Εκτενής ενημέρωση έγινε στα μέλη του περιφερειακού συμβουλίου κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου, από τον Διευθυντή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης της Περιφέρειας ΑΜ-Θ Κώστα Καλούδη και τον Διευθυντή της ΔΙΑΑΜΑΘ Δημήτρη Δερματά για τον Περιφερειακό Σχεδιασμό που αφορά στην διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας ΑΜ-Θ.

Η υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού προχωράει κυρίως μέσω της υλοποίησης του έργου “Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Απορριμμάτων σε επίπεδο Περιφέρειας ΑΜΘ” το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής. Έχει απορροφηθεί το 81% του προϋπολογισμού, που είναι 22 εκατ. 300 χιλιάδες ευρώ, ενώ έχουν υπογραφεί ή υπάρχει προέγκριση υπογραφής για συμβάσεις ύψους 21 εκατ. 170 χιλιάδων ευρώ.

Από την πλευρά της ΔΙΑΑΜΑΘ υπάρχει ένα σχέδιο ενδιάμεσης φάσης του σχεδιασμού που κινείται σε δύο άξονες. Ο πρώτος άξονας αφορά την αναβάθμιση των χώρων μέσω της λειτουργίας των ΧΥΤΑ ως ΧΥΤΥ, από Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) ως Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Ενώ ο δεύτερος άξονας αφορά τη δημιουργία Χώρων προσωρινής αποθήκευσης-δεματοποίησης.

Για το φλέγον θέμα της καύσης ο κ. Δερματάς ανέφερε πως ο σχεδιασμός δεν αφορά σε εργοστάσια καύσης αλλά εργοστάσια αναερόβιας χώνευσης. Όπως σημείωσε «ως ΔΙΑΑΜΑΘ εκφράσαμε τις ενστάσεις μας καθώς από τη διαδικασία αυτή παραμένει μια τέφρα ως εν δυνάμει απόβλητο, το rtf, το οποίο είναι ένα υπόλειμμα που μένει και στο τέλος ή το καις ή το θάβεις».

Τους προβληματισμούς τους για την εμμονή του δημάρχου Νέστου, να προχωρήσει στην κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στην περιοχή ανάμεσα σε Γέροντα και Νέο Ξεριά (όπου ήδη λειτουργεί ΧΑΔΑ) μέσω και της δημιουργίας εργοστασίου καύσης, εξέφρασαν οι κάτοικοι των περιοχών που παρέστησαν στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου.

Οι κάτοικοι ανέφεραν ότι εξαπατήθηκαν καθώς οι υπογραφές μαρτυρούν την αντιδημοκρατικότητα της διαδικασίας μια και δεν αποφάσισε το σύνολο των κατοίκων περί της δημιουργίας ΜΕΑ (Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων) ενώ υποστήριξαν και πως βάσει της ευρωπαϊκής οδηγίας εάν δε συμφωνεί η πλειοψηφία των κατοίκων δε μπορεί να γίνει τίποτα. Στις ενστάσεις που διατυπώθηκαν για την χωροθέτηση της μονάδας Επεξεργασίας του Δυτικού τομέα (Καβάλα) αποφασίστηκε ότι τελικά θα υπάρξει εκτενής διαβούλευση προκειμένου να αξιολογηθούν οι ενδοιασμοί αλλά και να μην κινδυνεύσει ο περιφερειακός σχεδιασμός .

Σχέδιο  ενδιάμεσης φάσης με αναβάθμιση 3 υφιστάμενων ΧΥΤΑ και λειτουργία τους ως ΧΥΤΥ

Ο Διευθυντής της Ανώνυμης Αναπτυξιακής Εταιρίας Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΔI.A.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε.),  Δημήτρης Δερματάς, μιλώντας για τον σχεδιασμό των απορριμμάτων ανέφερε πως  «υπάρχει εθνικός σχεδιασμός που προβλέπεται τόσο από την ελληνική νομοθεσία όσο και την ευρωπαϊκή». Ο εθνικός αυτός σχεδιασμός ως προς τη διαχείριση των απορριμμάτων μιλά για κάποιες συγκεκριμένες προτεραιότητες , τις οποίες ο κ. Δερματάς κωδικοποιώντας τες  ανέφερε πως αυτές αφορούν «την ανακύκλωση και την εκτροπή- επεξεργασία του βιοαποδομήσιμου κλάσματος, του οργανικού κλάσματος, των υπολειμμάτων φαγητού και οπωροκηπευτικών».

Σύμφωνα με τον κ. Δερματά «υπάρχει ένας περιφερειακός σχεδιασμός που για την περιφέρεια μας έχει εκπονηθεί από το 2002 κι έχει τροποποιηθεί στη διάρκεια ανάλογα με τις εξελίξεις. Αυτός ο σχεδιασμός συνάδει ως οφείλει με τον εθνικό σχεδιασμό, δηλαδή δεν ξεπήδησε σαν μανιτάρι. Προκλήθηκε από τον εθνικό σχεδιασμό και το φάσμα των ενεργειών ήταν πολύ περιορισμένο όπως προβλεπόταν από τον εθνικό».

Ο περιφερειακός αυτός σχεδιασμός αποτελείται από τρία υποσύνολα. Το πρώτο αφορά το έργο που είναι συγχρηματοδοτούμενο με το ταμείο συνοχής, αυτό που λέγεται ΟΣΔΑ (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Απορριμμάτων). Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα το οποίο κατασκευάζει σταθμούς μεταφόρτωσης, κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών και γενικότερα υποδομές οι οποίες χρειάζονται για τη μεταφόρτωση και την ανακύκλωση των απορριμμάτων.

Το δεύτερο υποσύνολο αφορά τους ΟΕΔΑ (Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων), οι οποίες αποτελούνται από μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων και από χώρους υγειονομικής ταφής των υπολειμμάτων αυτής της επεξεργασίας. «Κάτι που προβλέπεται και θα χρηματοδοτηθεί από ιδιωτικές επενδύσεις. Εάν δεν υπάρξει ιδιωτικό ενδιαφέρον η ευρωπαϊκή επιτροπή μας επιβάλει να το κάνουμε από ιδίους πόρους. Για να φτάσουμε εκεί να γίνουν δηλαδή οι μονάδες επεξεργασίες, να γίνουν οι δημοπρασίες χρειάζονται τουλάχιστον τρία χρόνια από σήμερα. Για να είμαστε νόμιμοι από σήμερα μέχρι αυτά τα τρία χρόνια ίσως και παραπάνω, καθώς στην Ελλάδα καμιά φορά τα πράγματα καθυστερούν λίγο παραπάνω, έχουμε αυτό το σχέδιο της ενδιάμεσης φάσης που προβλέπει αναβάθμιση των τριών υφιστάμενων ΧΥΤΑ σε Καβάλα, Ξάνθη και Κομοτηνή και λειτουργία τους ως χώροι υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), δηλαδή με επεξεργασία και ανακύκλωση. Όχι μόνο με ανακύκλωση και διαλογή στην πηγή αλλά και ανακύκλωση με διαδικασία κινητού εξοπλισμού προεπεξεργασίας μέσα στο χώρο υγειονομικής ταφής. Για τους νομούς Έβρου και Δράμας που δε διαθέτουν υποδομές ΧΥΤ (Χώρους Υγειονομικής Ταφής) και δεν επιτρέπεται πια να έχουν, προβλέπεται προσωρινή αποθήκευση με αντίστοιχη και ακόμα πιο σχολαστική προεπεξεργασία. Ουσιαστικά προσωρινή αποθήκευση των υπολειμμάτων όπως είπα ένα χαμηλό ποσοστό των υπολειμμάτων της τάξεως του 10% κατά βάρος και 8 % κατά όγκο».

Ο φορέας διαχείρισης βάσει της νομοθεσίας που προβλέπεται είναι η ΔΙΑΑΜΑΘ , «ο οποίος είναι ένας περιφερειακός φορέας διαχείρισης που όπως προβλέπεται από τον Καλλικράτη, όλη η Ελλάδα θα ακολουθήσει το δικό μας μοντέλο και της Δυτικής Μακεδονίας των περιφερειακών φορέων διαχείρισης.

Σήμερα στη ΔΙΑΜΑΘ έχουμε 19 από τους 22 ΟΤΑ νόμιμους μετόχους, οι τρεις λόγω τυπικών διαδικασιών κι όχι πολιτικής βούλησης, βρίσκονται εκτός.  Τον επόμενο μήνα όμως θα είναι εντός και οι υπόλοιποι τρεις δήμοι. Έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία και με κεντρικά υπουργεία και σημαντικότερα με την περιφέρεια και τα περιφερειακά όργανα. Χωρίς να γίνει αυτό δε μπορούμε να πάμε μπροστά ειδικά για το πρόγραμμα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Σ’ αυτή τη φάση που βρισκόμαστε χρειάζεται συναίνεση , συνεννόηση για να λύσουμε με το λιγότερο δυνατό κόστος αυτό το πρόβλημα που μας καθιστά σήμερα παράνομους σε υψηλό επίπεδο και υπόλογους για τεράστια πρόστιμα εάν συνεχίσει αυτή η ιστορία και δεν καταλήξει.

Καταλήγουμε με την ενδιάμεση φάση στο δεύτερο με τρίτο τρίμηνο του 2012 , καταλήγουμε με την τελική λύση τις μονάδες επεξεργασίας τουλάχιστον σε τρία με τέσσερα χρόνια από τώρα εάν δεν υπάρξουν ενστάσεις στη δημοπρασία».

«Δεν πρόκειται να κάνουμε κάτι χωρίς να έχουμε τη συναίνεση των κατοίκων της περιφέρειας»

http://www.youtube.com/watch?v=TTukSfuoduA

Ο περιφερειάρχης μιλώντας για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων τόνισε πως είναι ένα θέμα , το οποίο σέρνεται από το 2002. «Ένας περιφερειακός σχεδιασμός, ο οποίος βίωσε παλινωδίες, όσον αφορά τις επιδοτήσεις. Εδώ να δηλώσουμε ότι ο σχεδιασμός και η χωροταξικότητα προσδιορίζονται από τα οικεία θεσμοθετημένα συλλογικά όργανα της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης και την ΔΙΑΑΜΑΘ. Η Περιφέρεια έρχεται να καλύψει με χρηματοδοτικά εργαλεία στην υλοποίηση αυτού του περιφερειακού σχεδιασμού.Παρέστησαν και οι κάτοικοι του Ξεριά και του Γέροντα, οι οποίοι εξέφρασαν την ένσταση τους για την συγκεκριμένη χωροθέτηση που θα γίνουν τα ΜΕΑ και ΧΥΤΥ. Αυτό που δεσμεύτηκα εγώ είναι ότι δεν πρόκειται να κάνουμε κάτι για τους κατοίκους της Περιφέρειας μας, χωρίς να έχουμε την συναίνεση τους και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί μια διαδικασία διαβούλευσης, ούτως ώστε με πλήρη διαφάνεια να γνωρίζουν οι κάτοικοι της περιοχής τι σημαίνει ΜΕΑ, τι σημαίνει ΧΥΤΥ. Άρα, η διαδικασία συνεργασίας με τους κατοίκους των συγκεκριμένων περιοχών θα ολοκληρωθεί μέχρι να βρεθεί μία λύση ώστε να δημιουργεί ικανοποίηση».

Ο ίδιος δήλωσε πως ο Περιφερειακός Σχεδιασμός, «μέσα από διαβουλεύσεις και την συνεργατικότητα της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, έχουμε υποχρέωση και είναι εθνική και περιφερειακή ανάγκη, να ολοκληρωθεί, γιατί οι σκοποί του σημαίνουν ποιότητα ζωής. Κι αν υπάρχουν παρεκκλίσεις από το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, εγκυμονεί κίνδυνος να επιστρέψουμε τα 22.300.000 ευρώ από το Ταμείο Συνοχής και να καλυφθούν από Εθνικούς Πόρους και φυσικά να μην ολοκληρωθεί αυτός ο Περιφερειακός Σχεδιασμός που σημαίνει μετακύλιση των οποιοδήποτε προστίμων στους δημότες της Περιφέρειας».

«Ένα καλό σχέδιο πρέπει να έχει την ευρύτερη κοινωνική αποδοχή»

Ο κ. Παυλίδης, επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης ανέφερε πως υπάρχουν δυο σημεία τριβής πλέον μετά από πολλά χρόνια πορείας και συγκρούσεων και πολλές διορθώσεις. «Είναι ένα σημείο τριβής στον Έβρο και κυρίως ένα άλλο σημείο τριβής στην περιοχή της Χρυσούπολης. Εκεί θα πρέπει να υπάρξει συγκερασμός και πρέπει να ακουστούν οι απόψεις της τοπικής κοινωνίας καθώς ανησυχούν για την περιοχή τους. Νομίζω ότι μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή που να ικανοποιεί όλους».

Ο ίδιος τόνισε πως «ζητήσαμε να γίνει διαβούλευση με τον δήμο και με τους φορείς της περιοχής της Χρυσούπολης και μετά να έρθει το θέμα για επικαιροποίηση δηλαδή για απόφαση στο περιφερειακό συμβούλιο ώστε να έχουμε μια κατάληξη ακούγοντας όλες τις πλευρές για να μην έχουμε περιπτώσεις αντιδράσεων Κερατέας. Πιστεύω ότι ένα καλό σχέδιο πρέπει να έχει την ευρύτερη κοινωνική αποδοχή, κάτι που υποστηρίζει και η Ευρωπαϊκή Ένωση».

«Ο σχεδιασμός δεν κάνει ουσιαστικά τίποτα για τη μείωση των σκουπιδιών»

Προσχηματική χαρακτήρισε τη διαδικασία ο επικεφαλής της «Οικολογία Αλληλεγγύη», Θανάσης Μακρής,  γιατί σύμφωνα με τον ίδιο «ουσιαστικά δεν εξέτασε τα βασικά προβλήματα που έχει ο περιφερειακός σχεδιασμός. Είναι ένας καλός περιφερειακός σχεδιασμός που βρίσκεται στη μέση κι αυτό γιατί ουσιαστικά δεν κάνει τίποτα για τη μείωση των σκουπιδιών. Την κομποστοποίηση αλλά και την ανακύκλωση που θα μειώσουν τον όγκο των προς διαχείριση σκουπιδιών αλλά ουσιαστικά θα χρηματοδοτήσουν κι ένα σημαντικό μέρος της διαχείρισης. Από την άλλη ενώ ο περιφερειακός σχεδιασμός ρητά αναφέρει ότι θεωρεί ασύμφορη την καύση και ακατάλληλη, δεν ανακλήθηκε η απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου που περιελάμβανε τη θερμική επεξεργασία του ελαφρού κλάσματος, κοινώς καύση και αυτό αφορά το εργοστάσιο στην Αλεξανδρούπολη».

«Η διαχείριση των απορριμμάτων θα πρέπει να επικεντρωθεί πρώτα απ’ όλα στον πολίτη»

Tην αντίθεσή του στο συγκεκριμένο μοντέλο της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων που σχεδιάζεται από το περιφερειακό συμβούλιο, εξέφρασε ο επικεφαλής της παράταξης «Αριστερή Οικολογοική Συνεργασία» , Δημήτρης Χαρίτου. Σύμφωνα με τον ίδιο «στις σημερινές δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες η διαχείριση των απορριμμάτων θα πρέπει να επικεντρωθεί πρώτα από όλα στον πολίτη και τις τοπικές κοινωνίες ως πρώτιστο σημείο για να αντιμετωπιστούν τα απορρίμματα. Δε συμφωνούμε να αντιμετωπίζεται ο πολίτης ως απλός καταναλωτής. Κι αυτό γιατί  σημαίνει όγκος απορριμμάτων, σημαίνει σχεδιασμοί που θα αναθέτουν σε κερδοσκοπικά συμφέροντα τη διαχείριση των απορριμμάτων. Πράγμα που θα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθούν τα ανταποδοτικά τέλη και βεβαίως να υπάρξουν σοβαρότατοι κίνδυνοι για το φυσικό περιβάλλον. Γι΄ αυτό και ζητήσαμε να μην προχωρήσει ο περιφερειακός σχεδιασμός, να τροποποιηθεί κυρίως στην κατεύθυνση πριν απ’ όλα της καύσης και να υπάρξει μια νέα χωροθέτηση για την περιοχή της Χρυσούπολης ώστε να ανταποκρίνεται και στις ανάγκες της διαχείρισης των απορριμμάτων αλλά και στις διαθέσεις των κατοίκων της περιοχής».

«Με καθυστέρηση και σκοπιμότητα ο σχεδιασμός ώστε η διαχείριση να γίνεται με καύση»

Τέλος, ο Ποτόλιας Χρήστος, περιφερειακός σύμβουλος της περιφερειακής ενότητας Καβάλας της παράταξης «Λαϊκή Συσπέιρωση» τόνισε πως «ο εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των απορριμμάτων αλλά και ο περιφερειακός σχεδιασμός έχει γίνει με τέτοια καθυστέρηση και σκοπιμότητα ώστε η διαχείριση να γίνεται τελικά με καύση και προς διάθεση μεγάλων οικονομικών συμφερόντων». Πρόταση της Λαϊκής Συσπείρωσης σύμφωνα με τον κ. Ποτόλια είναι «να διαμορφωθεί ένας ενιαίος κρατικός φορέας ο οποίος θα λειτουργήσει με τον γνώμονα της προστασίας του περιβάλλοντος. Οι προτεραιότητες αυτού του σχεδιασμού θα είναι η πρόληψη παραγωγής απορριμμάτων, η προώθηση της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, επιλογή κατάλληλου μίγματος σύγχρονων μεθόδων διαχείρισης και επεξεργασίας. Επίσης χωροταξικά ορθολογική κατανομή των νέων μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των απορριμμάτων και η διαχείριση των επικίνδυνων βιομηχανικών και ιατρικών αποβλήτων ξεχωριστά από τα άλλα απορρίμματα».

Ρεπορτάζ: Μπάμπης Καλπάνης