Γράφει η Χριστίνα Φραγκοπούλου*
Τελευταία παρατηρείται οι γονείς να εστιάζουν όλο και περισσότερο στην ομιλία του παιδιού τους παραβλέποντας τις δυσκολίες που τυχόν υπάρχουν στο λόγο. Δυσκολίες στη σύνταξη, στη δημιουργία προτάσεων, στη χρήση των χρόνων, στο χωροχρονικό προσανατολισμό, στη κατανόηση και την έκφραση είναι μείζονος σημασίας και αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως υπάρχουν πολλές πιθανότητες να εξελιχθούν σε μαθησιακές δυσκολίες. Πλήθος ερευνών συνδέουν και αναδεικνύουν τις διαταραχές στο λόγο και την ομιλία ως σπουδαίο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση μαθησιακών διαταραχών.
Για τον λόγο αυτό παρακάτω παραθέτεται ένας συγκεντρωτικός πίνακας με τις δεξιότητες που αναπτύσσουν τα παιδιά σε κάθε ηλικία.
0-6 μηνών | 7-12 μηνών | 13-18 μηνών | 19-24 μηνών | 2-3 χρονών | 3-4 χρονών | 4-5 χρονών | 5-6 χρονών |
Τρομάζει με ήχους | Καταλαβαίνει το “όχι” και το “ναι” | Η ομιλία του είναι σχεδόν ακατάληπτη | Η ομιλία του γίνεται κατανοητή και αρχίζει να μοιάζει σταδιακά με την ομιλία των ενηλίκων | Η ομιλία του είναι περισσότερο κατανοητή από τους ξένους | Ο λόγος του είναι κατά 80% καταληπτός | Ο λόγος του είναι συνήθως καταληπτός από τους ξένους |
Αντικαθιστά ελάχιστα φωνήματα |
Αναγνωρίζει ήχους | Καταλαβαίνει και ανταποκρίνεται στο όνομα του | Ακολουθεί απλές εντολές | Καταλαβαίνει και ακολουθεί εντολές με δύο μέρη | Ακολουθεί απλές εντολές και απαντάει σε απλές ερωτήσεις | Καταλαβαίνει και ακολουθεί εντολές από 2 και 3 μέρη | Κατανοεί τις έννοιες των αριθμών ως το 3 | Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 3 μέρη |
Εντοπίζει ήχους γυρνώντας το κεφάλι | Ακούει και μιμείται περισσότερους ήχους | Αναγνωρίζει 1- 3 μέρη του σώματος | Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος | Αναγνωρίζει διάφορα μέρη του σώματος | Βάζει 2 γεγονότα σε χρονολογική σειρά | Αναγνωρίζει 1- 3 χρώματα | Ονομάζει 6βασικά χρώματα- 3 σχήματα |
Μιμείται ήχους |
Αναγνωρίζει λέξεις που σχετίζονται με συνηθισμένα αντικείμενα (π.χ. μπάλα, γάλα κλπ.) |
Χρησιμοποιεί παράλληλα χειρονομίες και φώνηση |
Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο πάνω από 300 λέξεις |
Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 500- 900 ή περισσοτέρων λέξεων | Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 1200- 2000 λέξεων | Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 2800 ή περισσότερων λέξεων | Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 13000 λέξεις |
Χαμογελάει όταν του μιλάνε | Χρησιμοποιεί μεγάλη ποικιλία ήχων όταν μουρμουρίζει | Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο από 3 έως 25 (ή και περισσότερες) λέξεις | Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 με 100 (ή και περισσότερες) λέξεις | Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 έως 250 (ή και περισσότερες) λέξεις | Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 800- 1500 λέξεων | Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 900- 2000 λέξεων |
Αυξάνει συνεχώς το λεξιλόγιο του |
Παράγει ήχους ευχαρίστησης | Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεων |
Ηχολαλεί |
Αρχίζει να χρησιμοποιεί αντωνυμίες | Ζητάει αντικείμενα με το όνομα τους | Καταλαβαίνει αντίθετες έννοιες | Μετράει ως το 10 μηχανικά | Μετράει ως το 30 μηχανικά |
Ανάλογα με τις ανάγκες του χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα |
Κατανοεί απλές εντολές |
Παράγει κάποια σύμφωνα |
Απαντάει στην ερώτηση : “τι είναι αυτό;” |
Κάνει ερωτήσεις με 1 ή 2 λέξεις |
Απαντά και κάνει απλές ερωτήσεις αρκετά συχνά -ζητάει λεπτομέρειες στις απαντήσεις |
Ρωτάει για ορισμούς λέξεων- αναμεταδίδει ακριβώς μια ιστορία |
Συμμετέχει σε διαλόγους- ομαδικά παιχνίδια και ακολουθεί οδηγίες |
Χρησιμοποιεί τα φωνήματα /b/, /p/, /m/ όταν μουρμουρίζει |
Χρησιμοποιεί κυρίως ουσιαστικά
|
Αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικό- ρήμα |
Χρησιμοποιεί φράσεις 3-4 λέξεων, με υποκείμενο- ρήμα- αντικείμενο |
Χρησιμοποιεί 4-6 λέξεις στις προτάσεις |
Χρησιμοποιεί σύνθετες προτάσεις 4-8 λέξεων |
Ονομάζει τις ημέρες της εβδομάδας |
|
Η φωνή του παρουσιάζει ποικιλία σε ύψος και ένταση |
Εμφάνιση πρώτων λέξεων |
Ακούει ιστορίες |
Απολαμβάνει να ακούει ιστορίες και τραγούδια | Έχει αίσθηση του παρελθόντος και του μέλλοντος | Δίνει προσοχή σε μια ιστορία- απαντά σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή | Ανταλλάσει πληροφορίες και κάνει ερωτήσεις | |
Αρχίζει να μετατρέπει το μουρμούρισμα σε ακατάληπτη γλώσσα | Κάνει γραμματικά και συντακτικά λάθη | Βελτιώνει τα συντακτικά και γραμματικά λάθη | Χρησιμοποιεί γραμματικά σωστές προτάσεις | Γραμματικά πλήρης πρόταση | |||
Παραλείπει ή αντικαθιστά κάποια φωνήματα όταν μιλάει | Χρησιμοποιεί σωστά τον πληθυντικό αριθμό, αντωνυμίες, χρόνους ρημάτων | Χρησιμοποιεί κτητικές αντωνυμίες, μέλλοντα χρόνο και συγκριτικά μορφήματα | Χρησιμοποιεί κλίσεις και χρόνους ρημάτων (αόριστος, μέλλοντας κλπ.) | ||||
Εκφράζει την ανάγκη του να πάει τουαλέτα |
Εκφράζει συναισθήματα |
Περιγράφει την ημέρα του στο σχολείο | Ονομάζει κάποια γράμματα- αριθμούς- νομίσματα | ||||
Μιλάει με δυνατή φωνή | Συμμετέχει σε συζητήσεις | Γνωρίζει την χρήση αντικειμένων | Χρησιμοποιεί κατάλληλα την παθητική φωνή | ||||
Ζητάει αντικείμενα με το όνομα τους | Καταλαβαίνει τις έννοιες του χώρου | Κατανοεί τις περισσότερες έννοιες του χρόνου |
Τα παιδιά αναπτύσσονται με τον δικό τους ρυθμό. Έτσι δε μπορεί κανείς να πει με απόλυτη βεβαιότητα πότε ακριβώς το κάθε παιδί θα κατακτήσει τις γλωσσικές δεξιότητες που καθορίζουν την φυσιολογική γλωσσική ανάπτυξη. Παραπάνω συνοψίζονται τα αναπτυξιακά γλωσσικά ορόσημα των παιδιών ενδεικτικά για την παιδική ηλικία, ωστόσο για οποιαδήποτε απόκλιση ή προβληματισμό καλό θα ήταν να υπάρχει η γνώμη ενός ειδικού.
*Λογοθεραπεύτρια Μέλος του Συλλόγου Επιστημόνων Λογοπαθολόγων- Λογοθεραπευτών Ελλάδος.
Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies, για την συλλογή στατιστικών στοιχείων και την διασφάλιση της καλύτερης εμπειρίας σας.
Με τη χρήση αυτού του ιστότοπου, αποδέχεστε τη χρήση των cookies. Tι είναι τα Cookies;