Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες ανακοίνωσε ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Oι εκλογές θα γίνουν στις 24 Ιουνίου, πολύ νωρίτερα δηλαδή και από την πρόταση του αρχηγού του Εθνικιστικού Κόμματος Ντ. Μπαχτσελί, ο οποίος είχε προτείνει ως ημερομηνία την 26η Αυγούστου.

Στην ανακοίνωση που έκανε στις 4 το απόγευμα, ο Τούρκος πρόεδρος αιτιολόγησε την απόφαση του να δεχθεί την πρόταση του Μπαχτσελί, τονίζοντας πως το κόμμα του ήταν πεπεισμένο ότι πρέπει να εξαντληθεί η εντολή του λαού, καθώς το νέο προεδρικό σύστημα που εγκρίθηκε με το περσινό δημοψήφισμα, δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί πλήρως μέχρι τις εκλογές του 2019, κάτι το οποίο είχε ως αποτέλεσμα η παρούσα διοίκηση να δυσλειτουργεί.

Είχε προηγηθεί συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον κ. Μπαχτσελί και η σύσκεψη, επί 2,5 ώρες, του κ. Ερντογάν με τα αρμόδια όργανα του κόμματός του. Στις δηλώσεις του, ο τελευταίος εξήγησε την κίνηση αυτή, επικαλούμενος τις έκτακτες εξελίξεις στην Συρία αλλά και την οικονομική κατάσταση, υπογραμμίζοντας ότι το συριακό και οι εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή πιέζουν τη χώρα και η οικονομία απαιτεί σημαντικές αποφάσεις από την κυβέρνηση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι χθες, το κυβερνών κόμμα δήλωνε ότι δεν επιθυμεί πρόωρες εκλογές και αυτό είναι η αρχή του κόμματος, δήλωναν αξιωματούχοι της κυβέρνησης και ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν.

Ο 70χρονος Μπαχτσελί, που παλαιότερα επέκρινε δριμύτατα τον Ερντογάν, είναι πλέον ένας από τους κυριότερους συμμάχους του. Το MHP και το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Τούρκου προέδρου έχουν συνάψει συμφωνία εκλογικής συνεργασίας ενόψει των επόμενων εκλογών.

Οι προσεχείς διπλές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές είναι κρίσιμες για την Τουρκία καθώς θα σηματοδοτήσουν την έναρξη της ισχύος των περισσότερων μέτρων που ενισχύουν τις εξουσίες του προέδρου της χώρας, τα οποία εγκρίθηκαν με το δημοψήφισμα για την τροποποίηση του συντάγματος, τον Απρίλιο του 2017. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει ταχύτατα να περάσουν από την Βουλή οι εφαρμοστικοί νόμοι του νέου προεδρικού συστήματος, που δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Νομικοί τονίζουν ότι ίσως κάποιοι νόμοι να μην προλάβουν να ψηφιστούν από τη Βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές του Ιουνίου.

Το σίγουρο είναι ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν εντός ενός στενού κι ασφυκτικού πλαισίου, καθώς για άλλους τρεις μήνες, αποφάσισε με εισηγησή του το Εθνικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας να παρατείνει την τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει επιβληθεί στην Τουρκία από το αποτυχημένο πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου του 2016, όπως ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Numan Kurtulmuş.Η εισήγηση της απόφασης αναμένει την έγκριση του κοινοβουλίου και η παράταση θα τεθεί σε ισχύ από την Πέμπτη 19 Απριλίου.Είναι η έκτη φορά από τον Ιούλιο του 2016 που παρατείνεται το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης στην Τουρκία.

Αφότου ίσχυσε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι τέθηκαν υπό περιορισμό, 78.000 συνελήφθησαν και πάνω από 110.000 δημόσιοι υπάλληλοι απολύθηκαν ενώ, σύμφωνα με τις αρχές, περίπου 40.000 αποκαταστάθηκαν εκ των οποίων περίπου 3.600 με διάταγμα.

Δημοσκοπικά, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν, που χρειάζεται 50% + 1 για να είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού σκηνικού στη χώρα, έχει αυτή την ώρα τη στήριξη του 55% με 60% των ψηφοφόρων.

Βεβαιώς, η οικονομική κατάσταση είναι αρκετά ρευστή, και δεν αποκλείεται ο Ερντογάν να φοβήθηκε μην «σκάσει» η οικονομία μέχρι το 2019. Οι ειδικοί προειδοποιούν για υπερθέρμανση της οικονομίας, καθώς τα φτηνά δάνεια υπερβαίνουν τη ζήτηση και μπορεί να οδηγήσουν σε στασιμότητα ή ακόμα και ύφεση.Αν και η οικονομική ανάπτυξη έχει ενισχυθεί, η τουρκική κεντρική τράπεζα δεν αντισταθμίζει το χαμηλό πραγματικό επιτόκιο με σημαντικές αυξήσεις των επιτοκίων αλλά ακολουθεί τα επανειλημμένα αιτήματα του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Το τουρκικό εθνικό νόμισμα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση επειδή η τουρκική κεντρική τράπεζα ακολουθεί τις απαιτήσεις του προέδρου Ερντογάν, η τιμή της τουρκικής λίρας σπάει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο ενώ για πρώτη φορά στην ιστορία, σήμερα το ευρώ ισοδυναμεί με περισσότερες από πέντε λίρες. Επίσης, σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ, το τουρκικό νόμισμα κατέγραψε σήμερα νέο αρνητικό ρεκόρ.Οι εμπειρογνώμονες το αποδίδουν κυρίως στο υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και τα χαμηλά πραγματικά επιτόκια.