Όπως ανέφερε το περιβάλλον αυτό δημιουργεί στασιμοπληθωριστικές τάσεις και διλήμματα νομισματικής πολιτικής για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και δημοσιονομικά, ενεργειακά και αμυντικά διλήμματα για την ευρωζώνη και τις εθνικές κυβερνήσεις.

Ο διοικητής της ΤτΕ υπογράμμισε ότι αφήνοντας κατά μέρος τον αντίκτυπο από την τρέχουσα αναταραχή, υπάρχουν ισχυροί ούριοι άνεμοι για την ελληνική οικονομία. «Το 2021, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 8,3%, λόγω των ισχυρών ρυθμών αύξησης των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου και της ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης. Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας είναι ευνοϊκές με την αύξηση της απασχόλησης να επιταχύνεται και την ανεργία να μειώνεται», επισήμανε.

Προειδοποίησε ωστόσο ότι «ο δρόμος μπροστά δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα καθώς τα σημάδια από την πανδημία είναι ακόμα ορατά, ενώ νέες και απρόβλεπτες προκλήσεις είναι κάτι παραπάνω από διαφαινόμενες. Οι συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αποτελούν ένα σημαντικό αρνητικό σοκ από την πλευρά της προσφοράς, το οποίο αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή και να αυξήσει περαιτέρω τις τιμές της ενέργειας. Επιπλέον, μια πιθανή περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης εγκυμονεί σημαντικούς δυσμενείς κινδύνους για τις προοπτικές της οικονομίας».

Hugo Dixon, Journalist, Business Analyst, International Climate Policy Advisor

Είναι δύσκολο για τη Δύση να πιέσει τον Πούτιν αν πουλάει στο Νότο το αέριο και το πετρέλαιο του. Πρέπει να δοθεί παγκόσμια απάντηση και όχι μόνο ευρωπαϊκή.
Το πράσινο πολεμικό πλάνο της Δύσης θα στείλει και μήνυμα στην Κίνα, καθώς δεν υποστηρίζει πλήρως τη Ρωσία, αλλά είναι αμφίσημη η θέση της. Η Κίνα έχει δεκαπλάσια οικονομία από της Ρωσίας.
Πρόκειται για σχέδιο που θα εμπλέξει και τους ιδιωτικούς φορείς.
Τώρα φτάσαμε σε ένα νέο σοκ, μετά το σοκ της πανδημίας, και βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή του, δεν έχουμε δει ακόμα τίποτα.
Μία συνέπεια της επιδεινούμενης κατάστασης είναι η αύξηση των οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία.
Ο προβληματισμός μου είναι ότι ίσως όλες οι δυτικές κεντρικές τράπεζες είναι πίσω από την καμπύλη και πρέπει να κάνουν κάτι.
Δεν ανησυχώ για μία νέα ελληνική δημοσιονομική κρίση. Η Ελλάδα έχει πλέον μια πολύ αποτελεσματική δημοσιονομική πολιτική και υπάρχει μεγάλη διαφορά στον τρόπο λειτουργίας της ευρωζώνης.
Πιστεύω ότι πρέπει να δούμε πρωτοβουλίες από την ευρωζώνη.

Συντονισμός: Γιάννης Παλαιολόγος, Ανταποκριτής στις Βρυξέλλες, Η Καθημερινή

Ενότητα 6 – Το μέλλον του χρήματος

«Η επανάσταση των crypto και οι συνέπειες για το χρηματοοικονομικό σύστημα»

Μάρκος Βερέμης, Partner, Accolade Partners
Markos Zachariadis, Professor/Chair in Financial Technology at the University of Manchester & Financial Systems Council Member at the World Economic Forum
Αναστασία Στάμου, Αντιπρόεδρος, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς

Συντονιστής: Βασίλης Κωστούλας, Σύμβουλος Έκδοσης Money Review, Δημοσιογράφος Η Καθημερινή

Αναστασία Στάμου, Αντιπρόεδρος, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει προληπτική εποπτεία της δραστηριότητας σε κρυπτονομίσματα. Αν κάποιος θέλει να δραστηριοποιηθεί χωρίς να απαιτείται αδειοδότηση. Αυτό που έχει ρυθμιστεί είναι η υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών επί κρυπτονομισμάτων να καταχωρηθούν σε ένα ειδικό μητρώο στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Έχουν κατοχυρωθεί ως πάροχοι εννέα εταιρείες, δύο αλλοδαπές. Εκκρεμούν δύο αιτήσεις. Υπάρχουν ερωτήσεις, κάτι που μαρτυρά ότι υπάρχει ενδιαφέρον.
Τα κρυπτονομίσματα δεν είναι νομίσματα. Ούτε εκδίδονται, ούτε τα εγγυάται κάποια κεντρική τράπεζα ή άλλος φορέας.
Υπάρχει η θετική, αλλά και η αρνητική πλευρά. Επειδή λειτουργούν εκτός του τραπεζικού συστήματος, είναι πιο εύκολο να συμβούν παράνομες δραστηριότητες.
Υπάρχει πρόταση κανονισμού στην Ε.Ε. που επιχειρεί να ρυθμίσει γενικά το καθεστώς λειτουργίας των κρυπτοστοιχείων. Στόχος να υπάρξει ασφάλεια δικαίου και ενιαία ρύθμιση, καθώς και ασφάλεια συναλλαγών. Είναι μακρύς όμως ο δρόμος μέχρι να τεθεί σε ισχύ.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο φορολόγησης, δεν υπάρχει ρητή διάταξη. Κάποια στιγμή θα φορολογηθούν ρητώς.

Markos Zachariadis, Professor/Chair in Financial Technology at the University of Manchester & Financial Systems Council Member at the World Economic Forum

Είναι δύσκολο κανείς να μιλήσει κανείς με αριθμούς, αλλά μπορεί κανείς να δει τι δύσεις έδωσε το bitcoin. Και δεν έδωσε πολλές λύσεις. Στο κομμάτι των πληρωμών δεν έτρεξε με τον τρόπο που πολλοί περίμεναν.
Δεν έχουμε στοιχεία ή μεγάλα παραδείγματα ότι τα κρυπτονομίσματα έχουν χρησιμοποιηθεί στην πραγματική οικονομία μιας χώρας σαν μέσο πληρωμών. Έχουμε το παράδειγμα του Ελ Σαλβαδόρ, αλλά δεν έχει τρέξει με τον τρόπο που περίμενε η χώρα. Στη γενικότερη οικογένεια των κρυπτονομισμάτων, το μεγαλύτερο παράδειγμα είναι αυτό της Κίνας.

Μάρκος Βερέμης, Partner, Accolade Partners

Πιστεύουμε ότι το crypto είναι πιθανώς το κεφάλαιο 2 του ίντερνετ. Εμείς πιστεύουμε στο crypto. Η τεχνολογία blockchain δημιουργεί ένα αποκεντρωμένο παγκόσμιο σύστημα συναλλαγής και δημιουργίας οικονομικών αξιών. Είναι η αρχή, όπως κάθε αρχή έχει τα θέματά της και δημιουργεί απορίες και αντιδράσεις.
Τα NFTs είναι ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Μπορεί κανείς να τα πουλήσει, να τα νοικιάσει, να πάρει δάνειο πάνω στο NFT.
Χρήσεις που βλέπουμε ήδη σήμερα: Στη μουσική και στους ψηφιακούς κόσμους. Ένας μουσικός μπορεί να πουλήσει σε μορφή NFTs ένα τραγούδι του, με αντάλλαγμα κάποια royalty rights. Ο καλλιτέχνης χρηματοδοτείται από το κοινό χωρίς μεσάζοντες.
Ένας επενδυτής πρέπει να έχει τέσσερα πράγματα υπόψη: Να μην επενδύσει περισσότερα από αυτά που είναι διατεθειμένος να χάσει, να επενδύσει σε βάθος 5 με 10 ετών τουλάχιστον, να κάνει έρευνα και να εξισορροπήσει σε βάθος χρόνου ρευστοποιώντας μέρος της αρχικής επένδυσης.
Οι επενδυτές και οι σοβαροί επιχειρηματίες του χώρου περιμένουν πώς και πώς να γίνει διάλογος για ρύθμιση της αγοράς. Αυτοί που φοβούνται τον διάλογο είναι οι απατεώνες. Θα έχει πολύ θετικά αποτελέσματα ο διάλογος για την ανάπτυξη του χώρου.

Fireside Chat: «Ξαναγράφοντας τους κανόνες των χρηματοοικονομικών: Μια ιστορία επιτυχίας»

Χάρης Καρώνης, Ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος, VIVA Wallet
Γιάννης Παλαιολόγος, Ανταποκριτής στις Βρυξέλλες, Η Καθημερινή

Χάρης Καρώνης:

Είμαστε σε ένα πρώτο στάδιο που έχουμε χρησιμοποιήσει την τεχνολογία για να λύσουμε ένα υπαρκτό πρόβλημα στην Ευρώπη. Μιλάμε όλοι για μία ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, αλλά κάθε χώρα έχει δικές της διαδικασίες, συστήματα, υποδομές.
Υπάρχει μια πολιτική θεώρηση: Το ανεξάρτητο τοπικό χρηματοπιστωτικό σύστημα καταφέρνει να προστατεύει την εγχώρια αγορά. Είναι πολύ αργές και χρονοβόρες οι προσπάθειες ενοποίησης της ευρωπαϊκής αγοράς σε σχέση με τις ανάγκες.
Το fintech πέθανε πριν ακόμη ξεκινήσει. Είναι απλά οντότητες ή εταιρείες που θα καταφέρουν στην καλύτερη των περιπτώσεων προμηθευτές των τραπεζών. Υπήρχε μια δεκαετία χωρίς να γίνει τίποτα. Η αγορά δεν άνοιξε ποτέ.
Σήμερα έχουμε 24 χώρες, χρησιμοποιήσαμε την τεχνολογία φτιάχνοντας την πρώτη cloud based υποδομή, την ξεκινήσαμε πριν από έξι χρόνια. Δεν έχουμε ένα σύστημα από άλλους, είναι στο cloud, κάτι που μας δίνει διάφορες δυνατότητες.
Το σύνολο πολλών μικρών υποδομών στο cloud δίνει μία υπηρεσία στον πελάτη.
Το cloud based infrastructure το έχουμε ενώσει με μία κάρτα και με ό,τι ανάγκη υπάρχει για localization σε κάθε χώρα.
Ωραίο σενάριο η ιδέα του ευρωπαϊκού δικτύου πληρωμών, δεν είναι η πρώτη φορά που έχει ειπωθεί. Κάθε χώρα όμως έχει τη δική της ατζέντα.
Για το ελληνικό startup οικοσύστημα: Έχουν γίνει πολλά πράγματα, αλλά χρειάζεται και έναν ορθολογισμό. Λείπουν προμηθευτές για να μπορέσει να βοηθηθεί μια μικρή ομάδα. Χρειάζονται και στελέχη και προμηθευτές, λείπουν και τα δύο. Λείπουν και οι σοβαροί επενδυτές. Αρχίζει και βελτιώνεται αλλά είναι πολύ αργό.
Η VIVA δείχνει μερικά βασικά πράγματα: Έβαλε κάποιος 1,1 δισ. σε μια εταιρεία σαν τη VIVA, με ελληνικό ΑΦΜ. Το περιβάλλον είναι σε ένα τέτοιο σημείο που είναι αρκετά καλό, δεν έχουμε κάτι να φοβηθούμε. Δεν μας λείπει κάτι, δεν μειονεκτούμε.
Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα πηγαίνει τόσο αργά, που ό,τι φαντάζεσαι πως μπορεί να αλλάξει τα επόμενα δύο χρόνια, θα γίνει σε 10 χρόνια.

Ενότητα 5 – Επενδύοντας στον ψηφιακό μετασχηματισμό: Κάθε πρόκληση μια ευκαιρία

Σταυρούλα Καμπουρίδου, Διευθύνουσα Σύμβουλος, ΔΙΑΣ ΑΕ

Ο κόσμος φεύγει από το μετρητό, ακόμα κι από τις κάρτες και πηγαίνει στη χρήση ψηφιακών πορτοφολιών.
Το trend παγκοσμίως που βλέπουμε είναι ότι ο κόσμος πηγαίνει στη χρήση των ψηφιακών πορτοφολιών.
To 2021, η χρήση του κινητού τηλεφώνου στο ηλεκτρονικό κατάστημα ξεπέρασε σε παγκόσμιο επίπεδο τον Η/Υ.
Είναι συνταρακτικά τα όσα συμβαίνουν με την τεχνολογική πρόοδο.
Πολλές κουλτούρες, πολλά νομίσματα, υπάρχει ένας κατακερματισμός.
Όλα τα παράβολα θα έχουν πλέον QR Payment.
Στην Ελλάδα παρόλο που υπάρχει αύξηση (35%) στην μεταφορά πίστωσης και μεγάλη άνοδο στη χρήση των καρτών, ο κόσμος δεν χρησιμοποιεί εργαλεία καθώς δεν τα γνωρίζει.

Χάρης Κοντονίκας, Citrix Southern-Eastern Europe Territory Manager

Όπου υπάρχει μεγάλη μάζα από μιλένιαλς οδηγούμαστε σε μοντέλα πιο ψηφιακά.
Οι μιλένιαλς μεγάλωσαν μέσα στο Ιντερνέτ, άρα όλες οι ενέργειες τους γίνονται με αυτό το γνώμονα.
Αν πάμε και δούμε τους μιλένιαλς, από την πλευρά του εργαζόμενου, θα δούμε ότι έχουν την ίδια εμπειρία και έτσι βλέπουμε –με την πανδημία- την έναρξη μίας υβριδικής εργασίας.
Αυτό δημιουργεί μία μεγάλη πρόκληση – η δουλειά μας παύει να είναι ο εργασιακός χώρος και γίνεται αυτό που κάνουμε. Η εμπειρία κάθε εργαζόμενου καθορίζει την παραγωγικότητα του.
Αυτός που έχει το καλύτερο περιβάλλον προσελκύει τα καλύτερα ταλέντα της αγοράς.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αλλάζει τον τρόπο που δουλεύουμε και την προσέγγιση μας όσον αφορά στην ασφάλεια.
Είμαστε σε ένα καλό στάδιο, βγαίνουμε από την εσωστρέφεια και κοιτάζουμε προς την εξωστρέφεια.

Helene Panzarino, Fintech Relationship Professional, Associate Director, Centre for Digital Banking and Finance, The London Institute of Banking & Finance, Author of “Re-inventing Banking & Finance”

Πρέπει να δούμε πώς τα πράγματα γίνονταν στο παρελθόν ώστε να δούμε πώς μπορούμε να εργαστούμε σήμερα. Με τις FinTech μπορούμε να αλλάξουμε αυτά.
Έχουν μεγάλη εμπειρία οι εταιρείες FinTech.
Πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία αναζήτησης πρέπει να ετοιμάσετε μία ομάδα νικητών που θα το κάνει εσωτερικά.
Όλη η αρχιτεκτονική του συστήματος πρέπει να είναι ξεκάθαρη. Πρέπει να υπάρχει μία δομή επικοινωνίας με συγκεκριμένα κανάλια.
Πρέπει να υπάρχει λογοδοσία, προϋπολογισμός, πλαίσιο.
Πρέπει να κοιτάτε μακροπρόθεσμα για να ξέρουμε την κατεύθυνση των πραγμάτων.
Σε επίπεδο κουλτούρας, μιλάμε για μία μετατόπιση.
Πρέπει να δώσουμε δύναμη και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις – θα εξοικονομήσουν χρήματα και χρόνο.
Αυτό που με εντυπωσίασε από τη συζήτηση είναι ότι μπορείτε να ξεκινήσετε με έναν μόνο τρόπο και μετά να προχωρήσετε.

Likhit Wagle, Managing Partner, EMEA Financial Services, IBM Consulting

Οι μεγαλύτερες προκλήσεις του χρηματοοικονομικό τομέα είναι οι ανατροπές των διαδικασιών, που προκύπτουν από την τεχνολογία.
Η όλη υποδομή άλλαξε, μιλάμε μία ανατροπή από τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας.
Οι μεγάλες τράπεζες έχουν αντιληφθεί ότι αν θέλουν να αναπτυχθούν πρέπει να συνεργαστούν με τις FinTech.
Αν οι παραδοσιακές τράπεζες δεν μετασχηματιστούν θα εργάζονται σε ένα μικρό κομμάτι της οικονομίας.
Μπορείς να έχεις τα πάντα στο κινητό σου τηλέφωνο, δεν χρειάζεται να πας στην τράπεζα.
Είναι σαφές ότι ο πελάτης θέλει να λυθεί το βασικό του πρόβλημα, πχ σε ένα δάνειο για αγορά κατοικίας. Οι εταιρείες προσφέρουν όλες τις υπηρεσίες στον πελάτη.
Οι τράπεζες δεν πρέπει να διαχωρίσουν την κερδοφορία από την τεχνολογία, δεν θα επιτύχουν αν δεν ενσωματώσουν την τεχνολογία σε αυτό που κάνουν.
Η JP Morgan δαπάνησε 12 δισ. δολάρια για το μετασχηματισμό της.

Συντονίστρια: Θέλμα Χατζηαθανασίου, Δημοσιογράφος, Οικονομική Συντάκτρια στο Money Review

Μάκης Κριμιζής, Partner, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, KPMG στην Ελλάδα

Τα βασικά συστατικά για μια ψηφιακή μετάβαση: Ισχυρή πρόθεση, προσέγγιση, εμπειρία και κατάρτιση.
Με καταλύτη την πανδημία, τον ανταγωνισμό, το δημογραφικό, οι ανάγκες έχουν αλλάξει και υπάρχει η τεχνολογία που δίνει νέες, πιο αξιόπιστες λύσεις.
Έχουμε αναπτύξει μια ενδεδειγμένη μεθοδολογία και προσέγγιση.
Το asset management μπορεί να γίνει περιοχή ευκαιριών; Το μεγαλύτερο κομμάτι των εσόδων θα προέρχεται από μιλένιαλς, αυτό σημαίνει ότι οι πελάτες μας και οι ανάγκες άλλαξαν.
Το μέλλον θα είναι ψηφιακό, αλλά όχι μόνο – ο συνδυασμός της ψηφιακής εξέλιξης με τον ανθρώπινο παράγοντα είναι αυτός που θα κυριαρχήσει.
Το επενδυτικό πλάνο δεν θα γίνει ποτέ ψηφιακό, χρειάζεται η ανθρώπινη σχέση και μία κοντινή, συχνή επαφή.

Ηλίας Μπέλλος, Επιχειρηματικός Συντάκτης, Money Review & Η Καθημερινή

 

Συνέντευξη

Chris Skinner, Financial technology Expert, Bestselling author, CEO, The Finanser
Γιάννης Παλαιολόγος, Ανταποκριτής στις Βρυξέλλες, Η Καθημερινή

Chris Skinner:

Πρέπει να αλλάξει η κουλτούρα, δεν είναι μόνο θέμα ψηφιακού μετασχηματισμού. Είναι σημαντικό και το πώς σκέφτονται οι άνθρωποι της τράπεζας.
Η λέξη κλειδί είναι ο όρος «banking». Θα πρέπει οι τράπεζες να λειτουργήσουν ως εγγυητής εμπιστοσύνης.
Οι τράπεζες δεν απειλούνται από τις fintech. Ο ρόλος των τραπεζών διαφέρει. Η ανθρώπινη επαφή είναι σημαντική όταν μιλάμε για χρήματα, χρειαζόμαστε έναν άνθρωπο με τον οποίο πρέπει να επικοινωνούμε.
Η πανδημία επιτάχυνε τη διαδικασία του ψηφιακού μετασχηματισμού. Είμαστε ενώπιον μιας τεράστιας αλλαγής, από το φυσικό στο ψηφιακό.
Έχω μιλήσει σε πολλά έθνη, έλεγα ότι αν θες να αποφύγεις τις κυρώσεις, χρειάζεσαι κρυπτονομίσματα. Τα κρυπτονομίσματα έχουν γίνει πιο θεσμικά.
Δεν μπορεί να έχεις χρήματα χωρίς να έχεις διακυβέρνηση, αλλιώς δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. Το ίδιο συμβαίνει και με το τραπεζικό σύστημα, δεν μπορείς να έχει τραπεζικό σύστημα χωρίς την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Άνθρωποι έχασαν μεγάλα ποσά μέσω κρυπτονομισμάτων. Πρέπει να υπάρχουν ρυθμίσεις, ρυθμιστικές αρχές.

Ενότητα 4 – Ιδιωτικό χρέος: Από τις τράπεζες στην αγορά

Panel Discussion

Νίκος Βαρδαραμάτος, Διευθύνων Σύμβουλος, Quant

Μας απασχολεί το θέμα της ακρίβειας και του πληθωρισμού.
Δεν έχουμε κάποια ορατή ανησυχία για τα δάνεια των ιδιωτών.
Το μήνυμα είναι ότι ακόμα η όλη κατάσταση δεν έχει επίδραση αρνητική στην εισπραξιμότητα.
Είναι πιο βιώσιμες οι ρυθμίσεις που γίνονται με τους ιδιώτες.
Το επιχειρείν στο servicing για να έχεις κέρδος πρέπει να έχεις λειτουργική επάρκεια και σε αυτό παίζει ρόλο η τεχνολογία.
Υιοθετούμε μία ψηφιακή πλατφόρμα που αντικαθιστά την κόπωση από την τηλεφωνική επικοινωνία, ο ιδιώτης μπορεί να κάνει μια σειρά διαδικασιών.
Η δική μας προσέγγιση είναι να βρούμε μια συναινετική λύση.

Αρτέμης Θεοδωρίδης, Εκτελεστικός Πρόεδρος, Cepal Hellas

Το θέμα των τιτλοποιήσεων μας απασχολεί ιδιαίτερα, τα senior ομόλογα δεν θέλουμε να έχουν πρόβλημα.
Το business plans έχουν μεγάλο χρονικό βάθος, οι ρευστοποιήσεις και ρυθμίσεις είναι στο 50-50.
Είμαστε καλύτερα από το πλάνο, δεν υπάρχει κανένας άμεσος κίνδυνος.
Η πιο φθηνή χρηματοδότηση που υπάρχει είναι η τραπεζική. Ο ρόλος των services είναι να φτιάξουμε τα χαρτοφυλάκια και να έρθουν σε επαφή με φορείς που μπορούν να χρηματοδοτήσουν.
Αισιοδοξώ ότι η διαδικασία πλέον, λειτουργεί και είναι δίμηνη, θα τρέξει τώρα, έχουν ωριμάσει οι διαδικασίες.
Όσον αφορά στους πλειστηριασμούς, επενδυτικό ενδιαφέρον υπάρχει, η αγορά των ακινήτων, μέχρι την έναρξη του πολέμου, ήταν αρκετά καλή.

Αλεξάνδρα Φατσέα, General Manager Retail, SB & AGRI Recovery, Intrum Hellas

Η αβεβαιότητα είναι μεγάλη, μέχρι κι ο ECD δεν έχει ανακοινώσει τη μελέτη. Δεν υπάρχουν σημαντικές επιπτώσεις. Οι εισπράξεις είναι σε καλά επίπεδα.
Είναι πολύ σημαντικό ότι οι services σε σχέση με τις τράπεζες είναι πιο κοντά στους δανειολήπτες και έτσι γνωρίζουμε καλύτερα την αντίδραση των πελατών.
Ο τρόπος που έχουν στηθεί οι τιτλοποιήσεις, πρέπει να γίνει τεράστια ανατροπή για να κινδυνεύσουν τα senior κομμάτια.
Δεν εξαντλείται ο ρόλος μας σε μία ρύθμιση, αλλά και στην εξυγίανση – υπάρχουν εργαλεία μέσω συμβουλευτικής για συμβουλές για ΕΣΠΑ.
Εξαιρετικό εργαλείο το νέο πτωχευτικό πλαίσιο. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός προσέλκυσε το ενδιαφέρον.
Οι αιτήσεις γίνονται με εντελώς αυτοματοποιημένο τρόπο.

Συντονίστρια: Ευγενία Τζώρτζη, Τραπεζική Συντάκτρια, Money Review & Η Καθημερινή

Ενότητα 3 – Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα: Ανθεκτικό μέσα στην κρίση

Panel Discussion

Φωκίων Καραβίας, Διευθύνων Σύμβουλος, Eurobank
Χρήστος Μεγάλου, Διευθύνων Σύμβουλος, Τράπεζα Πειραιώς
Παύλος Μυλωνάς, Διευθύνων Σύμβουλος, Εθνική Τράπεζα
Βασίλης Ψάλτης, Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Bank

Συντονιστής: Βασίλης Κωστούλας, Σύμβουλος Έκδοσης Money Review, Δημοσιογράφος Η Καθημερινή

Παύλος Μυλωνάς, Διευθύνων Σύμβουλος, Εθνική Τράπεζα

Θα υπάρξει επιβράδυνση, αλλά ήταν δυνατό το 2021. Είμαι αισιόδοξος ότι, παρά την προσωρινή επιβράδυνση το 2022, το 2023 και το 2024 θα ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος.
Έχουμε φάει τον γάιδαρο, έχει μείνει η ουρά σε ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια. Τα κεφάλαια των τραπεζών είναι σε τέτοια επίπεδα που κανείς δεν αμφισβητεί ότι μπορούμε να ολοκληρώσουμε την κούρσα.
Εκτιμώ ότι συνολικά δεν θα δούμε αύξηση των κόκκινων δανείων.
Οι τράπεζες θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον καθαρισμό των κόκκινων δανείων που έχουν πάει σε servicers.
Υπήρχε μεγάλη πιστωτική επέκταση τα τελευταία χρόνια. Δεν το είδαμε στις επενδύσεις. Η ερώτηση είναι γιατί δεν υπάρχουν περισσότερες επενδύσεις. Η χρηματοδότηση υπάρχει.
Οι μικρές επιχειρήσεις είναι το ένα θέμα, οι μεταρρυθμίσεις είναι το δεύτερο. Εδώ χρειάζεται προσπάθεια.
Η ψηφιακή τραπεζική θα επεκταθεί, είναι το μέλλον. Δεν είναι ανταγωνιστική η σχέση μας με τις fintech.

Φωκίων Καραβίας, Διευθύνων Σύμβουλος, Eurobank

Οι εξελίξεις υπονομεύουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο το θετικό αφήγημα που είχαμε μέχρι σήμερα. Η εικόνα θα επιβραδυνθεί αλλά θα παραμείνει διαχειρίσιμη.
Οι συνθήκες δεν ευνοούν ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τη χώρα. Πρέπει να πολλαπλασιαστεί η προσπάθεια. Πρέπει να κάνουμε συντονισμένες προσπάθειες να επανακτήσουμε την επενδυτική βαθμίδα.
Έχουμε κάνει το πρώτο στάδιο, ίσως το πιο σημαντικό, για την αντιμετώπιση του προβλήματος των κόκκινων δανείων.
Το δεύτερο στάδιο έχει να κάνει με την ταχεία αναδιάρθρωση των δανείων που είναι βιώσιμα. Αυτό γίνεται με καλούν ρυθμούς.
Οι πλειστηριασμοί που είναι βασικό μέρος της πρωχευτικής διαδικασίας πρέπει να προχωρήσουν για όλες τις κατηγορίες, εκτός από τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Το τρίτο στάδιο για πλήρη λύση του προβλήματος των κόκκινων δανείων είναι τα δάνεια που γίνονται βιώσιμα να επιστρέψουν στους τραπεζικούς ισολογισμούς.
Οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί πιέζονται ιδιαίτερα από το υψηλό κόστος της ενέργειας και του πληθωρισμού. Πρέπει να παρακολουθήσουμε στενά αν αυτό θα έχει επίπτωση στην εξυπηρέτηση των δανείων.
Οι πόροι υπάρχουν. Θα βρεθούν τα επενδυτικά σχέδια; Τα μηνύματα είναι θετικά. Είμαστε εδώ ως τράπεζες να υποστηρίξουμε αυτή την προσπάθεια.
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις είναι μια πραγματικότητα. Είναι σημαντικό ότι η Viva προσέγγισε το ενδιαφέρον της JP Morgan.

Χρήστος Μεγάλου, Διευθύνων Σύμβουλος, Τράπεζα Πειραιώς

Εξακολουθούμε να είμαστε μια οικονομία που θα αναπτυχθεί πιο γρήγορα και περισσότερο από την Ευρωζώνη. Αν κάνουμε σωστά τα άλλα πράγματα, θα μπορέσουμε να πετύχουμε τους στόχους.
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε το μεγάλο χρέος προς το ΑΕΠ.
Για εμάς το 2021 ήταν πολύ σημαντική χρονιά ως προς τα κόκκινα δάνεια. Κάναμε μια σημαντική αύξηση κεφαλαίου.
Μας δόθηκε η δυνατότητα με γρήγορες κινήσεις να κάνουμε ένα από τα μεγαλύτερα ξεκαθαρίσματα ισολογισμών στην Ευρώπη. Έγινε εφικτό χρησιμοποιώντας κυρίως τον «Ηρακλή», αλλά και χάρη σε άλλες ενέργειες.
Κοιτάμε το μέλλον με αισιοδοξία, σχεδιάζουμε να είμαστε σε μονοψήφιο αριθμό κόκκινων δανείων εντός του 2022. Έχουμε δουλειά, αλλά έχει αναγνωριστεί η πρόοδος.
Παρά την αβεβαιότητα λόγω συγκυρίας, οι ενδείξεις που έχουμε για νέα κόκκινα δάνεια είναι μάλλον θετικές.
Οι τράπεζες έχουμε γίνει και σύμβουλοι επιχειρήσεων. Έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες και με διαδικτυακά events αλλά και μιλώντας σε επιχείρησης -και μικρομεσαίες. Υπάρχει δίψα για να κατανοήσουν τι πρέπει να γίνει.
Προσπαθούμε να είμαστε ψηφιακοί, προσπαθούμε με τη Microsoft να μεταφερθούμε σε περιβάλλον cloud για το σύνολο της τραπεζικής μας. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Ευρώπη.

Βασίλης Ψάλτης, Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Bank

Μιλάμε για ανάπτυξη και για φέτος. Θα απορροφηθούν οι κραδασμοί. Θα έχουμε μια καλή χρονιά στον τουρισμό. Υπάρχουν σωρευμένες καταθέσεις πολύ σημαντικές.
Η ενεργειακή κρίση θα είναι και πιο βίαιη, και μεγαλύτερης διάρκειας, όμως δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Δεν πρέπει να φύγουμε από τον στόχο της επενδυτικής βαθμίδας.
Μπαίνουμε στην κρίση με πιο δυνατούς ισολογισμούς σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν.
Το 2020 και το 2021 έγιναν άλματα στο ζήτημα των κόκκινων δανείων. Ήρθε το κράτος ως σημαντικός αρωγός.
Η δημοσιονομική χαλάρωση κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχιστεί, ίσως όχι με την ίδια ένταση. Εκτιμώ πως είναι μάλλον περιορισμένος ο κίνδυνος για νέα κόκκινα δάνεια.
Θα είμαστε σε μονοψήφιο αριθμό κόκκινων δανείων στο τέλος του πρώτου εξαμήνου.
Οφείλουμε να διαχειριζόμαστε με σύνεση τη ρευστότητα. Ο ρόλος μας είναι να χρηματοδοτούμε υγιείς επιχειρήσεις.
Το Ταμείο Ανάκαμψης συνιστά μαζί με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά ταμεία μια μοναδική ευκαιρία ώστε να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό που μας κληροδότησε η κρίση.
Η στρατηγική έχει δύο σκέλη: Μεγάλες επενδύσεις στην τεχνολογία και συνεργασία με fintechs που μπορούν να μας δώσουν εξειδικευμένες λύσεις.

 

Νίκος Χριστοδούλου, Partner, Consulting Leader, Deloitte Ελλάδος

Οι προκλήσεις για το τραπεζικό περιβάλλον: Θα αφήσω λίγο το μακροοικονομικό και την αβεβαιότητα, υπάρχουν 3 παράγοντες: πελάτης, τεχνολογία και κανονιστικό πλαίσιο.
Ο πελάτης έχει αλλάξει συμπεριφορά, έχει γίνει απαιτητικός.
Η τεχνολογία δίνει την δυνατότητα σε ανταγωνιστές να μπουν πολύ γρήγορα.
Οι τράπεζες αντιμετωπίζουν προκλήσεις, όπως για παράδειγμα στις πληρωμές.
Πρέπει να δουν τα καταστήματα, πώς θα οδηγήσουν σε οργανική κερδοφορία τις τράπεζες.
Η διαχείριση των δεδομένων είναι μία επιπλέον πρόκληση για τις τράπεζες.
Η απάντηση είναι καταφατική, οι τράπεζες έχουν πετύχει νίκες. Τα χαρτοφυλάκια τους σε μεγάλο βαθμό έχουν εξυγιανθεί. Είναι σε θέση να πάνε στην επόμενη μέρα και την ελληνική οικονομία.
Ψηφιακός μετασχηματισμός: Για την ψηφιακή ωριμότητα των τραπεζών, γίνεται αξιολόγηση από την Deloitte κάθε 2 χρόνια. Οι ελληνικές τράπεζες σκοράρουν πολύ καλά – οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει σημαντικά βήματα.
Η επόμενη μέρα για την ψηφιακή ωριμότητα: 1) Το mobile banking είναι εξίσου σημαντικό με το web banking και 2) Πωλήσεις μέσα από τα ψηφιακά κανάλια.
Μελέτη για την τράπεζα του 2030: Βασικό συμπέρασμα είναι ότι οι μεγάλες τράπεζες θα διατηρήσουν σημαντικό μερίδιο αγοράς, πηγαίνουμε στην «πλατφορμοποίηση» (υπάρχουν διακριτοί ρόλοι).
Κάθε τράπεζα εντάσσει κάποιες από αυτές τις τάσεις στη δική της στρατηγική.

Ηλίας Μπέλλος, Επιχειρηματικός Συντάκτης, Money Review & Η Καθημερινή

 

Ηλίας Ξηρουχάκης, Διευθύνων Σύμβουλος, Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

Θετικό οικονομικό κλίμα και επενδυτική δραστηριότητα ξένων κεφαλαίων (ενέργεια, ακίνητα).
Η ταχεία βελτίωση του ενεργητικού και στις 4 τράπεζες μας εκπλήσσει θετικά.
Απαλλαγμένες οι τράπεζες από τα υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια, βρίσκονται σε καλύτερη θέση για να ανταποκριθούν στον κομβικό τους ρόλο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει την προετοιμασία για να εξυπηρετήσουν το σχέδιο ανάκαμψης.
Στόχος είναι οι εγχώριες επιχειρήσεις να ενδυναμωθούν και η δραστηριότητα των τραπεζών να επεκταθούν.

Νίκος Χριστοδουλάκης, Καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Την τελευταία δεκαετία το τραπεζικό σύστημα κέρδισε ένα πλεονέκτημα περνώντας δύσκολες καταστάσεις στο πρόσφατο παρελθόν και τα κατάφερε.
Υπάρχουν προκλήσεις τις οποίες το τραπεζικό σύστημα μπορεί να τις αντιμετωπίσει.
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα χαρακτηρίζεται από ομοιομορφία – συμπεριφέρονται οι 4 συστημικές τράπεζες με παρόμοιο τρόπο.
Το τραπεζικό σύστημα αισθάνεται ότι έχει επιβιώσει αλλά δεν έχει κάνει ακόμα το δρασκελισμό προς το μέλλον.
Η κυβέρνηση έχει επεξεργαστεί ένα σχέδιο για τις επενδύσεις που θέλουν να κάνουν οι επιχειρήσεις, το θέμα είναι πώς όλη αυτή η ρευστότητα που θα έρθει θα πιάσει τόπο.
Η χωρική επέκταση των ελληνικών τραπεζών – είχαν κάνει μεγάλες επεκτάσεις σε άλλες χώρες, αλλά όταν ήρθε το μνημόνιο είχαν πιεστεί οι τράπεζες να ξεριζώσουν τα καταστήματα, θεωρώ ότι αυτό τις περιόρισε ασφυκτικά. Πρέπει να βρεθεί τρόπος να χτιστεί ξανά η παρουσία τους στις γειτονικές χώρες και ευρύτερα.

Γιώργος Χουλιαράκης, Οικονομικός Σύμβουλος, Τράπεζα της Ελλάδας & Senior Fellow, Harvard Kennedy School

Έχουμε μπει σε μία νέα περίοδο αβεβαιότητας με 2 κύριους παράγοντες: Γεωπολιτική αβεβαιότητα λόγω της Ουκρανίας και της πανδημίας, καθώς μία νέα μετάλλαξη είναι πιθανή.
Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι αν ο πληθωρισμός θα μείνει μαζί μας για καιρό ή αν είναι ένα προσωρινό φαινόμενο.
Γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε στο περιβάλλον του 70 και του 80- το εργασιακό περιβάλλον είναι διαφορετικό σε σχέση με τότε, υπάρχει υψηλή αξιοπιστία στην άσκηση νομισματικής πολιτικής.
Ο πληθωρισμός είναι υψηλός αλλά δεν θα τροφοδοτήσει υψηλότερες πληθωριστικές προσδοκίες.
Δεν γνωρίζουμε την επίδραση που θα έχει η αναγκαία συστολή, η πιο σφιχτή νομισματική πολιτική.
Κίνδυνος η πιθανότητα χρεοκοπίας στη Ρωσία που θα ασκήσει το ρίσκο χρεοκοπίας σε κάποια hedge funds που είναι εκτεθειμένα.
Η ελληνική οικονομία έχει αρκετά ευνοϊκά χαρακτηριστικά σε σχέση με το 2010 – έχει ένα χρέος με μεγάλη μέση ωρίμανση, δεν θα ανησυχούσα για το ελληνικό δημόσιο χρέος για τα επόμενα χρόνια.
Υπάρχει μεγάλη ανάγκη στήριξης των χαμηλών και των μεσαίων εισοδημάτων από το κύμα ακρίβειας.

Συντονίστρια: Ευγενία Τζώρτζη, Τραπεζική Συντάκτρια, Money Review & Η Καθημερινή

Γιώργος Ελεκίδης, Διευθυντής, Bain Capital Credit
Γιώργος Κάτσικας, Διευθύνων Σύμβουλος, UBS
Christian Kopf, Head of Fixed Income and FX, Union Investment

Συντονίστρια: Ευγενία Τζώρτζη, Τραπεζική Συντάκτρια, Money Review & Η Καθημερινή

Christian Kopf, Head of Fixed Income and FX, Union Investment:

Θετικές πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση, έχει αναβαθμιστεί η αξιολόγηση της Ελλάδας.
Για εμάς, η Ελλάδα είναι μεγάλο στοίχημα. Κάνουμε συνειδητές επενδύσεις.
Είναι εξαιρετικό το γεγονός πως η Ελλάδα έχει πρόσβαση στις αγορές.
Τα προβλήματα που βλέπουμε είναι το τέλος του προγράμματος της ΕΚΤ και οι εξελίξεις στην Ουκρανία.
Δεν πιστεύουμε ωστόσο ότι υπάρχει λόγος να αποσυρθούμε από την αγορά των ελληνικών ομολόγων, πιστεύουμε ότι έχει καλή πορεία, θέλουμε να επενδύσουμε μεγάλα ποσά.
Υπάρχουν επαγγελματίες μεγάλοι παίκτες που θέλουν να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα.
Μου φαίνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες θέλουν να ασφαλίσουν τα στοιχεία του ενεργητικού τους. Δεν βλέπουμε μεγάλο χώρο για να αγοράσουμε ελληνικά τραπεζικά ομόλογα, όμως βλέπουμε ως πολύ καλή εξέλιξη τα πράσινα ομόλογα που εκδίδουν ελληνικές τράπεζες.
Θα υπάρχει ζήτηση για πράσινα ελληνικά ομόλογα.

Γιώργος Κάτσικας, Διευθύνων Σύμβουλος, UBS:

Οι τράπεζες τώρα βγαίνουν πιο δυνατές ως προς το κεφάλαιό τους. Η κεφαλαιακή επάρκεια παραμένει ισχυρή σε όλες τις τράπεζες. Είδαμε επιτυχημένες αυξήσεις εταιρικού κεφαλαίου.
Οι τράπεζες βρίσκονται σε καλή θέση για να χρηματοδοτήσουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μέσα στα επόμενα χρόνια.
Φυσικά υπάρχουν και προκλήσεις που σχετίζονται με εξωγενείς παράγοντες, όπως οι γεωπολιτικές αναταράξεις, η ενέργεια, ο φόβος για στασιμοπληθωρισμό.
Υπάρχουν και προκλήσεις που σχετίζονται με τις ίδιες τις τράπεζες. Οι διευθύνσεις των τραπεζών δουλεύουν σκληρά για να ανακάμψουν από ζημιές του παρελθόντος. Είναι κρίσιμο να αξιοποιήσουν οι τράπεζες την τεχνολογία για να μειώσουν το κόστος τους..
Η Τράπεζα της Ελλάδας μας επιτρέπει με τις εκτιμήσεις της να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον.
Η τρέχουσα κατάσταση επηρέασε τις χρηματαγορές. Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν μεγάλη έκθεση στη Ρωσία. Φυσικά η ευαλωτότητα έχει αυξηθεί.
Όταν θα έχουμε θετικά νέα από το μέτωπο του πολέμου, είμαι πολύ αισιόδοξος για την πορεία των ελληνικών τραπεζών.

Γιώργος Ελεκίδης, Διευθυντής, Bain Capital Credit:

Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει σειρά κρίσεων, από τα capital controls έως την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός έχουν άμεσο αντίκτυπο στο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων. Αυτά ίσως επιβραδύνουν τα μακροοικονομικά στοιχεία.
Είμαστε πιο προσεκτικοί, επιφυλακτικοί, συντηρητικοί στην αξιολόγηση της βιωσιμότητας των πρότζεκτ. Πρέπει να βρίσκουμε ευκαιρίες. Πάντα είμαστε επικοδομητικοί στην αξιολόγηση των ευκαιριών που διαφαίνονται.
Είμαστε ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Το κόστος της ενέργειας επηρεάζει τα νέα έργα στην αγορά ακινήτων. Οι επενδυτές ίσως επαναξιολογήσουν κάποια από τα έργα τους.

 

Pau Labro Vila, Director, Primary Rating Analyst, Fitch

Η πρόσφατη αναβάθμιση των πιστοληπτικών αξιολογήσεων των ελληνικών τραπεζών αντανακλούσε τη βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού, της κεφαλαιακής θέσης και της κερδοφορίας τους.
Περιμένουμε ότι τα κόκκινα δάνεια θα πέσουν κάτω από το 10% φέτος, σε μία μεγάλη βελτίωση.
Τα κέρδη των τραπεζών θα βελτιωθούν έπειτα από αρκετά χρόνια, με τη βοήθεια της οικονομικής ανάπτυξης και των νέων ευκαιριών για χορήγηση δανείων και τη βελτίωση της λειτουργικής αποδοτικότητας.
Η εκ νέου αναβάθμιση των τραπεζών θα εξαρτηθεί από την περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού και της κερδοφορίας.
Τα ρίσκα έχουν αυξηθεί στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, όμως παραμένουμε θετικοί για τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν πολύ περιορισμένη έκθεση στην Ουκρανία και τη Ρωσία.

Marco Troiano,Managing Director, Head of Financial Institutions Ratings, Scope Ratings

Δεν περιμένουμε ότι η ουκρανική κρίση θα προκαλέσει πρόβλημα στις τράπεζες που αξιολογούμε, η βασική οδός μετάδοσης της κρίσης στον χρηματοοικονομικό κλάδο είναι μέσω των επιπτώσεών της στο μακροοικονομικό επίπεδο.
Βλέπουμε πολλούς κινδύνους για τις μακροοικονομικές προβλέψεις. Το ασύμμετρο σοκ θα πλήξει κάποιους κλάδους, κυρίως όσους εξαρτώνται από την ενέργεια. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει θύλακες πιστωτικής αδυναμίας.
Στις ελληνικές τράπεζες εκτιμούμε ότι η μείωση των κόκκινων δανείων θα συνεχιστεί, αλλά παρακολουθούμε τις πιθανές νέες πηγές πιστωτικού κινδύνου.

Andrea Costanzo, Vice President, European Financial Institutions, DBRS Morningstar

Η πρόσφατη αύξηση των αποδόσεων των τραπεζικών ομολόγων αντανακλά τις προβλέψεις για σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής αλλά και τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ίσως προκαλέσει καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σχεδίων χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, έως ότου οι συνθήκες στην αγορά ομαλοποιηθούν.
Όμως οι ελληνικές τράπεζες έχουν χρόνο για να συμμορφωθούν με τις ελάχιστες εποπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις, έως την 1η Ιανουαρίου 2026.

Ενότητα 2 – Το “comeback” του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος

Αλέξης Πατέλης, Επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού

Το 2019 το μισό χαρτοφυλάκιο ήταν με «κόκκινα δάνεια», άρα δεν μπορείς να μιλάς για ένα τραπεζικό σύστημα που μπορεί να δίνει δάνεια. Πρωταρχικός στόχος ήταν να αλλάξει αυτό.
Από το 16 έως το 19 δεν είχε γίνει σοβαρή διευθέτηση «κόκκινων δανείων».
Σύντομα συμπολίτες μας θα δουν τα χρέη τους να μειώνονται. Υπήρχαν τράπεζες που θεωρούνταν ότι ήταν σε μία δύσκολη κατάσταση, είδαμε μία σειρά από κεφαλαιακές ενισχύσεις.
Πλέον μιλάμε για ένα τελείως διαφορετικό πλαίσιο.
Έχουμε πίσω μας το πρόβλημα, μπροστά μας οι τράπεζες πρέπει να αποδείξουν γιατί υπάρχουν. Να δίνουν δάνεια, να επιστρέψουν στην κερδοφορία, να δίνουν μερίσματα.
Και οι 4 συστημικές τράπεζες είναι έτοιμες να διοχετεύσουν δάνεια στον ιδιωτικό τομέα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Θα δώσουν δείγματα γραφής οι τράπεζες σύντομα. Η κυβέρνηση βοηθάει διευκολύνοντας τις διαδικασίες.
Πέραν από τη δανειοδότηση, οι μεγάλες προκλήσεις είναι η ψηφιοποίηση και ο ανταγωνισμός – από εδώ και πέρα θα μπουν στην αγορά και άλλοι παίκτες που θα φέρουν πιστωτική επέκταση.
Η Viva Wallet έχει σχέδια για πιστωτική επέκταση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Θα δούμε σύντομα μια σειρά πιστωτικών προϊόντων που θα μας εκπλήξει με την πολυπλοκότητα και την γκάμα της.
Οι Ελληνικές τράπεζες έχουν και προκλήσεις και μεγάλες ευκαιρίες μπροστά τους. Δεν κατατάσσονται πλέον στις φτηνές τραπεζικές μετοχές.
Για μία δεκαετία δεν έχει λάβει τραπεζική πίστη μια ολόκληρη γενιά. Εδώ οι τράπεζες πρέπει να αποδείξουν ότι μπορούν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία.
Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας: Υπήρχε μακρά διαπραγμάτευση, ετοιμάζεται ένας πολύπλοκος νόμος, που θα κατατεθεί εντός Απριλίου.

Κάνει 3 βασικά πράγματα:

1) Απλοποιεί τη διοίκηση του Ταμείου.

2) Απομειώνει τα δικαιώματα των μετοχών του Ταμείου.

3) Σχεδιάζεται η στρατηγική της απομείωσης των μετοχών του κρατικού ταμείου.

Το Ταμείο θα προσλάβει σύμβουλο από-επένδυσης.
Είμαστε αντιμέτωποι με ένα παγκόσμιο σοκ, λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι τιμές των εμπορευμάτων αυξάνονται, δημιουργείται ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη είναι πιο χαμηλή σε σχέση με το πώς θα ήταν. Για μία οικονομία που έχει υψηλό κρατικό χρέος και έζησε πολλά χρόνια αποπληθωρισμό, λίγος πληθωρισμός θα βοηθήσει να αυξηθούν οι μισθοί και να τονωθεί η ζήτηση.
Κάποια αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ είναι κατά κάποιο τρόπο θεμιτή.
Η Σύνοδος Κορυφής θα είναι δύσκολη, δεν υπάρχει συμφωνία σε πολλά επίπεδα.

Συντονιστής: Ηλίας Μπέλλος, Επιχειρηματικός Συντάκτης, Money Review & Η Καθημερινή

Ενότητα 1 – Από την πανδημία στον πόλεμο: Οι προκλήσεις για την ανάκαμψη της Ευρώπης

Panel Discussion

Luis de Guindos, Vice-President, European Central Bank
Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός Οικονομικών
Rolf Strauch, Chief Economist and Management Board Member, ESM
Christian Kettel Thomsen, Vice President, European Investment Bank

Συντονιστής: Γιάννης Παλαιολόγος, Ανταποκριτής στις Βρυξέλλες, Η Καθημερινή

Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός Οικονομικών:

Η δεύτερη κρίση που βιώνει η Ε.Ε. θα έχει σημαντικές επιπτώσεις, αυξάνεται η αβεβαιότητα, δημιουργούνται κίνδυνοι.
Στην περίπτωση της Ελλάδας ο αντίκτυπος θα προέρχεται από τον πληθωρισμό, λόγω της αύξησης των τιμών ενέργειας.
Δεν αναμένουμε η κρίση αυτή να εκτροχιάσει την οικονομία, το 2021 είχαμε σημαντική ανάκαμψη.
Αυτό που κάναμε ήταν να εκμεταλλευθούμε την απόδοση του 2021 για να μετριάσουμε τον αντίκτυπο του 2022. Δημιουργήσαμε δημοσιονομικό χώρο, για να τον αξιοποιήσουμε.
Δυστυχώς, κανένα κράτος δεν μπορεί να απορροφήσει πλήρως το κόστος, χρειάζονται αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Χρειαζόμαστε δημοσιονομικό χώρο, αλλά και δημοσιονομική υπευθυνότητα. Χρησιμοποιούμε τον δημοσιονομικό χώρο με σύνεση.
Χρειαζόμαστε ρευστότητα, συνεργαζόμαστε με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Η δημοσιονομική πολιτική είναι σημαντική, προστατεύονται οι επενδύσεις που περιλαμβάνουν και τα θέματα άμυνας, δεδομένου το ρευστού γεωπολιτικού περιβάλλοντος.
Οι δημοσιονομικοί κανόνες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους εξωτερικούς παράγοντες.
Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως προς τις τεχνικές πτυχές αυτών των κανόνων. Οι μηχανισμοί παροχής θετικών κινήτρων είναι πιο αποτελεσματικοί.
Το θέμα είναι η βιώσιμη ανάπτυξη. Υψηλή ανάπτυξη, φαίνεται ότι επιτυγχάνουμε αυτόν τον στόχο.
Θέλουμε να βγούμε από τον μηχανισμό αυξημένης εποπτείας. Πρέπει να πετύχουμε δημοσιονομική βιωσιμότητα και ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα για το 2023, αν οι συνθήκες μας το επιτρέψουν.

Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος ΕΚΤ:

Μετά το πρώτο σοκ της πανδημίας, ήρθε το δεύτερο σοκ, αυτό του πολέμου. Πριν την εισβολή στην Ουκρανία, υπήρχε ανάκαμψη στον ευρωπαϊκό χώρο, υπήρχε προοπτική ανάπτυξης για το 2022.
Ταυτόχρονα, υπήρχε μία ανησυχία για τον πληθωρισμό. Υπήρχαν προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Είχαμε συνδυασμό υψηλού πληθωρισμού και υψηλής ανάπτυξης.
Η ρωσική εισβολή φέρνει αβεβαιότητα, θα αυξήσει τον πληθωρισμό στο 5% το 2022 ενώ η ανάπτυξη θα μειωθεί κατά 0,5%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας.
Στο λιγότερο αισιόδοξο σενάριο ο πληθωρισμός θα αυξηθεί πάνω από 7%. Μέχρι στιγμής, νομίζω ότι πρέπει να αποκλείσουμε την πιθανότητα στασιμοπληθωρισμού.
Είναι σημαντικό να ανταποκριθούμε με πολιτικές, έχουμε δει αστάθεια σε χρηματαγορές. Αν το συγκρίνουμε με την πανδημία, είδαμε ότι καταφέραμε να ανταποκριθούμε.
Το μεγαλύτερο πλήγμα το δέχθηκε η αγορά παραγώγων πρώτων υλών.
Οι οικονομίες θα χτυπηθούν περισσότερο στο μακρο-οικονομικό επίπεδο.
Για να ανακουφίσουμε τα νοικοκυριά, χρειαζόμαστε στοχευμένες δημοσιονομικές πολιτικές.
Πρέπει να αποφύγουμε ένα σπιράλ στις τιμές και τον πληθωρισμό. Εδώ είναι ο ρόλος της δημοσιονομικής πολιτικής.
Είδαμε ότι τις τελευταίες ημέρες επανέκαμψαν οι τιμές των μετοχών. Τα spread δεν μπορούν να συγκριθούν με όσα έγιναν στο παρελθόν. Ίσως πρέπει να προσέχουμε τα παράγωγα, η αύξηση των τιμών έχει επιφέρει μια δυσκολία.
Η ελληνική οικονομία και τα ελληνικά ομόλογα έχουν στηριχθεί ορθώς στο πρόσφατο παρελθόν. Τώρα θα ληφθούν αποφάσεις για την επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων. Δεν προτρέχω, αλλά η προσωπική μου άποψη είναι ότι έχουμε δει βελτίωση στην ελληνική οικονομία. Τα ομόλογα βελτιώνονται και αυτό θα πρέπει να το λάβουμε υπόψη μας. Η ελληνική οικονομία είναι πιο ανθεκτική σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν. Είναι η προσωπική μου άποψη, δεν θέλω να προτρέξω για το τι θα αποφασίσει το συμβούλιο.

Christian Kettel Thomsen, Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων:

Θέλαμε να κρατήσουμε τη στρόφιγγα ανοιχτή. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν πρόσβαση σε 7 δισ. χρηματοδότησης.
Τα εθνικά σχέδια αρχίζουν να εφαρμόζονται. Αυτό θα ενισχύσει τις οικονομίες και τα νοικοκυριά.
Μία από τις βασικές προκλήσεις είναι ο ενεργειακός τομέας. Ξέρουμε ότι δεν θέλουμε να χρησιμοποιούμε πλέον τόσο τους ρωσικούς πόρους.
Πιστεύουμε ότι η απάντηση είναι η πράσινη ενέργεια. Η τράπεζά μας ασχολείται ενεργά με αυτό το κομμάτι. Και για τα επόμενα χρόνια έχουμε πολλά προϊόντα που αφορούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ένα μεγάλο πρόγραμμα ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων, ύψους 1 δισ.
Η Ελλάδα έχει λάβει επιδοτήσεις για αποδέσμευση από τον άνθρακα ύψους 1,5 δισ. ευρώ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε παρόμοια έργα. Την επόμενη εβδομάδα έχουμε συνάντηση με την Επιτροπή, για να δούμε πώς θα μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα.
Δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε τις προκλήσεις, αλλά ξέρουμε ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάποιες από τις λύσεις που έχουμε ήδη αναπτύξει ενάντια στην κλιματική αλλαγή.

Rolf Strauch, Επικεφαλής Οικονομολόγος Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM):

Η Ελλάδα, όπως και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έπρεπε να λάβει μέτρα για να στηρίξει την οικονομία της κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κάτι που οδήγησε σε αύξηση του επιπέδου χρέους σε όλη την Ευρώπη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος.
Η Ελλάδα έχει ένα οικονομικό buffer, μία οικονομική ασφάλεια. Επίσης η διάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι αρκετά καλή.
Οδεύουμε προς μία νομισματική σταθερότητα, αλλά πρέπει να παραμένουμε ευέλικτοι.
Δεν μπορούμε να φτάσουμε στα επιτόκια που είχαμε τη δεκαετία του 1990. Δεν περιμένουμε τα μελλοντικά επιτόκια να φτάσουν υπερβολικά υψηλά.
Η ανάκαμψη της Ελλάδας μετά την πανδημία είναι σχετικά υψηλή, είναι αισιόδοξα τα σημάδια που βλέπουμε, αλλά προφανώς υπάρχουν νέοι κίνδυνοι που προκύπτουν.
Χρειάζονται στοχευμένες απαντήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Καλωσορίζουμε το γεγονός ότι η Ελλάδα προγραμματίζει έναν προϋπολογισμό που θα οδηγήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα το 2023. Είναι σημαντικό για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών.
Έχουμε μέσα αντίδρασης προκειμένου να στηρίξουμε την Ε.Ε.
Έχουμε αναπτύξει ένα συγκεκριμένο εργαλείο για την πανδημία, αυτό βοήθησε στο να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών. Αν χρειαστεί να προσφέρουμε στήριξη και κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, θα το κάνουμε.
Οι τράπεζες είναι πιο ισχυρές σε σύγκριση με 10 χρόνια πριν, στην αντιμετώπιση κρίσεων.
Πρέπει να βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση για πιθανούς κινδύνους, αν και οι αγορές ανταποκρίνονται καλά.
Είναι σημαντικό να υπάρχει ένα αποτελεσματικό δημοσιονομικό πλαίσιο. Πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση του πλαισίου, να είναι πιο αποτελεσματικό. Υπάρχει η διπλή πρόκληση της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία.
Χρειαζόμαστε αφενός σταθερότητα και αφετέρου στήριξη. Υπάρχουν προτάσεις. Για εμένα ο κανόνας του ελλείμματος 3% μπορεί να υποστηριχθεί.

(πηγή: moneyreview.gr)