Η ψυχική υγεία αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα για όλους. Αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα προστασίας από κινδύνους ψυχικής υγείας, το δικαίωμα σε διαθέσιμη, προσβάσιμη, αποδεκτή και καλής ποιότητας φροντίδα και το δικαίωμα στην ελευθερία, την ανεξαρτησία και την ένταξη στην κοινότητα. Οι ψυχικά ασθενείς δεν είναι «αόρατοι».

Η 10η Οκτωβρίου, η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας τονίζει τη σημασία των δράσεων μας για να προφυλάξουμε και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους αυτούς που πάσχουν. Ένας στους οκτώ ανθρώπους παγκοσμίως ζει με παθήσεις ψυχικής υγείας, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τη σωματική του υγεία, την ευημερία του, τον τρόπο σύνδεσης με τους άλλους και τα μέσα διαβίωσής του. Οι συνθήκες ψυχικής υγείας επηρεάζουν επίσης έναν αυξανόμενο αριθμό εφήβων και νέων.

Η Ελληνική Κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας, στοχεύουν στην ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στη χώρα μας, 30 χρόνια από την έναρξη της, εφαρμόζοντας πλήρως το ευρωπαϊκό κεκτημένο και προχωρώντας σε μείζονες νομοθετικές παρεμβάσεις. Με την επικείμενη νομοθετική πρωτοβουλία, 25 έτη, έπειτα από την ψήφιση του προηγούμενου νόμου για την ψυχική υγεία θα υλοποιηθεί η μετεξέλιξη των οργανισμών των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων σε Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, στα οποία θα ενταχθούν όλες οι σχετικές πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες δομές. Σε κάθε Υγειονομική Περιφέρεια θα δημιουργηθούν Κοινοτικά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας υπό ενιαία υπηρεσιακή και επιστημονική Διοίκηση.

Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2021 -2030 το οποίο εκπονήθηκε σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας περιλαμβάνει για πρώτη φορά κοστολογημένες δομές, δράσεις και προγράμματα που υλοποιούνται και ομαδοποιούνται σε Δέκα Άξονες Παρεμβάσεων.

Ήδη με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν αναπτυχθεί 60 νέες δομές ψυχικής υγείας στην κοινότητα, οι οποίες παρέχουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους σε όλους τους πολίτες.

Νέα Κέντρα Ημέρας & Κινητές Μονάδες για Παιδιά και Εφήβους, για Ενήλικες, για την υποστήριξη των εργαζομένων, για την στήριξη των οικογενειών, για ειδικές ομάδες, όπως άτομα με άνοια και άτομα με αυτισμό, αλλάζουν εντελώς τον χάρτη της ψυχικής υγείας.

Νέα Οικοτροφεία για άτομα με σοβαρές ψυχικές παθήσεις, για άτομα με άνοια και συναφείς διαταραχές και για άτομα με αυτισμό έχουν επίσης δημιουργηθεί σε πολλές περιοχές της χώρας. Περαιτέρω 40 τέτοιες δομές θα έχουν αναπτυχθεί μέχρι το τέλος του 2023, ενώ παράλληλα δρομολογήθηκαν και θα υλοποιηθούν 80 παρεμβάσεις σε δημόσιες δομές και υπηρεσίες ψυχικής υγείας, όπως ψυχιατρικές κλινικές στα νοσοκομεία, για τη βελτίωση των κτιριακών υποδομών και την αγορά εξοπλισμού. Όλα τα παραπάνω έργα, αγγίζουν τα 65 εκατ. ευρώ και οι αναγκαίοι πόροι είναι εξασφαλισμένοι.

Το υπουργείο Υγείας, πολύ σύντομα, θα καταθέσει Σχέδιο Νόμου που θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις σχετικές με τα δικαιώματα των πασχόντων από άνοια και των φροντιστών τους.

Παράλληλα, έχουν σχεδιαστεί και υλοποιούνται οριζόντιες δράσεις και προγράμματα για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας των πολιτών και για την αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων συμπολιτών μας απότοκων των κρίσεων δημόσιας υγείας και των φυσικών καταστροφών συνεπεία της κλιματικής κρίσης.

Τέλος, επιχειρούνται ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την εργασιακή ένταξη ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα για τη διασφάλιση του εργασιακού δικαιώματος, αλλά και για την ψυχοκοινωνική ένταξη συνανθρώπων μας που το έχουν ανάγκη.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα, αναλαμβάνονται περαιτέρω μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες μέσα από άμεσες νομοθετικές πρωτοβουλίες για την οργανωτική και διοικητική αναδιοργάνωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αλλά και για τη δημιουργία ενός Ενιαίου Δικτύου Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων, που θα περιλαμβάνει το σύνολο των υφιστάμενων δομών προληπτικών, θεραπευτικών και αποκαταστασιακών παρεμβάσεων.