Του Π. Ποζίδη

Τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικά βήματα στη χώρα μας στην κατεύθυνση οριοθέτησης και εξέλιξης της ειδικής αγωγής στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα: ιδρύθηκαν και ενισχύθηκαν σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής, δημιουργήθηκαν τμήματα ένταξης, οργανώθηκαν τα Κ.Ε.Δ.Δ.Υ, θεσμοθετήθηκε η παράλληλη στήριξη μαθητών στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης, όπου τους παρέχεται υποστήριξη με στόχο την κοινωνικοποίηση, την ενσωμάτωση στη λειτουργία της τάξης και την εξέλιξη της μαθησιακής τους διαδικασίας. Όλα αυτά ως βήματα στην κατάκτηση του αυτονόητου: στο δικαίωμα όλων των παιδιών στη μόρφωση με πυλώνα και αφετηρία τις αρχές της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ο αρμόδιος Υπουργός διακήρυξε με έμφαση πριν μερικούς μήνες ότι η ειδική αγωγή αποτελεί πρώτη προτεραιότητα των επιλογών του (κατάντησε μονότονο, χιλιοειπωμένο και ανούσιο) και ότι θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

Η πραγματικότητα διαφέρει: αποσπασματικές ενέργειες, φτώχεια και κακομοιριά διαποτίζουν όλες τις δομές της ειδικής αγωγής. Οι Σ.Μ.Ε.Α.Ε στελεχώνονται αποκλειστικά, σχεδόν, με αναπληρωτές, αυτούς τους εργαζόμενους των μειωμένων δικαιωμάτων, τα τμήματα ένταξης υποστελεχώνονται, αδρανοποιούνται, καταργούνται, αντιμετωπίζουν μια σκληρή πολιτική περικοπών, που έχει ως θύματα τους μαθητές με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες και προβλήματα, τα Κ.Ε.Δ.Δ.Υ δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο σύνθετο έργο τους.

Εκεί, όμως, που η κυβέρνηση δίνει εξετάσεις αδιαφορίας και απουσίας είναι ο θεσμός της παράλληλης στήριξης. Τραγωδία, ειρωνεία και εμπαιγμός στην πλάτη παιδιών και οικογενειών, που βιώνουν την εκπαιδευτική ανισότητα και την περιθωριοποίηση.

Από τις περισσότερες από 5.000 εγκριμένες (μέχρι το καλοκαίρι) αιτήσεις από το Υπουργείο Παιδείας, που βασίζονται σε ισάριθμες γνωματεύσεις των δημόσιων Κ.Ε.Δ.Δ.Υ ικανοποιήθηκαν μόλις 1377, ενώ το Νοέμβριο θα διατεθούν άλλες 923 πιστώσεις για ένα επτάμηνο! Στην Κέρκυρα έγιναν μόλις 17 προσλήψεις αναπληρωτών, ενώ οι εγκρίσεις ξεπερνούν ήδη τις 50! Τελικά αποδεικνύεται ότι οι γνωματεύσεις γεννούν απλά αυταπάτες και ανυπόστατες προσδοκίες στους γονείς, περιοριζόμενες απλά στο πεδίο της διάγνωσης, αφού δεν προκαλούν καμία δέσμευση στην πολιτεία για τη φροντίδα και την ενίσχυση των παιδιών από την πολιτεία.

Έτσι παιδιά με σύνδρομο άσπεργκερ (στο φάσμα του αυτισμού), με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, με ζητήματα, που με την κατάλληλη ατομική υποστήριξη μπορούν να ανταποκριθούν στο επίπεδο της τάξης τους μένουν δίχως υποστήριξη, βιώνοντας δραματικές συνθήκες ως «τα κακά παιδιά» που εμποδίζουν την εξέλιξη και την πρόοδο της τάξης και αποτελούν απειλή για τους συμμαθητές και την κοινωνία του σχολείου. Ανήμπορα να ακολουθήσουν μηχανισμούς υγιούς ενσωμάτωσης και διαχείρισης μιας αυτονόητης αυτονομίας, που θα πρέπει να χτίζει το δικό τους μαθησιακό κόσμο. Χωρίς μια ενταξιακή διαδικασία στην ομάδα της τάξης, που αν γινόταν με μεθοδικότητα και οργάνωση θα έδινε το φως σε μαθητές που θα έπρεπε να αποτελούν πρώτη προτεραιότητά μας. Όλα αφημένα στο φιλότιμο και την προσπάθεια του δασκάλου, που πρέπει να βρει τρόπο να στρέψει τη ματιά ευαισθησίας και κατανόησης στα παιδιά αυτά, να τιθασεύσει παρορμήσεις και να συμβάλλει στην εκπαίδευσή τους. Πώς, όμως, είναι δυνατό και αποτελεσματικό αυτό;

Αυτά τα παιδιά, που αποτελούν βαρόμετρο της έλλειψης κοινωνικής ευαισθησίας, ένδειξη της εκπαιδευτικής υστέρησης και της κυβερνητικής αδιαφορίας σέρνονται στο μαθησιακό καιάδα ως θύματα μιας σκληρής αντικοινωνικής πολιτικής. Αβοήθητα, μόνα στις διαδρομές του νου και της ψυχής τους. Στοχοποιημένα και δακτυλοδεικτούμενα! Τι τραγικό! Όμως, οι σοφοί των κοινωνικών, οικονομικών και εκπαιδευτικών διαβαθμίσεων βρήκαν τη λύση: έχεις λεφτά; μπορείς να βρεις χρήματα; Σου παρέχουν το δικαίωμα να προσλάβεις και να τοποθετήσεις στο δημόσιο σχολείο ιδιώτη βοηθό! Ότι να ναι, βοηθός να είναι ή να βαφτιστεί. Να μεριμνά να μένει ήσυχο το παιδί σου, να μη χτυπά τα άλλα παιδιά, να μας αφήσει ήσυχους και να ταξιδεύει στον κόσμο του, για να χτίζουμε το δικό μας, δίχως ενοχλήσεις, απειλές και φόβο!

Πληρώνεις και παίρνεις. Χωρίς προϋποθέσεις, χωρίς προσόντα, χωρίς ειδίκευση, χωρίς δυνατότητες. Η τακτική της υποκρισίας, της φτήνιας, της κοροϊδίας, αφού μόνη βοήθεια είναι η φύλαξη και ο περιορισμός και όχι η μάθηση. Κι αν δεν έχεις, αν δε βρίσκεις, αν δεν μπορείς ρε αδελφέ; Ποιος να νοιαστεί; Με την ενοχή σου, με ευθύνη σου το παιδί στην αμορφωσιά. Ας μπορούσες. Τι κι αν αυτό επιδεινώνει το πρόβλημα και σε κάνει συνένοχο; Τι κι αν σε εξαθλιώνει ηθικά και βράζεις στα σωθικά από την αδικία και την ανημποριά; Ας μπορούσες.

Για την παραβίαση μορφωτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και αξιώσεις θα μιλάμε τώρα; Για ιδιωτικοποίηση δημόσιου αγαθού και μεταφορά οικονομικών ευθυνών με την επιβάρυνση της οικογένειας θα πούμε; Όλα με το τεφτέρι, που μετατράπηκε σε περισσότερο μπακάλικο από ποτέ, υπολογίζονται!

Ζούμε την παρακμή. Γυρίζουμε την πλάτη και με μεγαλοστομίες αποπροσανατολίζουμε τον κόσμο. Το ξέρουν το έργο καλά. Σκορπούν, όμως, την απόγνωση, το θυμό, τη σιωπηλή οργή, εκεί που νομίζουν ότι καλλιεργούν το φόβο και την αποδοχή της μιζέριας.

Αν ως κοινωνία, αν ως εκπαιδευτικοί δεν αντιληφτούμε ότι σήμερα το σύστημα αξιών θα πρέπει να οικοδομήσει την απόλυτη στήριξη των κομματιών του (μαθητικού) πληθυσμού, που έχει ανάγκη δεν υπάρχει ελπίδα.

Αν δεν παλέψουμε να πείσουμε ότι η ζωή του σχολείου τοποθετεί στη μπετονιέρα της μάθησης τα φορτία των παιδικών ψυχών τότε δε θα μπορούμε να σταθούμε αντάξιοι στις προσδοκίες τους. Δε θα είμαστε ικανοί να αντικρύσουμε τη ματιά της ελπίδας τους, δε θα μπορούμε να κτίσουμε τίποτε όσες εργασίες κι αν βάλουμε για το σπίτι (με την ευκαιρία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα τα παιδιά δεν είναι ίδια και ότι επιστρέφουν σε διαφορετικό σπίτι!).

Αν αυτή η πολιτεία στολίζει, φωτίζει με κεριά και χρωματίζει σύγχρονους καιάδες παιδικών ψυχών δεν πρέπει να βρει συνένοχους. Ούτε σιωπηλούς θεατές στη συγκάλυψη όσων διαδραματίζονται τον 21ο αιώνα, στο όνομα του αδύνατου και του ακατόρθωτου.

Το δικό μας φως θα σβήνει τα σκοτάδια τους, η δική μας προσπάθεια θα λιώνει τον πάγο της αδιαφορίας τους. Η δική μας φωνή πρέπει να φτιάξει τη βοή της κοινωνίας που θα αλλάξει τα πράγματα!

Παναγιώτης Ποζίδης

Δάσκαλος

Κέρκυρα

(πηγή: alfavita)