Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Την εύρεση του Ιερού Προσκυνήματος της Παναγίας Ελεήστριας ξεκινούν από σήμερα να γιορτάζουν , όπως κάθε χρόνο με λαμπρότητα, οι κάτοικοι του Δήμου Πύλου-Νέστορος και ιδιαίτερα οι Κορωναίοι, που συρρέουν αυτές τις ημέρς στο Ιερό Προσκύνημα της Παναγιάς Ελεήστριας στην Κορώνη.

Το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας της Ελεήστριας, αποτελεί μία μοναδική περίπτωση για τα εκκλησιαστικά δεδομένα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, το πλήρωμα της οποίας μιλά για Εικόνα της Παναγίας ενώ στην ουσία πρόκειται για τρία ιερά γλυπτά κατασκευασμένα από άγνωστο κι ανεκτίμητο υλικό τα οποία συνθέτουν ένα “Ιερό Όλον”, μία “Ιερή Εικόνα” που αποκαλύφθηκε στους πιστούς με θαυμαστό τρόπο, με βάση ένα όραμα μιας ευσεβέστατης ηλικιωμένης γυναίκας από την Κορώνη, της Μαρίας Γ. Σταθάκη.

Η γυναίκα αυτή για δεκαπέντε χρόνια έβλεπε στον ύπνο της σαν όραμα την θεική μορφή της Θεοτόκου, που της υπεδείκνυε το σημείο όπου βρίσκονταν τρείς μικρές εικόνες, του Εσταυρωμένου, της Θεοτόκου και του Οσίου Λουκά.

Παρακάτω παρατίθενται κάποια από τα όνειρα της ηλικιωμένης:
Μία νύχτα ονειρεύτηκε ότι βρισκόταν στον χώρο, στον οποίο έχει τώρα κτιστεί ο ναός της Ελεήστριας.

Παρουσιάζεται μπροστά της μια γυναίκα ντυμένη στα λευκά, και της είπε: «Να πεις στους συμπολίτες σου να έρθουν να κάνουν ανασκαφή σ΄αυτό το μέρος και θα βρούν μέσα σε σχισμή βράχων τρεις μικρές εικόνες και εκεί που θα βρεθούν οι εικόνες να χτίσουν ναό. Τα θεμέλια του ναού να τα χτίσουν σ’ αυτόν το τοίχο, που τον διαφύλαξα ανεπηρέαστο από σεισμούς, πολέμους και θεομηνίες».

Αυτό το όνειρο το έβλεπε κάθε Σεπτέμβριο για τρία χρόνια.

Κάποια άλλη στιγμή είδε ότι κατά την ανασκαφή και πριν βρεθούν ο εικόνες, θα έβρισκαν μια δεξαμενή με σκάλα.
Βέβαια αυτά τα θεικά οράματα η σεβάσμια γυναίκα απέφυγε να τα ανακοινώσει στους συμπατριώτες της από τον φόβο μήπως της κοροϊδέψουν ή την θεωρήσουν τρελή.
Αλλά το 1897 εμφανίστηκε και πάλι η Παρθένος και την διέταξε επιτακτικά να αναζητήσει με ανασκαφές τις Άγιες εικόνες στο μέρος που της είχε υποδείξει.
Έντρομη η γριά ανακοίνωσε τότε τα οράματά της.

Έτσι κατευθύνθηκαν ομαδικά άντρες και γυναίκες κάθε ηλικίας και τάξης, από την Κορώνη και τα περίχωρα στον χώρο που υπέδειξε η γυναίκα και άρχισαν να ανασκάπτουν με ευλάβεια και προθυμία.

Μετά από λίγες ημέρες βρέθηκε η δεξαμενή με την σκάλα της αλλά επειδή δεν μπορούσαν να βρούν τις Άγιες εικόνες, χαλάρωσαν και οι εργασίες σταμάτησαν.

Αμέσως όμως εμφανίστηκε η Θεοτόκος στην ηλικιωμένη γυναίκα και την πρόσταξε να συνεχιστούν οι εργασίες μέχρι την ανέγερση των Αγίων εικόνων και την ανέγερση του ναού.

Σαν σημάδι γι΄ αυτούς που θα έφερναν αντιρρήσεις ή θα περιφρονούσαν το θείο όραμα, της ανήγγειλε ότι θα εμφανιστούν στον καρπό του δεξιού χεριού της τρεις μαύρες σφραγίδες.

Όντως ένα πρωί εμφανίστηκαν στον καρπό του δεξιού χεριού της γυναίκας οι τρεις σφραγίδες. Όταν έγινε γνωστό στο κοινό της Κορώνης το σημάδι, προκάλεσε μεγάλη έκπληξη!

Αμέσως πάρα πολλοί προσέτρεξαν στον ιερό χώρο και άρχισαν πάλι οι ανασκαφές με μεγαλύτερη ευλάβεια και προθυμία από πριν.

Μετά από συνεχή εργασία δέκα ημερών, ευδόκησε η Θεία Χάρη της Θεοτόκου και το έργο στέφθηκε με επιτυχία.

Μέσα σε μια μεγάλη σχισμή ενός τεράστιου ογκόλιθου βρέθηκαν οι ζητούμενες εικόνες την 21η, 22α και 23η Ιανουαρίου 1897.

Την πρώτη ημέρα βρέθηκε το γλυπτό του Εσταυρωμένου, την δεύτερη της Θεοτόκου και την τρίτη ημέρα του Οσίου Λουκά μαζί με ένα κομμάτι από πετραχήλι και μέρος μιας λαβίδας.

Να επισημάνουμε ότι είναι γνωστή η παράδοση για τις εικόνες της Θεοτόκου που αποδίδονται στον Ευαγγελιστή Λουκά. Ο Θεόδωρος Αναγνώστης μας πληροφορεῖ ότι η Ευδοκία, σύζυγος του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β΄(408-450) αγόρασε στους Αγίους Τόπους εικόνα της Θεοτόκου, την οποίαν ζωγράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς και την απέστειλε ως δώρο στην αυτοκράτειρα Πουλχερία. Ο Νικηφόρος ο Κάλλιστος αναφέρει ότι η Πουλχερία δώρησε εικόνα της Θεοτόκου στην Μονή των «Οδηγών», την οποίαν ίδρυσε στην Κων/λη και η οποία ονομάστηκε «Οδηγήτρια». Αυτή η εικόνα πολλές φορές προστάτευσε και διαφύλαξε την Κων/λη καταστράφηκε δε κατά την άλωσή της από τους Τούρκους.

Ο Συμεών ο Μεταφραστής και ο άγιος Ανδρέας ο Κρήτης αναφέρουν και εικόνα του Ιησού Χριστού, την οποίαν ζωγράφησε ο Απόστολος Λουκάς. Μάλλον πρόκειται περί του Ιησού ως βρέφους, το οποίον έχει στην αγκαλιά της η Θεοτόκος. Η φιλοτέχνηση εικόνας της Παναγίας από τον Ευαγγελιστή Λουκά είναι απόδειξη της πολύ μεγάλης άγάπης προς αυτήν. Αυτός είναι ο μόνος ευαγγελιστής που στο ευαγγέλιό του κατέγραψε γεγονότα, τα οποία γνώριζε μόνο η Θεοτόκος (διήγηση Ευαγγελισμού, η ωδή προς τον Θεόν κατά την επίσκεψη στην Ελισάβετ, η απογραφή στην Βηθλεέμ και η γέννηση του Χριστού). Ο Λουκάς δεν ήταν επαγγελματίας ζωγράφος αλλά είχε μάλλον έμφυτο καλλιτεχνικό χάρισμα. Κατά την παράδοση υπήρχαν περισσότερες από μία εικόνες της Θεοτόκου ζωγραφισμένες από τον Λουκά.

Η ανακάλυψη των εικόνων προκάλεσε στους κατοίκους της Κορώνης και των γύρω χωριών τεράστιο ενθουσιασμό, ώστε άρχισε η μαζική προσέλευση του κόσμου στον χώρο της ανεύρεσης.Εικάζεται ότι κάποιος καλόγερος ή ιερωμένος, προκειμένου να τις σώσει από κάποιον ιερόσυλο, τις τύλιξε σε ένα πετραχήλι και τις έκρυψε. Οι Εικόνες ήταν γλυπτές, σαν αγαλματίδια. Η σύνθεση και των τριών αποτελούν τη σημερινή εικόνα της Ελεήστριας. Όσο αφορά τη χρονολογία κατασκευής, σύμφωνα με τον Σουηδό Αρχαιολόγο Πέρσσον, ανήκουν στον 5-6 αιώνα μ.Χ., ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως κατατάσσονται στην μεταβυζαντινή εποχή.

22055678

Με κάθε είδους αφιερώματα και πολλή προσωπική εργασία, συντελέσθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα η ανέγερση του ναού, σύμφωνα με τις υποδείξεις της ηλικιωμένης γυναίκας.

Τα εγκαίνια έγιναν στις 26 Δεκεμβρίου 1900, ημέρα Τρίτη, από τον αρχιερέα Γαβριήλ Πετρουδάκη, πρώην Μητροπολίτη Νικοπόλεως, που καταγόταν από την Λέρο και είχε ερθεί γι’ αυτόν το λόγο από την Αθήνα.

Η Θεομήτωρ Παναγία Ελεήστρια είναι για τους Κορωναίους κάτι περισσότερο από ένα προσκήνυμα ή έναν θρησκευτικό προορισμό. Πρόκειται για την Μητέρα, την Φίλη, την Αδελφή την “διπλανής πόρτας”.. Πρόκειται για ένα οικείο πρόσωπο μακριά από το (αναπόφευκτο) τοπικό φολκλόρ.. Ίσως , για αυτόν τον λόγο, η ευσέβεια των ντόπιων κατοίκων δεν έχει ανάδειξει σε “κοσμικό” προορισμό το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας.

Αξιοσημείωτο παραμένει το έλλειμμα της ανάδειξης στην ιστορική διάστασή του του Ιερού Προσκηνύματος όπως και η αποσιώπηση της σημασίας που είχε στην εκκλησιαστική ιστορία της περιοχής η Επισκοπή Κορώνης.

Η Κορώνη παραμένει γνωστή με την γνωστή παροιμία για τον (ανύπαρκτο) “Μπάρμπα”, προσφάτως ανακαρύχθηκε ως “πρέσβειρα” της μεσογειακής διατροφής ενώ το πραγματικό σημείο αναφοράς (θα έπρεπε να) είναι το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας της Ελεήστριας.