ΠτΔ: Οι δυνατότητες και οι προκλήσεις της Δημοκρατίας μας

18 Δεκεμβρίου 202113:57

Τα 90 χρόνια των Νέων δεν καλύπτουν μόνο τη ζωή μιας εμβληματικής και επιδραστικής εφημερίδας. Είναι κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας και της πολιτικής παράδοσης της χώρας μας, όπως και της καθημερινής κουλτούρας της ανάγνωσης, η οποία λειτούργησε ενημερωτικά και παιδαγωγικά για γενιές Ελλήνων, από τον μεσοπόλεμο μέχρι και σήμερα. Τα ΝΕΑ συνέβαλαν διαχρονικά, από κοινού με άλλα μείζονα εκδοτικά εγχειρήματα και συγκροτήματα, στην εμπέδωση της δημοκρατίας και του φιλελεύθερου χαρακτήρα του πολιτεύματος. Υπερασπίστηκαν τον πολιτικό μας πολιτισμό και την αξία της ελευθεροτυπίας, της ελευθερίας της έκφρασης και του πλουραλισμού. Σε αυτές τις στέρεες βάσεις και την ευρύτερη αντίληψη της ανοικτής κοινωνίας, της ίσης ελευθερίας, καθώς και του εύλογου πραγματισμού, ριζώνουν και αναπτύσσονται οι μεγάλες δυνατότητες της Πολιτείας μας. Διατηρώντας το ισχυρό θεσμικό μας κεκτημένο και υπερβαίνοντας τις καθηλώσεις και όσα μας κράτησαν πίσω ή ξεθώριασαν στο πέρασμα των χρόνων.

Οι κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας δοκίμασαν τους πολίτες και τις αντοχές τους. Όμως οι προσδοκίες τους από τους θεσμούς παραμένουν υψηλές. Είναι σύμφυτες με το δημοκρατικό μας βίωμα και συνοδεύουν το δυνατό ρεύμα των αλλαγών που συντελούνται σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης εμπειρίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή απελευθερώνει τις υπηρεσίες από τους περιορισμούς της εδαφικότητας και δημιουργεί νέα δίκτυα επικοινωνίας και εργασίας, κοινωνικότητας και οικειότητας. Η τεχνολογική έκρηξη και η εκπαιδευτική και επαγγελματική διασύνδεση και εξωστρέφεια διαμορφώνουν νέα παραδείγματα για την κοινωνική συγκρότηση, την ενσωμάτωση και την κινητικότητα, κυρίως των νέων που εισέρχονται σε περιβάλλοντα δυναμικά και απαιτητικά, με διευρυμένους ορίζοντες. Η πρόσληψη του κόσμου μας μεταλλάσσεται, υπό την επιρροή του κοσμοπολιτισμού και των καινοφανών βιοτικών συνθηκών.

Παράλληλα όμως, οι κοινωνίες της διακινδύνευσης φέρουν και αναπαράγουν σημαντικές ανασφάλειες, ιδιαίτερα για τους άτυχους και τους αδύνατους. Η μεταναστευτική και προσφυγική κρίση, το δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων, ενίσχυσε διαιρετικές τάσεις στην Ένωση και υπονόμευσε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Η παγκόσμια οικονομική κρίση όξυνε τις ανισότητες και έπληξε τα κοινωνικά μας δικαιώματα. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που ξεσπούν σε κάθε γωνιά της γης αποκαλύπτουν την ευαλωτότητά μας και την επείγουσα αναγκαιότητα της διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής. Το κίνημα του «Μe Τoo» κλόνισε τις προοδευτικές μας βεβαιότητες για την έμφυλη ισότητα και έφερε στο προσκήνιο τις φανερές και κρυφές διακρίσεις κατά των γυναικών. Σήμερα, στη δίνη της πανδημίας που επιμένει, απόλυτη προτεραιότητα είναι η προστασία της δημόσιας υγείας και του γενικού συμφέροντος.

Σε αυτή την εποχή των μεγάλων δυνατοτήτων και αντιφάσεων, η φιλελεύθερη δημοκρατία καλείται να επιβεβαιώσει υπαρξιακά την ταυτότητά της: να εγγυηθεί τα δικαιώματα όλων μας, πλειοψηφίας και μειοψηφίας, τις ίσες ευκαιρίες και την προάσπιση των ευάλωτων ομάδων. Να λειτουργήσει ταυτόχρονα ως μοχλός ανάπτυξης και κανόνας δικαιοσύνης και κοινωνικής ισορροπίας. Απέναντι στον κάθε λογής σκεπτικισμό, την ιδεολογική εσωστρέφεια και τον απομονωτισμό, το Κράτος Δικαίου αντιτάσσει το ιστορικό και κοινωνικό του βάθος, τη μοναδική του ικανότητα να συμπεριλαμβάνει και όχι να αποκλείει. Η χάραξη των μεταρρυθμιστικών πολιτικών, στο περιβάλλον, την οικονομία, την εκπαίδευση και τη δημόσια υγεία, προϋποθέτει τον συντονισμό μας με τον ταχύ ρυθμό της εξέλιξης, καθώς και τον σεβασμό στον πλούτο και τις αξίες της εθνικής και ευρωπαϊκής μας ταυτότητας. Εκεί βρίσκεται η πιο ισχυρή εγγύηση της σταθερότητας και της συνοχής μας στους καιρούς της αβεβαιότητας.

Αρθρογράφος