Οι ρυθμίσεις αυτές για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των Μουφτειών καλύπτουν ένα σημαντικό κενό στη νομοθεσία μας για μια σειρά από ζητήματα κομβικής σημασίας για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, με απόλυτο σεβασμό στη θρησκευτική τους ταυτότητα. Το νέο, σύγχρονο και ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για τις Μουφτείες και τους Μουφτήδες στη Θράκη λαμβάνει υπόψιν τις συνταγματικές επιταγές αλλά και τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας μας, όπως ορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Επιλύεται, έτσι, σειρά προβλημάτων που είχαν διαπιστωθεί στην πράξη και τα οποία, είτε λόγω ασάφειας διατάξεων που ίσχυαν μέχρι τώρα είτε λόγω αλλαγής των συνθηκών, συνιστούσαν εμπόδιο στη σωστή λειτουργία των Μουφτειών, στην εξυπηρέτηση των θρησκευτικών αναγκών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, στην αποτελεσματική διαχείριση των θρησκευτικών υποθέσεων και στη σωστή άσκηση των δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων των Μουφτήδων.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις προβλέπουν:
1. Ένα πλήρες πλαίσιο για την οργάνωση και λειτουργία της Μουφτείας, με προβλέψεις για τη στέγασή τους, για την ασφάλεια, για τη μεταφορά ανθρώπινου δυναμικού, για τις μετακινήσεις, για κάλυψη εξόδων για τις εργασίες τους, για έκδοση εντύπων, για δημιουργία ιστοσελίδων κλπ. Με τον τρόπο αυτό προωθείται καθοριστικά η οικονομική ανεξαρτησία του θεσμού, ενώ παράλληλα διευκολύνεται το συνολικό έργο Μουφτειών και Μουφτήδων, ενισχύεται η εικόνα και το κύρος τους.
2. Μετατόπιση της έμφασης, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα, από το πρόσωπο του Μουφτή στον θεσμό της Μουφτείας, την καλή λειτουργία της οποίας προωθεί, ενισχύει και εγγυάται η Πολιτεία.
3. Σαφής περιγραφή της τριπλής ιδιότητας του Μουφτή στη χώρα μας: θρησκευτικού λειτουργού, επικεφαλής δημόσιας υπηρεσίας και λειτουργού με δικαιοδοτικές αρμοδιότητες. Οι συνυπάρχουσες τρεις αυτές ιδιότητες στο ίδιο πρόσωπο επιβάλλουν μια ξεχωριστή ευθύνη της Πολιτείας σε σχέση με τον τρόπο επιλογής και λειτουργίας τους.
4. Προστασία και σε ατομικό επίπεδο του κύρους των Μουφτήδων, με πρόνοιες για την καθιέρωση ασυμβίβαστων και κωλυμάτων ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος αιτιάσεων σε βάρος τους και να αποφεύγονται αμφισβητήσεις της ακεραιότητάς τους.
5. Καινοτομίες σε σχέση με τη διαδικασία επιλογής των Μουφτήδων υπέρ της ευρύτερης δυνατής αποδοχής τους ως προσώπων αυξημένου κύρους, με ιδιαίτερους δεσμούς με τους πολίτες που καλούνται να υπηρετούν. Κρίσιμο πρόσωπο στη διαδικασία επιλογής είναι ο τοποτηρητής Μουφτής, και όχι πια ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Με απόφαση του Τοποτηρητή Μουφτή συγκροτείται μια διευρυμένη, αριθμητικά και ποιοτικά, Συμβουλευτική Επιτροπή που αποτελείται από 33 μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας τα οποία επιλέγονται μέσω δημόσιας κλήρωσης και προέρχονται από τους διδάσκοντες στην Εισαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών ή τα Μουσουλμανικά Ιεροσπουδαστήρια Θράκης, τους Ιμάμηδες, τους Ιεροδιδασκάλους Ισλαμικής Θρησκείας και τους επιφανείς θεολόγους. Η Συμβουλευτική Επιτροπή εξετάζει τις υποψηφιότητες και κρίνει εάν κάθε υποψήφιος είναι επαρκής για να αναλάβει τα καθήκοντα του Μουφτή ή όχι. Στη συνέχεια υποβάλλει στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων τον αλφαβητικό κατάλογο όσων είναι επαρκείς για τη θέση του Μουφτή και ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ορίζει έναν από αυτούς στη θέση του Μουφτή με Προεδρικό Διάταγμα.
Οι νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις του ΥΠΑΙΘ είναι αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, διαβούλευσης με τους άμεσα ενδιαφερόμενους θρησκευτικούς λειτουργούς της μουσουλμανικής μειονότητας, συνεργασίας με ειδικούς επιστήμονες, μελέτης των ισχυόντων διεθνώς και σύμφωνες με τις προτάσεις της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Ανάπτυξη της Θράκης. Ειδικά η διαδικασία επιλογής Μουφτή είναι σύμφωνη και με τις αρχές του Ισλάμ.
Στόχος της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είναι η δημιουργία ενός θεσμού που λειτουργεί με εγγυήσεις νομιμότητας, διαφάνειας, ανεξαρτησίας, αποτελεσματικότητας, με επικεφαλής πρόσωπα κύρους, στους οποίους η Πολιτεία εξασφαλίζει τις βέλτιστες δυνατές συνθήκες επιτέλεσης των καθηκόντων, διαθέτοντάς τους επαρκή οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη. Επιλύονται εκκρεμότητες δεκαετιών, με πλήρη σεβασμό στις Διεθνείς Συνθήκες, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το θρησκευτικό αίσθημα των μουσουλμάνων συμπολιτών μας.