαλκανίων και δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στους σχεδιαστές της πολιτικής ΕΕ και ΝΑΤΟ καθώς επηρρεάζει τις πολιτικές δομές σε Σερβία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ΠΓΔΜ και Μαυροβούνιο ενώ  φαίνεται ότι αξιοποίησε την Κοσοβική Κρίση για να παγιώσει τα συμφέροντά της στην Ουκρανία.

 Μετά τις εκλογές στη Σερβία περιμένουμε το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία,  την διενέργεια των διπλών εκλογών (για ανάδειξη Προέδρου και Πρωθυπουργού) στην ΠΓΔΜ και το νέο σκηνικό που θα προκύψει μετά τις προσεχείς Ευρωεκλογές ώστε να προσδιορίσουμε τις μεσοπρόθεσμες εξελίξεις στην περιοχή ενώ αναμένουμε και άλλες εκλογικές αναμετρήσεις σε Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Αλβανία.

Αναζητώντας τη θέση και το ρόλο της Ελλάδας στις συνθήκες του νέου ψυχροπολεμικού τοπίου οπου δημιουργείται στα Βαλκάνια, παρατηρούμε τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία οι οποίες  επιβεβαιώνουν γι’ ακόμα μια φορά ότι ο πιο καθοριστικός παράγοντας στην έκβαση μιας διένεξης στις Διεθνείς Σχέσεις είναι η στρατιωτική ισχύς. Ως εκ τούτου θεωρείται ως αναγκαία και η ενίσχυση της στρατιωτικής αποτρεπτικής ισχύος , ο εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση των δομών, του τρόπου λειτουργίας και του ανθρώπινου δυναμικού των Διπλωματικών Υπηρεσιών και των Υπηρεσιών Πληροφοριών,

Καθίσταται εθνική ανάγκη ο απεγκλωβισμός από τις διαχρονικές υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων και με σοβαρό διπλωματικό σχεδιασμό και με τους συντελεστές ισχύος μας ενδυναμωμένους, να επιδιώξουμε λύση που να διασφαλίζει τη δημοκρατία, την ασφάλεια του  Ελληνισμού, τη διαφύλαξη της εθνικής μας ταυτότητας και την οικονομική και κοινωνική πρόοδο του λαού μας.